Παθητικό κάπνισμα: Είναι βλάβερο ακόμα και σε χώρους που δεν καπνίζει κανείς;

Οι σημερινοί αντικαπνιστικοί περιορισμοί δεν είναι αρκετοί για να ελαχιστοποιήσουν την έκθεση των μη καπνιστών στο κάπνισμα από «τρίτο χέρι» μέσα στους κινηματογράφους. Οι καπνιστές θεατές, άθελα τους, μεταφέρουν με το σώμα και τα ρούχα τους μέσα στην αίθουσα τη νικοτίνη και διάφορες οργανικές πτητικές ουσίες του καπνού, όπως το τοξικό δυνητικά καρκινογόνο βενζόλιο και τη φορμαλδεΰδη.

Αυτό είναι το συμπέρασμα μιας νέας αμερικανο-γερμανικής επιστημονικής έρευνας, της πρώτης τους είδους της, σύμφωνα με την οποία μέσα σε μια καλά αεριζόμενη αίθουσα κινηματογράφου όπου απαγορεύεται το κάπνισμα, ένας θεατής μπορεί να εκτεθεί στο ισοδύναμο ενός έως δέκα τσιγάρων παθητικού καπνίσματος, σαν να κάθεται δηλαδή δίπλα σε κάποιον που καπνίζει ένα έως δέκα τσιγάρα.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον αναπληρωτή καθηγητή Ντρου Γκέντνερ του Τμήματος Χημικών & Περιβαλλοντικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Γιέηλ των ΗΠΑ και του Ινστιτούτου Χημείας Μαξ Πλανκ της Γερμανίας, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science Advances», χρησιμοποίησαν ειδικά όργανα (φασματόμετρα μάζας) για να μετρήσουν στη διάρκεια τεσσάρων ημερών τα επίπεδα διαφόρων χημικών ουσιών τόσο πριν ανοίξει για το κοινό η άδεια αίθουσα ενός μεγάλου γερμανικού κινηματογράφου επιφάνειας 1.300 τετραγωνικών μέτρων, όσο και μετά το τέλος κάθε παράστασης.

Οι ερευνητές ανίχνευσαν νικοτίνη και 35 διαφορετικές οργανικές πτητικές ουσίες, τα επίπεδα των οποίων αυξάνονταν σταδιακά λόγω της ολοένα μεγαλύτερης παρουσίας των θεατών. Στις βραδινές παραστάσεις που είχαν περισσότερο κόσμο, το πρόβλημα ήταν μεγαλύτερο, από ό,τι στις απογευματινές, καθώς επίσης στις ταινίες που είναι ακατάλληλες για νέους κάτω των 16 ετών από ό,τι στις παιδικές και οικογενειακές. Όπως είπαν, τα ευρήματα τους πιθανότατα ισχύουν ευρύτερα και σε άλλους κλειστούς χώρους, πέρα από το σινεμά.

Οι ερευνητές δεν απέκλεισαν ότι η αυξημένη νικοτίνη στους κινηματογράφους μπορεί να προέρχεται όχι μόνο από τα τσιγάρα που είχαν καπνίσει νωρίτερα μερικοί θεατές, αλλά και από το ηλεκτρονικό τσιγάρο των ατμιστών.

Το παθητικό κάπνισμα από «τρίτο χέρι» συμβαίνει, όταν κανείς εισπνέει, αγγίζει ή καταπίνει αέρια ή σωματίδια που προέρχονται από τον καπνό και έχουν κάτσει πάνω σε διάφορες επιφάνειες όπως τα έπιπλα ή αιωρούνται στον αέρα. Καθώς κανένα επίπεδο έκθεσης στις ουσίες του καπνού δεν θεωρείται ασφαλές, σύμφωνα με τους επιστήμονες, όχι μόνο το παθητικό κάπνισμα (όταν κάποιος εκτίθεται άμεσα στον καπνό ενός κοντινού καπνιστή), αλλά και το έμμεσο παθητικό κάπνισμα από «τρίτο χέρι» θεωρείται πρόβλημα δημόσιας υγείας.

Σύμφωνα με προηγούμενες μελέτες το κάθε είδους κάπνισμα από «τρίτο χέρι» μπορεί να ευθύνεται για το 5% έως 60% της επιβάρυνσης της υγείας των μη καπνιστών από τον καπνό (υπάρχει μέχρι στιγμής μεγάλη απόκλιση στις εκτιμήσεις). Οι καπνιστές γονείς που φροντίζουν να καπνίζουν έξω από το σπίτι τους, για να μην επιβαρύνουν τα παιδιά τους με παθητικό κάπνισμα, θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους, σύμφωνα με τον Γκέντνερ, ότι δεν μπορούν να αποφύγουν να εκθέσουν τα παιδιά τους στο κάπνισμα από «τρίτο χέρι».

Άλλοι επιστήμονες επεσήμαναν πάντως ότι προ το παρόν δεν είναι σαφές κατά πόσο τα επίπεδα παθητικού καπνίσματος «από τρίτο χέρι» στις κλειστές αίθουσες είναι όντως αρκετά υψηλά για να προκαλέσουν προβλήματα υγείας σε βάθος χρόνου, γι’ αυτό το πρόβλημα πρέπει να μελετηθεί περαιτέρω. Προς διερεύνηση επίσης είναι γιατί η νέα έρευνα δεν ανίχνευσε μέσα στον κινηματογράφο μερικές από τις πιο τοξικές ουσίες του καπνού, τις νιτροζαμίνες.