Categories: ΠΡΟΦΙΛ

Θα συγχωρέσουν οι Γάλλοι το Νικολά Σαρκοζί;

Την εικοστή ένατη μέρα του Νοεμβρίου, στα χείλη του  Γάλλου πολιτικού με το μικρό ανάστημα και την μεγάλη προσωπικότητα σχηματίστηκε ένα σαρδόνιο χαμόγελο, βλέποντας το υπέρ του αποτέλεσμα της διαδικτυακής ψηφοφορίας για την προεδρία του κεντροδεξιού κόμματος UMP. Αμέσως μετά, θα πρέπει να χτύπησε νευριασμένος τη γροθιά του στο τραπέζι. Αν το καλοσκεφτούμε, όπως ο ίδιος ο Σαρκοζί γνωρίζει πολύ καλά, το 64,5% δεν είναι ένα ποσοστό με το οποίο μπορεί να κοιμάται ήσυχος τα βράδια. Στην πραγματικότητα, επρόκειτο για μια νίκη μάλλον προβλέψιμη, με το κυρίως παιχνίδι να παίζεται στα τελικά ποσοστά. Οι σχολιαστές της υπόθεσης είχαν επισημάνει ότι ένα ποσοστό κάτω του 70% δεν είναι διόλου καθησυχαστικό για την πορεία προς το χρίσμα της προεδρίας του 2017, με υπολογίσιμους εσωκομματικούς αντιπάλους τον πρώην πρόεδρο του κόμματος και νυν δήμαρχο του Μπορντώ Αλέν Ζιπέ και τον «φρέσκο» Μπρούνο Λε Μερ που απέσπασε ένα εντυπωσιακό 29%. Το προ δεκαετίας 85% του Σαρκοζί στην ίδια διαδικασία και η σχεδόν αυτονόητη διαδοχή του στην προεδρία της χώρας το 2007 μοιάζει πλέον «περασμένο μεγαλείο», αφού ο δαιμόνιος Γάλλος εκτοξεύθηκε στο πάνθεον της λαϊκής δημοτικότητας και εν συνεχεία «λέρωσε τη φωλιά» του επανειλημμένως, τόσο σε προσωπικό όσο και σε πολιτικό επίπεδο.

 «Έχω καθήκον απέναντι στη χώρα μου», δήλωσε τον περασμένο Σεπτέμβριο ο Σαρκοζί, φορώντας για άλλη μια φορά το κουστούμι του δυναμικού και ετοιμοπόλεμου leader που τόση απήχηση είχε γνωρίσει στο παρελθόν. Το punch line της δήλωσης ήταν η τοποθέτησή του στο ασφαλές ενδιάμεσο μεταξύ του ακροδεξιού Λεπενικού FN και της ασταθούς σοσιαλιστικής ηγεσίας από τον λιγότερο δημοφιλή Γάλλο πρόεδρο ever, Φρανσουά Ολάντ. Στην ουσία, σκούντηξε με τον αγκώνα του το γαλλικό λαό, και του έκλεισε το μάτι λέγοντας συνωμοτικά «είμαστε παλιόφιλοι εμείς, το ξέρεις ότι με χρειάζεσαι». Σε αυτή τη γραμμή του «ανθρωπόμορφου» θεού, που είναι φυσιολογικό και αναπόφευκτο να σφάλλει, ο αγαπητός Νικολά έχτισε την πολιτική του καριέρα.

