ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Ανατροπή Roe v. Wade: Πώς τα searches για τις αμβλώσεις στο διαδίκτυο οδηγούν στη δίωξη γυναικών

Στο Τέξας, η 26χρονη Lizelle Herrera συνελήφθη και κατηγορήθηκε για φόνο από αυτοπροκληθείσα άμβλωση. Στην Καλιφόρνια, η 29χρονη Adora Perez εξέτισε ποινή φυλάκισης τεσσάρων ετών, αφού γέννησε ένα νεκρό έμβρυο. Τα μηνύματα της  Purvi Patel, κατοίκου της Ιντιάνα, προς μια φίλη της και η διαδικτυακή αγορά χαπιών για άμβλωση, χρησιμοποιήθηκαν ως αποδεικτικά στοιχεία εναντίον της όταν φυλακίστηκε το 2015 ως φερόμενη εμβρυοκτόνος. Στο Μισισιπή, η Latice Fisher φυλακίστηκε αφού έχασε το μωρό της στις 36 εβδομάδες κύησης, με την αστυνομία να έχει ανακαλύψει πως είχε αναζητήσει πληροφορίες σχετικά με τις αμβλώσεις στο διαδίκτυο, ενώ στη συνέχεια φέρεται να αγόρασε μισοπροστόλη, ένα φάρμακο που προκαλεί τη συστολή της μήτρας, είπαν. Πέρασε τρία χρόνια στη φυλακή, με τις αρχές να της έχουν απαγγείλει κατηγορίες για φόνο δευτέρου βαθμού. Τελικά, η καταδίκη της ακυρώθηκε. Τα παραδείγματα είναι δεκάδες.

Ακόμη και πριν από την ανατροπή της απόφασης Roe v. Wade στις 24 Ιουνίου, σε κάποιες πολιτείες οι διώξεις γυναικών που θεωρούνταν ύποπτες για σκόπιμο ή εξαιτίας ατυχήματος τερματισμό μιας εγκυμοσύνης, βρίσκονταν σε έξαρση. Οι γυναίκες τιμωρούνται για τον τερματισμό της εγκυμοσύνης τους εδώ και χρόνια. Μεταξύ 2000 και 2021, περισσότερες από 60 υποθέσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες αφορούσαν κάποιο άτομο που ερευνήθηκε, συνελήφθη ή κατηγορήθηκε για τον φερόμενο τερματισμό της εγκυμοσύνης του ή για την παροχή βοήθειας σε κάποιον άλλο, σύμφωνα με ανάλυση του If/When/How, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού αναπαραγωγικής δικαιοσύνης. Σύμφωνα με δικηγόρους που προασπίζονται τα αναπαραγωγικά δικαιώματα, απόρροια αυτού αλλά και προάγγελος του τι δύναται να ακολουθήσει, ήταν η ύπαρξη ενός κινήματος για τη χρήση πολιτειακών νόμων για τον «κίνδυνο παιδικής ηλικίας», την εμβρυοκτονία ή τη δολοφονία, με στόχο τη σύλληψη γυναικών των οποίων οι εγκυμοσύνες διακόπηκαν πρόωρα. 

Πλέον, οι υπέρμαχοι της επιλογής φοβούνται ότι τώρα που το δικαίωμα στην άμβλωση δεν προστατεύεται συνταγματικά, περισσότερες γυναίκες θα βρουν άλλα μέσα για να τερματίσουν μια ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη, εάν δεν μπορέσουν να ταξιδέψουν εκτός πολιτείας για να πραγματοποιήσουν μια νόμιμη άμβλωση. Σε περίπτωση που εμφανίσουν κάποιο ιατρικό πρόβλημα, οι γυναίκες μπορεί να βρεθούν υπό ποινικό έλεγχο – παρόλο που δεν υπάρχει τρόπος να γίνει διάκριση μεταξύ μιας φαρμακευτικά προκληθείσας  άμβλωσης και μιας αυθόρμητης αποβολής.

