Αρχίζει ένα ακόμα πρωτάθλημα, το 79ο Πανελλήνιο, 56ο Α` Εθνικής, 36ο επαγγελματικό και 9ο κάτω από τη σκέπη της Σούπερ Λιγκ. Διαχρονικά ταπεινό και καταφρονητέο, έχει να διηγηθεί πάμπολλες ιστορίες, που μεταφορικά μπορούν να συνυποδηλώσουν σχεδόν όλα όσα έχουν συμβεί στη σύγχρονη ιστορία της χώρας, από τα πιο γιορτινά και αποθεωτικά έως τις μεγαλύτερες ντροπές και τα χειρότερα αίσχη…
Ιδού 10 πρωταγωνιστές σε ξεχωριστές στιγμές ελληνικού πρωταθλήματος, με επίκεντρο φάσεις που δεν ήταν γκολ και αποτυπώθηκαν από τηλεοπτικές κάμερες:
Οι καλύτερες ντρίμπλες γίνονται την άνοιξη
24η αγωνιστική του πρωταθλήματος, Μάρτιος του 1982, η πιο διάσημη ντρίμπλα του Βασίλη Χατζηπαναγή και άρα όλου του ελληνικού ποδοσφαίρου έγινε πάνω στον Τάκη Στυλιανόπουλο, αριστερό μπακ της ΑΕΚ, σε μια νίκη του Ηρακλή με 3-2 στο Καυταντζόγλειο. Ένα πέρασμα με το τακούνι προκαλεί σπάσιμο της μέσης του αντίπαλου, πολύ κοντά στη γραμμή του άουτ, κι ό,τι ακολουθεί δεν έχει σημασία. 18 χρόνια και έναν μήνα περίπου αργότερα, τον Απρίλιο του 2000, η πιο διάσημη ντρίμπλα στην ιστορία του Τσάμπιονς Λιγκ ήταν παρόμοια, με τον Φερνάντο Ρεντόντο να αφήνει σέκο τον Χένινγκ Μπεργκ, προτού σερβίρει ένα γκολ στον Ραούλ, στον προημιτελικό Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ–Ρεάλ Μαδρίτης, όπου και πάλι η ομάδα του ντριμπλέρ νίκησε με 3-2. Τι συγκρίνεις, θα πείτε… ποιος Ρεντόντο…
Ένα πρωτάθλημα στα περιστέρια
Μάλλον δεν έχει υπάρξει πρωτάθλημα με δραματικότερη εξέλιξη από εκείνο του 1981-82, με τον Παναθηναϊκό-τρένο του α’ γύρου να αγκομαχάει στον β’, χάνοντας σταδιακά μια διαφορά που είχε φτάσει, σε σημερινά βαθμολογικά δεδομένα, μέχρι και τους 7 βαθμούς από τον Ολυμπιακό, με άκρως ανταγωνιστικούς πάντως ακόμα 4 αντιπάλους (ΑΕΚ, ΠΑΟΚ, Άρη και Ηρακλή). Την 31η αγωνιστική, το τριφύλλι έχασε την πιο καθοριστική ευκαιρία να καπαρώσει τον 1ο επαγγελματικό του τίτλο, στη Νέα Σμύρνη, κόντρα στον επίσης σεβαστό Πανιώνιο της εποχής. Το μέσο μήκος τη μικρής περιοχής είναι στα 5.5 μέτρα, άρα πρέπει να απείχε περίπου 2-2.5 μέτρα από τη γραμμή του τέρματος ο Μάικ Γαλάκος όταν, ολομόναχος, έστω μέσα σε βούρκο, στο 88ο λεπτό, σημάδευε τον χώρο όπου σήμερα βρίσκεται το Ίδρυμα Προστασίας Απόρων Κορασίδων του Αγίου Ανδρέα. Το ματς έληξε 0-0, δύο εβδομάδες αργότερα ήρθε και η ήττα στη Θεσσαλονίκη (1-2) από τον Ηρακλή, ΠΑΟ και Ολυμπιακός ισοβάθμισαν και ο τίτλος κατέληξε τελικά στον Πειραιά ύστερα από το περιπετειώδες μπαράζ, μέσα στο κατακαλόκαιρο και εν μέσω Μουντιάλ ’82, στο Βόλο…
