Τουλάχιστον 20 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο έχουν πέσει θύματα σωματεμπορίας

Η σωματεμπορία, ευρέως πλέον γνωστή με τον όρο trafficking, αποτελεί ένα τεράστιο και πολύ καλά οργανωμένο εγκληματικό και επιχειρηματικό κύκλωμα, που απλώνεται σε όλες τις χώρες τις κόσμου. Άλλες χώρες λειτουργούν ως πηγές εμπορίας, άλλες ως προορισμός ή χώρες διέλευσης, ενώ άλλες συνδυάζουν και τα τρία. Ουσιαστικά πρόκειται για μια σύγχρονη εκδοχή του φαινομένου της δουλείας, που υπήρξε ανέκαθεν ένα κομμάτι συνυφασμένο με την ανθρωπότητα.

Το εμπόριο ανθρώπων είναι σήμερα η τρίτη μεγαλύτερη εγκληματική βιομηχανία στον κόσμο, μετά την διακίνηση ναρκωτικών και όπλων, με την ταχύτερα αναπτυσσόμενη δραστηριότητα διεθνών εγκληματικών οργανώσεων.

Σύμφωνα με το UNODC (United Nations Office on Drugs and Crime) ως σωματεμπορία ορίζεται η “στρατολόγηση, μεταφορά, φιλοξενία ή παραλαβή ανθρώπων μέσω απειλής ή χρήσης βίας ή άλλων μορφών εξαναγκασμού, απαγωγής, απάτης, εξαπάτησης, κατάχρησης εξουσίας με σκοπό την εκμετάλλευση”.

Υπολογίζεται πως τουλάχιστον 20 εκατομμύρια άνθρωποι στον κόσμο έχουν πέσει θύματα σωματεμπορίας, άντρες, και κυρίως γυναίκες και παιδιά κάθε ηλικίας, εθνικότητας και κοινωνικής τάξης με κοινό χαρακτηριστικό την ευάλωτη θέση τους, είτε οικονομική, είτε κοινωνική, είτε προσωπική. Εκατομμύρια άνθρωποι που αντιμετωπίζονται ως “αναλώσιμα είδη”, ταξινομούνται βάση των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών τους, κακοποιούνται, κοστολογούνται σαν αντικείμενα και αλλάζουν χέρια πελατών για διάφορες “χρήσεις”.

Οι πιο διαδεδομένες μορφές trafficking είναι η σεξουαλική εκμετάλλευση, η καταναγκαστική εργασία, η στρατολόγηση ανηλίκων, το εμπόριο οργάνων, η παιδική πορνογραφία, παράνομες υιοθεσίες κτλ.

Η κερδοφόρα “επιχείρηση” της σωματεμπορίας δεν στηρίζεται μόνο στην ακατάσχετη λατρεία του χρήματος και της ακόμα και επί πτωμάτων απόκτησής του, αλλά ενισχύεται κυρίως από τις όλο και μεγαλύτερες οικονομικές και κοινωνικές ανισότητες που μαστίζουν τα κράτη.

Οικονομική κρίση, φτώχεια και ανεργία, νόμιμη και παράνομη μετανάστευση και κυρίως η μη εφαρμογή του νομοθετικού πλαισίου για την εξάλειψη του εγκλήματος και την προστασία των θυμάτων δίνουν όλο και μεγαλύτερο έδαφος στην εδραίωση του human trafficking.

Ακόμα και στελέχη των αρχών του κράτους (πολιτικοί παράγοντες, αστυνομικοί) εμπλέκονται συχνά με κυκλώματα εμπορίας ανθρώπων καλύπτοντας και βοηθώντας την διεξαγωγή τους με σκοπό φυσικά περισσότερο “μαύρο χρήμα” στις τσέπες τους.

Σωματεμπορία στην Ελλάδα – Χώρα “δεύτερης κατηγορίας”

Το κεφάλαιο του trafficking στην Ελλάδα καταγράφει μαύρες σελίδες στην ιστορία της, αφού η χώρα μας αποτελεί πλέον κόμβο μεταφοράς, προέλευσης και προορισμού θυμάτων σωματεμπορίας.

