Πόσο διεφθαρμένοι είναι οι Έλληνες;
To 2015 έδειξε ότι όταν οι άνθρωποι ενώνουν τις δυνάμεις τους μπορούν να πετύχουν πολλά στη μάχη ενάντια στη διαφθορά. Αν και η διαφθορά παραμένει εκτεταμένη σε παγκόσμιο επίπεδο, περισσότερες χώρες βελτίωσαν τη βαθμολογία τους, συγκριτικά με αυτές που έπεσαν στην κατάταξη, στην Έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς για το 2015.
Σε γενικές γραμμές, τα δύο τρίτα από τις 168 συνολικά χώρες στην Έκθεση του 2015 βαθμολογήθηκαν με λιγότερους από 50 βαθμούς, σε κλίμακα από 0 (που θεωρούνται πολύ διεφθαρμένες) μέχρι το 100 (που θεωρούνται αδιάφθορες).
Παρόλα αυτά, σε περιοχές όπως στη Γουατεμάλα, στη Σρι Λάνκα και στην Γκάνα, οι πολίτες είτε σε ομάδες είτε μεμονωμένα, δούλεψαν σκληρά για να εξαλείψουν τη διαφθορά στέλνοντας ένα δυνατό μήνυμα και ενθαρρύνοντας τον υπόλοιπο κόσμο να αναλάβει αποφασιστική δράση το 2016.
Η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις χώρες που βελτίωσαν σημαντικά τη βαθμολογία και τη θέση τους στην κατάταξη. Το 2015 κατέλαβε την 58η θέση από την 69η στην οποία είχε καταταγεί το 2014.
«Είναι πράγματι ενθαρρυντικό να βλέπουμε τα αποτελέσματα των τελευταίων χρόνων. Η Ελλάδα την περίοδο 2012- 2015 βελτίωσε τη βαθμολογία της κατά 10 βαθμούς (από 36 σε 46) που μεταφράζεται σε βελτίωση της θέσης της στην παγκόσμια κατάταξη από την 94η στην 58η.
Η βελτίωση αυτή είναι το αποτέλεσμα των δεσμεύσεων των κυβερνήσεων των τελευταίων ετών να αντιμετωπίσουν τη διαφθορά σθεναρότερα. Η ΔΙΑΥΓΕΙΑ, ο Εθνικός Συντονιστής με τον οδικό χάρτη και τώρα η ενίσχυση του θεσμού με την τοποθέτηση Υπουργού βαίνουν προς την επιθυμητή κατεύθυνση. Διαπιστώνουμε μια επιτάχυνση των διαδικασιών που ξεσκεπάζουν όσους παρανομούν, με έμφαση σε θέματα φοροδιαφυγής και στην καθιέρωση της νομιμότητας. Η βελτίωση του νόμου για την προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος θα μπορούσε να επιταχύνει ακόμα περισσότερο την αποκάλυψη περιπτώσεων διαφθοράς.
Επιπλέον, η συνεχόμενη οικονομική κρίση έχει συρρικνώσει την οικονομική δραστηριότητα και συνακόλουθα τη δυνατότητα των πολιτών να δωροδοκούν, ενώ η επιβολή ελέγχου κίνησης κεφαλαίων περιόρισε δραστικά το ξέπλυμα χρήματος. Τα μέτρα που έχουν παρθεί είναι σίγουρα προς τη σωστή κατεύθυνση. Όμως στην Ελλάδα, η κρίση είναι πρωτίστως κρίση αξιών και μέχρι στιγμής, καμία κυβέρνηση δεν έχει καταφέρει να αποκαταστήσει την αξιοπιστία των θεσμών και να δημιουργήσει πρότυπα ακεραιότητας, ώστε να αλλάξει η νοοτροπία των πολιτών απέναντι στη διαφθορά.» δήλωσε ο Κώστας Μπακούρης, Πρόεδρος της Διεθνούς Διαφάνειας Ελλάδος.
Η Βραζιλία ήταν η χώρα με τη μεγαλύτερη πτώση στην Έκθεση, χάνοντας 7 βαθμούς και οπισθοχωρώντας 7 θέσεις στην κατάταξη. Το σκάνδαλο που αποκαλύφθηκε στην Petrobras ώθησε τους πολίτες να διαμαρτυρηθούν με διαδηλώσεις, ενώ η έναρξη της δικαστικής διαδικασίας ενδεχομένως να βοηθήσει τη χώρα να σταματήσει τη διαφθορά.
Τα αποτελέσματα
Η Έκθεση παρουσιάζει την αντίληψη που υπάρχει για τη διαφθορά στο Δημόσιο Τομέα σε 168 χώρες.
Η Δανία κατέλαβε την πρώτη θέση για 2η συνεχόμενη χρονιά, ενώ η Β. Κορέα και η Σομαλία κατατάχθηκαν τελευταίες με 8 βαθμούς η καθεμία.
Οι χώρες με τις καλύτερες βαθμολογίες μοιράζονται τα εξής βασικά χαρακτηριστικά: Υψηλά επίπεδα της ελευθερίας του Τύπου, πρόσβαση στην πληροφορία για τον κρατικό Προϋπολογισμό ώστε οι πολίτες να γνωρίζουν από πού προέρχονται οι πόροι και τον τρόπο με τον οποίον δαπανώνται, υψηλά επίπεδα ακεραιότητας των ανθρώπων σε θέσεις εξουσίας, δικαστικό σώμα που δεν κάνει διακρίσεις μεταξύ φτωχών και πλουσίων και είναι απολύτως ανεξάρτητο από την κυβέρνηση.
Αντίθετα, οι συγκρούσεις και ο πόλεμος, η κακή διακυβέρνηση, η ανεπαρκής λειτουργία των θεσμών όπως η αστυνομία και το δικαστικό σώμα καθώς και η έλλειψη ανεξαρτησίας του Τύπου, χαρακτηρίζουν τις χώρες με τη χαμηλότερη βαθμολογία.
Η λίστα με τις χώρες που οπισθοχώρησαν στην κατάταξη τα τελευταία 4 χρόνια περιλαμβάνει τη Λιβύη, την Αυστραλία, τη Βραζιλία, την Ισπανία και την Τουρκία. Οι χώρες που βελτίωσαν περισσότερο τη θέση τους είναι η Ελλάδα, η Σενεγάλη και το Ηνωμένο Βασίλειο.
Η Έκθεση της Διεθνούς Διαφάνειας «Δείκτης Αντίληψης Διαφθοράς» βασίζεται στην ανάλυση ειδικών για τη διαφθορά στο Δημόσιο Τομέα. Η βαθμολογία των χωρών μπορεί να βελτιωθεί με ανοιχτή διακυβέρνηση, όπου οι πολίτες μπορούν να απαιτούν από τους ηγέτες τους λογοδοσία ενώ η χαμηλή βαθμολογία μιας χώρας αποτελεί ένδειξη για εκτεταμένη δωροδοκία, ατιμωρησία της διαφθοράς και θεσμούς που δεν ανταποκρίνονται στις ανάγκες των πολιτών.