Μεταξύ Φάντομ και Γκόρντον Μπανκς
Σίγουρα ήταν η πιο α λα Μπανκς απόκρουση που θυμούνται οι περισσότεροι από το ελληνικό ποδόσφαιρο, εκείνη που σημάδεψε έναν κατά τ’ άλλα ρουτινιάρικο αγώνα Ολυμπιακού–ΟΦΗ, την 26η αγωνιστική της σεζόν 1983-84. Επειδή μάλιστα η όλη φάση διανθίστηκε από τον συγχαρητήριο ασπασμό του σέντερ φορ του ΟΦΗ, Θαλή Τσιριμώκου, στον Νίκο Σαργκάνη, οι πιο πολλοί σήμερα θα ανακαλούσαν ότι εκείνος έκανε τη σκαστή κεφαλιά-βέβαιο γκολ προς το θρυλικό τέρμα με το ταρτάν του παλιού Καραϊσκάκη. Ήταν όμως ο νεαρός, τότε, συμπαίκτης του, Γιώργος Βλαστός, απλά ο Τσιριμώκος έτυχε να βρίσκεται πολύ κοντά, χαρίζοντας ένα στιγμιότυπο πρώιμου fair play, όταν ακόμα ο όρος δεν ήταν γνωστός. Συγκρίσιμο μέγεθος πάντως θα μπορούσε να θεωρηθεί μια παρόμοια απόκρουση στο ανακατασκευασμένο, ίδιο γήπεδο, του μόλις 17χρονου Στέφανου Καπίνο, σε προβολή του Κέβιν Μιραλάς στο ντέρμπι Ολυμπιακού-Παναθηναϊκού (1-1) της σεζόν 2011-12. Πίσω στον Σαργκάνη, αξίζει κανείς να χαζέψει παρακάτω τη συμπαθή προσπάθεια του χρήστη του youtube να τον επανασυστήσει στην ποδοσφαιρική υφήλιο, προσθέτοντας άλλη μία, σχεδόν ξεχασμένη στιγμή, σε παιχνίδι Παναθηναϊκού-Άρη του 1987, στην οποία πραγματικά γραπώνει σαν αίλουρος, αντί να διώχνει τη μπάλα, ύστερα από σουτ του Ντίνου Κούη στο αριστερό του Γ. Μια ενέργεια μάλλον αδιανόητη για τους σύγχρονους τερματοφύλακες, που προφανώς φοβούνται περισσότερο κάποιο χουνέρι από τις σημερινές μπάλες-μπαλόνια.
Φαμπιάτος-Μαυροδήμος: Με Κομμένη την Ανάσα
Σίγουρα δεν ήταν ακριβώς μια “στήθος με στήθος” σύγκρουση, όπως περιέγραφε ο -σεσημασμένος για το μπρουτάλ παιχνίδι του- μπακ Αλέξης Φαμπιάτος, τη στιγμή που κατέρριψε τον δυστυχή Σωτήρη Μαυροδήμο, στο ματς Απόλλωνας–ΑΕΚ 1-1, σε μια καυτή Ριζούπολη, τον Μάρτιο του 1987. Ήταν μία από τις πρώτες περιπτώσεις που, όπως θα θυμούνται αρκετοί, ύστερα από έναν πραγματικά σοβαρό τραυματισμό μέσα στο γήπεδο, η τηλεοπτική δημοσιογραφική ανάλυση υπήρξε εξαντλητική, φτάνοντας στα όρια της υπερβολής και του τραγέλαφου, στοιχείο που έγινε ρουτίνα στα χρόνια που ακολούθησαν. Αρκεί κανείς να παρακολουθήσει το σχετικό βίντεο από το youtube που σκιαγραφεί, αβίαστα και γλαφυρά, μια ολόκληρη εποχή.
