Το πολυαναμενόμενο αυτοβιογραφικό ντοκιμαντέρ της Selena Gomez, “My Mind & Me”, σήκωσε χθες αυλαία στο Apple TV+ και η ψυχική υγεία ήταν στο επίκεντρό του. Μερικές ώρες πριν την πρεμιέρα, η καλλιτέχνιδα προχώρησε σε μια κατάθεση ψυχής μιλώντας στο Rolling Stone τόσο για τη διάγνωσή της με Διπολική Διαταραχή, όσο για τον χρόνιο αγώνα της από την ημέρα που διαγνώστηκε με Λύκο (Lupus).
«Θα είμαι πολύ ανοιχτή με όλους όσον αφορά τη διάγνωσή μου: Έχω βρεθεί σε τέσσερα κέντρα θεραπείας έως τώρα στη ζωή μου», δήλωσε η 30χρονη star στο Rolling Stone. «Νομίζω πως λίγο μετά τα είκοσί μου άρχισα να σκοτεινιάζω μέσα μου, άρχισα να νιώθω ότι δεν έχω πλέον τον έλεγχο των συναισθημάτων, των σκέψεων και των συμπεριφορών μου – κι αυτό ήταν αρκετά τρομακτικό». Η Gomez άρχισε να ακούει φωνές το 2018, κατά τη διάρκεια του “Revival Tour”, όμως σύμφωνα με το ντοκιμαντέρ, τότε δεν μπορούσε να καταλάβει τι της συνέβαινε. Οι φωνές γίνονταν όλο και πιο δυνατές, με αποτέλεσμα εκείνο το διάστημα να διακοπεί η περιοδεία και να οδηγηθεί με τη φροντίδα των συνεργατών της σε Κέντρο Θεραπείας, εξειδικευμένο στις ψυχώσεις.
Το ντοκιμαντέρ ξεκίνησε, ως ιδέα, να καταγράφει την παγκόσμια μουσική περιοδεία της Selena Gomez, κατέληξε όμως να γίνει μια εις βάθος ματιά των προσωπικών αγώνων της. Η Gomez μιλάει περήφανα για τη διάγνωσή της και τον τρόπο με τον οποίο αυτή η – συχνά παρεξηγημένη και λανθασμένα συνδεδεμένη με την επικινδυνότητα – ψυχική νόσος έχει επηρεάσει τη ζωή της τα τελευταία χρόνια.
Και φαίνεται πως έχει να μας δώσει πολλά παραπάνω από την απεικόνιση της λαμπερής καθημερινότητας μιας από τις μεγαλύτερες pop stars της εποχής μας.
Όπως της γνωστοποιήθηκε έπειτα από κλινική εξέταση και ψυχιατρική παρακολούθηση, ερχόταν αντιμέτωπη με μανιακά και καταθλιπτικά επεισόδια (συμπεριλαμβανομένων των αυτοκτονικών σκέψεων), συμπτώματα που οδήγησαν στη διάγνωση της Διπολικής Διαταραχής (Bipolar Disorder). Η τραγουδίστρια παραδέχεται στο ντοκιμαντέρ ότι αρχικά δεν ήθελε να αναζητήσει θεραπεία. «Θα είμαι ειλικρινής, δεν ήθελα να πάω σε ψυχιατρική κλινική, αλλά δεν ήθελα και να μείνω παγιδευμένη στον εαυτό μου και στο μυαλό μου. Εκείνη την περίοδο νόμιζα πως η ζωή μου είχε τελειώσει. Σκέφτηκα, έτσι θα είναι η ζωή μου για πάντα».
Ως απόρροια της διαταραχής, εμφάνισε συμπτώματα κατάθλιψης που την οδηγούσαν όλο και περισσότερο στην απομόνωση. «Άρχισα να μην μπορώ να κουνηθώ από το κρεβάτι μου. Δεν ήθελα να μου μιλάει κανείς», μοιράζεται η Selena με τους fans της στο ντοκιμαντέρ. Ένα μάλιστα από τα βασικά γνωρίσματα των μανιακών επεισοδίων, αποτελεί η έντονη εναλλαγή της διάθεσης μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα.
