Τούρκος επιστήμονας που φυλακίστηκε ως τρομοκράτης από την κυβέρνηση Ερντογάν, έγραψε στο κελί του τρεις μελέτες κοσμολογίας

Ένας Τούρκος θεωρητικός φυσικός, φυλακισμένος ως συνωμότης κατά της κυβέρνησης, κατάφερε κατά τη διάρκεια της φυλάκισής του να γράψει τρεις επιστημονικές μελέτες κοσμολογίας πάνω σε θέματα όπως η θεωρία του κοσμικού πληθωρισμού.

Η περίπτωση του Αλί Καγιά είναι ενδεικτική για την κατάσταση χιλιάδων Τούρκων καθηγητών πανεπιστημίου και ερευνητών, οι οποίοι κατηγορούνται είτε για συμμετοχή σε τρομοκρατική οργάνωση είτε για συμμετοχή στο πραξικόπημα κατά του Προέδρου Ερντογάν τον Ιούλιο του 2016.   Ο Καγιά συνελήφθη τρεις μήνες μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα και κρατήθηκε για πάνω από ένα έτος, προτού γίνει η δίκη του. Πέρυσι τον Δεκέμβριο το δικαστήριο τον έκρινε ένοχο ως μέλος τρομοκρατικής οργάνωσης (της οργάνωσης Γκιουλέν) και τον καταδίκασε σε εξαετή φυλάκιση. Όμως αφέθηκε σύντομα ελεύθερος, επειδή είχε προηγηθεί η μακρόχρονη φυλάκισή του πριν τη δίκη. 

Ο Καγιά επιμένει ότι δεν είναι ένοχος και ότι οι κατηγορίες εναντίον του είναι παράλογες.   Μεταξύ άλλων, είχε επισκεφθεί τις ΗΠΑ και τον Καναδά λόγω συνεργασίας του με τα πανεπιστήμια ΜΙΤ, Ταφτς και ΜακΓκιλ, αλλά τα ταξίδια του αυτά θεωρήθηκαν ενοχοποιητικά στοιχεία για σχέσεις του με τους υποστηρικτές του πραξικοπήματος σε αυτές τις χώρες.   Έχει ασκήσει έφεση κατά της εξαετούς καταδίκης του και η υπόθεσή του θα εκδικαστεί ξανά. Στο μεταξύ, έχει τεθεί σε διαθεσιμότητα από το Πανεπιστήμιο του Βοσπόρου της Κωνσταντινούπολης, όπου εργαζόταν και περιμένει να μάθει αν τελικά θα απολυθεί σύντομα ή αν η θέση του θα «παίζεται», έως ότου γίνει η νέα δίκη.  
Χαρακτήρισε πάντως τον εαυτό του τυχερό, καθώς πολλά άλλα τουρκικά πανεπιστήμια απέλυσαν ήδη πολλούς ακαδημαϊκούς που θεώρησαν ύποπτους για συμμετοχή στο πραξικόπημα.  Μιλώντας στο “Nature”, o Τούρκος κοσμολόγος επεσήμανε ότι, όσο έμεινε στη φυλακή, κατάφερε να συνεχίσει το έργο του και, μόλις αποφυλακίσθηκε, έκανε τρεις προδημοσιεύσεις των μελετών του στο arXiv.   Σε κάθε μία από αυτές υπάρχει η υποσημείωση ότι η μελέτη αφιερώνεται στους φίλους του στη φυλακή: «που έκαναν υποφερτή την παραμονή μου στην κόλαση επί 440 μέρες από τις 7/10/2016 έως τις 20/12/2017.   Νιώθω επίσης ότι είμαι υποχρεωμένος στους συναδέλφους μου, οι οποίοι δείχνουν την υποστήριξή τους σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς».   Όπως εξήγησε, στη φυλακή δεν υπήρχε πρόσβαση στο διαδίκτυο και δεν επιτρεπόταν καμία ψηφιακή συσκευή, ούτε καν ένα κομπιουτεράκι τσέπης. Βιβλία δεν μπορούσαν να μπουν στη φυλακή απ’ έξω, ενώ το παραμικρό σε ξένη γλώσσα δεν επιτρεπόταν.  

Οι ύποπτες εξισώσεις  

Ανέφερε: «Ένας από τους φοιτητές μου μετέφρασε με τη βοήθεια της Google μερικές ερευνητικές εργασίες στα τουρκικά για μένα, αλλά τις κράτησαν οι φύλακες, με την υποψία ότι περιείχαν μυστικούς κώδικες, πιθανώς επειδή περιείχαν τόσες πολλές εξισώσεις».   Ο Καγιά επεξεργάστηκε μέσα στη φυλακή τις ιδέες που είχε ήδη στο κεφάλι του πριν τη σύλληψή του. Αν και, όπως είπε, του πήρε πολύ περισσότερο από ό,τι αν βρισκόταν στον υπολογιστή του, αλλά από την άλλη, «ο χρόνος είναι κάτι που έχεις άφθονο στη φυλακή». 

Για τις μελέτες που παρήγαγε ως φυλακισμένος σε έναν χώρο 140 τετραγωνικών μέτρων με μικρά κελιά όπου ζούσαν 20 έως 30 άνθρωποι (δάσκαλοι, καθηγητές, γιατροί κ.α.), είπε: «Δεν μπορούσα να κάνω πρωτοποριακό έργο, αλλά νομίζω ότι οι μελέτες αυτές είναι γερά θεμελιωμένες και περιμένω να τις δω δημοσιευμένες σε καλά επιστημονικά περιοδικά». «Ακούγεται ασφαλώς “κουλ” να λες ότι έκανες έρευνα στη φυλακή, αλλά η φυλακή είναι ένα άσχημο μέρος και δεν θα το συνιστούσα!» υπογράμμισε. Χαρακτήρισε ως «το χειρότερο πράγμα την έλλειψη επαφών», καθώς επιτρέπονταν μόνο οικογενειακές επισκέψεις για μια ώρα την εβδομάδα και οι συνομλίες γίνονταν τηλεφωνικά πίσω από γυάλινο χώρισμα. Επιτρεπόταν επίσης στους φυλακισμένους ένα δεκάλεπτο τηλεφώνημα στους δικηγόρους τους κάθε δύο εβδομάδες και μια επαφή με τον δικηγόρο τους κάθε εβδομάδα. Σημείωσε, ωστόσο: «Είπα στον εαυτό μου ότι μπορούν να πάρουν την ελευθερία μου, αλλά δεν μπορούν να με εμποδίσουν να κάνω φυσική». Και την έκανε σε ένα μικρό τραπέζι με μολύβι και χαρτί, για αρκετές ώρες κάθε μέρα, όταν δεν έβλεπε τηλεόραση ή δεν έπαιζε βόλεϊ με τους συγκρατουμένους του. 

(ΑΠΕ-ΜΠΕ)