Pandora Papers: Οι πολιτικοί ηγέτες περνούν στην άμυνα και απορρίπτουν τις αποκαλύψεις
Πολλές χώρες και ηγέτες απέρριψαν σήμερα τις αποκαλύψεις της Διεθνούς Κοινοπραξίας Ερευνητών Δημοσιογράφων (ICIJ), σύμφωνα με τις οποίες εκατοντάδες πολιτικοί αξιωματούχοι και συγγενείς τους αποκρύπτουν περιουσιακά τους στοιχεία σε offshore εταιρείες.
Για την έρευνα αυτή, που δημοσιεύθηκε την Κυριακή, συνεργάστηκαν 600 δημοσιογράφοι και ονομάστηκε Pandora Papers, μια αναφορά στο κουτί της Πανδώρας. Βασίστηκε σε περίπου 11,9 εκατομμύρια έγγραφα, που προήλθαν από 14 εταιρείες παροχής οικονομικών υπηρεσιών και τα οποία αποκάλυψαν περισσότερες από 29.000 υπεράκτιες εταιρείες.
Σύμφωνα με αυτά τα έγγραφα, ο βασιλιάς Αμπντάλα Β’ της Ιορδανίας έχει δημιουργήσει τουλάχιστον τριάντα υπεράκτιες εταιρείες σε φορολογικούς παραδείσους. Μέσω αυτών των εταιρειών, αγόρασε 14 ακίνητα στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ηνωμένο Βασίλειο αξίας άνω των 106 εκατομμυρίων δολαρίων.
“Πληροφορίες ανακριβείς, παραποιημένες και υπερβολικές”, απάντησε χθες Δευτέρα το παλάτι της Ιορδανίας.
Το Κρεμλίνο επίσης απέρριψε τους “αβάσιμους ισχυρισμούς”. Σύμφωνα με τη ICIJ, η Σβετλάνα Κριβονόγκιχ, μια γυναίκα που σύμφωνα με ρωσικά μέσα ενημέρωσης ήταν ερωμένη του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν, απέκτησε ένα διαμέρισμα στο Μονακό μέσω υπεράκτιας εταιρείας της νήσου Τορτόλα της Καραϊβικής τον Απρίλιο του 2003, λίγες εβδομάδες αφού γέννησε ένα κορίτσι.
Ο πρωθυπουργός της Ακτής Ελεφαντοστού Πατρίκ Ασί, που έλεγχε μια εταιρεία στις Μπαχάμες ως το 2006 σύμφωνα με την έρευνα, αρνήθηκε χθες οποιαδήποτε “παράνομη πράξη”.
Ήδη από την Κυριακή ο Τσέχος πρωθυπουργός Αντρέι Μπάμπις υπερασπίστηκε τον εαυτό του. “Δεν έχω κάνει ποτέ κάτι παράνομο ή κακό”, τόνισε στον λογαριασμό του στο Twitter, αφού κατηγορήθηκε ότι τοποθέτησε 22 εκατομμύρια δολάρια σε εταιρείες- βιτρίνα προκειμένου να χρηματοδοτήσει την αγορά ενός πύργου στη νότια Γαλλία.
“Όμως αυτό δεν τους εμποδίζει να προσπαθούν να με δυσφημούν και να επηρεάσουν τις βουλευτικές εκλογές στην Τσεχία”, που είναι προγραμματισμένες για την Παρασκευή και το Σάββατο, πρόσθεσε.
Ο πρόεδρος του Ισημερινού Γκιγιέρμο Λάσο έχει καταθέσει περιουσιακά στοιχεία σε δύο trust στην Νότια Ντακότα των ΗΠΑ, σύμφωνα με τη ICIJ, η οποία έκανε αποκαλύψεις και για τους προέδρους της Χιλής και της Δομινικανής Δημοκρατίας.
“Είναι απολύτως ακριβές ότι πριν χρόνια είχα, και το υπογραμμίζω, είχα, νόμιμες επενδύσεις σε ξένες χώρες”, παραδέχθηκε ο Λάσο, διαβεβαιώνοντας όμως ότι έχει δηλώσει όλα του τα εισοδήματα και έχει καταβάλει τους φόρους που του αναλογούν.
Ο πρόεδρος του Κονγκό Ντενί Σασού Γκέσο είχε επί σχεδόν 20 χρόνια μια εξωχώρια εταιρεία στις βρετανικές Παρθένες Νήσους, ενώ ο πρόεδρος της Γκαμπόν Αλί Μπόνγκο έλεγχε στα τέλη της δεκαετίας του 2000 δύο εξωχώριες εταιρείες, σύμφωνα με τη γαλλική εφημερίδα Le Monde, επίσημο συνεργάτη της ICIJ.