Χαρακτηριστικά, όταν κατά τη διάρκεια των μανιακών επεισοδίων η Selena Gomez βρισκόταν σε ευφορική συνθήκη (υπερμανία), νόμιζε συχνά ότι έπρεπε να μοιραστεί την περιουσία της με όλους όσους γνώριζε – κάποια στιγμή ήταν πεπεισμένη ότι ήθελε να αγοράσει στους φίλους της από ένα αυτοκίνητο. Στη συνέχεια όμως, μέσα σε λίγα λεπτά, η ευφορία έδινε τη θέση της στην έντονη θλίψη και την απομόνωση.
Όπως η ίδια εξομολογήθηκε, χρειάστηκε «πολύ σκληρή δουλειά» προκειμένου να αποδεχτεί τη διάγνωσή της και να μάθει να ζει με αυτή. Συνοδοιπόρος σε όλο αυτό το ταξίδι μέχρι και σήμερα, είναι – πέραν της απαραίτητης φαρμακευτικής αγωγής – η Διαλεκτική και η Γνωσιακή – Συμπεριφορική θεραπεία, δύο ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις που έχουν αποδειχθεί από τις πιο αποτελεσματικές στην περίπτωση της διπολικής διαταραχής.
Χάρη στη θεραπεία, η Selena μπόρεσε να αποδεχτεί πως η διπολική δεν είναι μια διαταραχή που απλά μια μέρα «θα εξαφανιστεί», όπως μοιράστηκε στο Rolling Stone, γι’ αυτό προσπαθεί να επικεντρωθεί σε κάθε θετικό βήμα που σημειώνει και πρωτίστως να συμφιλιωθεί με αυτή. «Δεν θα ήμουν εγώ, αν δεν ήταν εκείνα τα ψυχωσικά επεισόδια, αν δεν ήταν ο λύκος μου, αν δεν ήταν η διάγνωσή μου. Θα ήμουν κάποια άλλη», είπε.
Υπάρχουν ορισμένα βασικά πράγματα που πρέπει να γνωρίζουμε όλοι μας για τη Διπολική Διαταραχή, αν θέλουμε να συμβάλλουμε στον αποστιγματισμό της ψυχικής ασθένειας. Καταρχάς, η ΔΔ ανήκει στις διαταραχές διάθεσης. Είναι μία νόσος στην οποία το συναίσθημα του ασθενούς κινείται εντός μη φυσιολογικού εύρους. Εναλλάσσεται από περιόδους νορμοθυμίας (φυσιολογικής διάθεσης), σε περιόδους μανίας, υπομανίας ή κατάθλιψης.
Ανάλογα με τον τύπο (πιο πολλά καταθλιπτικά, μανιακά ή μικτά επεισόδια) η διπολική διαταραχή διαχωρίζεται σε υποκατηγορίες (τύπος Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV). Προκειμένου κάποιος να διαγνωστεί με διπολική διαταραχή πρέπει να έχει τουλάχιστον ένα επεισόδιο μανίας ή μία περίοδο υπομανιακής συμπεριφοράς, δίχως να βρίσκεται υπό την επήρεια ναρκωτικών ουσιών.
Όταν οι άνθρωποι με διπολική διαταραχή βρίσκονται σε «υπομανιακό» ή «μανιακό» επεισόδιο, δεν αντιλαμβάνονται τη σοβαρότητα της κατάστασής τους. Εκείνη την περίοδο νιώθουν γεμάτοι ενέργεια, αισθάνονται ότι δεν τους χρειάζεται ύπνος, μπορεί να μιλάνε ακατάπαυστα και γρηγορότερα από ότι συνήθως, μπορεί να έχουν έντονη σεξουαλική διάθεση ή να ξοδεύουν υπέρογκα χρηματικά ποσά σε πράγματα που δεν χρειάζονται.
Παράλληλα με τη συμβολή της στην προσπάθεια αποστιγματισμού της ψυχικής ασθένειας, η εμπειρία της Selena Gomez, μας δίνει πολύ σημαντικές πληροφορίες για την ανάγκη της προσεκτικής και έγκυρης διάγνωσης. Αν και σημερα η καθημερινότητά της είναι σε μεγάλο βαθμό λειτουργική, τα φάρμακα τα οποία της είχαν συνταγογραφήσει στην πρώτη κλινική, την έκαναν συχνά να αισθάνεται ότι «ξεφεύγει», όπως διηγήθηκε στο Rolling Stone, μέχρι που ένας ψυχίατρος επανεξέτασε την αγωγή της και κατέληξε στη χορήγηση δύο μόνο φαρμάκων βάσει των συμπτωμάτων της.