Μόλις τον περασμένο Ιούνιο, το enfant terrible της γαλλικής πολιτικής σκηνής βίωσε μια πρωτοφανή για το κύρος του αξιώματός του, εμπειρία. Υποβλήθηκε σε μια 15ωρη ανάκριση σε πολιτικές φυλακές λόγω υποψιών ότι ο ίδιος σε συνεργασία με το δικηγόρο του, προσπάθησε να δωροδοκήσει τον επιφανή εισαγγελέα Gilbert Azibert με μια θέση κύρους στο Μονακό, με αντάλλαγμα πληροφορίες για τα στοιχεία της έρευνας που διεξαγόταν την περίοδο εκείνη για την ύποπτα «παραφουσκωμένη» χρηματοδότηση της προεκλογικής του εκστρατείας το 2007. Συγκεκριμένα, υπάρχουν ισχυρισμοί ότι ο Σαρκοζί είχε προχωρήσει σε συμφωνία με τον διαβόητο δικτάτορα της Λιβύης Μουαμάρ Καντάφι για χρηματοδότηση της προεκλογικής του εκστρατείας ύψους περίπου 50 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ φάκελοι με υπέρογκα ποσά είχαν κατατεθεί για τον ίδιο σκοπό από την πλουσιότερη γυναίκα της Γαλλίας, την ηλικιωμένη κληρονόμο της L’ oreal Paris, Λιλιάν Μπετανκούρ. Παρά την απειλή της φυλάκισης έως και 10 χρόνων, λίγες μέρες αργότερα ο Νικολά έκανε ανέμελα ποδήλατο στο Cap Negre όπου διατηρεί εξοχική κατοικία με την τρίτη σύζυγό του, Ιταλίδα τραγουδίστρια και πρώην μοντέλο Carla Bruni.  

Τα ράμματα για τη γούνα του Σαρκοζί δεν σταματούν εδώ. Πρόσφατα φούντωσαν οι έρευνες γύρω από το αμφιλεγόμενο σκάνδαλο «Βygmalion» σχετικά με την- τελικώς αποτυχημένη- εκστρατεία του 2012, που θέλει τη σύνταξη πλαστών τιμολογίων και διπλών λογιστικών καταχωρήσεων, συνολικής αξίας 10-11 εκατομμυρίων ευρώ, με στόχο η ομάδα του Nικολά να ξεπεράσει άφοβα τις επιτρεπόμενες εκ νόμου δαπάνες για κάθε προεκλογική εκστρατεία, χρεώνοντας τα παραπάνω στη μυστηριώδη εταιρεία Bygmalion, πίσω από την οποία κρυβόταν πιθανότατα το ίδιο το UMP. O Σαρκοζί δήλωσε αρχικά άγνοια επί της υπόθεσης, υπέγραψε όμως μια επιταγή 363.615 ευρώ με δικαιούχο το ταμείο του κόμματος, ποσό που αντιστοιχεί σε εκείνο της υπέρβασης του προβλεπόμενου ορίου. Έκλεισε έτσι τα στόματα και τις παλιές του υποθέσεις, προβάλλοντας ως ενωτική δύναμη στις εσωκομματικές διαταραχές της κεντροδεξιάς.

Αυτό δεν ήταν το πρώτο γκολ του «σουπέρ Σαρκό» στο γήπεδο των πολιτικών ελιγμών. Μόλις τον περασμένο Νοέμβριο, δύο δημοσιογράφοι της σεβάσμιας Le Monde εξέδωσαν ένα βιβλίο, στο οποίο ο Jean-Pierre Joyet,πρώην υφυπουργός του UMP και νυν δεξί χέρι του Φρανσουά Ολάντ, εξομολογείται ότι ο επί Σαρκοζί πρωθυπουργός Φρανσουά Φιγιόν, τον πίεσε να επισπεύσει τις νομικές διαδικασίες για τη διαλεύκανση της υπόθεσης της υπέρογκης δαπάνης στην αποτυχημένη προεκλογική εκστρατεία του 2012, ώστε να εμποδίσει τη σημερινή άνοδο του Σαρκοζί στην προεδρία του κόμματος. Ο Ολάντ αρνήθηκε τη συμμετοχή του, ο Φιγιόν μήνυσε τους δημοσιογράφους και ο εκπρόσωπος του Σαρκοζί δήλωσε ότι πιστεύει τον Φιγιόν. Έτσι το κεντροδεξιό κόμμα εμφανίστηκε ενωμένο, απαιτώντας συλλογικά την παραίτηση του Joyet και ο Νικολά χειρίστηκε προς όφελός του έναν επικίνδυνο αντίπαλο.

