Φέτος, γιορτάζονται τα σαράντα χρόνια της Σατυανάντα γιόγκα στην Ελλάδα. Στο πλαίσιο αυτού του εορτασμού, κατά τη διάρκεια του 2017, θα πραγματοποιηθεί μια σειρά δημόσιων ομιλιών με θέμα «Γιόγκα: η επιστήμη της ζωής». Η Σουάμι Σιβαμούρτι Σαρασουάτι, Μάστερ της γιόγκα (Yoga Acharya) και ιδρύτρια του σωματείου Σατυανάντασραμ Ελλάδος, ήρθε στην χώρα μας το 1977 και αφιέρωσε τη ζωή της στην διάδοση της γιόγκα.
Με εφαλτήριο το Κέντρο Γιόγκα στην Παιανία (Σατυανάντασραμ), που ίδρυσε το 1978, μεταδίδει το πρακτικό μήνυμα της γιόγκα στους ανθρώπους όλων των χωρών, φυλών, θρησκειών και πολιτισμών. Το Σατυανάντασραμ από τη σύστασή του μέχρι σήμερα έχει εκατοντάδες μέλη, Έλληνες και ξένους. Το σωματείο βρίσκεται κοντά στην Αθήνα στους πρόποδες του Υμηττού, μόλις λίγα χιλιόμετρα από τη Παιανία. Περιλαμβάνει το άσραμ και τρία Διαλογιστικά Κέντρα Σατυανάντα Γιόγκα, στην Αθήνα, Παιανία και Θεσσαλονίκη. Η Yoga Master Σουάμι Σιβαμούρτι Σαρασουάτι μιλάει στην Popaganda για τον διαλογισμό γενικά και ειδικά.
Ποιος είναι ο λόγος και ο στόχος ύπαρξης του σωματείου; Ως ένα από τα πρώτα του είδους του στην Ευρώπη, το άσραμ παρέχει την δυνατότητα σε κάποιον να μείνει για μικρό ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και να ζήσει από κοντά τα οφέλη του παραδοσιακού γιογκικού τρόπου ζωής και να παρακολουθήσει σχετικά σεμινάρια. Εδώ, μπορεί επίσης κάποιος να εκπαιδευτεί στη Σαννυάσα – έναν εναλλακτικό τρόπο ζωής. Είναι το μοναδικό εκπαιδευτικό κέντρο στην Ελλάδα που παρέχει εκπαίδευση σε υποψήφιους εισηγητές στο σύστημα της Σατυανάντα γιόγκα.
Τι είναι ο διαλογισμός για εσάς; Ο διαλογισμός είναι η πιο δυνατή κατάσταση του νου και αναφέρεται σε δύο πράγματα: τις τεχνικές του διαλογισμού, στις οποίες μπορεί κανείς να ασκηθεί και την πραγματική κατάσταση του διαλογισμού, που μπορεί να έρθει εντελώς αυθόρμητα, οποιαδήποτε στιγμή της ημέρας, είτε κάνοντας κάποια τεχνική είτε όχι. Η πιο σημαντική πλευρά για τον καθημερινό άνθρωπο είναι η απελευθέρωση της νοητικής έντασης. Ίσως έχετε ακούσει για τα κύματα του εγκεφάλου ΒΗΤΑ ΑΛΦΑ ΘΗΤΑ ΔΕΛΤΑ. Αντιπροσωπεύουν την κατάσταση του νου μας. Έχει αποδειχθεί ότι αν εκπέμπουμε από τον εγκέφαλό μας τον λεγόμενο ρυθμό ΒΗΤΑ αυτό είναι ένδειξη έντασης του νου, νευρικότητας. Η πλειοψηφία των ανθρώπων εκπέμπει ρυθμό ΒΗΤΑ. Αν οδηγείτε ένα αυτοκίνητο και κάποιο άλλο σας εμποδίζει, θυμώνετε και αυτό είναι μια αντίδραση ρυθμού ΒΗΤΑ. Καθώς ασκείστε στον διαλογισμό αλλάζετε σιγά σιγά τον ρυθμό από ΒΗΤΑ σε ΑΛΦΑ. Υπάρχουν και οι άλλοι ρυθμοί. Ο ΘΗΤΑ και ο ΔΕΛΤΑ. Αυτοί όμως εκπέμπονται σπάνια, σε βαθιές καταστάσεις διαλογισμού, στον βαθύ ύπνο, σε άτομα που έχουν τηλεπάθεια ή διόραση. Με τον διαλογισμό μπαίνετε σε άλλες καταστάσεις συνειδητότητας και αποκτάτε επίγνωση ότι πέρα από την καθημερινή συνειδητότητά σας υπάρχει και μια άλλη. Όταν μπαίνετε σε μια ανώτερη κατάσταση συνειδητότητας βλέπετε την ζωή σας μέχρι εκείνη τη στιγμή και απορείτε πώς μπορούσατε να τη ζείτε με την προηγούμενη κατάσταση συνειδητότητας που είχατε. Τόσο διαφορετική είναι η καινούργια σας εμπειρία.