«Με καθοδήγησε πραγματικά, αλλά έπρεπε επί της ουσίας να κάνω αποτοξίνωση από τα πολλά φάρμακα που έπαιρνα αρχικά», εξομολογήθηκε η ίδια. «Κατά τη μετάβαση από τη μία αγωγή στην άλλη, έπρεπε να μάθω πώς να θυμάμαι ορισμένες λέξεις διότι συχνά ξεχνούσα πού βρισκόμουν και τι έλεγα όταν μιλούσα με άλλους ανθρώπους. Χρειάστηκε πολύ σκληρή δουλειά».
Ανάλογα με τα συμπτώματα που εκδηλώνονται, συνταγογραφούνται και τα αντίστοιχα σκευάσματα στους ασθενείς. Έτσι, για τα καταθλιπτικά επεισόδια, η χορήγηση αντικαταθλιπτικών ή αντιψυχωσικών νέας γενεάς παράλληλα με έναν σταθεροποιητή διάθεσης, ή ο συνδυασμός των δύο, έχει αποδειχθεί ιδιαίτερα αποτελεσματική. Για τα μανιακά επεισόδια, τα αντιψυχωσικά φάρμακα είναι πιο αποτελεσματικά από τους σταθεροποιητικές της διάθεσης (ή αντιεπιληπτικά) και θεωρούνται ως μία από τις καλύτερες διαθέσιμες επιλογές για τη θεραπεία μανιακών επεισοδίων. Σε περιόδους νορμοθυμίας, φυσιολογικής δηλαδή διάθεσης, η συνταγογράφηση μόνο ενός σταθεροποιητή διάθεσης, κρίνεται επαρκής.
Πριν από αρκετά χρόνια, προτού η Selena μιλήσει ανοιχτά για τη ψυχική της υγεία, είχε μοιραστεί με τον κόσμο πως πάσχει από Λύκο (Lupus). Ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (ΣΕΛ) είναι μια χρόνια, αυτοάνοση νόσος που εκδηλώνεται σε διάφορα σημεία του οργανισμού, ενώ συχνά συμπεριλαμβάνει νευροψυχιατρικά χαρακτηριστικά. Όταν αυτό συμβαίνει, η πάθηση ονομάζεται νευροψυχιατρικός συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (NPSLE), ενώ αξίζει να σημειώσουμε πως πολλές φορές τα συμπτώματά της παρουσιάζουν ομοιότητες με εκείνα της διπολικής διαταραχής.
Όταν λοιπόν ο Λύκος επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα, μπορεί να προκαλέσει ποικίλα νευρολογικά και ψυχιατρικά συμπτώματα, με τα οποία ήρθε αντιμέτωπη και η Gomez. Αυτά περιλαμβάνουν τη θολή όραση, την αδεξιότητα ή το ασταθές βάδισμα, τη σύγχυση και το παραλήρημα, τους πονοκεφάλους, τα προβλήματα ακοής και ομιλίας, την απώλεια της γνωστικής λειτουργίας και της μνήμης, τις διαταραχές της διάθεσης (συμπεριλαμβανομένης της κατάθλιψης και των συμπτωμάτων διπολικού τύπου), τις επιληπτικές κρίσεις κ.α.
Ένας ασθενής με Λύκο, φυσικά, δεν σημαίνει πως θα εκδηλώσει Διπολική Διαταραχή. Ωστόσο, η μεταξύ τους συννοσηρότητα είναι αρκετά συνηθισμένη. Λόγω του ότι οι ασθένειες συνδέονται από ορισμένα κοινά συμπτώματα, απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή από τους ειδικούς ψυχικής υγείας καθώς και η επαρκής γνώση τους για ορισμένες σωματικές ασθένειες, όπως ο Λύκος, προκειμένου να αποφευχθεί μια λανθασμένη διάγνωση. Μπορεί αρκετά από τα συμπτώματα των δύο νόσων να αλληλεπικαλύπτονται (όπως και τα φάρμακα που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία τους), σε καμία περίπτωση όμως δεν είναι ταυτόσημες και παρά τη δημοφιλή πεποίθηση, ο NPSLE δεν προκαλεί τη διπολική διαταραχή.