Το 8ο Beyond Borders ταξιδεύει στην Κωνσταντινούπολη
Το Beyond Borders – Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου, μετά την ολοκλήρωση της εξαιρετικά επιτυχημένης 9ης έκδοσής του που πραγματοποιήθηκε από τις 25/08 έως 01/09/2024, διευρύνει τους ορίζοντές του, ξεπερνά για ακόμα μια φορά τα σύνορα και βάζει πλώρη για την Ταινιοθήκη της Κωνσταντινούπολης, από τις 18-20 Οκτωβρίου 2024 για ένα μοναδικό τριήμερο προβολών και συζητήσεων!
Σε συνεργασία με την Ταινιοθήκη της Κωνσταντινούπολης, το Beyond Borders θα προβάλει για πρώτη φορά στη γειτονική χώρα τις βραβευμένες ταινίες της 8ης έκδοσής του, αλλά και μερικά ακόμα ντοκιμαντέρ του Ελληνικού Ιδρύματος Ιστορικών Μελετών (ΙΔΙΣΜΕ), διοργανωτή φορέα του Φεστιβάλ.
Με προβολές ταινιών, τολμηρές συζητήσεις και ανταλλαγή απόψεων, οι επισκέπτες της γειτονικής χώρας θα έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν ταινίες απ’ όλον τον κόσμο που ξεχώρισαν στην 8η έκδοση του Φεστιβάλ για τον τρόπο που καταπιάνονται με τις λιγότερο γνωστές πτυχές της Ιστορίας, για την κοινωνική τους ευαισθησία, την πρωτοτυπία της ιδέας και την καλλιτεχνική τους αξία.
Όπως δήλωσε η Ειρήνη Σαρίογλου, καλλιτεχνική διευθύντρια του φεστιβάλ: «Το να έρθει το Beyond Borders και στην Κωνσταντινούπολη, ήταν πάγια επιθυμία δική μας, των δημιουργών, του κοινού του φεστιβάλ, που δεν έχει τη δυνατότητα να ταξιδέψει μέχρι το μακρινό, μαγευτικό Καστελλόριζο και φυσικά και προσωπικό στοίχημα της διοργάνωσης: Θέλαμε μέσω αυτού να αποδείξουμε πως ο πολιτισμός και ο διάλογος μπορούν και πάντα θα μπορούν να γεφυρώνουν κόσμους, πολιτισμούς και αντιλήψεις. Χαιρόμαστε ιδιαίτερα για τη συνεργασία μας με την Ταινιοθήκη της Κωνσταντινούπολης, που ακολουθεί το μνημόνιο συνεργασίας μας με την Ταινιοθήκη της Ελλάδος (Αθήνα) και έτσι από φέτος οι βραβευμένες ταινίες του Beyond Borders – Διεθνούς Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Καστελλορίζου θα προβάλλονται τον Οκτώβριο και στην Κωνσταντινούπολη, συναντώντας το ευρύτερο διεθνές κοινό τους. Είμαστε πολύ περήφανοι για τις ταινίες του φεστιβάλ, πολλές από τις οποίες προβάλλονται σε ελληνική, διεθνή και παγκόσμια πρεμιέρα, βρίσκοντας μετά το δρόμο τους στα φεστιβάλ ή και στις αίθουσες. Ταινίες με θάρρος, τόλμη, χιούμορ, τεκμηρίωση· ταινίες που βλέπουν τον κόσμο καθαρά και που αξίζει να τις δει όσο το δυνατόν περισσότερος κόσμος. Σας περιμένουμε όλους και όλες για τρεις κινηματογραφικές βραδιές στην Κωνσταντινούπολη με αέρα Καστελλορίζου!»
