Τα πορίσματα της Επιθεώρησης Περιβάλλοντος Βορείου Ελλάδας για τις εργασίες της Eldorado Gold στην Χαλκιδική
Την αρνητική στάση των κατοίκων και όλων εκείνων που πίσω από την επένδυση της ¨ελληνικός χρυσός ¨της καναδικής ElDoradoGold έβλεπαν το ερειπωμένο τοπίο και την οικολογική καταστροφή που θα ακολουθούσε, ενισχύουν τα δυο πορίσματα της Επιθεώρησης Περιβάλλοντος Βορείου Ελλάδας. Η αυτοψία αφορούσε τις περιοχές των Μαύρων Πετρών-Μαντέμ Λάκκου και Ολυμπιάδος που αποτελούν υπόεργα και εντάσσονται στην ευρύτερη περιοχή των μεταλλείων Κασσάνδρας. Συγκεκριμένα τα μεταλλεία του Μαντέμ Λάκκου τα οποία είναι ανενεργά σε αντίθεση με αυτά των Μαύρων Πετρών, το εργοστάσιο εμπλουτισμού Στρατώνιου, ο νέος Χώρος Υγειονομικής Ταφής Επικίνδυνών Αποβλήτων (ΧΥΤΕΑ) στον Κοκκινόλακα και οι λιμενικές εγκαταστάσεις Στρατωνίου αποτελούν τα μέρη που πραγματοποιήθηκαν οι αυτοψίες και οι προβλεπόμενες δειγματοληψίες ξεκινώντας από τις 4 Οκτωβρίου του 2012 έως τις 28 Αυγούστου του 2014.
Κοινό εύρημα και των δυο πορισμάτων αποτελεί η ελλιπής υποβολή στοιχείων, όπως αναφέρεται, για την επικινδυνότητα των παραγομένων απο την εξόρυξη προϊόντων και κατά συνέπεια την μη πρόβλεψη επαρκεί μέτρων για την διασφάλιση του περιβάλλοντος και την αποτροπή της ρύπανσης. Παραβάσεις διαπιστώθηκαν και όσο αφορά την μεταφορά των προϊόντων και υποπροϊόντων επεξεργασίας των μεταλλείων, με την εταιρία να μην ενημερώνει για την επικινδυνότατα των φορτιών που διακινούνται τις Λιμενικές Αρχές ,με κίνδυνο την πρόκληση ρύπανσης της θάλασσας και προσβολής της υγείας των εμπλεκομένων. Σε τρεις περιπτώσεις τα πορίσματα καταλήγουν πως η εταιρία δεν χαρακτήριζε ως απόβλητο το παραγόμενο υπόλειμμα (εμπλουτισμένο τέλμα Ολυμπιάδας , ρυπασμένα πανιά φίλτρων και αδρομερές τέλμα των μεταλλείων Μαύρων Πετρών -Μαντέμ Λάκκου) με αποτέλεσμα να μην γίνεται σωστή διαχείριση των αποβλήτων που θα έπρεπε να μαζεύονται σε ειδικούς χώρους και συγκεκριμένες συνθήκες.
Αναλυτικά =τα πορίσματα συνεχίζουν εντοπίζοντας σοβαρές παραβάσεις της περιβαλλοντικής νομοθεσίας με αποτέλεσμα την υποβάθμιση του περιβάλλοντος με την μόλυνση των επιφανειακών και υπόγειων υδάτων καθώς και του εδάφους της περιοχής.
-Στις μονάδες κατεργασίας νερών του μεταλλείου Στρατωνίου (στο σημείο εκβολής με την θάλασσα ) και Μαντέμ Λάκκου (πριν από το ρέμα Κοκκινόλακκα) παρατηρούνται υπερβάσεις υγρών αποβλήτων σε βαρέα μέταλλα όπως ψευδάργυρος ,ολικός σίδηρος, μόλυβδος, μαγγανίο, καδμίο και αιωρούμενων στερεών με αποτέλεσμα την μόλυνση των επιφανειακών υδάτων.
-Η ίλυς της μονάδας κατεργασίας νερών μεταλλείων Μαντέμ Λάκκου καταλήγει μαζί με τα νερά πλύσης φορτηγών, όμβρια ύδατα επιβαρυμένα με φερτά υλικά στην Λίμνη Σεβαλιέ και απο κει εξαιτίας της ακαταλληλότητας των παλιών χώρων απόθεσης καταλήγει να χύνεται στο έδαφος και να έρχεται σε επαφή με την βλάστηση της περιοχής. Στο πόρισμα υπογραμμίζεται από τους ειδικούς επιστήμονες η τοξικότητα της υδαρής ίλυς η οποία πρέπει να αποτίθεται σε Χώρους Υγειονομικής Ταφής Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΧΥΤΕΑ), καθώς πρόκειται για ¨επικίνδυνα απόβλητα” βεβαρυμμένα με βαρέα μέταλλα.