Πρόσβαση στα προσωπικά δεδομένα «με το έτσι θέλω» – Δυσκολότερα τα πράγματα σε Οκλαχόμα, Νεβάδα και Νότια Καρολίνα

Αυτή τη στιγμή, μόλις τρεις πολιτείες έχουν νόμους που ποινικοποιούν άμεσα τις γυναίκες που πραγματοποιούν αμβλώσεις. Στην Οκλαχόμα, μια γυναίκα που ζητά ή επιχειρεί να διαπράξει άμβλωση μπορεί να αντιμετωπίσει έως και ένα χρόνο φυλάκιση ή/και να πληρώσει πρόστιμο 1.000 δολαρίων. Στη Νεβάδα, μια γυναίκα που ζητά άμβλωση μετά την 24η εβδομάδα της εγκυμοσύνης μπορεί να κατηγορηθεί για ανθρωποκτονία και να αντιμετωπίσει ποινή φυλάκισης έως και 10 ετών. Η ύπαρξη τριών σχετικών νόμων μάλιστα, μεγεθύνει σημαντικά την προσβασιμότητα της αστυνομίας στα δεδομένα γεωγραφικού εντοπισμού. Ένας νόμος απαιτεί από τους παρόχους ασύρματης επικοινωνίας να παρέχουν αμέσως δεδομένα τοποθεσίας κλήσεων στην αστυνομία κατόπιν αιτήματος και να συνεργάζονται με το Γραφείο Έρευνας της Οκλαχόμα. Ακόμη, η νομοθεσία δίνει στους αξιωματικούς της κομητείας, συμπεριλαμβανομένων των σερίφηδων, το πράσινο φως για να προσλάβουν περισσότερο προσωπικό με γνώσεις στην πληροφορική και την επεξεργασία δεδομένων. Τέλος, στη Νότια Καρολίνα, οι γυναίκες  που πραγματοποιούν μόνες τους τις αμβλώσεις τους εκτός νοσοκομείου ή κλινικής μετά το πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης τους, μπορεί να αντιμετωπίσουν κατηγορίες για πλημμέλημα και έως και δύο χρόνια φυλάκιση.

Στην Οκλαχόμα συγκεκριμένα, οι κυβερνήτες βασίζονται στην πολιτική επιβολή των περιορισμών των αμβλώσεων, υποσχόμενοι τουλάχιστον 10.000 δολάρια σε επίδοξους πληροφοριοδότες, που μηνύουν επιτυχώς τους παρόχους αμβλώσεων και όσους βοηθούν στη διαδικασία τις γυναίκες που αναζητούν τρόπους για να αποβάλλουν. Δεδομένου του φθηνού κόστους και της διαθεσιμότητας καταστημάτων προσωπικών δεδομένων, αλλά και του πόσο εύκολα μπορούν να απο-ανωνυμοποιηθούν, οι έμπειροι αυτοί πληροφοριοδότες θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τις πληροφορίες για να εντοπίσουν άτομα που αναζητούν άμβλωση και να επωφεληθούν οικονομικά από αυτό.

Παρά την αυξανόμενη ανησυχία ότι, τα δεδομένα που συλλέγονται από εφαρμογές γονιμότητας, εταιρείες τεχνολογίας και «μεσίτες δεδομένων» μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να αποδειχθεί η παραβίαση των περιορισμών για τις αμβλώσεις, στην πράξη, η αστυνομία και οι εισαγγελείς έχουν στραφεί σε πιο εύκολα προσβάσιμα ψηφιακά αρχεία, τα οποία προέρχονται από SMS, από την αναζήτηση ιστορικού σε τηλέφωνα και υπολογιστές. Έτσι, τα δεδομένα του τηλεφώνου, οι λογαριασμοί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, το ιστορικό περιήγησης, το GPS και τα λεπτομερή αρχεία του ISP της δραστηριότητας στο διαδίκτυο, μπορούν όλα να χρησιμοποιηθούν ως αποδεικτικά στοιχεία ενάντια σε κάποιον που αντιμετωπίζει ποινικές ή αστικές κατηγορίες για αποβολή.

Οι κολοσσοί των δεδομένων όπως η Google, η Apple, το Facebook και το Twitter, διαθέτουν με τη σειρά τους εύκολα προσωπικά δεδομένα των χρηστών στις αρχές όταν τους ζητηθεί. Αφότου όμως εξαπατήθηκαν με την πρόφαση της εκπλήρωσης νομικών αιτημάτων που στη συνέχεια αποδείχθηκαν πλαστά και χρησιμοποιήθηκαν για να στοχεύσουν και να εκβιάσουν σεξουαλικά γυναίκες και ανηλίκους, οι εταιρείες βρίσκονται τώρα υπό έρευνα από τις ομοσπονδιακές αρχές. Ακόμη, όπως σημειώθηκε για πρώτη φορά από το Kaiser Health News, μια μελέτη του 2019 διαπίστωσε ότι το 79% των 24 εφαρμογών υγείας που προσδιορίζονται στο Google Play Store μοιράζονται τακτικά δεδομένα. Στον απόηχο αυτών των περιστατικών, οι ερευνητές της Κυβερνοασφάλειας αυξάνουν τις παροτρύνσεις τους για δράση σχετικά με το απόρρητο των δεδομένων άμβλωσης.