Πέναλτι Χωρίς Αιτία
Πρωτάθλημα 1987-88, ο Ολυμπιακός ζει τη συλλεκτική εποχή Κοσκωτά, και ταυτόχρονα τη χειρότερη, βαθμολογικά, σεζόν της ιστορίας του. Έπειτα από το δεκεμβριανό μεταγραφικό ντου του τότε πανίσχυρου τραπεζίτη, οι Πειραιώτες έχουν ψιλοανακάμψει, με 5 νίκες και 2 ήττες σε 12 αγώνες, τη στιγμή που στους προηγούμενους 11 είχαν μείνει δίχως νίκη, έχοντας ηττηθεί 6 φορές. Το μόνο που δεν είχαν δει οι φίλοι κι οι εχθροί της ομάδας σε αυτό το αδιανόητο, σήμερα, σκηνικό, ήταν μια φάση στα πρώτα λεπτά της 24ης αγωνιστικής, στον αγώνα του Ολυμπιακού στο Καυταντζόγλειο. Ύστερα από μια φαινομενικά ακίνδυνη ενέργεια του “κίλερ” Γιώργου Παπαδόπουλου από τα δεξιά και μια απλή διεκδίκηση με τον Πέτρο Μίχο στο πλάι της μεγάλης περιοχής, ο Χάρης Μπανιώτης, ένα από τα 15 αποκτήματα της νέας εποχής, άκουσε, μόνος αυτός, ένα σφύριγμα και έπιασε την μπάλα με τα χέρια, έτοιμος να εκτελέσει ένα κατά φαντασίαν επιθετικό φάουλ. “Δεν το χω ξαναπάθει, ούτε το έχω δει να συμβαίνει ποτέ πουθενά”, δήλωνε σαστισμένος μετά το ματς ο Θρακιώτης, πρώην σέντερ μπακ του ΠΑΟΚ. Ο διαιτητής Μαρκάκης δεν είχε παρά να σφυρίξει πέναλτι, το οποίο άνοιξε το δρόμο για τη νίκη του Γηραιού, με 3-2.
Πιο δύσκολο ήταν να πετύχει το δοκάρι…
Ίσως σήμερα να είχε διαφορετικό στάτους ανάμεσα στους φίλους της ΑΕΚ, από εκείνο του αρχετυπικού χασογκόλη, ο Τζίμης Πατίκας αν κατάφερνε το στοιχειώδες έπειτα από τον μαγικό συνδυασμό Οκόνσκι–Σαβέβσκι και την ασίστ του τελευταίου στον Ελληνοαυστραλό, ελάχιστα πριν από τη λήξη του ντέρμπι με τον Παναθηναϊκό, τον Φεβρουάριο του 1989. Ο Πατίκας ερχόταν με τόση φόρα ώστε μετά το εξ επαφής πλασέ του σύρθηκε μέχρι τις πινακίδες, ενώ η μπάλα εκτοξεύτηκε από το αριστερό δοκάρι, φτάνοντας έξω από την περιοχή του Σαργκάνη. Το τελικό 0-0 δεν στοίχισε στην έτσι κι αλλιώς πρωτοπόρο Ένωση που κράτησε το προβάδισμα ως το τέλος για το 1ο της επαγγελματικό πρωτάθλημα, στην τόσο μακρινή πια σήμερα, 1η σεζόν του κόουτς Μπάγεβιτς. Τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς, ο Πατίκας θα στερούταν άλλη μια τεράστια ευκαιρία να γράψει ιστορία, αυτή τη φορά εξαιτίας ενός τραγικού Ελβετού διαιτητή, ονόματι Σαντόζ, που του ακύρωσε ένα καθαρό γκολ μέσα στο Βελοντρόμ, απέναντι στη λουσάτη και καθόλα ύποπτη Μαρσέιγ του Μπερνάρ Ταπί.
