Η πιο μεγάλη ώρα για την επιλύση του Κυπριακού είναι τώρα
Οι δύο ηγέτες θα ξεκινήσουν τις συζητήσεις από το σημείο που τις είχαν αφήσει την Παρασκευή, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ στο Μον Πελερέν της Ελβετίας.
Οι Νίκος Αναστασιάδης και Μουσταφά Ακιντζί θα επιχειρήσουν μέσα σε δύο μέρες, που έχουν προβλεφθεί για αυτή τη φάση αυτή των συνομιλιών, να καταλήξουν σε συμφωνία στο εδαφικό και να ορίσουν ημερομηνία πολυμερούς διάσκεψης για τη συζήτηση των θεμάτων της ασφάλειας και των εγγυήσεων.
Όπως αναφέρει η Deutche Welle, η ελληνοκυπριακή και η τουρκοκυπριακή πλευρά βρίσκονται πολύ κοντά στα θέματα του εδαφικού, παραμένει ωστόσο αμφίβολο εάν μέχρι θα καταλήξουν σε ένα κοινό χάρτη. Δεν αποκλείεται να ανταλλάξουν χάρτες και να αφήσουν την οριστική ρύθμιση του εδαφικού στην πολυμερή διάσκεψη, όπως επιθυμεί ο τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί.
Πάντως, στη προηγούμενη φάση του Μοντ Πελερέν οι διαφορές που χώριζαν τις δύο πλευρές στα βασικά κριτήρια του εδαφικού που συζήτησαν, δηλαδή το ποσοστό εδάφους, τον αριθμό των προσφύγων που θα επιστρέψουν και την ακτογραμμή, ήταν πολύ μικρές.
Σύμφωνα με την κυπριακή εφημερίδα «Πολίτης», όσον αφορά το εδαφικό: «μετά από έντονη διαπραγμάτευση, η οποία ξεκίνησε από το 32% που κατέθεσε η τουρκοκυπριακή πλευρά, Αναστασιάδης και Ακιντζί έβαλαν στο τραπέζι το τελευταίο ποσοστό που θα ήταν διατεθειμένοι να αποδεχτούν. Ο Πρόεδρος Αναστασιάδης όρισε το 28,2% και ο κ. Ακιντζί το 29,2%. Η απόσταση μιας ποσοστιαίας μονάδας δείχνει ότι η σύγκλιση είναι πολύ κοντά σε ένα ποσοστό κοντά σε εκείνο που προέβλεπε το σχέδιο Ανάν (28,7%)».
Ο χάρτης της διαπραγμάτευσης που δημοσιεύει η εφημερίδα:
Για τις άλλες βασικές πτυχές των διαπραγματεύσεων η ίδια εφημερίδα σημειώνει:
Για την επιστροφή των προσφύγων: «Κεφαλαιώδες θέμα στην όλη συζήτηση υπήρξε ο αριθμός των προσφύγων που θα έχουν τη δυνατότητα να επιστρέψουν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση. Και εδώ η συζήτηση άρχισε από τουρκοκυπριακής πλευράς πολύ χαμηλά (45.000). Στην εξέλιξή της ωστόσο διαμορφώθηκε σε πολύ πιο λογικά επίπεδα. Σήμερα ο κ. Ακιντζί προσέρχεται στις συνομιλίες με τη θέση ότι θα πρέπει να επιστρέψουν υπό ελληνοκυπριακή διοίκηση λιγότεροι από 80.000 πρόσφυγες και ο κ. Αναστασιάδης με τη θέση ότι το λιγότερο που μπορεί να αποδεχτεί είναι οι 90.000. Είναι προφανές πως κάπου στη μέση θα υπάρξει τελικά η κατάληξη».
Για την ακτογραμμή: «Αυτή τη στιγμή η τουρκοκυπριακή πλευρά έχει σημαντική πλειοψηφία στην ακτογραμμή. Στο σχέδιο Ανάν η τουρκοκυπριακή πλευρά διατηρούσε το 55% και η ελληνοκυπριακή το 45%. Με βάση τα όσα συμφωνήθηκαν και εφόσον υπάρξει κατάληξη και στο θέμα των «ομοσπονδιακών πάρκων», το ποσοστό ακτογραμμής θα διαμορφωθεί στο 50:50».
Για τα Ομοσπονδιακά Πάρκα: «Ένα νέο στοιχείο που προέκυψε στη συζήτηση είναι τα λεγόμενα «ομοσπονδιακά πάρκα». Πρόκειται για περιοχές που θα υπόκεινται στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση και όχι στις δύο πολιτείες. Η ιδέα που συζητήθηκε είναι να δημιουργηθεί ένα τέτοιο πάρκο στην περιοχή των μαρωνίτικων χωριών (Κορμακίτης) το οποίο θα φθάνει μέχρι τη θάλασσα. Άρα θα περιορίζει και την ακτογραμμή της τ/κ πολιτείας. Ένα δεύτερο θα δημιουργηθεί στην περιοχή της Καρπασίας και θα περιλαμβάνει τα τέσσερα χωριά (Γιαλούσα, Ριζοκάρπασο, Αγία Τριάδα, Μελάναρκα). Και πάλι θα έχει ακτογραμμή. Το θέμα των «ομοσπονδιακών πάρκων» δεν έχει κλείσει στην προηγούμενη διαπραγμάτευση, θεωρείται ωστόσο πολύ προχωρημένο. Η δε ελληνοκυπριακή πλευρά διεκδικεί συμπερίληψη και άλλων περιοχών στο ομοσπονδιακό αυτό πάρκο, έτσι ώστε ακτογραμμή να εξασφαλίζεται και από την κάτω πλευρά της χερσονήσου. Στις περιοχές αυτές θα μπορούν να επιστρέψουν με όλα τους τα δικαιώματα οι Ελληνοκύπριοι πρόσφυγες».
Σε κάθε περίπτωση, από αυτό το διήμερο στο Μον Πελερέν θα εξαρτηθεί το εάν θα οδηγηθούμε τελικά σε λύση του Κυπριακού ή όχι. Όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι τα πράγματα προχωρούν προς την κατεύθυνση της τελικής συμφωνίας. Έτσι θα θεωρηθεί μεγάλη ανατροπή τον να μην καταλήξουν σε ένα σχέδιο συμφωνίας σήμερα.
Παραμένει ωστόσο αστάθμητος ακόμα ο παράγοντας Τουρκία, ο οποίος έχει και τον καθοριστικό ρόλο στο μεγάλο κεφάλαιο της ασφάλειας και των εγγυήσεων.
Σύμφωνα με την Deutche Welle, οι ημερομηνίες που ακούγονται για την πολυμερή διάσκεψη είναι πολλές, με πιθανότερο σενάριο το να πραγματοποιείται αυτή είτε το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Δεκεμβρίου, είτε αρχές Ιανουαρίου όπως επιθυμεί η ελληνοκυπριακή πλευρά προκειμένου να κλείσουν και όλες οι υπόλοιπες εκκρεμότητες που υπάρχουν.
Πηγή: TVXS