Πίσω στο 1973, ένας μέτριος αλλά εξαιρετικά φιλόδοξος μαθητής Σαρκοζί, γόνος ενός πλούσιου Ούγγρου αριστοκράτη και μιας κόρης Εβραίου χρυσοχόου της Θεσσαλονίκης, σπουδάζει νομικά και πολιτικές επιστήμες και εκλέγεται δημοτικός σύμβουλος του Νεϊγύ Συρ Σεν. Μπαίνοντας από νωρίς στο νόημα της επί πτωμάτων ανάδειξης, ο 28χρονος Νικολά, εκμεταλλεύτηκε την ασθένεια του υποψήφιου δημάρχου για την εκστρατεία του οποίου ήταν υπεύθυνος, και πήρε ο ίδιος τη θέση του, ως ο νεότερος δήμαρχος στην ιστορία της Γαλλίας για δήμους άνω των 50.000 κατοίκων. Το 1995 προδίδει την εμπιστοσύνη του ιδρυτή του UMP Ζακ Σιράκ, υποστηρίζοντας για πρόεδρο της Γαλλίας τον Εντουάρ Μπαλαντύρ, που τελικά ηττάται. Λίγο αργότερα εναλλάσσεται στη θέση του υπουργού εσωτερικών, οικονομικών και πάλι εσωτερικών στις δύο διαδοχικές δεξιές κυβερνήσεις των Ραφαρέν  και ντε Βιλπέν. Το 2005, τα κατασταλτικά μέτρα που υιοθέτησε για την περιστολή της εγκληματικότητας στα γαλλικά προάστια θεωρήθηκαν απάνθρωπα και πυροδότησαν σειρά διαδηλώσεων και επεισοδίων με το θάνατο δύο εφήβων και ομαδικούς εμπρησμούς εκατοντάδων οχημάτων. Συγκεκριμένα, η δήλωσή του ότι οι ταραξίες «έπρεπε να καθαριστούν με ηλεκτρική σκούπα», προκάλεσε αντιδράσεις, δημοψήφισμα της εποχής όμως τον δικαιώνει, με το 68% της κοινής γνώμης να συμφωνεί μαζί του. Στο ίδιο μοτίβο κινήθηκε η πολιτική του, το καλοκαίρι του 2010 για τη διάλυση 51 παράνομων καταυλισμών Ρομά και την επιστροφή 700 από αυτούς στην πατρίδα τους με ειδικές πτήσεις. Ενώ η κριτική ήταν έντονη ακόμα και από αντιπροσώπους της δεξιάς κυβέρνησης, η «Figaro» δημοσίευσε ένα 79% που συμφωνούσε με τη διάλυση των καταυλισμών και ένα ακόμα μεγαλύτερο ποσοστό σύμφωνο με το σχέδιο να αφαιρείται η γαλλική υπηκοότητα από ανθρώπους ξένης καταγωγής που αποτελούσαν κίνδυνο για τη χώρα.

Σε κάθε περίπτωση πρόκειται για έναν -κατά κοινή ομολογία- δυναμικό ηγέτη. Οι στενές σχέσεις που απέκτησε με το Λευκό Οίκο και την Άγκελα Μέρκελ, εξασφάλισαν στη Γαλλία τη διατήρηση μιας θέσης ανάμεσα στις ισχυρότερες οικονομίες και η εξάμηνη θητεία του στην προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης χαρακτηρίστηκε με θετικό πρόσημο. Επίσης αντιτάχθηκε στην αμερικάνικη εισβολή στο Ιράκ και με δική του εντολή, η Γαλλία έστειλε πρώτη δυνάμεις εναντίον του Μουαμάρ Καντάφι το 2011 (για τη δεινότητα του υποφαινόμενου στους πολιτικούς ελιγμούς έγινε λόγος παραπάνω). Μεταξύ άλλων χαρακτηριστικών μεταρρυθμίσεων, ήταν η αύξηση του ορίου συνταξιοδότησης από τα 60 στα 62, γεγονός που προκάλεσε μαζικές διαδηλώσεις και η ενθάρρυνση ενός καθεστώτος υπερωριών μέσω αλλαγών στη φορολογία. Πράγματι, τα τελευταία χρόνια της θητείας του, η δημοτικότητά του παρουσίαζε αισθητή πτώση.  