Με τι θα τον παρομοιάζατε; Θυμάστε πώς ήταν όταν είχατε ερωτευτεί για πρώτη φορά; Όλος ο κόσμος φαινόταν όμορφος. Το ίδιο συμβαίνει και με τον διαλογισμό. Όταν ανοίγετε μόνιμα αυτήν την κατάσταση συνειδητότητάς, μπαίνετε σε ένα καινούργιο πεδίο όπου αρχίζετε να βλέπετε και να βιώνετε τα πράγματα με εντελώς διαφορετικό τρόπο. Ζείτε το παρόν με επίγνωση, ανακαλύπτετε τη χαρά της ζωής, αφυπνίζετε τη δημιουργικότητά σας και ο νους σας γίνεται πολύ δυνατός.
Είναι για όλους; Βεβαίως και είναι για όλους. Ο διαλογισμός είναι μια φυσική κατάσταση, όπως η χαλάρωση. Αφού η χαλάρωση είναι για όλους, έτσι και ο διαλογισμός -είναι εκ γέννετης δικαίωμα όλων μας. Και το κάθε άτομο έχει τον δικό του προσωπικό λόγο που διαλογίζεται. Κάποιοι διαλογίζονται για να απελευθερώσουν την νοητική ένταση. Ορισμένοι επειδή θέλουν να ανακαλύψουν τις βαθύτερες αλήθειες της ζωής ή για να βιώσουν την ένωση με τον ανώτερο Εαυτό, να έχουν την μυστικιστική εμπειρία.
Ποια η σχέση yoga και διαλογισμού; Ο διαλογισμός είναι αναπόσπαστο μέρος της γιόγκα. Υπάρχουν πολλοί κλάδοι της γιόγκα, οι οποίοι οδηγούν έμμεσα ή άμεσα στον διαλογισμό. Τα κύρια μονοπάτια είναι έξι. Η χάθα γιόγκα, η ράτζα γιόγκα, η κρίγια γιόγκα, μπάκτι γιόγκα, κάρμα γιόγκα και γκυάνα γιόγκα. Η ράτζα γιόγκα για παράδειγμα έχει οκτώ βαθμίδες, οκτώ στάδια. Το έβδομο είναι ο διαλογισμός (ντυάνα) και είναι εκείνο το στάδιο στο οποίο αρχίζει να πηγάζει από μέσα σας η εσωτερική σοφία.
Ποια η σχέση των Ελλήνων με τον διαλογισμό; Η σχέση των αρχαίων Ελλήνων με τον διαλογισμό ήταν στενή. Στην αρχαία Ελλάδα, υπήρχαν πολλές ακαδημίες και εσωτερικές σχολές εκπαίδευσης (άσραμ), όπου οι αρχαίοι φιλόσοφοι όπως ο Πυθαγόρας, ο Αριστοτέλης, ο Πλάτωνας και άλλοι μετέδιδαν τις γνώσεις τους. Ο γκούρου, εκείνος δηλαδή που είχε ο ίδιος την εμπειρία του Εαυτού, καθοδηγούσε τον μαθητή στον δρόμο της αυτογνωσίας, της ανεύρεσης του αληθινού Εαυτού, εκείνου που ήταν αποταυτισμένος από το σώμα, τις αισθήσεις και τον νου. Ένας σπουδαίος αρχαίος Έλληνας γκούρου υπήρξε ο Σωκράτης, ο οποίος έμπαινε συχνά σε διαλογιστική κατάσταση, καθώς αναφέρεται ότι στεκόταν σε όρθια στάση και εστίαζε το βλέμμα του επί μακρόν σε ένα σημείο. Ο ίδιος έλεγε «γνώθι σεαυτόν». Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να αναφερθεί ότι ο Σωκράτης σε όλη του τη ζωή προσπάθησε με την μαιευτική μέθοδο να διδάξει τους συμπολίτες του να αναπτύξουν τον παρατηρητή. Η εισαγωγή του παρατηρητή στον ανθρώπινο νου αποτελεί τη βάση κάθε διαλογιστικής τεχνικής. Τώρα, ποια θα μπορούσε να είναι η σχέση των νεοελλήνων με τον διαλογισμό. Στην παρούσα ελληνική πραγματικότητα, η αρνητικότητα έχει κατακλύσει την καθημερινότητα των Ελλήνων και κατά συνέπεια η σκέψη, τα συναισθήματά και οι πράξεις τους διακατέχονται από αρνητικές δονήσεις. Σε αυτή τη δύσκολη πραγματικότητα οι διαλογιστικές τεχνικές μπορούν να βοηθήσουν για να αποταυτιστεί κανείς από την κατάσταση της δυστυχίας και του πόνου που προσπαθεί να του προκαλέσει καθημερινά όλος ο καθιερωμένος μηχανισμός που σκορπίζει την αρνητικότητα. Η σημερινή εποχή, περισσότερο από κάθε άλλη, υποχρεώνει τον άνθρωπο στην αναζήτηση ενός νέου δρόμου για να μπορέσει όχι απλά να επιβιώσει αλλά να βιώσει την έμφυτη χαρά σε φυσικό, ψυχικό και διανοητικό επίπεδο. Φαίνεται ότι οι κοινωνικές και οικονομικές επαναστάσεις δεν κατάφεραν έως τώρα να μας δώσουν την λύση για μία όμορφη και πλήρη ζωή.
