Τρίτη πρωί. Σκρολάρω αμέριμνη στο timeline, κάπως νωχελικά. Βλέπω μια δημοσίευση από τη φίλη Νάνσυ, ένα βίντεο από τηλεοπτική εκπομπή του MTV. Ο υπέρτιτλος της φίλης είναι «ΠΟΘΩ Ο,ΤΙ ΥΠΑΡΧΕΙ ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΜΕΧΡΙ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΛΩΔΙΑ». Συνήθως τα βαριέμαι αυτά τα βίντεο με τα παιδιά-θαύματα, τους ψαράδες-ηλεκτρολόγους-κομμώτριες που τραγουδούν σαν χερουβείμ ή/και σεραφείμ ενώ κανείς δεν το περιμένει (γέλια) αλλά επειδή η Νάνσυ ποστάρει ωραία πράγματα λέω «δε γαμιέται, θα το δω». Και το βλέπω. Και παιδιά, πριν προχωρήσουμε ΠΡΕΠΕΙ να το δείτε κι εσείς. Βασικά, πρέπει να το δουν ΟΛΟΙ.
Και δείτε το μέχρι το καταπληκτικό τέλος.
Τι έχουμε εδώ λοιπόν; Έχουμε τον Tom Holland, έναν 21 ετών (whaaaaat?) ηθοποιό από τη Μεγάλη Βρετανία, που θα είναι ο νέος κινηματογραφικός Spiderman. Ο Holland είναι και χορευτής, μόλις 1.73 και 64 κιλά, είναι παιδί σχεδόν αμούστακο και έχει σχέση με την Elle Lotherington. Και μετά ανεβαίνει στη σκηνή, κάνει χορευτικό στο “Umbrella” της Rihanna κι αφήνει τα στρέιτ κορίτσια και τα γκέι αγόρια ανά την υφήλιο με ανοιχτό το στόμα και με σαλάκι να τρέχει.
Γιατί;
Μα γιατί ο τύπος παίζει στα δάχτυλα, με άνεση, χωρίς φίλτρο και δεύτερη σκέψη, τη θηλυκότητά του.
Της δίνει χώρο, της δίνει υπόσταση, τη φανερώνει σε κλάσματα δευτερολέπτου και την παίρνει πίσω σε άλλα τόσα. Στο σώμα του, στο βλέμμα του, στις κινήσεις του υπάρχει μια σιγουριά ότι (μπορεί να) είναι ένας άνδρας που εκφράζεται όπως θέλει, έχει μια αυτοπεποίθηση σχεδόν φονική. Είναι σέξι και αρρενωπός χωρίς να ανταποκρίνεται σε κανένα μάτσο πρότυπο. Δεν τον ξέρω τον άνθρωπο, και κατά 99,9 δε θα τον γνωρίσω ποτέ (editor’s note: ποτέ μη λες ποτέ…), αλλά βάζω στοίχημα ότι όλο αυτό δεν του βγήκε ύστερα από σκέψη και προβληματισμό. Οι απίθανες χορευτικές φιγούρες ύστερα από μακροχρόνια άσκηση, ναι. Αλλά το παιχνίδι με τα στερεότυπα θεωρώ ότι του βγήκε εντελώς φυσικά, είναι ένα 21χρονο αγόρι που δεν έχει να αποδείξει τίποτα γιατί τα έχει αποδεχτεί όλα. Εύκολα και απλά.
Ναι, ξέρω ότι ο Holland δεν πρωτοτυπεί. Ανδρόγυνες φιγούρες έχουν εμφανιστεί και στο παρελθόν, από είδωλα της διεθνούς σκηνής, βλ. David Bowie, Mick Jagger και πιο πρόσφατα τον Brian Molko των Placebο˙ με τον τελευταίο μάλιστα πολλοί συνέκριναν τον Holland. Το ότι ο Holland δεν είναι ο πρώτος που παίζει με την εικόνα του με αυτό τον τρόπο, ποσώς με ενδιαφέρει. Αν ήταν έτσι τα πράγματα στην τέχνη (και στη ζωή ίσως) θα έπρεπε να γίνονται μια φορά και τέρμα. Ευτυχώς όχι. Κάθε εποχή χρειάζεται τα σύγχρονά της πρόσωπα που είτε θα υπενθυμίζουν αξίες σε όσους τις έχουν ζήσει είτε θα τις συστήνουν στους νέους. Η αξία εν προκειμένω είναι: Οι άνδρες δεν χρειάζεται να ανταποκρίνονται σε έναν στερεοτυπικό, μάτσο ρόλο για να είναι αρεστοί. Μπορούν να είναι αυτό που γουστάρουν και να τους γουστάρει πολύς κόσμος.
