Ισραήλ: Νέα πρόκληση από τον Μπεν Γκβιρ – «Να γίνει συναγωγή στην Πλατεία των Τζαμιών»

Ο Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ, ο ακροδεξιός υπουργός Εθνικής Ασφαλείας του Ισραήλ, προκάλεσε νέα πολεμική χθες Δευτέρα, θέτοντας υπό αμφισβήτηση το status quo της Πλατείας των Τζαμιών στην Ιερουσαλήμ, όπου είπε πως θα προωθούσε την οικοδόμηση συναγωγής αν μπορούσε.

Αφότου έγινε μέλος της κυβέρνησης, τον Δεκέμβριο του 2022, ο κ. Μπεν Γκβιρ έχει πάει τουλάχιστον έξι φορές σε αυτόν τον ιερό τόπο, στον τομέα των Ιεροσολύμων που έχει καταλάβει από το 1967 και προσαρτήσει το Ισραήλ, επισκέψεις που έχουν καταγγελθεί και χαρακτηριστεί προκλήσεις και αμφισβήτηση του status quo από τους Παλαιστίνιους και αρκετές ξένες πρωτεύουσες.

«Αν μπορούσα να κάνω αυτό που θα ήθελα θα ύψωνα την ισραηλινή σημαία» στον χώρο αυτό, είπε χθες το πρωί σε συνέντευξη που παραχώρησε στη ραδιοφωνία του στρατού.

Θα έχτιζε συναγωγή αν μπορούσε; Ερωτηθείς επανειλημμένα σχετικά από τον οικοδεσπότη του, ο κ. Μπεν Γκβιρ τελικά απάντησε «ναι».

Ο τρίτος πιο ιερός χώρος λατρείας του ισλάμ, η Πλατεία των Τζαμιών, έχει οικοδομηθεί πάνω στα συντρίμμια του δεύτερου εβραϊκού ναού, που καταστράφηκε το 70 μ.Χ. από τους Ρωμαίους. Για τους εβραίους είναι το Όρος του Ναού, ο πιο ιερός τόπος του ιουδαϊσμού. Η τοποθεσία αυτή βρίσκεται στην καρδιά της ισραηλινοπαλαιστινιακής σύγκρουσης κι αποτελεί αφορμή για επανερχόμενες εντάσεις, που ενίοτε μετατρέπονται σε πόλεμο, όπως είχε συμβεί την άνοιξη του 2021.

Δυνάμει του status quo που ορίστηκε μετά την κατάληψη της ανατολικής Ιερουσαλήμ το 1967, οι μη μουσουλμάνοι επιτρέπεται να πηγαίνουν στην πλατεία συγκεκριμένες ώρες και να μην προσεύχονται. Όμως τους κανόνες αυτούς αψηφούν ολοένα περισσότεροι εθνικιστές εβραίοι.

«Οι άραβες μπορούν να προσεύχονται όπου θέλουν», δήλωσε ο υπουργός Μπεν Γκβιρ στο ραδιόφωνο του στρατού, «άρα και οι εβραίοι πρέπει επίσης να μπορούν να προσεύχονται όπου θέλουν».

Αν και θεματοφύλακας των ιερών τόπων είναι η Ιορδανία, την πρόσβαση σε αυτούς ελέγχουν οι ισραηλινές δυνάμεις ασφαλείας. Ως εκ των καθηκόντων του, ο κ. Μπεν Γκβιρ είναι επομένως επιφορτισμένος να εγγυάται την τήρηση του status quo, το οποίο παραβίασε ο ίδιος με θεαματικό τρόπο τη 13η Αυγούστου, όταν πήγε στην πλατεία με εκατοντάδες οπαδούς του για να προσευχηθούν με την ευκαιρία σημαντικής ημέρας στο εβραϊκό εορτολόγιο.