Στο τριήμερο θα προβληθούν ταινίες που αγαπήθηκαν, όπως το Scenes with my father (Βραβείο Καλύτερου Ιστορικού Ντοκιμαντέρ και Βραβείο FIPRESCI) της Ολλανδο-Κροάτισσας σκηνοθέτριας Biserka Šuran σε ελληνική πρεμιέρα που αναβιώνει σκηνές από την πρώην Γιουγκοσλαβία, το Audrey Napanangka (Βραβείο Καλύτερου Ιστορικού Ντοκιμαντέρ) της αυστραλιανής Penelope McDonald σε διεθνή πρεμιέρα, που παρακολουθεί τη ζωή της εκπληκτικής Audrey και της οικογένειας Walpiri που ταξιδεύει εκπαιδεύοντας η ίδια τα παιδιά της, το Ξύπνησα 18 (Ειδικό Βραβείο Οδυσσέας) της Βέρας Ιόνας Παπαδοπούλου, όπου έξι ασυνόδευτοι νέοι και νέες μιλούν για τη ζωή στην Ελλάδα, καθώς αλλάζει και δυσκολεύει απότομα στα 18, τα Φύλλα Καπνού (Βραβείο Καλύτερου Ελληνικού Ντοκιμαντέρ) των Στάθη Γαλαζούλα και Ελίζας Καβαλαράκη, που ξεδιπλώνουν τις μνήμες γυναικών καπνεργατριών, το The hidden children of Colonization (Βραβείο #ThisisEU) του Dominique Regueme σε ελληνική πρεμιέρα, που πραγματεύεται την ιστορία απομάκρυνσης και εξορίας χιλιάδων πολυφυλετικών παιδιών κατά τη διάρκεια του βελγικού αποικισμού στο Κονγκό, τη Ρουάντα και το Μπουρούντι, το Bitter September (Χάλκινος Φοίνικας μicro) της Σοφίας Φαραντάτου σε ελληνική πρεμιέρα για τη διαχείριση της δολοφονίας του Ζακ Κωστόπουλου ή το επίκαιρο A Tale of four Minorities (Βραβείο Καλύτερου Πολιτικού Ντοκιμαντέρ και Ειδικό Βραβείο Μεσογειακής Φιλίας) του ισραηλινού David Deri σε παγκόσμια πρεμιέρα, με τις αποκαλυπτικές ιστορίες από οικογένειες Μουσουλμάνων, Εβραίων Υπερ-Ορθόδοξων, Εβραίων Θρησκευόμενων Έποικων και Εβραίων Κοσμικών ομοφυλόφιλων, το Will you look at me? (Χρυσός φοίνικας μicro) του κινέζου Shuli Huang, μια εξομολογητική συζήτηση ανάμεσα σε έναν νεαρό σκηνοθέτη και τη μητέρα του και το Scars (Αργυρός Φοίνικας μicro) της Alex Anna σε ελληνική πρεμιέρα, ένα αφοπλιστικά ειλικρινές πορτρέτο της προσωπικής πάλης της ίδιας της σκηνοθέτριας με την κατάθλιψη και τον αυτοτραυματισμό. Επιπροσθέτως θα προβληθούν τρία ιστορικά ντοκιμαντέρ, παραγωγής του ΙΔΙΣΜΕ: το Πατρίδα Αξέχαστη Μικρά Ασία της Ειρήνης Σαρίογλου, μια τρυφερή ιστορική αναδρομή στην ζωή και την οικογένεια της Μοσχονησιώτισσας Βασιλικής Ράλλη, το Καστελλόριζο: Στην Άκρη του Αιγαίου των Άγγελου Κοβότσου και Ειρήνης Σαρίογλου, ένας φόρος τιμής στο πανέμορφο και ακριτικό νησί, καθώς επίσης και το ντοκιμαντέρ Γράμματα χωρίς παραλήπτη του Ηλία Δημητρίου που μιλά για μια συγκινητική ελληνοτουρκική σχέση ανθρωπιάς με φόντο τον πόλεμο του 1922.
Διοργάνωση: Ελληνικό Ίδρυμα Ιστορικών Μελετών (ΙΔΙΣΜΕ) σε συνεργασία με την γαλλική Ecrans des Mondes.
Η δράση πραγματοποιείται με την ευγενική υποστήριξη του Σισμανογλείου Μεγάρου και του Γενικού Προξενείου Κωνσταντινούπολης.
Είσοδος ελεύθερη για το κοινό.
Οι προβολές θα πραγματοποιηθούν στην Ταινιοθήκη της Κωνσταντινούπολης, Osmanağa, Hasırcı Sk. No:16, 34714 Kadıköy/İstanbul, Τουρκία.