-Στο ρέμα Κοκκινόλακκα καταλήγουν όλα τα απόβλητα που προκύπτουν απο τις εργασίες των μεταλλείων ( σε χωμάτινο σκάμμα περίπου 10 τετραγωνικών), στην περιοχή προβλεπόταν η κατασκευή ΧΥΤΕΑ (Χώρος Υγειονομικής Ταφής Επικίνδυνων Αποβλήτων) όμως το ρέμα χρησιμοποιείται ως χώρος απόθεσης χωρίς την προβλεπόμενη άδεια.
-Ανεξέλεγκτη διάθεση επικίνδυνων αποβλήτων (χρησιμοποιημένα φιλτρόπανα). Στο πόρισμα σημειώνεται ότι μεταξύ 2007 και 2014 παρήχθησαν περισσότεροι από 35 τόνοι ετησίως χρησιμοποιημένων φιλτρόπανων, ποσότητα πολύ μεγαλύτερη των 10 τόνων ετησίως που δηλώνει η εταιρεία.
-Ελλιπής παρακολούθηση των ποιοτικών παραμέτρων των υγρών αποβλήτων καθώς όπως παρατηρείται στα πορίσματα η εταιρία συγκρίνει τα αποτελέσματα των αναλύσεων των υγρών απόβλητων με τις χαλαρές τιμές της 96400/86 Νομαρχιακής Απόφασης και όχι με τις ισχύουσες τιμές που θέτει ΚΥΑ ΕΠΟ και τα πρότυπα ποιότητας Περιβάλλοντος. Επίσης μετράει την συγκέντρωση των μέταλλων εν διαλύσει και όχι την ολική.
-Όσον αφόρα το υπόεργο Ολυμπιάδος παρατηρούνται τεράστιες αποκλίσεις απο της επιτρεπόμενες τιμές διάθεσης μετάλλων και ph στις εκροές νερών. Συγκεκριμένα οι μέσες τιμές των συγκεντρώσεων των βαρέων μετάλλων υπερβαίνουν από 100 έως 1272% τα εγκεκριμένα όρια ενώ σε όλα τα δείγματα οι συγκεντρώσεις του ψευδαργύρου και του μαγγανίου υπερβαίνουν ακόμα και τα χαλαρά όρια της Απόφασης Νομάρχη 96400/1985 που επικαλείται στο απολογητικό υπόμνημα της η ελληνικός χρυσός. Επίσης διαθέτει όξινες απορροές διαμέσου οχετών σε κλάδο του ρέματος Μαυρόλακκα με τις συγκεντρώσεις των βαρέων μετάλλων να ξεπερνούν απο 55 έως 194.300% τα προβλεπόμενα όρια.
Ο κατάλογος των παραβάσεων που μπορεί να προκαλέσουν κίνδυνο ρύπανσης είναι μακρύς. Στην περιοχή του πρώτου υποέργου αποθηκεύονταν στερεά απόβλητα και χημικά σε ακατάλληλους χώρους, η διαχείριση των στερεών αποβλήτων δεν γινόταν με όλες τις απαιτούμενες άδειες, οι εργασίες κατασκευής του Χώρου Υγειονομικής Ταφής Επικινδύνων Αποβλήτων στον Κοκκινόλακα ξεκίνησαν χωρίς να έχει εγκριθεί η απαιτούμενη Τεχνική Μελέτη. Στην Ολυμπιάδα οι εργασίες αποκατάστασης των χώρων απόθεσης αρσενοπυρίτη και παλαιού τέλματος ξεκίνησαν χωρίς τις απαιτούμενες εγκρίσεις. Η εταιρεία δεν χαρακτήρισε ως «απόβλητο» το παραγόμενο υπόλειμμα από τον εμπλουτισμό του τέλματος κ.ά.
Αναμένονται οι αποφάσεις της Δικαιοσύνης. Βεβαία, ας είμαστε ρεαλιστές, καμία απόφαση δεν θα καταφέρει να επαναφέρει την φυσική αρμονία της περιοχής και τον φυσικό πλούτο της, αφού είναι γνωστό και αποδεδειγμένο πλέον πως οι μεταλλευτικές δραστηριότητες αφήνουν πίσω τους μετά την ολική αφαίμαξη του περιβάλλοντος ερήμους αποβλήτων.