«Το μέλλον της μουσικής είναι στα brands, είναι συνυφασμένο μαζί τους». Λίγο πριν το τέλος της ομιλίας του στο SXSW 2017, o Nile Rodgers ακούγεται ξεκάθαρος και μιλάει χωρίς περιστροφές με το τεράστιο χαμόγελo-σήμα κατατεθέν του που φωτίζει την κατάμεστη αίθουσα. Συμφωνείς ή διαφωνείς, το ακούς. Το υπολογίζεις και το επεξεργάζεσαι. Γιατί βγαίνει από το στόμα ενός ανθρώπου που έχει υπογράψει τις μεγαλύτερες εμπορικές επιτυχίες των τελευταίων 40 χρόνων. Ενός προικισμένου κιθαρίστα και χαρισματικού παραγωγού που στόλισε τις χρυσές μέρε; της disco ως ½ των θρυλικών Chic και στη συνέχεια δούλεψε με όλους ανεξαιρέτως τους μεγάλους σταρ από τα τέλη των 70s μέχρι σήμερα. Από τον Michael Jackson και τη Madonna, στην Lady Gaga και τους Daft Punk. Για όλα αυτά μας πληροφορεί ένα καταπληκτικό βιντεο στο ξεκίνημα της διάλεξης που προβάλλεται εν είδει βιογραφικού. Και μετά ο 64χρονος Rodgers, που στις 7 Απριλίου θα εισαχθεί κι επίσημα στο Rock and Roll Hall of Fame, παίρνει μπρος…
«Έγινα hippie σε 48 ώρες. Για τόσο ήμουν χαμένος όταν γνωρίστηκα με τον κύριο Timothy Leary (σ.σ. αναφέρεται φυσικά στον δόκτορα-μεγαλύτερο οπαδό του LSD) στα 14 μου, την ημέρα που κυκλοφόρησε το ντεμπούτο των Doors. Η γιαγιά μου πήγε να τρελαθεί, τελικά ανακουφίστηκε όταν με είδε να επιστρέφω στο σπίτι». Δεν είναι δύσκολο να κερδίσεις οποιοδήποτε κοινό ξεκινώντας έτσι, πόσο μάλλον το κοινό του SXSW που διψά για μέντορες με ποικίλλες εμπειρίες. O Rodgers το έχει ξανακάνει προφανώς πολλές πολλές φορές και, κοιτάζοντας το teleprompter στο έδαφος για να μη βγει εκτός χρόνου, κάνει μια αναδρομή, γεμάτη ανέκδοτα στιγμιότυπα, στη ζωή και την καριέρα του.
Μιλάει για την πρώτη του δουλειά ως session μουσικός στο Σουσάμι Άνοιξε!, για τη γνωριμία του με τον Bernie Edwards και τον καιρό –πριν τη δόξα – που οι δυο τους άνοιγαν ως Chic τους Jackson 5, τρέμοντας κι εκείνοι (όπως και τα αδέρφια) τον δεσποτικό μπαμπά Joe Jackson. «Εκεί έμαθα όμως να είμαι άνετος με τους σταρ, είχα το ταλέντο να επικοινωνώ μαζί τους», κάτι που ασφαλώς δεν μπορούσε καν να διανοηθεί πόσο θα του χρειαζόταν στη συνέχεια.
Και μετά ανοίγει ο φάκελος «εμπορικότητα». Ο Rodgers έχει υπάρξει ένα Μίδας της σύγχρονης μουσικής βιομηχανίας, ένας hitmaker που έχει ανακατευθεί με τόσα «χρυσά» πρότζεκτ που ούτε ο ίδιος ίσως θυμάται. Έχει υπάρξει μουσικός που αγωνιά να βρει τη θέση του στον ήλιο και είναι μοιραίο να έχει θαμμένη πολύ βαθιά στο παρελθόν τη διάκριση ανάμεσα σε εμπορικό κι εναλλακτικό. Χρειάστηκε όμως ένα δάσκαλος στην κιθάρα (φαν της τζαζ, μάλιστα) για να τον προσγειώσει σε μικρή ηλικία. Όταν ο Niile Rodgers του παραπονέθηκε για μια session δουλειά που είχε, στην οποία έπαιζαν διασκευές σε τραγούδια του Top 40 όπως το “Sugar, Sugar” των Archies, ο δάσκαλος νευρίασε. Και τον ρώτησε «τι τον κάνει να νομίζει πώς είναι ο απόλυτος ακροατής». Υπερασπίστηκε, μάλιστα τα τραγούδια των charts, λέγοντας ότι «έχουν καταφέρει να μιλήσουν στην ψυχή εκατομμυρίων αγνώστων». Δύο εβδομάδες μετά ο Rodgers έγραψε το “Everybody Dance” και τέσσερις δεκαετίες (και βάλε) αργότερα δεν έχει καμία δεύτερη σκέψη:
«Θέλω να πουλάω όσο περισσότερους δίσκους γίνεται, αυτό είναι το βαρόμετρο στη δουλειά που κάνουμε»
Προσθέτει βέβαια, παρασυρώντας την αίθουσα σε γέλια, ότι «με το Spotify είναι κάπως περίεργα τα πράγματα γιατί έχω 3 δισεκατομμύρια streams και μου ερχονται κάτι επιταγές 25 δολλαρίων». Κι εκεί, η κουβέντα πάει στα brands που «μπορούν να ανανεώσουν τη μουσική βιομηχανία, αφού η δισκογραφία έχει βαλτώσει». Ανάμεσα στο κοινό, επίδοξοι entrepreneurs κι άνθρωποι που μεγάλωσαν με την αφίσα του Steve Jobs και του Mark Zuckerberg στα δωμάτιά τους, κουνάνε συμφωνώντας πάνω κάτω το κεφάλι, ενώ ανερχόμενοι καλλιτέχνες ζητώντας συμβουλές τον ακούν να λέει: «Δεν είμαι καθόλου σνομπ, πάντα είχα αυτήν την στάση, έχω κάνει περισσότερα διαφημιστικά από οποιονδήποτε άλλον συνθέτη. Στην Ιαπωνία π.χ. μπορείς να κάνεις επιτυχία μέσα από τη διαφήμιση, γιατί προβάλλονται τα συνθετικά credits στο τέλος των σποτ. Η συνεργασία με τα brands ωφελεί, γιατί αυτά έχουν πια τη μεγαλύτερη δύναμη επιρροής».
