Κορονοϊός-Αφρική: Τα μέτρα περιορισμού σώζουν ζωές αλλά καταστρέφουν τα προς το ζην

Σε ένα σκοτεινό ισόγειο στο Λάγος της Νιγηρίας, η μοδίστρα Κεμί Αντεπότζου κοιτά έναν σωρό από φορέματα που έχει ράψει αλλά δεν έχουν παραλάβει οι πελάτες της λόγω των μέτρων αποκλεισμού που επιβλήθηκαν για να περιοριστεί ο κορονοϊός.

«Αυτό το lockdown μάς ήρθε απροειδοποίητα. Χρησιμοποίησα όλα τα χρήματά μου για να αγοράσω ύφασμα. Εάν το ήξερα, θα τα χρησιμοποιούσα…. για να αγοράσω τρόφιμα», δήλωσε η μητέρα δύο παιδιών, που έχει στήσει τη δική της δουλειά σε ένα δωμάτιο που νοικιάζει σε προάστιο της μεγαλύτερης πόλης της Νιγηρίας.

Όπως εκατομμύρια άλλοι στην Αφρική, η Αντεμπότζου εργάζεται στην ανεπίσημη οικονομία, η οποία αντιστοιχεί σε πάνω από το 85% της απασχόλησης σε όλη την ήπειρο και την οποία σε μεγάλο βαθμό θα αγνοήσουν τα μέτρα οικονομικής στήριξης που λαμβάνουν οι κυβερνήσεις.

Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ανέφερε σε μπλογκ για τον αντίκτυπο της πανδημίας στην Αφρική τον περασμένο μήνα ότι η «κοινωνική αποστασιοποίηση» δεν είναι ρεαλιστική για τις πιο ευπαθείς ομάδες και ότι η έννοια της τηλεργασίας είναι δυνατή μόνο για λίγους.

«Τα ίδια τα μέτρα που εiναι κρίσιμα για την επιβράδυνση του ιού θα έχουν άμεσο κόστος στις τοπικές οικονομίες», ανέφερε το Ταμείο. «Η διατάραξη της καθημερινότητας των ανθρώπων σημαίνει λιγότερο αμειβόμενη εργασία, λιγότερο εισόδημα, λιγότερες δαπάνες και λιγότερες θέσεις εργασίας».

Η επιβολή αυστηρών μέτρων περιορισμού, που με βάση τον αρχικό σχεδιασμό θα διαρκέσουν 14 ημέρες, ξεκίνησαν στο Λάγος και την πρωτεύουσα Αμπούτζα στις 30 Μαρτίου.

Η κυβέρνηση της πολυπληθέστερης χώρας της Αφρικής έχει ανακοινώσει μορατόριουμ στις πληρωμές κρατικών δανείων προς μικρές επιχειρήσεις, όπως εμπόρους ή αγρότες, ενώ ανακοίνωσε ότι θα προσφέρει ανάλογα μέτρα και σε μεγαλύτερες επιχειρήσεις.

Η κυβέρνηση έχει ανακοινώσει ότι άρχισε να διανέμει οικονομική βοήθεια στα φτωχότερα νοικοκυριά της χώρα, αλλά πολλοί εργαζόμενοι της ανεπίσημης οικονομίας δεν έχουν τραπεζικούς λογαριασμούς ακόμα και αν είναι δικαιούχοι των επιδομάτων αυτών. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, περίπου το 60% των Νιγηριανών δεν έχουν τραπεζικό λογαριασμό. Υπάρχει ο φόβος ότι η κρατική βοήθεια δεν θα φτάσει σε αυτούς που την έχουν περισσότερο ανάγκη, δήλωσε ο Τούντε Ατζιλεγιέ, εταίρος στην εταιρία SBM Intelligence.

Ακόμα και η Νότια Αφρική, η πλέον ανεπτυγμένη οικονομία στην αφρικανική ήπειρο, δεν έχει καταφέρει να υποσχεθεί ένα μεγάλο πακέτο μέτρων δημοσιονομικής τόνωσης προκειμένου να αμβλυνθούν οι επιπτώσεις του κορονοϊού, με την οικονομία να είναι ήδη σε ύφεση και την ανεργία να κινείται γύρω στο 30%. Μεταξύ άλλων έχει ανακοινώσει φοροελαφρύνσεις για μικρές επιχειρήσεις και επιτρέπει σε εταιρίες με τζίρο έως 50 εκατ. ραντ (2,66 εκατ. δολάρια) να καθυστερήσουν την πληρωμή ορισμένων φορολογικών τους υποχρεώσεων.

Ωστόσο, μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει πρόβλεψη για τη στήριξη της ανεπίσημης οικονομίας, που παρέχει απασχόληση στο 25-30% των εργαζομένων στη Νότια Αφρική, σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα.

Για πολλούς, το μόνο που μπορούν να κάνουν είναι να μείνουν σπίτι τους για να τελειώσει η καραντίνα των 21 ημερών και να ελπίζουν ότι οι δουλειές θα ‘ανοίξουν’ και πάλι.

«Δουλεύω σε ένα δημόσιο χώρο, πράγμα που με βάζει σε κίνδυνο», δήλωσε η Νατάσα Μμπαγιο, κομμώτρια στο Γιοχάνεσμπουργκ. «Όταν τελειώσουν όλα αυτά, θα αρχίσω και πάλι να βγάζω χρήματα».

Άλλοι αψηφούν το lockdown για να επιβιώσουν.

«Το ξέρω, δεν έπρεπε να κάθομαι εδώ και να πουλάω, αλλά δεν έχω άλλη επιλογή», δήλωσε η 69χρονη Λούσι Μαλιμέλε, που πουλούσε σπανάκι σε αγορά της πόλης Σοβέτο την περασμένη εβδομάδα.

«Εάν δεν ερχόμουν, δεν θα είχα χρήματα για δύο καρβέλια ψωμί». Η Μαλιμέλε πουλά φρούτα και λαχανικά στην αγορά του Κλιπτάουν από το 1983, και βασίζεται στο εμπόριο για να θρέψει την οικογένειά της, συμπεριλαμβανομένων των οκτώ εγγονιών της.

«Αυτά τα παιδιά δεν έχουν γονείς, αλλά δεν μπορώ να τα αφήσω. Πρέπει να έχω έναν τρόπο για να ταΐσω», είπε η Μαλιμέλε, που σε μια καλή ημέρα πριν το lockdown μπορούσε να κερδίζει έως 300 ραντ (16,00 δολάρια).

«Δεν μπορώ να πω εάν αυτό που κάνει η κυβέρνηση είναι σωστό ή λάθος, αλλά φαίνεται πως μόνο όσοι έχουν χρήματα θα επιβιώσουν».

(ΑΠΕ-ΜΠΕ)