Πρόγραμμα προβολών:
Παρασκευή 18 Οκτωβρίου
19:45: Καλωσόρισμα
20:00 Audrey Napanagka της Penelope McDonald, 84΄
Σάββατο 19 Οκτωβρίου
14:00 Scenes with my Father της Biserka Suran, 47΄
14:50 Φύλλα Καπνού των Στάθη Γαλαζούλα & Ελίζας Καβαλαράκη, 39΄
18:30 Will you look at me? του Shuli Huang, 20΄
18:50 Bitter September της Σοφίας Φαραντάτου, 26΄
19:15 Scars της Alex Anna, 10΄
19: 25 Ξύπνησα 18 της Βέρας Ιόνας Παπαδοπούλου, 13’
Κυριακή 20 Οκτωβρίου
13:30 Γράμματα χωρίς παραλήπτη του Ηλία Δημητρίου, 40’
14:10 Στην Άκρη του Αιγαίου, Καστελλόριζο των Άγγελου Κοβότσου και Ειρήνης Σαρίογλου, 55’
15:00 Πατρίδα Αξέχαστη Μικρά Ασία της Ειρήνης Σαρίογλου, 35’
16:30 The Hidden Children of Colonization του Dominique Regueme, 58΄
18:30 A Tale of Four Minorities του Devid Deri, 95΄
Λίγα λόγια για τις ταινίες του φεστιβάλ
Scenes with My Father, της Biserka Šuran, Ολλανδία, 2022, 47’, Ελληνική Πρεμιέρα
Η Šuran πηγαίνει τον πατέρα της σε ένα ταξίδι πίσω στη μνήμη, όπου αναβιώνει σκηνές από τη χώρα γέννησής τους, την πρώην Γιουγκοσλαβία. Οι αναμνήσεις αντανακλώνται σε κινηματογραφικά ντεκόρ, στα οποία συζητούν για την εθνικότητα, την ταυτότητα, την αγάπη, τα όνειρα και για όσα πράγματα μετανιώνουν. Ερωτικά γράμματα, αρχειακό και ανέκδοτο υλικό από μέλη της οικογένειας δίνουν στο κοινό μια εικόνα για τις δοκιμασίες και τα βάσανα που βίωσε η οικογένεια, όταν αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πατρίδα της. Αυτό το συμβολικό οδικό ταξίδι λειτουργεί θεραπευτικά στις πληγές του παρελθόντος, καθώς η σκηνοθέτρια και κόρη δημιουργεί χώρο για να συσχετιστεί με την εμπειρία του πατέρα της και τις αναπόφευκτες επιλογές. Το αποτέλεσμα είναι μια εμπνευσμένη συνομιλία που πολλοί θεατές θα ήθελαν να έχουν με έναν γονέα.
Βραβείο Καλύτερου Ιστορικού Ντοκιμαντέρ, με χορηγό την ΕΡΤ για τη δημιουργική του καινοτομία στα είδη της ιστορίας και της αυτοβιογραφίας.
Βραβείο FIPRESCI για το πώς καταφέρνει να συνδυάσει μια προσωπική ιστορία με την τραγωδία του εμφυλίου πολέμου στην πρώην Γιουγκοσλαβία.
Audrey Napanangka, της Penelope McDonald, Αυστραλία 2022, 84’, Διεθνής Πρεμιέρα
Η ιστορία μιας γυναίκας Warlpiri, της Audrey, και του ταξιδιού της με τον Σικελό σύντροφό της Santo, ώστε να παραμείνουν μαζί με τα παιδιά που μεγαλώνουν, παρά τις πολλές προκλήσεις που αντιμετωπίζουν. Η Audrey μεταλαμπαδεύει τις πολιτιστικές της γνώσεις, τη γλώσσα και το δίκαιο στις ζωές όσων φροντίζει, διασφαλίζοντας επίσης ότι έχουν την εκπαίδευση για τον πολύπλοκο σημερινό κόσμο. Τα πλάνα από την καθημερινότητα αυτού του αποφασισμένου ζευγαριού, που τραβήχτηκαν σε μια περίοδο μεγαλύτερη από 10 χρόνια στην Mbantua (Alice Springs) και στις πατρίδες των Warlpiri, παρέχουν μοναδικές πληροφορίες για μια οικογένεια στην Αυστραλία του σήμερα.