Μετά την ένταξη της χώρας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και με βασικό παράγοντα τα κοινά σύνορα με την Τουρκία η μετανάστευση σημείωσε εκθετική αύξηση την τελευταία δεκαετία, ενώ παράλληλα οι μαζικές ροές λαθρομεταναστών δίνουν την καλύτερη κάλυψη στους διακινητές σωματεμπορίας.

Περίπου 40.000 γυναίκες και παιδιά 12–25 ετών εισάγονται κάθε χρόνο στην Ελλάδα ανάμεσα στα μεταναστευτικά κύματα με προορισμό κυρίως την βιομηχανία του σεξ, αφού η πορνεία στην Ελλάδα είναι νόμιμη. Το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών προέρχονται από τα Βαλκάνια και τις χώρες του πρώην Σοβιετικού μπλοκ, Ρωσία, Ουκρανία, Μολδαβία, Λευκορωσία, Βουλγαρία, Ρουμανία, καθώς και από την Ασία και την Αφρική.

Οι περισσότερες ξένες ιερόδουλες ήρθαν πρώτη φορά στην Ελλάδα κατά την δεκαετία του 1980 με προέλευση από την Ασία (Ταϊλάνδη, Φιλιππίνες). Ωστόσο, μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης επεκτάθηκε ραγδαία η διακίνηση γυναικών από τις πρώην σοβιετικές χώρες με την πρόφαση μιας καλύτερης ζωής και δουλειάς στη Δύση. Εκτιμάται πως σήμερα ένα ποσοστό 50-55% είναι μόνο από τη Ρωσία και την Ουκρανία.

Η Ελλάδα αποτελεί παράλληλα μια γέφυρα διακίνησης για την Ευρώπη με μεγάλο μέρος των διαδρομών σωματεμπορίας να έχουν στόχο την Γερμανία και άλλες δυτικές χώρες. Οι δύο κύριες διαδρομές διακίνησης προς τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η Βαλκανική (από τα Βαλκάνια στη Σλοβενία, την Ουγγαρία, την Ιταλία και την Ελλάδα και από εκεί στην ΕΕ) και η διαδρομή της Ανατολικής Μεσογείου (από την Τουρκία στην Ελλάδα και μετά στη Βουλγαρία και τη Ρουμανία).

Τα ελληνοτουρκικά σύνορα χαρακτηρίζονται από πολλούς ως η “κερκόπορτα” για το σχεδόν 90% των λαθρομεταναστών που εισάγονται στην Ελλάδα προς την Ευρώπη, μεταξύ αυτών και τα δεκάδες χιλιάδες θύματα trafficking.

Σύμφωνα με το Γραφείο Παρακολούθησης και Καταπολέμησης της Εμπορίας Ανθρώπων του Αμερικανικού State Department (Department of State’s Office to Monitor and Combat Trafficking in Persons) η Ελλάδα τοποθετείται στις χώρες 2ης κατηγορίας στο θέμα της αντιμετώπισης της σωματεμπορίας.

Στην 2η κατηγορία (Tier 2) βρίσκονται οι χώρες των οποίων οι κυβερνήσεις δεν συμμορφώνονται πλήρως με τα ελάχιστα πρότυπα του Trafficking Victims Protection Act, αλλά καταβάλλουν ή έχουν δεσμευτεί να καταβάλλουν κάποιες προσπάθειες για να συμμορφωθούν με αυτά τα πρότυπα. Είναι χώρες, όπως η Ελλάδα, που παρουσιάζουν αυξημένο βαθμό περιστατικών σωματεμπορίας, ανησυχίες για συνενοχή των αρχών, ανεπαρκή ταυτοποίηση των θυμάτων και ελλιπείς υποδομές κατά της εμπορίας ανθρώπων σε συνάρτηση με την εσωτερική οικονομική κρίση και τις μη ελεγχόμενες μεταναστευτικές ροές.

Πηγή: docuventa