«Σήμερα, η γιόγκα, η κατεξοχήν επιστήμη διαχείρισης του Νου, καλείται να μας οδηγήσει στο μονοπάτι της Αυτογνωσίας, στον ίδιο δηλαδή δρόμο που είχε προτείνει και ο Σωκράτης 2500 χρόνια πριν, προκειμένου να συνειδητοποιήσουμε ότι το δυναμικό για τις αλλαγές που απαιτούνται για μία αρμονική ζωή βρίσκεται μέσα μας και ότι εμείς οι ίδιοι κρατάμε το κλειδί της ζωής. »
Ποια η θέση του διαλογισμού σε παγκόσμιο επίπεδο; Πλέον παγκοσμίως έχει μπει σε διάφορους τομείς της κοινωνίας. Οι τεχνικές του διαλογισμού εφαρμόζονται με επιτυχία σε πολλές χώρες στον τομέα της εκπαίδευσης, σαν ένα μέσο για μεγαλύτερη ηρεμία και συγκέντρωση του νου των μαθητών. Ο διαλογισμός συμβάλλει στην αντιμετώπιση των ψυχοσωματικών ασθενειών και συναντάμε εφαρμογές του στον τομέα των Συμπληρωματικών και Εναλλακτικών Θεραπειών. Οι τεχνικές διαλογισμού χρησιμοποιούνται στον αθλητισμό ως μέσο προπόνησης για την επίτευξη υψηλών επιδόσεων. Έχουν εφαρμοστεί με επιτυχία σε σωφρονιστικά ιδρύματα, σαν μέσο διαχείρισης των διαφόρων εντάσεων των κρατουμένων. Πλέον ο διαλογισμός έχει γίνει ένα αναγκαίο και ευεργετικό εργαλείο της σύγχρονης ζωής.
Τι αποτελεί έναν βασικό κύκλο γιόγκα και τι κερδίζει κανείς; Ένας βασικός αντιπροσωπευτικός κύκλος Σατυανάντα Γιόγκα διαρκεία μιάμιση ώρα και περιλαμβάνει θεωρία, άσανα, πραναγιάμα, μούντρα, μπάντα, Σατυανάντα γιόγκα νίντρα, διαλογισμό και ερωτήσεις-απαντήσεις. Όποιος ασκείται συστηματικά σε έναν τέτοιο κύκλο, αποκομίζει πολλαπλά οφέλη. Το σώμα διατηρείται σε καλή υγεία και δημιουργείται ενδοκρινική, νευρική, ενεργειακή και παραψυχική ισορροπία, ώστε με την πάροδο του χρόνου να μπορέσει κανείς να αφυπνίσει τις ανώτερες ενέργειες και τα ανώτερα εγκεφαλικά κέντρα. Παράλληλα αρχίζει να καλλιεργείται η διαχείριση του νου και η πλευρά του εαυτού που επιτρέπει να γίνει κανείς ο παρατηρητής. Με την παραπάνω ολιστική προσέγγιση αναπτύσσονται όλες οι πλευρές της προσωπικότητας του ατόμου ώστε να οδηγηθεί κάποιος σε μια αρμονική κατάσταση ύπαρξης.
Μπορείτε να μας δώσετε δύο-τρεις συμβουλές για να βρούμε την ηρεμία μέσα στον ιδιωτικό μας χώρο; H συγκέντρωση στην αναπνοή, η επίγνωση δηλαδή της εισπνοής και της εκπνοής μας, μπορεί να έχει άμεσα ευεργετικά αποτελέσματα. Πιο συγκεκριμένα θα επέλεγα την τεχνική που ονομάζεται ujjayi (ουτζάϊ). Η συγκεκριμένη τεχνική δεν απαιτεί πολύ χρόνο και μπορεί κανείς να ασκηθεί σε αυτήν οπουδήποτε κι αν βρίσκεται. Μέσα σε μόλις 5-10′ το νευρικό σύστημα και ο νους ηρεμούν και η χαλάρωση γίνεται αισθητή και σε ψυχικό επίπεδο. Με τη συγκεκριμένη τεχνική μπορεί κανείς να αντιμετωπίσει ακόμα και αϋπνίες και γι’ αυτόν τον λόγο συνίσταται η άσκησή της πριν τον ύπνο. Η ευεργετική επίδραση της αναπνοής ουτζάϊ συνιστάται και σε όσους υποφέρουν από υψηλή πίεση.