Βραβείο Καλύτερου Κοινωνικού Ντοκιμαντέρ με χορηγό την ΕΡΤ για τη μεγάλη ευαισθησία και σεβασμό στην ηρωίδα και για το μοντάζ της ταινίας που μας πάει πέρα από τα σύνορα.
A Tale of Four Minorities/Μια ιστορία τεσσάρων μειονοτήτων του David Deri, Ισραήλ 2023, 95’, Παγκόσμια πρεμιέρα
Τέσσερις οικογένειες, γονείς και τα παιδιά τους, από τέσσερις μειονότητες στο Ισραήλ, αντιμετωπίζουν κρίση ταυτότητας, η οποία εντάθηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας: Μουσουλμάνοι, Εβραίοι Υπερ-Ορθόδοξοι, Εβραίοι Θρησκευόμενοι Έποικοι και Εβραίοι Κοσμικοί ομοφυλόφιλοι. Ένα ταξίδι που αποκαλύπτει τον εξτρεμισμό και την αποσύνθεση, αλλά δημιουργεί εκπληκτικές συμμαχίες και έναν συναρπαστικό διάλογο.
Βραβείο Καλύτερου Πολιτικού Ντοκιμαντέρ με χορηγό την ΕΡΤ για την ταινία που όχι μόνο μας προσφέρει μια διεισδυτική ματιά στις δυσκολίες μιας από τις πιο χρόνιες εστίες συγκρούσεων και απογοητεύσεων, αλλά είναι και μια μεγάλη παράφραση της ανθρωπότητας γενικά.
Ειδικό Βραβείο Μεσογειακής Φιλίας με χορηγία του ΕΚΟΜΕ για την τολμηρή και διεισδυτική ματιά με την οποία καταγράφει πολιτισμικές ιδιαιτερότητες και διαφορές της ισραηλινής κοινωνίας, που απηχούν την ευρύτερη μεσογειακή πραγματικότητα, για να εκφράσει την επιτακτική ανάγκη για αμοιβαία αποδοχή και συνύπαρξη.
The hidden children of colonization, του Dominique Regueme, Γαλλία – Βέλγιο, 2022, 58’, Ελληνική Πρεμιέρα
Κατά τη διάρκεια του βελγικού αποικισμού στο Κονγκό, τη Ρουάντα και το Μπουρούντι, πολλές χιλιάδες πολυφυλετικά παιδιά υπήρξαν θύματα στοχευμένου διαχωρισμού: απομακρύνθηκαν βίαια από τις οικογένειές τους, τοποθετήθηκαν σε ειδικά οικοτροφεία και στη συνέχεια εξορίστηκαν στο Βέλγιο, την παραμονή της ανεξαρτησίας. Αυτή η ταινία αφηγείται την ιστορία πολλών από εκείνα τα παιδιά. Εξήντα χρόνια μετά τα γεγονότα, αυτοί οι μάρτυρες κοιτάζουν τώρα πίσω στο παρελθόν τους, ψάχνοντας να βρουν τις ρίζες τους, ακόμη και να γιατρέψουν πληγές της παιδικής τους ηλικίας.
Βραβείο #ThisisEU Ευρωπαϊκές Αξίες της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στην Ελλάδα, επειδή επικεντρώνεται στις τραγικές συνέπειες της βελγικής αποικιακής πολιτικής στο προεπαναστατικό Κονγκό, όπου ο στοχευμένος διαχωρισμός χιλιάδων μικτών παιδιών διέλυσε οικογένειες και ζωές.
«Will you look at me?» του Shuli Huang, Κίνα, 2022, 20’
Όταν ένας νεαρός Κινέζος σκηνοθέτης επιστρέφει στη γενέτειρά του προσπαθώντας να βρει τον εαυτό του, μια συζήτηση με τη μητέρα του, που έπρεπε να έχει γίνει εδώ και καιρό, βυθίζει τους δυο τους σε μια αναζήτηση αποδοχής και αγάπης. Μια συγκλονιστική ιστορία προσωπικής σύγκρουσης που τελικά εξελίσσεται σε μια ευρύτερη εικόνα περίπλοκων οικογενειακών σχέσεων των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων στη σημερινή Κίνα.
