Φόροι: Οι δέκα αλλαγές που φέρνει το 2016

Το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Πειραιώς, στο πλαίσιο της ενημέρωσης των επιχειρήσεων – μελών του, καταγράφει τις 10 βασικές φορολογικές αλλαγές του 2016.

1. Εισφορά αλληλεγγύης. Τα φυσικά πρόσωπα που το 2015 απέκτησαν εισοδήματα πάνω από 30.000 ευρώ θα πληρώσουν επιπλέον φόρους 130 εκ. ευρώ, εξαιτίας της αναδρομικής αύξησης της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης από την 1η Ιανουαρίου 2015 μέχρι και τον Ιούλιο του 2015, που ενεργοποιήθηκε η αύξηση της εισφοράς αλληλεγγύης. Οι συντελεστές ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για ετήσια εισοδήματα άνω των 30.000 ευρώ διαμορφώθηκαν στο 2% από 1,4% για εισοδήματα από 30.001 έως 50.000 ευρώ, σε 6% από 2,8% για εισοδήματα από 50.001 έως 500.000 ευρώ και 8% για εισοδήματα άνω των 500.000 ευρώ.

2. Φορολογία Επιχειρήσεων, Επαγγελματιών & Αγροτών. Τα τελευταία χρόνια οι 700.000 ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν υποστεί τις περισσότερες φορολογικές αλλαγές. Το 2016 οι αλλαγές είναι ιδιαίτερα σκληρές και για τα «μπλοκάκια» δεδομένου ότι, με την εκκαθάριση της φορολογικής δήλωσης που θα υποβληθεί θα πληρωθεί αυξημένη προκαταβολή φόρου για τα εισοδήματα του 2015 από 55% σε 75%. Τα κέρδη των επιχειρήσεων του 2015 θα φορολογηθούν το 2016 με νέο υψηλότερο συντελεστή, ο οποίος αυξήθηκε σε 29% από το 26%. Οι Ο.Ε. και Ε.Ε. θα πληρώσουν αυξημένη προκαταβολή φόρου εισοδήματος, από 55% στο 75%, ενώ το 2017 θα εκτοξευτεί στο 100%. Η προκαταβολή φόρου εισοδήματος που θα πληρώσουν οι αγρότες το 2016 με την εκκαθάριση των φορολογικών τους δηλώσεων αυξάνεται επίσης από το 55% στο 75%, ενώ φέτος αυξάνεται ο φορολογικός συντελεστής από το 13% στο 20% και εν συνεχεία το 2017, στο 26%.

3. Εισοδήματα από ενοίκια. Περισσότερους φόρους ύψους 142,2 εκατ. ευρώ φέρνει το 2016 για τους ιδιοκτήτες ακινήτων που εισπράττουν ενοίκια. Για τα εισοδήματα αυτά, θα αυξηθούν οι συντελεστές φορολόγησης από το 11% στο 15% (για εισοδήματα έως 12.000 ευρώ) και από το 33% στο 35% (για εισοδήματα από ενοίκια άνω των 12.000 ευρώ). Το οικονομικό επιτελείο σχεδιάζει τροποποίηση της υφιστάμενης κλίμακας με περισσότερα κλιμάκια, με στόχο να μεταφερθεί το φορολογικό βάρος στα υψηλότερα εισοδηματικά κλιμάκια. Η αύξηση των φόρων στα ενοίκια είναι αναδρομική, καθώς αφορά τα εισοδήματα του 2015.

4. Η νέα φορολογική κλίμακα. Το πρώτο δίμηνο του 2016 θα ξεκινήσει ο διάλογος για τη γενική φορολογική μεταρρύθμιση που θα εφαρμοστεί από τα εισοδήματα που θα αποκτήσουν οι φορολογούμενοι από την 1η Ιανουαρίου του 2016. Η πρόθεση του ΥΠ.ΟΙΚ. είναι η θέσπιση προοδευτικότερης ενιαίας κλίμακας, ανεξαρτήτως πηγής εισοδήματος, ενώ σχεδιάζονται 10 κλιμάκια, με χαμηλό φορολογικό συντελεστή το 20% και υψηλό το 50%. Στη νέα κλίμακα θα ενσωματωθεί, για να μονιμοποιηθεί και η έκτακτη εισφορά αλληλεγγύης, κάτι που θα επιφέρει αύξηση της επιβάρυνσης στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα.

5. Αφορολόγητο όριο. Το 2016 οι φορολογούμενοι θα βρεθούν αντιμέτωποι με αλλαγές στη φορολογία των εισοδημάτων τους καθώς σχεδιάζονται αλλαγές που ενδεχομένως να οδηγήσουν στην αύξηση της μηνιαίας παρακράτησης. Το αφορολόγητο όριο των 9.500 ευρώ θα «χτίζεται» αποκλειστικά με δαπάνες που έχουν πραγματοποιηθεί με πλαστικό χρήμα. Επίσης συζητείται με τους δανειστές το ενδεχόμενο καθιέρωσης ενός χαμηλού αφορολογήτου και για τους ελεύθερους επαγγελματίες, που θα συνδυαστεί με τη χρήση του «πλαστικού χρήματος», αλλά η συζήτηση βρίσκεται σε πολύ πρώιμο στάδιο.

