Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος: Στο υψηλότερο επίπεδο όλων των εποχών ο ρυθμός υπερθέρμανσης του πλανήτη

Η ανθρωπογενής αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη ανήλθε σε 1,19 βαθμούς Κελσίου κατά την τελευταία δεκαετία (2014-2023) και είναι η μεγαλύτερη που έχει καταγραφεί ποτέ, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση «Indicators of Global Climate Change».

Εξετάζοντας μεμονωμένα το 2023, περισσότεροι από 50 επιστήμονες, με επικεφαλής το Πανεπιστήμιο του Leeds, εντόπισαν ότι η αύξηση της θερμοκρασίας που προκαλείται από την ανθρώπινη δραστηριότητα έφτασε τους 1,3 ° C. Η συνολική αύξηση της θερμοκρασίας την ίδια χρονιά ήταν 1,43 ° C, γεγονός που σύμφωνα με τους ερευνητές δείχνει ότι η φυσική κλιματική μεταβλητότητα, ιδίως το Ελ Νίνιο, έπαιξε επίσης ρόλο στις θερμοκρασίες- ρεκόρ του 2023.

Όπως διαπιστώνεται, η ανθρωπογενής αύξηση της θερμοκρασίας ανεβαίνει με «πρωτοφανή ρυθμό», φθάνοντας περίπου τους 0,26 ° C ανά δεκαετία, σύμφωνα με τα δεδομένα της περιόδου 2014-2023. Τα υψηλά επίπεδα εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου επηρεάζουν επίσης το ενεργειακό ισοζύγιο της Γης: οι σταθμοί στους ωκεανούς και οι δορυφόροι παρακολουθούν πρωτοφανείς ροές θερμότητας στους ωκεανούς, τους πάγους, τα εδάφη και την ατμόσφαιρα της Γης. Αυτή η ροή θερμότητας είναι 50% υψηλότερη από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο.

«Η ανάλυσή μας δείχνει ότι το επίπεδο της υπερθέρμανσης του πλανήτη που προκαλείται από την ανθρώπινη δραστηριότητα συνέχισε να αυξάνεται το τελευταίο έτος, παρόλο που η δράση για το κλίμα έχει επιβραδύνει την αύξηση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Οι παγκόσμιες θερμοκρασίες εξακολουθούν να κινούνται προς τη λάθος κατεύθυνση και μάλιστα ταχύτερα από ποτέ», επισημαίνει ο διευθυντής του Κέντρου Priestley για το Μέλλον του Κλίματος στο Πανεπιστήμιο του Leeds, καθηγητής, Πιρς Φόρστερ.

Η έκθεση, που δημοσιεύεται στο περιοδικό «Earth System Science Data», παρουσιάζεται την ώρα που οι εμπειρογνώμονες για το κλίμα συναντώνται στη Βόννη για να προετοιμάσουν το έδαφος για τη διάσκεψη για το κλίμα COP29, η οποία θα πραγματοποιηθεί τον Νοέμβριο στο Μπακού του Αζερμπαϊτζάν.

«Η γενιά μας θα αποκαταστήσει τη Γη»

«Η γενιά μας θα αποκαταστήσει τη Γη». Αυτό είναι το μήνυμα της Παγκόσμιας Ημέρας Περιβάλλοντος, που εορτάζεται στις 5 Ιουνίου, με στόχο την ευαισθητοποίηση και την προώθηση δράσεων για την προστασία του περιβάλλοντος. Το φετινό μήνυμα επιδιώκει να ενισχύσει τις προσπάθειες για μία πιο συνειδητή γενιά σε σχέση με το περιβάλλον και την ανάγκη λήψης μέτρων για τον μετριασμό των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, τόσο στο περιβάλλον όσο και στην υγεία.

Η Ομάδα Εργασίας για τη Διακοπή του Καπνίσματος, την Προαγωγή της Υγείας και την Κλιματική Αλλαγή της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ) σημειώνει ότι η Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος είναι μια υπενθύμιση ότι όλοι μπορούμε να συμβάλουμε στην αποκατάσταση του πλανήτη μας. Αναλαμβάνοντας συλλογική δράση, μπορούμε να αποκαταστήσουμε τη ζημιά και να οικοδομήσουμε ένα βιώσιμο και υγιές μέλλον.

Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν αλλοιώσει περίπου το 75% της χερσαίας επιφάνειας της Γης, οδηγώντας σε άνευ προηγουμένου περιβαλλοντική υποβάθμιση.

Κλιματική κρίση και αναπνευστικά νοσήματα

Η κλιματική κρίση αφορά άμεσα τους Πνευμονολόγους, καθώς η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει σημαντικές επιπτώσεις σε νοσήματα όπως η ΧΑΠ, ο καρκίνος του πνεύμονα και οι λοιμώξεις του αναπνευστικού.

Ο Νικόλαος Αθανασίου, Πνευμονολόγος, Συντονιστής της Ομάδας Εργασίας για τη Διακοπή του Καπνίσματος, την Προαγωγή της Υγείας και την Κλιματική Αλλαγή της ΕΠΕ, παραθέτει στοιχεία που δημοσιοποίησε το European Environment Agency) για τη θνησιμότητα στην Ελλάδα το 2021:

• 9.990 θάνατοι οφείλονταν σε έκθεση σε συγκεντρώσεις PM2,5 πάνω από το κατευθυντήριο επίπεδο του WHO των 5μg/m3 (μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα)
• 2.110 θάνατοι οφείλονταν σε έκθεση σε συγκεντρώσεις NO2 πάνω από το κατευθυντήριο επίπεδο του WHO των 10μg/m3 (μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα)
• 1.120 θάνατοι οφείλονταν σε βραχυπρόθεσμη έκθεση σε συγκεντρώσεις Ο3 πάνω από 70μg/m3 (μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα)

Στην ίδια έκθεση καταγράφεται σημαντική επιβάρυνση από τους ατμοσφαιρικούς ρύπους στη νοσηρότητα των ασθενών με χρόνια νοσήματα, καθώς και στο κόστος υγειονομικής περίθαλψης. Ο κ. Αθανασίου επισημαίνει: «αναμένουμε σημαντική επιδείνωση σε μελλοντικές εκθέσεις λόγω της περιβαλλοντικής καταστροφής και των πυρκαγιών που έχουν συμβεί τα τελευταία έτη στη χώρα μας».

«Η κλιματική αλλαγή αποτελεί ένα μέρος πλέον της καθημερινότητάς μας. Οι αλλαγές στο περιβάλλον έχουν μια σημαντική επίδραση στα αναπνευστικά νοσήματα”, σημειώνει οπρόεδρος της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας Στέλιος Λουκίδης, Καθηγητής Πνευμονολογίας ΕΚΠΑ.

Η κλιματική κρίση επηρεάζει περισσότερο ανθρώπους με χαμηλό κοινωνικο-οικονομικό status

Προσθέτει ότι “η επίδραση αυτή φαίνεται όμως να αφορά σε μεγάλο ποσοστό ανθρώπους με χαμηλό κοινωνικο-οικονομικό status. Η αύξηση της θερμοκρασίας, οι φωτιές και οι πλημμύρες επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινότητα των ασθενών με βρογχικό άσθμα και ΧΑΠ, αυξάνοντας τη χρήση των δομών υγείας. Παράλληλα, η έκθεση των παιδιών με τις κατάλληλες υποκείμενες παραμέτρους οδηγεί πολλές φορές στην ανάπτυξη νοσημάτων όπως το βρογχικό άσθμα”.

Συνεχίζει με το ερώτημα: ποια θα ήταν τα μέτρα που θα έπρεπε να ληφθούν; “Ας σταθούμε σε ένα από αυτά, που είναι η πρόσβαση σε δομές υγείας, ανθρώπων με κοινωνική ανισότητα», καταλήγει.

Η Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος (5 Ιουνίου), σε συνεργασία με την Περιφέρεια Θεσσαλίας, πραγματοποίησε κοινή ενημερωτική εκδήλωση ανοικτή για το κοινό, το Σάββατο 1η Ιουνίου στην Καρδίτσα. Στόχος της δράσης ήταν αφενός η ευαισθητοποίηση του κοινού αλλά και της Πολιτείας σχετικά με την ανάγκη πρόληψης και αντιμετώπισης των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στην υγεία των κατοίκων της Περιφέρειας Θεσσαλίας, μιας περιοχής της χώρας μας που δοκιμάστηκε πρόσφατα.