Χρυσός Φοίνικας μicro για την προσωπική ιστορία μιας εξαιρετικά οδυνηρής σχέσης μητέρας και γιου, ειπωμένη με έναν σχεδόν ριζοσπαστικά ποιητικό τρόπο, με τη χρήση κάμερας super 8.
Scars, της Alex Anna, Καναδάς, 2020, 10’, Ελληνική Πρεμιέρα
Ένα οικείο πορτρέτο της προσωπικής πάλης της ίδιας της σκηνοθέτριας με την κατάθλιψη και τον αυτοτραυματισμό. Συνδυάζοντας το ντοκιμαντέρ με τα κόμικς, αυτή η ταινία ευαισθητοποιεί και τονίζει τη σημασία της συζήτησης γύρω από τα συγκεκριμένα θέματα.
Αργυρός Φοίνικας μicro για τον συνδυασμό ποιητικού ημερολογίου και τρυφερής κινηματογράφησης για την απεικόνιση μιας ψυχικής διαταραχής που παρασύρει τους θεατές σε μια φαινομενικά όμορφη, αλλά τελικά πολύ οδυνηρή ιστορία. Η ένταση μεταξύ του ορατού πόνου και της ομορφιάς δημιουργεί ένα συναρπαστικό μείγμα συναισθημάτων που μένει στο μυαλό μας σαν τα σημάδια στο σώμα.
Ξύπνησα 18, της Βέρας Ιόνας Παπαδοπούλου, Ελλάδα, 2022, 13’.
Έξι παιδιά. Έξι ασυνόδευτα παιδιά. Μια λέξη κάνει τη διαφορά. Έξι άνθρωποι μιλούν για τη ζωή σε μια καινούρια χώρα, την Ελλάδα, μια ζωή που αλλάζει απότομα και γίνεται πολύ δυσκολότερη στα 18. Τα όνειρα, οι ματαιώσεις, οι φόβοι και οι ελπίδες έξι νέων ανθρώπων.
Βραβείο “Οδυσσέας” της Γενικής Γραμματείας Απόδημου Ελληνισμού και Δημόσιας Διπλωματίας του Υπουργείου Εξωτερικών της Ελλάδας για την προσέγγιση με ιδιαίτερη ευαισθησία και σεβασμό στο ανθρώπινο πρόσωπο του θέματος των ασυνόδευτων ανηλίκων, απότοκο των σύγχρονων μεταναστευτικών και προσφυγικών ρευμάτων. Των παιδιών, που εν τω μεταξύ ενηλικιώνονται και καλούνται να αντιμετωπίσουν τη σκληρή πραγματικότητα και ό,τι αυτή συνεπάγεται.
Φύλλα καπνού, των Στάθη Γαλαζούλα & Ελίζας Καβαλαράκη, Ελλάδα, 2023, 39’
Γυναίκες καπνεργάτριες, προσφύγισσες δεύτερης γενιάς και οι ίδιες, ανατρέχουν στις εργατικές τους μνήμες από τις καπναποθήκες του Αγρινίου. Παράλληλα, η καπνεργάτρια Παρθένα Δεσποινίδου επισκέπτεται την εμβληματική καπναποθήκη Παπαστράτου προσπαθώντας να ανασυστήσει τον χώρο που κάποτε ήταν ένα από τα σημαντικότερα κέντρα καπνοπαραγωγής του 20ού αιώνα.
Βραβείο Καλύτερου Ελληνικού Ντοκιμαντέρ, με χορηγό το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου, για την ανάδειξη του ζητήματος της γυναικείας εργασίας και θεματικών, όπως η εκμετάλλευση, η αλληλεγγύη και η αντίσταση στο παρελθόν και στο παρόν.