Η επιτήρηση των δεδομένων σε εφαρμογές περιόδου και εγκυμοσύνης

Η διευθύντρια Κυβερνοασφάλειας του Electronic Frontier Foundation, Eva Galperin, επεσήμανε την αναζωπύρωση των ανησυχιών για το απόρρητο των δεδομένων σχετικά με τις εφαρμογές που παρακολουθούν τους εμμηνορροϊκούς κύκλους. «Εάν βρίσκεστε στις ΗΠΑ και χρησιμοποιείτε μια εφαρμογή παρακολούθησης περιόδου, σήμερα είναι μια καλή μέρα για να τη διαγράψετε προτού δημιουργήσετε ένα θησαυροφυλάκιο δεδομένων που θα χρησιμοποιηθούν για τη δίωξή σας – εάν επιλέξετε ποτέ να κάνετε άμβλωση», έγραψε στο Twitter η ίδια.

Η κρατική επιτήρηση των δεδομένων περιόδου και εγκυμοσύνης ήρθε ξανά στο φως το 2019, όταν ο διευθυντής του τμήματος υγείας του Μιζούρι ανακαλύφθηκε ότι παρακολουθεί τους εμμηνορροϊκούς κύκλους ασθενών που έχουν επισκεφτεί την πλατφόρμα και τις εγκαταστάσεις του Planned Parenthood. Οι εφαρμογές που βοηθούν τις γυναίκες να παρακολουθούν την περίοδο και την ωορρηξία τους δεν καλύπτονται από την ομοσπονδιακή νομοθεσία που προστατεύει τα δεδομένα υγείας των ασθενών. Η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου κατάφερε να διευθετήσει πέρυσι μια υπόθεση που σχετιζόταν με την εφαρμογή γονιμότητας Flo Health Inc., αφού φέρεται ότι παραβίασε ευαίσθητες πληροφορίες υγείας των χρηστών.

Κοινή τακτική παρακολούθησης – ακόμη και σύλληψης – των ατόμων που επιθυμούν να κάνουν μία άμβλωση, είναι η αγορά δεδομένων επισκεπτών του Planned Parenthood, που συλλέγονται μέσω εταιρικών μεθόδων γεωγραφικού εντοπισμού. Πρόσφατα, ήρθε στο φως της δημοσιότητας η ύπαρξη ενός διαμεσολαβητή δεδομένων που πουλάει λεπτομερείς πληροφορίες για τους επισκέπτες σε κλινικές που παρέχουν αμβλώσεις, συμπεριλαμβανομένων των εγκαταστάσεων του Planned Parenthood. Το Vice, για χάρη σχετικής έρευνας που διεξήγαγε, αγόρασε τα δεδομένα μιας εβδομάδας για 160 δολάρια ​​και επιβεβαίωσε ότι αυτά θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για να διευκρινίσει πόσα άτομα επισκέφθηκαν τις εγκαταστάσεις του Planned Parenthood, καθώς και από πού ήρθαν, αλλά και πού κατευθύνθηκαν στη συνέχεια.

Συλλήψεις γυναικών που σχετίζονται με τη χρήση ναρκωτικών ουσιών

Παράλληλα, πολλές από τις συλλήψεις σχετίζονται με χρήση ουσιών. Υπάρχουν 24 πολιτείες που θεωρούν τη χρήση ναρκωτικών κατά την εγκυμοσύνη ως κατάχρηση παιδιών και 25 που απαιτούν από τους επαγγελματίες υγείας να αναφέρουν ύποπτη χρήση ναρκωτικών πριν από τη γέννηση ενός παιδιού, σύμφωνα με το Guttmacher Institute, έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό που παρακολουθεί ζητήματα αναπαραγωγικής υγείας. Η προαναφερθείσα υπόθεση της Adora Perez, έχει προκαλέσει τεράστια κατακραυγή. Η Perez, η οποία παραδέχτηκε ότι έκανε χρήση μεθαμφεταμινών κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της, αρχικά είχε αποδεχτεί την κατηγορία της ανθρωποκτονίας από αμέλεια. Τον περασμένο Μάρτιο ωστόσο, ένας δικαστής στην Καλιφόρνια αντέστρεψε την καταδίκη της και είπε ότι ο νόμος που φέρεται να παραβίασε δεν υπήρχε. «Δεν υπάρχει έγκλημα στην Καλιφόρνια για ανθρωποκτονία εμβρύου από αμέλεια», ανέφερε η δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου της Κομητείας Kings Valerie R. Chrissakis.

