Γκάνα και Ακτή Ελεφαντοστού υψώνουν το ανάστημά τους στις σοκολατοβιομηχανίες

Η Γκάνα και η Ακτή Ελεφαντοστού, οι δύο χώρες που παράγουν πάνω από το 60% του κακάο που καταναλώνεται παγκοσμίως κτύπησαν το χέρι τους στο τραπέζι και απαίτησαν από τις πολυεθνικές του κλάδου να αλλάξουν τους κανονισμούς στο παιχνίδι, απειλώντας με εμπάργκο πωλήσεων. Στις 11 Ιουνίου δε, ανακοίνωσαν πως αναστέλλουν τις πωλήσεις κακάο για την επόμενη περίοδο (2020-21) εάν δεν εξασφαλισθεί ελάχιστο τίμημα πώλησης στα 2.300 ευρώ τον τόνο.

Ενώπιον της απειλής αυτής, οι κυριότεροι εκπρόσωποι της βιομηχανίας και του εμπορίου κακάο προσήλθαν αυτήν την εβδομάδα στη σύνοδο του Αμπιτζάν, για να διαπραγματευθούν με τα αρμόδια όργανα των δύο χωρών, το Συμβούλιο Κακάο της Γκάνας και το Συμβούλιο Καφέ και Κακάο της Ακτής Ελεφαντοστού. Πλέον το μέλλον της παραγωγής σοκολάτας βρίσκεται επί ξηρού ακμής. Από τη μία πλευρά ο υπόλοιπος κόσμος θέλει να εξασφαλίσει την κατανάλωση του πιο δημοφιλούς εδέσματος, από την άλλη οι δύο αυτές χώρες επιδιώκουν να εξασφαλίσουν την (αξιοπρεπή) επιβίωση των αγροτών τους.

Οι εκπρόσωποι των κολοσσών της Mars, Barry and Collebaut,. Mondelez, Olam, SucDen, Hershey, Cargill, Bloomer Chocolate, Touton στο Αμπιτζάν, έφυγαν σιωπηλοί μετά τη σύνοδο. Στους διαδρόμους, πηγές από τις δύο πλευρές παραδέχονταν πως δεν υπήρξε συμφωνία ούτε για τις τιμές, ούτε για τον μηχανισμό πληρωμών. Μόνο η Mars κι η Cargill έδειξαν μία διάθεση να στηρίξουν τις απαιτήσεις των δύο αφρικανικών χωρών, έστω και με τρόπο ασαφή.

Για πρώτη φορά οι δύο μεγάλες χώρες –παραγωγοί αποφάσισαν να συμπήξουν ένα κοινό μέτωπο και να απαιτήσουν κάποια από τα τεράστια κέρδη της αγοράς να φθάσουν επιτέλους και στους κατεξοχήν παραγωγούς. Σύμφωνα με τον πρόεδρο του αρμόδιου Συμβουλίου Κακάο της Γκάνας Τζόζεφ Μποχαΐν Αϊντού, στόχος είναι «να εξασφαλίσουμε αξιοπρεπείς αμοιβές για τους χωρικούς», που διαβιούν σε συνθήκες απόλυτης φτώχειας.

Βέβαια, το στοίχημα της «αντίστασης» στις πολυεθνικές είναι ριψοκίνδυνο. Το κακάο είναι ένας από τους πυλώνες της οικονομίας της Ακτής Ελεφαντοστού και το ένα τέταρτο του πληθυσμού της εξαρτάται από την καλλιέργειά του για να επιβιώσει. Ένα εκατομμύριο μικροκαλλιεργητές, φυτεύουν, συλλέγουν, ανοίγουν το φρούτο και λιάζουν τους σπόρους του, αλλά συνολικά είναι 6 εκατομμύρια όσοι τρέφονται από την παραγωγή του κακάο. Επίσης, είτε σε συνθήκες πολέμου, είτε ειρήνης, το κακάο εξακολουθεί να αποτελεί ένα στρατηγικό τομέα. Στην άλλη πλευρά της ζυγαριάς, η ζήτηση σε παγκόσμιο επίπεδο αυξάνει διαρκώς και το κοινό μέτωπο των δύο χωρών ευνοεί τις απαιτήσεις τους. Ενδεικτικό είναι πως οι δύο χώρες ήσαν ορκισμένοι αντίπαλοι μετά την κρίση του 2016, αλλά τώρα έκαναν φιλοτιμία την ανάγκη στην οποία βρέθηκαν μπροστά και ορθώνουν ένα συμπαγές μέτωπο κατά των γιγάντων της σοκολατοποιΐας.

Τα στοιχεία είναι συντριπτικά: στη Δύση (με προεξάρχουσα την Ευρώπη) καταναλώνονται προϊόντα που αποφέρουν κέρδη 90 δισεκ. ευρώ, με τις βιομηχανίες να καρπώνονται το 75% των κερδών αυτών, ενώ για τους χωρικούς και τους παραγωγούς στην πηγή φθάνει μόνον το 4-6%. Πλέον η μάχη μοιάζει να δίνεται μέχρις εσχάτων.