Το γραφείο του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου είχε κατόπιν τονίσει πως «η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός ορίζουν την πολιτική για το όρος του ναού», όχι κάποιος υπουργός μόνος του, και χαρακτηρίσει το «συμβάν» αυτό παραβίαση του status quo.

«Η (τρέχουσα) πολιτική επιτρέπει (στους εβραίους) να προσεύχονται» στην πλατεία, επέμεινε απεναντίας στο ραδιόφωνο του ισραηλινού στρατού ο κ. Μπεν Γκβιρ, αναγκάζοντας τις υπηρεσίες του πρωθυπουργού Νετανιάχου να δώσουν στη δημοσιότητα νέα ανακοίνωση, λακωνική, για να θυμίσουν πως δεν υπάρχει «καμιά αλλαγή στο status quo στο Όρος του Ναού».

Πιο αιχμηρός, την ώρα που το Ισραήλ βρίσκεται σε πόλεμο στη Λωρίδα της Γάζας με το παλαιστινιακό ισλαμιστικό κίνημα Χαμάς από την 7η Οκτωβρίου, ο υπουργός Άμυνας του Ισραήλ Γιοάβ Γκάλαντ τόνισε μέσω X ότι «οι ενέργειες του Μπεν Γκβιρ θέτουν σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια του κράτους του Ισραήλ». «Το να τίθεται υπό αμφισβήτηση είναι «επικίνδυνο, αχρείαστο και ανεύθυνο», πρόσθεσε.

Οι δηλώσεις του κ. Μπεν Γκβιρ έγιναν την επομένη της ολιγόωρης έξαρσης των εχθροπραξιών στο λεγόμενο βόρειο μέτωπο, όπου οι ισραηλινές ένοπλες δυνάμεις και το λιβανικό κίνημα Χεζμπολά, σύμμαχος της Χαμάς, ανταλλάσσουν πυρά στην πράξη καθημερινά εδώ και προσεχώς 11 μήνες.

Ο επικεφαλής της ισραηλινής αντιπολίτευσης Γιαΐρ Λαπίντ σχολίασε ειρωνικά μέσω X ότι η ανακοίνωση του κ. Νετανιάχου «πως δεν έχει υπάρξει καμιά αλλαγή στο status quo είναι σωστή»: το status quo «ήταν και παραμένει πως έχει χάσει τον έλεγχο της κυβέρνησής του».

«Οι ιεροί τόποι είναι η κόκκινη γραμμή που δεν θα επιτρέψουμε να ξεπεραστεί», δήλωσε ο εκπρόσωπος της προεδρίας της Παλαιστινιακής Αρχής Νάμπιλ Αμπού Ρουντέινα.

Η Χαμάς χαρακτήρισε «επικίνδυνες» τις δηλώσεις του κ. Μπεν Γκβιρ, καλώντας τα «αραβικά και ισλαμικά έθνη να αναλάβουν τις ευθύνες τους ως προς την προστασία των ιερών τόπων».

Η σαουδαραβική διπλωματία από την πλευρά της ανέφερε πως «απορρίπτει κατηγορηματικά τις εξτρεμιστικές και εμπρηστικές δηλώσεις» του υπουργού και υπογράμμισε την «ανάγκη να γίνεται σεβαστό το ιστορικό και νομικό καθεστώς» του ισλαμικού τεμένους Αλ Ακσά και της Πλατείας των Τζαμιών.

Ο υπουργός Εξωτερικών του Κατάρ από την πλευρά του κατήγγειλε την «πρόκληση» του Ιταμάρ Μπεν Γκβιρ για όλους τους μουσουλμάνους στον κόσμο.

Η Ιορδανία «θα λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να τερματιστούν οι επιθέσεις εναντίον των ιερών τόπων», διαβεβαίωσε το υπουργείο Εξωτερικών του βασιλείου, προσθέτοντας πως ετοιμάζει τα έγγραφα που απαιτούνται για να προχωρήσει σε προσφυγή στα «διεθνή δικαστήρια» για το ζήτημα.