Στην Αλαμπάμα, μεταξύ 2006 και 2015, διώχθηκαν σχεδόν 500 γυναίκες για φερόμενη έκθεση ενός εμβρύου σε ουσίες, ακόμη και όταν αυτές τους είχαν συνταγογραφηθεί. Η Αλαμπάμα είναι μόνο μία από τις 45 πολιτείες που έχουν ασκήσει δίωξη σε έγκυες γυναίκες για χρήση ναρκωτικών. Το 2021, ο Αμερικανικός Δικηγορικός Σύλλογος υπολόγισε ότι  σχεδόν 1.200 γυναίκες στις ΗΠΑ είχαν αντιμετωπίσει ποινικές διώξεις. 

Παρακολουθώντας τις τάσεις του πληθυσμού των φυλακών, ενδιαφέρον προκαλεί το γεγονός ότι, σε σχέση με τους άντρες, οι γυναίκες έχουν γίνει το ταχύτερα αναπτυσσόμενο τμήμα του έγκλειστου πληθυσμού στις φυλακές των ΗΠΑ, με τις Λατίνες και τις Ισπανόφωνες γυναίκες να είναι 20% πιο πιθανό να αντιμετωπίσουν τη φυλάκιση από τις λευκές γυναίκες, ενώ οι μεγαλύτερες αυξήσεις από δεκαετία σε δεκαετία σημειώνονται στην Οκλαχόμα.

Η ελπιδοφόρα υπόσχεση της Google

Μέσα στον βούρκο των εξελίξεων και της καταπάτησης θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η Google ανακοίνωσε την Παρασκευή ότι θα διαγράφει το ιστορικό τοποθεσίας όταν οι χρήστες επισκέπτονται online κάποια κλινική αμβλώσεων. Οι κυβερνήσεις θα μπορούσαν επίσης να διαδραματίσουν κάποιο θετικό ρόλο, εφαρμόζοντας νόμους που θα προστατεύουν το απόρρητο. 

Επιπλέον, πολλοί ακτιβιστές χρησιμοποιούν εικονικά ιδιωτικά δίκτυα, τα οποία μπορούν να ελαχιστοποιήσουν τα δεδομένα που συλλέγονται. Διαγράφουν όλες τις διαδικτυακές συνομιλίες μετά την έκτρωση και προειδοποιούν το άτομο να μην δημοσιεύει τις εμπειρίες του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Μάλιστα, στην Πολωνία, όπου επιβλήθηκε η σχεδόν πλήρης απαγόρευση των αμβλώσεων, ένας οργανισμός που παρέχει κεφάλαια σε Πολωνούς για να κάνουν τη διαδικασία της άμβλωσης στη Γερμανία, πληρώνει απευθείας τις κλινικές αμβλώσεων, αντί να παρέχει χρήματα σε ασθενείς, για να διασφαλίσει τη μη δημιουργία ψηφιακών αρχείων.

Μέχρι λοιπόν οι ομοσπονδιακοί κανονισμοί και οι νομοθεσίες θεσπίσουν ένα σύνολο νόμων για την ψηφιακή προστασία της ιδιωτικής ζωής, οι αιτούντες αμβλώσεις βρίσκονται στη θέση να πρέπει να δημιουργήσουν τις δικές τους ψηφιακές άμυνες, χρησιμοποιώντας συχνά ακόμη και πολύπλοκα και ακριβά privacy tools. Ένα δικομματικό νομοσχέδιο για το απόρρητο δεδομένων που εισήχθη τον Ιούνιο, έρχεται αντιμέτωπο με σκληρές αντιδράσεις, όχι μόνο από τον ευρύτερο ιδιωτικό τομέα που επωφελείται από τα δεδομένα, αλλά και από τους λομπίστες των ίδιων των τεχνολογικών κολοσσών συλλογής δεδομένων που παρουσιάζονται ως υποστηρικτές της ιδιωτικής ζωής .

Λουίζα Σολομών-Πάντα