Ο Δοξάκης σώζοι τον Ιωνικό
Ήταν ο τερματοφύλακας τον οποίο κάποτε εκθείασε ο Μάνος Χατζιδάκις, χαρακτηρίζοντάς τον “καλύτερο Έλληνα φουτμπολίστα”, επειδή “ομιλεί τα καλύτερα Ελληνικά”. Ροδίτης στην καταγωγή, με πραγματικά ασυνήθιστο ύφος στις δηλώσεις του και τη φήμη ότι έγραφε ποιήματα, ο Δοξάκης είχε κάνει ένα φοβερό πρωτάθλημα με τον Εθνικό Πειραιά τη σεζόν 1987-88, ψηλώνοντας την ομάδα μέχρι την ασυνήθιστη 7η θέση, δίχως ποτέ να κερδίσει την πολυπόθητη και συζητημένη αρκετά τότε, κλήση στην εθνική, κάτι που αποδόθηκε στο χαμηλό του μπόι- κάτι λιγότερο από 1.80. Στα –πρόωρα- τελειώματα της καριέρας του, την τελευταία αγωνιστική της σεζόν 1989-90, ως γκολκίπερ του νεοφώτιστου τότε Ιωνικού στην Α’ Εθνική, έκανε μια ακροβατική απόκρουση σε ένα αλλόκοτα χτυπημένο πέναλτι του Σάκη Αναστασιάδη στο 88ο λεπτό, κρατώντας το σκορ στο 1-1, στον εκτός έδρας αγώνα απέναντι στον Ηρακλή. Ο καθοριστικός αυτός πόντος (sic) χάρισε την παραμονή στους Νικαιώτες, καταδικάζοντας τον Απόλλωνα Καλαμαριάς. Και μιλάμε για μια ομάδα καρά-καλτ, με μορφές σαν τους Βαμβακούλα, Μανδραφλή, Γρίμπιλα, Βογιατζή, Νταρακλίτσα/η, Μοσιμάνε Πίτσο κ.ά. Στο ηρωικό σκηνικό του συγκεκριμένου αγώνα βέβαια, απόλυτος πρωταγωνιστής ήταν ο Δοξάκης: “Προσπάθησα να ηρεμήσω τον εαυτό μου μέχρι εκεί που δεν μπορεί να ηρεμήσει άνθρωπος”, τόνισε στις δηλώσεις μετά το ματς για τη στιγμή του πέναλτι, έστω κι αν ξεσπώντας μετά την απόκρουση και μέσα στο γενικό κονφούζιο, αντίκρισε την κόκκινη κάρτα του ρέφερι Αδαμόπουλου.
Το ανεξιχνίαστο μυστήριο
Τέλη Οκτωβρίου του 1998 μπήκε ένα από τα διασημότερα γκολ που δεν μέτρησαν ποτέ, στο διασημότερο ματς που έληξε χωρίς πραγματικά να λήξει. ΠΑΟΚ-Ολυμπιακός 1-2, στα χρόνια που το πάλαι ποτέ κάστρο της Τούμπας είχε αρχίσει να αλώνεται σε ετήσια βάση από τους ερυθρόλευκους. Πολλά μπορεί να πει κανείς από τα χιλιωειπωμένα για το ευρύτερο κλίμα της εποχής, την περιλάλητη κυριαρχία του Ολυμπιακού “σε όλα τα επίπεδα” που τότε εγκαθιδρυόταν και την ταυτόχρονη “προστασία” προς τις ομάδες με λαό όπως ο ΠΑΟΚ ώστε να μην τιμωρούνται με αφαίρεση βαθμών ακόμα κι όταν λήγουν το ματς με ντου στο 83’. Το (μη) γκολ αυτό του Ιταλού σέντερ μπακ Μίρκο Τάκολα που θα ισοφάριζε το ματς στο 2-2, έδειξε επίσης και τη φενάκη της τηλεοπτικής κάμερας που τάχα δίνει ξεκάθαρες απαντήσεις, κάτι που έχει καταδειχτεί πάμπολλες φορές, ακόμα και σε άρτιες τεχνικά καλύψεις μεγάλων διοργανώσεων. Αν ήταν περίτεχνη γυριστή κεφαλιά ή παμπόνηρο ανάποδο πλασέ πασαδόρου βολεϊμπολίστα επαφίεται στην ταυτότητα και την ένταση της οπαδικής συνείδησης του καθένα. Εκείνος πάντως που θέλησε να σταθεί ουδέτερος, επειδή “δεν το είδα, δεν μπορώ να πω!”, ο τηλεοπτικός εκφωνητής του αγώνα Γιώργος Τραπεζανίδης για λογαριασμό της ΕΡΤ, δέχτηκε άμεση επίσκεψη από καλόπαιδα στα δημοσιογραφικά, όπως ακούγεται και στο βίντεο:
…στον Άρχοντα
Τον καιρό που οι φίλοι της Προοδευτικής τραγουδούσαν “Προό-Προό-Προό / Αλέ-Αλέ-Αλέ” στους ρυθμούς του La Copa de La Vida (Ρίκι Μάρτιν, από το Γαλλικό Μουντιάλ του ’98), ο Νίκος Αλέφαντος έκοβε κι έραβε στην ομάδα του Κορυδαλλού, οδηγώντας τη σε άνετη παραμονή στην κατηγορία. Έτσι, Μάρτιο του 1999, 24η αγωνιστική στο Νίκος Γκούμας απέναντι στην ΑΕΚ του Μπλαχίν, ο Αλέ “χτυπούσε αποτέλεσμα” σολάροντας με το πατροπαράδοτο “αλλαγή στην αλλαγή”: έξω ο Προτάσοφ με ατάκες περί… Τιτίκας, μέσα ο Βραζιλιάνος Μπαρτολομέου. Δεν πέρασαν 10 λεπτά, έξω και ο Μπαρτολομέου, μέσα ο Καζαντζής! Αξιομνημόνευτος μόνο και μόνο γιατί όρμησε να πλακωθεί με τον Αλέφαντο και κατ’ επέκταση να συντελέσει στη μνημειώδη ατάκα “Μάθε Μπαλίτσα στον Άρχοντα”, ο “τουρίστας” Βραζιλιάνος φορ φυσικά δεν ξαναέπαιξε στην Προό. Στην επιμονή του Γιώργου Λυκουρόπουλου να εξηγήσει τι έγινε με τον Μπαρτολομέου, ο κόουτς με βλέμμα γεμάτο απαξία έτεινε την παλάμη προς τον δημοσιογράφο της κρατικής, Αντώνη Αντωνόπουλο, δείχνοντάς τον επαινετικά: “ορίστε, ωραίες ερωτήσεις!”, πριν καν τις ακούσει, μόνο και μόνο για πέσει ο ψόγος στις “κουταμάρες” του πείσμονα Λυκουρόπουλου. Έτσι γράφτηκε ιστορία, που εκτός των άλλων οδήγησε και στην ονοματοδοσία περιώνυμου αθλητικοκοινωνικού μπλογκ, το οποίο και μετασχηματίστηκε σε τούτη εδώ τη στήλη.
Ο Τσαμπουκάς: Τζιοβάνι vs Κυργιάκος
Πασίγνωστη φάση, και σχετικά πιο πρόσφατη: κι αν έχουμε δει μανούρες και τσαμπουκαλέματα στο ελληνικό ποδόσφαιρο, για το συγκεκριμένο πάντως γράφτηκαν και ειπώθηκαν τα περισσότερα, αφού εν πολλοίς καθόρισε και την εξέλιξη ενός πρωταθλήματος, αυτού της σεζόν 2003-2004. Πέρα από τις γραφικότητες, με τον Δούρο να μη βγαίνει στα τηλέφωνα, τα τηλεοπτικά κλάματα και τα σχετικά, η ουσία είναι ότι ο θεωρητικά κερδισμένος της κόντρας Κυργιάκος μάλλον εκείνη τη στιγμή έκλεινε μια πόρτα που πολύ πιθανό να άνοιγε για κείνον, ειδικά από τη στιγμή που –και αυτός- έφυγε τσακωμένος από τον Παναθηναϊκό, λίγους μήνες μετά το περιστατικό. Με τα αισθήματα των φίλων του Τριφυλλιού μάλλον ανάμικτα απέναντί του, το “αλάνι” βρήκε βέβαια καλές δουλειές στην πορεία, στα λιμάνια της Γλασκόβης και του Λίβερπουλ. Είναι πάντως κοινό μυστικό ότι δεν θα τους άφηνε αδιάφορους στον Πειραιά, αν δεν πείραζε τον “Τζιό”, ο οποίος διατηρεί εντυπωσιακά ανθεκτικές, ίσως και σταθερά διογκούμενες διαστάσεις τοτέμ στο Καραϊσκάκη, κι ας μην το πολυπάτησε.