Πέρα από το πολιτικό του image, ο Σαρκοζί είχε για χρόνια στη συνείδηση των Γάλλων το ρόλο του showman της επικαιρότητας. Η αμείλικτη, κεντροαριστερή εφημερίδα Liberation, τον χαρακτήρισε ως «bling bling πρόεδρο», ο οποίος στον αντίποδα της σοβαρότητας και της πνευματικής ευγένειας των προκατόχων του, επιδείκνυε τα ακριβά κοστούμια και ρολόγια του, και φωτογραφιζόταν με διάσημους ηθοποιούς και ράπερ φίλους του σε κοινωνικές εκδηλώσεις. Για τους περισσότερους, ήταν απλά ένας νεόπλουτος αστός, που έπιασε την καλή και το απολάμβανε. Με τρεις γάμους και τέσσερα παιδιά, η ιδιωτική ζωή του δαιμόνιου προέδρου προσφέρεται για πλήθος love to hate σχολίων. Οι Γάλλοι ανασήκωναν το φρύδι με τις κατηγορίες της πρώην γυναίκας του ότι ο..άτακτος Νικολά περνούσε τα βράδια του τραγουδώντας σε καραόκε μπαρ, ενώ ανακάλυπταν ακούραστα φωτογραφίες που έδειχναν ότι η Κάρλα Μπρούνι απέφευγε επιμελώς τα τακούνια όταν εμφανιζόταν στο πλάι του. Άλλωστε, ο Γάλλος πρόεδρος που προτιμάει τα χάρμπουγκερ απ’ τις μπαγκέτες και αγαπά το τρέξιμο και την ποδηλασία, δεν προσπαθούσε ιδιαίτερα να προστατέψει την ιδιωτική του ζωή, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις όπου τα πράγματα δυσκόλευαν σε πολιτικό επίπεδο.

Είναι άραγε ο γαλλικός λαός έτοιμος για μια νέα Σαρκοζι-άδα; Μετά τη μάλλον ανεπιτυχή θητεία του σοσιαλιστή Ολάντ, ο Σαρκοζί προσκαλεί τους Γάλλους να τρέξουν στην προστατευτική αγκαλιά του ως άλλος Ιησούς. Το διάστημα τριών χρόνων θα αποδείξει αν οι Γάλλοι θα υποκύψουν σε αυτή την ελαφρώς μαζοχιστική τάση που αποδεδειγμένα καταλαμβάνει μεγάλο μέρος των ψηφοφόρων στη θέα της κάλπης, την τάση του «αυτόν ξέρω, αυτόν εμπιστεύομαι», σαν την περίεργη σχέση εξάρτησης που αναπτύσσεται μεταξύ θύτη και θύματος. Με νέους, υπολογίσιμους αντιπάλους και τις ταχύτατες μεταβολές του κοινωνικοπολιτικού τοπίου, η πορεία του «μαύρου προβάτου» της Γαλλίας σίγουρα δεν προμηνύεται εύκολη κι όμως, μπορεί ο Σαρκοζί να θριαμβεύσει όπως ο ταραξίας του σχολείου που κατά βάθος όλοι συμπαθούσαν και έβγαινε πάντα πρόεδρος του δεκαπενταμελούς. Πάντως, όπου κι αν γύρει τελικά η ζυγαριά, η πανέμορφη Κάρλα θα του ψιθυρίσει γλυκά με τα σπαστά γαλλικά της «C’est la vie».

 

Διαβάστε επίσης τη συνέντευξη που είχε δώσει ο γιος του Νικολά Σαρκοζί στην Popaganda. 

Ιωάννα Παναγοπούλου

Η Ιωάννα Παναγοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα το Σεπτέμβριο του '93. Σήμερα ολοκληρώνει τις σπουδές τις στο τμήμα Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου.

Share
Published by
Ιωάννα Παναγοπούλου