Bitter September, της Σοφίας Φαραντάτου, Ελβετία, 2022, 26’, Ελληνική Πρεμιέρα
Μετά τη δολοφονία του Ελληνοαμερικανού ΛΟΑΤΚΙ ακτιβιστή, Ζακ Κωστόπουλου, η παιδική του φίλη, Σοφία Φαραντάτου, επιστρέφει στην Ελλάδα και εγκλωβίζεται σε αδιέξοδο. Το βίντεο της δολοφονίας, που τραβήχτηκε από περαστικό, παίζει σε επανάληψη σε όλα τα τηλεοπτικά κανάλια της χώρας. Μεταξύ της αφήγησης των μέσων ενημέρωσης και του δικού της αρχείου από τη φίλη της, η Σοφία δεν έχει άλλη επιλογή από το να απομονωθεί και να στοχαστεί την έννοια της μνήμης. Μόνο ο χρόνος μπορεί να της δώσει το χώρο να θρηνήσει και να διαχειριστεί την απουσία του φίλου της.
Χάλκινος Φοίνικας μicro για τη συμβολή, μέσα από το προσωπικό βλέμμα, στην καλλιέργεια μεγαλύτερης ανεκτικότητας στις σύγχρονες, ποικιλόμορφες κοινωνίες.
Πατρίδα Αξέχαστη Μικρά Ασία, της Ειρήνης Σαρίογλου, 2023, 35’
Το ντοκιμαντέρ αφηγείται την τραγική ιστορία της οικογένειας της Βασιλικής Ράλλη. Τον Σεπτέμβριο του 1922 αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πατρίδα της, το Μοσχονήσι της Μικράς Ασίας και, αφού δοκιμάστηκε από τη θλίψη της απώλειας και το πένθος της Καταστροφής, δόθηκε με δημιουργική ορμή στην οικοδόμηση μιας νέας ζωής στην απέναντι ακτή. Η Βασιλική Ράλλη, σε κάθε μικρή ή μεγάλη ευκαιρία της ζωής της, διακηρύσσει την καταγωγή της: «Τι κι αν γεννήθηκα στη Θερμή της Λέσβου; Είμαι Μικρασιάτισσα κι εγώ. Είμαι ο σπόρος που κυοφορήθηκε μέσα στα αγιασμένα χώματα της Γης αυτής της Επαγγελίας, της ποτισμένης με ιδρώτα και αίμα ελληνικό, της σπαρμένης με τα ιερά οστά των χιλιάδων μαρτύρων, τα οποία εναποτέθηκαν στην ιερή Γη, ως παρακαταθήκη της ελληνικότητάς της». Η μαρτυρία της Βασιλικής Ράλλη ξεκινά από το Μοσχονήσι και το Αϊβαλί και αγκαλιάζει όλον τον Ελληνισμό. Ιδιαίτερα σήμερα περισσότερο από ποτέ, η αξία τέτοιων μαρτυριών είναι ανεκτίμητη, διότι τροφοδοτούν την ψυχή μας με πίστη και αγωνιστικότητα.
Στην Άκρη του Αιγαίου, των Άγγελου Κοβότσου και Ειρήνης Σαρίογλου, Ελλάδα, 2015, 55’
Ένα ιστορικό ντοκιμαντέρ -αναδρομή στην πολυτάραχη ιστορία της μικρής νησιωτικής κοινότητας του ακριτικού Καστελλορίζου, της αρχαίας Μεγίστης, που αποτυπώνει τα βασικά ιστορικά γεγονότα από τα μέσα του 19ου αιώνα μέχρι σήμερα. Το αφιέρωμα αυτό αποτελεί φόρο τιμής στην ιστορία του νησιού, καθώς προσπαθεί να αναδείξει τη σπουδαία πολιτισμική, ιστορική και οικονομική κληρονομιά των Καστελλοριζιών.
Γράμματα χωρίς παραλήπτη, του Ηλία Δημητρίου, Ελλάδα, 2006, 40’
Ένα ιστορικό ντοκιμαντέρ που βασίζεται στο βιβλίο «Το Χρονικό των Δέκα Ημερών» της Αγάπης Μολυβιάτη–Βενέζη για την προσπάθεια ενός τούρκου αξιωματικού να σώσει τον αδερφό της, τον λογοτέχνη Ηλία Βενέζη, από τα τάγματα θανάτου το 1922.