Στις 22 Μαΐου ο Γρηγόρης Λαμπράκης δέχεται δολοφονική επίθεση στη Θεσσαλονίκη
Ο Γρηγόρης Λαμπράκης γεννήθηκε στην Αρκαδία και ήταν το 14ο από τα 18 παιδία της οικογένειάς του. Σπούδασε Ιατρική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ειδικεύτηκε στη γυναικολογία.Παράλληλα, υπήρξε και αθλητής με σπουδαίες επιδόσεις, ενώ κατείχε για 23 χρόνια το Πανελλήνιο ρεκόρ στο άλμα εις μήκος.
Ο Λαμπράκης πολιτευόταν με την ΕΔΑ και είχε εκλεγεί το 1961 βουλευτής στον Πειραιά. Στις 21 Απριλίου του 1963 διοργάνωσε την Πρώτη Μαραθώνια Πορεία Ειρήνης. Περπάτησε το μεγαλύτερο μέρος της διαδρομής μόνος του, ενώ δεχόταν απειλές καθ όλη τη διάρκειά της. Με το τέλος της πορείας πήγε στο Λονδίνο για να συμπαρασταθεί σε Έλληνες φοιτητές που διαμαρτύρονταν εναντίον της Βασίλισσας Φρειδερίκης και ζητούσαν την απελευθέρωση πολιτικών κρατουμένων.
Όταν επέστρεψε από το Λονδίνο, ο Λαμπράκης μετέβει στη Θεσσαλονίκη για να μιλήσει σε εκδήλωση της «Επιτροπής δια την διαθνή ύφεσιν και ειρήνην». Πριν ακόμα από την έναρξη της συγκέντρωσης το κλίμα ήταν τεταμένο στη περιοχή, καθώς δεκάδες άτομα ακραίων δεξιών πολιτικών πεποιθήσεων είχαν αρχίσει να συγκροτούν αντισυγκέντρωση στα πεζοδρόμια των οδών Σπανδωτή, Ερμού και Βενιζέλου. Ο Λαμπράκης από το βήμα ζήτησε την προστασία της χωροφυλακής, καθώς όπως είπε, σχεδιαζόταν δολοφονική επίθεση εναντίον του. Όπως και έγινε.
Αν και υπήρχαν παντού άνδρες της χωροφυλακής, δεν δόθηκε ποτέ εντολή να διαλυθεί η αντισυγκέντρωση. Όταν τελικά αποχώρησε από τη συγκέντρωση και αφού τον διαβεβαίωσαν ότι δεν διέτρεχε κίνδυνο, ο Γρηγόρης Λαμπράκης δέχτηκε χτύπημα με σιδερολοστό στο κεφάλι από άνδρες που επέβαιναν σε τρίκυκλο.
Ο άτυχος βουλευτής μεταφέρθηκε σε νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης, όπου τέσσερις μέρες αργότερα άφησε την τελευταία του πνοή. Πολλές ήταν και οι κατηγορίες για αμέλεια από το προσωπικό του νοσοκομείου. Η κηδεία του έγινε στην Αθήνα και παραβρέθηκε σύσσωμη η αντιπολίτευση και δεκάδες χιλιάδες κόσμου.
Η δολοφονία Λαμπράκη άνοιξε ένα νέο κεφάλαιο στην πολιτική ζωή της χώρας. Αποκαλύφτηκε η δράση των παρακρατικών ομάδων που πολλές φορές δρούσαν και με την στήριξη του κράτους.
Τα κόμματα τη αντιπολίτευσης, με πρώτο τον Γεώργιο Παπανδρέου, δεν δίστασαν να κατηγορήσουν ευθέως την κυβέρνηση Καραμανλή ότι κρυβόταν πίσω από τη δολοφονική επίθεση. Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής μην μπορώντας να διαχειριστεί την κατακραυγή για την δολοφονία Λαμπράκη παραίτησε όλη του την κυβέρνηση, ενώ τον Νοέμβριου του ίδιου χρόνου διεξήχθησαν εκλογές, τις οποίες κέρδισε η Ένωση Κεντρώων του Παπανδρέου.
Η δίκη κράτησε συνολικά 67 μέρες και διεξήχθη εν μέσω πανικού. Οι μάρτυρες άλλαζαν συνεχώς τις καταθέσεις τους ενώ χάθηκαν και πολλά στοιχεία, με σημαντικότερο τον λοστό που σκότωσε τον Λαμπράκη.
Καταδικάστηκαν μόνο οι Γκοτζαμάνης και Εμμανουηλιδής που επέβαιναν στο τρίκυκλο και ο Γιοσμάς που ήταν αρχηγός τη ακροδεξιάς ομάδας Καρφίτσα, ως ηθικός αυτουργός, ο οποίος, βέβαια, δεν μπήκε ούτε μια μέρα τελικά στη φυλακή.
Αθωώθηκαν οι αξιωματικοί της Εθνικής Ασφάλειας που κατηγορούνταν ως ηθικοί αυτουργοί και οι αστυνομικοί που κατηγορούνταν για παράβαση των καθηκόντων τους. Είχαν προσπαθήσει να αποκρύψουν πλήθος ενοχοποιητικών στοιχείων και ήταν εμφανές ότι είχαν αναμιχθεί στην υπόθεση, αλλά προφανώς δεν ήταν αρκετό για να καταδικαστούν.