Όσοι δοκιμάζουν δυο-τρεις φορές μαθήματα διαλογισμού, τα βρίσκουν αρκετά δύσκολα. Κατά πόσο είναι εύκολο κανείς σήμερα, με το άγχος κυρίαρχο, να βρει την γαλήνη του; Πριν μπορέσει κάποιος να μπει στο στάδιο του αληθινού διαλογισμού θα πρέπει να μπορεί να συγκεντρώνεται. Πριν μπορέσει να συγκεντρώνεται θα πρέπει να μπορέσει να χαλαρώνει. Και πριν μπορέσει να χαλαρώσει, θα πρέπει να εξισορροπήσει το νευρικό του σύστημα. Χρειάζεται αρχικά κάποιος να ασκηθεί με τεχνικές για την ισορροπία στο συμπαθητικό και παρασυμπαθητικό νευρικό σύστημα και για τη πρόκληση βαθιάς χαλάρωσης. Αυτό θα το πετύχει με τεχνικές για το σώμα, άσανας, τεχνικές αναπνοής, πραναγιάμα και τεχνικές χαλάρωσης. Η προετοιμασία του νευρικού συστήματος είναι πολύ σημαντική. Επίσης πολύ σημαντική είναι και η προετοιμασία του παραψυχικού δικτύου των νάντις, μέσα από τα οποία θα ρέουν κατά τη διάρκεια του διαλογισμού οι διάφορες ενέργειες. Όσο κανείς χαλαρώνει, ο νους γίνεται όλο και πιο διαυγής και μπορεί να συγκεντρώνεται σε ό,τι επιλέξει. Όταν κανείς καταφέρει να διατηρήσει το νου συγκεντρωμένο για ένα παρατεταμένο χρονικό διάστημα, κάποια στιγμή αυτόματα μπαίνει στην κατάσταση του διαλογισμού.
Γιατί είναι τόσο παρεξηγημένη έννοια ο διαλογισμός; Συχνά οι άνθρωποι λένε ότι φοβούνται να ασκηθούν στο διαλογισμό γιατί δεν θέλουν να αποκοπούν από το κοινωνικό τους περιβάλλον και να γίνουν αντικοινωνικοί. Προφανώς συνδέουν τον διαλογισμό με εκείνους τους γιόγκι που αποσύρονταν στις σπηλιές των Ιμαλαϊων προκειμένου να εμπειριώσουν υπερβατικές καταστάσεις. Ο διαλογισμός, όμως, δεν χρειάζεται να γίνεται στην απομόνωση. Μπορεί κανείς να διαλογίζεται σαν μέρος της καθημερινής του ζωής, όπου και να βρίσκεται. Επιλέον, όταν κανείς ασκείται στο διαλογισμό, αποκτά μεγαλύτερη ηρεμία και αναπτύσσεται η επίγνωσή του. Αυτά τα στοιχεία βοηθούν το άτομο να έχει καλύτερη επικοινωνία και καλύτερη σχέση με τους άλλους και το κάνουν πιο δραστήριο και πιο συμμετοχικό στην καθημερινότητά του. Κάτι άλλο που απασχολεί πολλούς ανθρώπους που θέλουν να ασκηθούν σε διαλογιστικές τεχνικές αλλά διστάζουν είναι όταν συγχέουν την επανάληψη ενός μάντρα, που είναι μια σανσκριτική λέξη, μία ηχητική δόνηση, με προσευχή. Με την προσευχή επιδιώκει κανείς συνειδητά να έρθει σε επαφή με το θείο στοιχείο, στο οποίο μάλιστα αποδίδει ως επί το πλείστον ένα όνομα. Στην πιο αρχαία όμως διαλογιστική τεχνική, της επανάληψης δηλαδή του μάντρα, εμπιστεύεται κανείς την ηχητική δόνηση να τον οδηγήσει στην απαραίτητη χαλάρωση του νου προκειμένου να μπορέσει να εμβαθύνει όλο και περισσότερο στον εσωτερικό του κόσμο. Πρόκειται για ένα εσωτερικό ταξίδι, για το οποίο η γιόγκα δίνει τα κατάλληλα εργαλεία.