Και για όσους δεν γουστάρουν, που φοβούνται και γι’ αυτό αντιδρούν με σχόλια: «Ρε κορίτσια, δηλαδή να βάλουμε ζαρτιέρα για να σας αρέσουμε;» η απάντηση είναι: Ξυδάκι. Δεν χρειάζεται να βάλετε τίποτα που δεν σας εκφράζει. Είτε ζαρτιέρα είναι αυτό είτε κομπολόι και φραπεδάρα. Μη χάνουμε το ζητούμενο εδώ. Στο κάτω κάτω ξέρουμε ότι δεν μπορούμε να είναι όλοι φτιαγμένοι από αυτή την φοβερή στόφα που είναι φτιαγμένο αυτό το παλικάρι. Απλώς μη φοβάστε να είστε κάτι έξω από τα καθιερωμένα πλαίσια.
Κάπως όλες αυτές οι σκέψεις ήρθαν και κόλλησαν (τι σου είναι οι συνειρμοί, βρε παιδί μου) με μια ανάρτηση του Kώστα Κωστάκου (aka Old Boy) στο facebook με αφορμή τα επεισόδια πριν το τελικό κυπέλλου ΑΕΚ – ΠΑΟΚ, επεισόδια στα οποία πήραν μέρος αποκλειστικά άνδρες. Παραθέτω ολόκληρο το στάτους εδώ: «O ελέφαντας στην πεζογέφυρα δεν είναι ότι το ποδόσφαιρο είναι ένα βασικά αντρικό σπορ. Ο ελέφαντας στην πεζογέφυρα είναι ότι αν μπορέσουμε να φανταστούμε μια οποιαδήποτε αντίστοιχη δραστηριότητα που θα παρακολουθούνταν κατά μεγάλη πλειοψηφία από γυναίκες, στον αντίστοιχο τελικό δύσκολα, πολύ δύσκολα, ή πάντως με πολύ μικρότερη ευκολία, θα βλέπαμε στην αντίστοιχη πεζογέφυρα γυναίκες χουλιγκάνια να πλακώνονται χωρίς έλεος. Ο ελέφαντας τελικά στην πεζογέφυρα είναι ότι οι εικόνες που κυκλοφορούν από χθες δεν προκαλούν ούτε μόνο αποτροπιασμό ούτε αυτόματα αποτροπιασμό. Ο ελέφαντας στην πεζογέφυρα είναι ότι αν είσαι άνδρας υπάρχει η όχι ασήμαντη πιθανότητα να βλέπεις αυτές τις εικόνες και με ένα σχετικό δέος. Να σκέφτεσαι ότι εγώ δεν θα μπορούσα να είμαι εκεί πάνω – κι όχι μόνο γιατί δεν θα ήταν κάτι που θα με εξέφραζε. Ναι, φυσικά ισχύει κι αυτό. Αλλά ακόμη κι αν με εξέφραζε το πιθανότερο είναι ότι θα κώλωνα. Ο ελέφαντας στην πεζογέφυρα είναι η σύνδεση της βίας με την ανδρεία και τον ανδρισμό. Ο ελέφαντας στην πεζογέφυρα είναι ότι δεν βλέπουμε όλους αυτούς επάνω της μόνο σαν τελειωμένους, αλλά σε έναν βαθμό που φοβόμαστε να ομολογήσουμε στον εαυτό μας και σαν παλικάρια. Εντάξει, όχι όταν ορμάνε δέκα σε έναν πεσμένο, αλλά όταν πρόσωπο με πρόσωπο βουτάνε μέσα στα αίματα ο ένας του άλλου, τότε μάλλον ναι. Ο ελέφαντας στην πεζογέφυρα είναι τελικά ίσως ότι εσχάτως η τάση είναι να ψειρίζουμε πάρα πολύ πώς βλέπει ένας άνδρας μια γυναίκα, τι είναι σεξιστικό και τι όχι, πόσο επιλήψιμο είναι να την βλέπει έτσι και όχι αλλιώς, τι ακριβώς σημαίνει το έτσι και τι το αλλιώς, η ενοχοποίηση δηλαδή του ερωτικού στοιχείου και του σεξουαλικού ενστίκτου, ενώ αντίθετα το μεγαλύτερο πρόβλημα μπορεί να παραμένει το πώς βλέπει ένας άνδρας έναν άνδρα, ότι δηλαδή είναι πολύ πιθανόν όταν βρεθούν απέναντι σε μια πεζογέφυρα να προσπαθήσουν να γαμήσουν ο ένας τον άλλο, ενδεχομένως ως συναινούντες ενήλικοι, αλλά με μια συναίνεση που σε αντίθεση με την ερωτική είναι σκοτεινή και τρομακτική. Είναι η βία ηλίθιε, όχι ο ερωτισμός, είναι το ότι αν κωλώσεις να πλακωθείς είσαι λιγότερο άντρας».