Συνολικά η ICIJ αποκάλυψε τους δεσμούς μεταξύ εξωχώριων εταιρειών και 336 ηγετών και πολιτικών αξιωματούχων, οι οποίοι δημιούργησαν σχεδόν 1.000 εταιρείες, περισσότερο από τα δύο τρίτα των οποίων στις βρετανικές Παρθένες Νήσους.
Η έρευνα αποκαλύπτει επίσης “τον σημαντικό ρόλο στη φοροδιαφυγή” που διαδραμάτισε το δικηγορικό γραφείο του Παναμά Alcogal, κατηγορίες που αυτό απορρίπτει.
Σύμφωνα με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, οι πρακτικές αυτές είναι “εντελώς απαράδεκτες” και η ΕΕ “πρέπει να καταβάλλει περισσότερες προσπάθειες” για το θέμα.
Σακίρα και Στρος- Καν
Ανάμεσα στα πρόσωπα που φέρνει στο φως η έρευνα είναι η κολομβιανή τραγουδίστρια Σακίρα, η γερμανίδα μοντέλο Κλόντια Σίφερ, ο ινδός σταρ του κρίκετ Σαχίν Τεντουλκαρ.
Εμφανίζονται επίσης τα ονόματα του πρώην πρωθυπουργού της Βρετανίας Τόνι Μπλερ, ο οποίος πραγματοποίησε αγορά ακινήτου στο Λονδίνο μέσω ξένης εταιρείας, και του πρώην υπουργού της Γαλλίας Ντομινίκ Στρος- Καν.
Ο πρώην γενικός διευθυντής του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου διαβίβασε πολλά εκατομμύρια δολάρια αμοιβών του ως συμβούλου επιχειρήσεων μέσω μαροκινής εταιρείας που είναι απαλλαγμένη από φορολογία.
“Η οικονομική μου έδρα είναι στο Μαρόκο από το 2013 και (…) καταβάλλων εκεί τους φόρους μου που αντιστοιχούν στο 23,8% των εσόδων μου, δηλαδή 812.000 ευρώ για τα έτη 2018, 2019 και 2020”, απάντησε μέσω Twitter o Στρος- Καν.
Σύμφωνα με τη Le Monde, 600 Γάλλοι εμφανίζονται στα Pandora Papers.
Ο πρόεδρος της Κένυας Ουχούρου Κενυάτα έχει διατυπώσει επανειλημμένως την αποφασιστικότητά του να καταπολεμήσει την διαφθορά στην χώρα του και να επιβάλει την διαφάνεια στους κενυάτες δημόσιους λειτουργούς ως προς την περιουσία τους.
Ωστόσο, σύμφωνα με τα Pandora Papers, ο πρόεδρος της Κένυας έχει στην κατοχή του ίδρυμα στον Παναμά και πολλά μέλη της άμεσης οικογένειάς του –ανάμεσά τους η μητέρα του, ο αδελφός του και δύο αδελφές του– κατέχουν περισσότερα από 30 εκατομμύρια δολάρια σε υπεράκτιους λογαριασμούς.
Χωρίς να απαντήσει στις κατηγορίες, ο Κενυάτα χαιρέτισε την έρευνα η οποία “θα συμβάλει στη βελτίωση της οικονομικής διαφάνειας”.
Από την πλευρά του ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελέσνκι, ο οποίος βάσισε την προεκλογική του εκστρατεία και την εικόνα του στην καταπολέμηση της διαφθοράς, δημιούργησε από το 2012 ένα δίκτυο εξωχώριων εταιρειών μέσω των οποίων αγόρασε τρία ακίνητα στο Λονδίνο.
Στόχος του ήταν, σύμφωνα με την ανακοίνωση της ουκρανικής προεδρίας, “να προστατευθεί” από τις “επιθετικές ενέργειες” του καθεστώτος του πρώην προέδρου της χώρας Βίκτορ Γιανουκόβιτς.
Στις περισσότερες χώρες, οι δραστηριότητες αυτές δεν διώκονται. Αλλά στις περιπτώσεις των ηγετών και των πολιτικών προσωπικοτήτων, η Διεθνής Κοινοπραξία φέρνει σε αντιπαράθεση την ρητορική κατά της διαφθοράς που έχουν υιοθετήσει πολλοί από αυτούς και τις περιουσίες που έχουν κρύψει σε φορολογικούς παραδείσους.