6. Το «πλαστικό χρήμα». Από φέτος, καθίσταται υποχρεωτική η χρήση των καρτών στις καθημερινές συναλλαγές, αφού σύμφωνα με το σχέδιο που επεξεργάζεται το ΥΠ.ΟΙΚ. προβλέπεται θέσπιση κλίμακας με διαφορετικά ποσοστά δαπανών ανά εισοδηματική κατηγορία, που θα πρέπει να γίνονται με χρήση κάρτας. Εναλλακτικά, εξετάζεται όλοι οι φορολογούμενοι να συγκεντρώνουν μέσω καρτών το 20% του εισοδήματός τους, προκειμένου να διατηρηθεί το αφορολόγητο όριο των 9.550 ευρώ. Από το 2016 οι αγορές καταναλωτικών ή μη αγαθών, οι πληρωμές για φροντιστήρια, ιδιωτικά σχολεία, ενοίκια, ιατρικά έξοδα, νοσήλια, βοηθητικό προσωπικό, ξενοδοχεία, εστιατόρια, ταβέρνες, μπαρ και οποιαδήποτε αγορά κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων θα πρέπει να γίνονται με «πλαστικό χρήμα».

7. Η κατάργηση των φοροαπαλλαγών. Οι 630 από τις 716 φοροαπαλλαγές που κοστίζουν στον προϋπολογισμό περίπου 3,1 δισ. ευρώ ετησίως, θα επανεξεταστούν από μηδενική βάση, ενώ αναμένεται να διατηρηθούν ή να αντικατασταθούν με εκπτώσεις μόνον εκείνες που απευθύνονται σε ευαίσθητες κοινωνικές ομάδες. Οι 123 απαλλαγές φυσικών προσώπων έχουν κόστος 329 εκ. ευρώ και οι 109 απαλλαγές για νομικά πρόσωπα μόνο 13,8 εκ. Οι 79 απαλλαγές στον Κώδικα Φ.Π.Α. έχουν δημοσιονομικό κόστος 850 εκ. ευρώ, οι 43 φοροαπαλλαγές στους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης 972,4 εκ. ευρώ και οι 19 απαλλαγές στον ΕΝ.Φ.Ι.Α. 426,4 εκ. ευρώ, ενώ υπάρχουν φοροαπαλλαγές για μεταβιβάσεις ακινήτων, τέλη χαρτοσήμου, τέλη κυκλοφορίας και ταξινόμησης οχημάτων.

8. Φορολογία αδήλωτων εισοδημάτων και καταθέσεων. Ο φόρος για τη νομιμοποίηση των κεφαλαίων θα υπολογίζεται με βάση τη φορολογική κλίμακα του εισοδήματος των φυσικών προσώπων του έτους κατά το οποίο αποκτήθηκαν τα κεφάλαια. Όσοι επαναπατρίσουν τα κεφάλαιά τους από το εξωτερικό στην Ελλάδα θα έχουν σημαντική έκπτωση από τον φόρο, ενώ όσοι απλώς τα δηλώσουν και τα διατηρήσουν στο εξωτερικό θα έχουν μικρότερη έκπτωση. Το ίδιο ισχύει και για όσους αποκαλύψουν τα εισοδήματα που διατηρούν στην Ελλάδα και βρίσκονται εντός ή εκτός τραπεζικού συστήματος. Στη ρύθμιση για τη νομιμοποίηση των αδήλωτων εισοδημάτων θα περιληφθούν και υποθέσεις για τις οποίες έχει ήδη ξεκινήσει ο έλεγχος, αλλά δεν έχει τελεσιδικήσει στα δικαστήρια.

9. Αναπροσαρμογή Αντικειμενικών Αξιών Ακινήτων. Τα πορίσματα των αρμόδιων επιτροπών καταλήγουν στη μείωση των αντικειμενικών αξιών κατά 20% σε ολόκληρη την επικράτεια, καθώς δεκάδες φόροι και τέλη υπολογίζονται με βάση τις αντικειμενικές αξίες. Οι νέες τιμές που ενδεχομένως να τεθούν σε ισχύ αναδρομικά από τις 21 Μαΐου 2015 μέχρι και το τέλος του 2016,  θα αντικατασταθούν το 2017 από ένα νέο σύστημα που θα ακολουθεί την πορεία των εμπορικών τιμών και θα επιτρέπει την αυτόματη αναπροσαρμογή των τιμών με βάση τις οποίες θα φορολογούνται τα ακίνητα. Σύμφωνα με την επιτροπή, προτείνεται στις «φθηνές» περιοχές, η μείωση να είναι της τάξης του 5%-10%, στις «μεσαίες» περιοχές και συγκεκριμένα σε αυτές που το τετραγωνικό μέτρο κυμαίνεται από 1.550 έως 3.000 ευρώ, η μείωση θα είναι 15%-20%, ενώ στις «ακριβές» περιοχές η μείωση θα είναι της τάξης του 10%.

10. Αντικατάσταση ΕΝ.Φ.Ι.Α. με νέο φόρο ακινήτων και Περιουσιολόγιο. Στις προθέσεις της κυβέρνησης είναι η κατάργηση του Ενιαίου Φόρου Ιδιοκτησίας Ακινήτων και η δημιουργία ενός νέου φόρου που θα έχει πολλά κοινά χαρακτηριστικά με τον Φόρο Ακίνητης Περιουσίας. Μάλιστα, η κυβέρνηση επιθυμεί να θεσπίσει αφορολόγητο όριο ύψους 50.000 ευρώ, κάτι όμως που ενδέχεται να δημιουργήσει τεράστια προβλήματα, ως προς την είσπραξη των 2,65 δις ευρώ, δεδομένου ότι, οι περισσότερες περιουσίες κυμαίνονται μεταξύ 50.000 – 100.000 ευρώ. Μια τέτοια κίνηση θα οδηγούσε άλλωστε στην υπέρμετρη φορολόγηση των ιδιοκτητών, που κατέχουν μεγάλη ακίνητη περιουσία και μικρό εισόδημα. Στα σχέδια του ΥΠ.ΟΙΚ. είναι η σύνδεση του νέου φόρου  με την ενεργοποίηση του Περιουσιολογίου..