Ακολούθησε μια inbox συζήτηση με τον Κωστάκο που με έκανε να συνειδητοποιήσω, για ακόμη μία φορά, αυτό που άρχισα να ανακαλύπτω, με καθυστέρηση ομολογώ, τα τελευταία χρόνια. Πόσο καταπιεσμένοι είναι οι άνδρες στο τρόπο που πρέπει κοινωνικά να ανταποκριθούν στο «ανδρικό» στερεότυπο. Τρώμε πολύ σεξισμό ως γυναίκες, κυρίως για το πώς θα εκφράσουμε τον ερωτισμό μας, τρώνε όμως πολύ σεξισμό και οι άνδρες, κυρίως για το πώς θα εκφράσουν τη δυναμική τους, την ικανότητα τους να κυριαρχήσουν (επί τίνος πράγματος αλήθεια;). Έχουμε δρόμο μπροστά μας, θα τον διασχίσουμε όσα εμπόδια κι αν παρουσιάζονται από ανεγκέφαλους που πιστεύουν ότι η τάξη των πραγμάτων δεν πρέπει να διαταράσσεται, ότι οι παραδοσιακές αξίες είναι κάτι που πρέπει να φυλάττουμε χωρίς αμφισβήτηση, χωρίς αναπροσαρμογή στις πραγματικές μας ανάγκες. Οι πραγματικές κοινωνικές ανάγκες είναι πάντα πιο δυνατές από οποιαδήποτε συντηρητική αντίσταση. Στο τέλος θα εκφραστούν όση καταπίεση κι ας έχουμε φάει στην μάπα.
Ένας ακόμη λόγος που μας κάψωσε ανεπανόρθωτα το βίντεο με τον Tom Holland είναι το πόσο έχει καυλώσει ο τύπος με αυτό που κάνει. Δηλαδή παιδιά, ο άνθρωπος εμφανίζεται σε ένα τηλεοπτικό σόου -του MTV έστω, δε λέω ότι εμφανίζεται στο STAR Kεντρικής Ελλάδας- και το παίρνει τόσο πατριωτικά λες και βρίσκεται στο Βασιλικό Θέατρο της Αγγλίας υποδυόμενος Άμλετ. Είναι εκεί με όλο του το είναι. Είναι γεμάτος ένταση, πάθος, ενέργεια, ζωή, καύλα. Λοιπόν, αγόρια λίγα λόγια και καλά. Κάπως έτσι σας θέλουμε. Α, και μη χάνουμε πάλι την ουσία. Δε λέω να αρπάξετε καμιά ομπρέλα και να αποδώσετε με πάθος το άσμα της Rihanna, έστω και στο σαλόνι μας -εκτός κι αν το κάνετε αυτοσαρκαστικά δηλαδή ακομπλεξάριστα, οπότε ΝΑΙ. Εννοώ, κάντε αυτό που γουστάρετε, βρείτε κάτι που σας φτιάχνει τόσο πολύ, που είναι δημιουργικό κατά προτίμηση και όχι παθητικό, και κάντε το. Κάντε το για σας. Ξέρω ότι η καθημερινότητα είναι δύσκολη. Πού χρόνος, που διάθεση, που «γιατί κι εσείς καλύτερες είσαστε;». Ξέρω όμως ότι η μίρλα και το βύθισμα σε μια άνευρη ρουτίνα, χωρίς καμία προοπτική απροσδόκητου σε κανέναν δεν προσέφερε τίποτα. Οπότε, το ξαναλέω, βρείτε κάτι που γουστάρετε ΠΟΛΥ, και κάντε το.
Κι εμείς εκεί θα είμαστε. Να καυλώνουμε με την καύλα σας.