Έχοντας μεγαλώσει με την blue collar εργασιακή ηθική των μαύρων μουσικών στα 60s-70s κι έχοντας φτάσει εκεί που έφτασε, ο Nile Rodgers είναι ίσως αναμενόμενο να το λέει αυτό. Αυτός κάθεται στο τραπέζι μαζί με τους executives ως ίσος προς ίσους. Τον φωνάζουν, δεν τους αναζητά. Έτσι κι αλλιώς ποτέ δεν ήταν εκπρόσωπος κάποιας σκηνής που είχε στη μυθολογία της το στοιχείο της «ανεξαρτησίας», το ταλαιπωρημένο συστατικό του indie/alternative. Άλλωστε, ο Rodgers αναδείχθηκε σε μια εποχή που το mainstream πειραματιζόταν πολύ περίσσοτερο. Πόσο περιθώριο πειραματισμού θα άφηνε η Nike ή η Adidas σε μια μπάντα σήμερα; Σε κάποια, ας πούμε, από τις εκατοντάδες που παίζουν στα διάφορα venues του SXSW 2017, σαν την Σtella και τους S.W.I.M. από την Ελλάδα; Κι αν αυτά τα δύο τυχαία παραδείγματα αφορούν δύο καλά εκπαίδευμενα brands όσον αφορά την καινοτομία, ας κάνουμε ακόμα πιο στενό το παράδειγμα. Όχι ότι είναι κάτι για το οποίο πετιέται από τον ύπνο του ο Rodgers, αλλά σκεφτείτε μια ελληνική μπάντα, που δεν τραγουδάει λαϊκοποπ ελληνικά/ούτε κάνει διασκευές, να προσπαθεί να περάσει τη μουσική της από το ελληνικό τμήμα κάποιας πολυεθνικής εταιρείας. Έχει γίνει στο παρελθόν. Κατά κανόνα, οι εντυπώσεις είναι φρικτές. Και για τις δύο πλευρές. Του creative control το πάπλωμα δεν είναι για πολλά άτομα.
Lorne Thomson/ Redferns
Ο μύθος, που όλο και κάποια κάποια βάση έχει, λέει ότι η δισκογραφία μεταξύ πολλών άλλων καταστράφηκε (και) γιατί τα στελέχη με τα MBAs έγιναν πιο σημαντικά από τους A&Rs. Ο Nile Rodgers, που κάτι παραπάνω ξέρει, τώρα προτείνει να πάρουν τα ηνία οι brand managers. Μιλά εκ του ασφαλούς ή βλέπει το αύριο (που πάντα είναι το τώρα);
Ο ίδιος βέβαια πιστεύει ότι όταν κυκλοφορεί η μουσική «υπάρχει και κάτι άλλο, έξω από σένα και το μάρκετινγκ που υπαγορεύει την επιτυχία». Πιάνει την κιθάρα του, παίζει το χαρακτηριστικό ριφάκι και μας εξηγεί ότι το Random Access Memories των Daft Punk ήταν χτισμένο στο “Lose Yourself To Dance”. Όμως, το “Get Lucky” ήταν τελικά που έσπασε τα ταμεία…
David Brendan Hall/ Austin Chronicle
Το ίδιο βράδυ, το SXSW 2017 (στο YouTube house) φιλοξενεί την Solange σε ένα από τα live για τα οποία τα δελτία προτεραιότητας εξαφανιστηκαν εν ριπή οφθαλμού και οι ουρές στη διασταύρωση East 5th και Trinity στο κέντρο του Όστιν υπήρξαν τυπικά μεγάλες. Μέχρι πέρυσι, η Solange ήταν «η μικρή αδελφή της Beyonce, εκείνη που τσακώθηκε στο ασανσέρ με τον Jay-Z». Το 2016, όμως, είχε τον πρωταγωνιστικό ρόλο στον θρίαμβο της οικογένειας Knowles, σαρώνοντας στις λίστες με τα καλύτερα της χρονιάς. Σε μια χρονιά που κυριάρχησαν τα μαύρα (όπως προσπαθήσαμε να εξηγήσουμε στην Popaganda) οι πιο επιφυλακτικοί έκαναν λόγο για την προσπάθεια της βιομηχανίας να μετατοπίσει λίγο την εστία του mainstream και οι πιο ακαδημαϊκοί είδαν την εξάπλωση ενός νέου Blaxploitation που επιδρά καθοριστικά στην κουλτούρα των λευκών, οι οποίοι το ενσωματώνουν με μεγάλη προθυμία.
David Brendan Hall/ Austin Chronicle
Πολύ θεωρία. Όπως μάλλον έχετε καταλάβει προσήλθα στο λάιβ μετρημένος. Κι έφυγα, ψάχνοντας το σαγόνι μου. H Solange Knowles, μια ασύλληπτη φωνή, έτοιμη να πάρει την σκυτάλη από τις μεγάλες μαύρες φωνές του παρελθόντος. Τα δεύτερα φωνητικά από τις δύο κουκλάρες δίπλα της εκεί για να αναδεικνύουν το σταριλίκι και να κλέβουν τόσο όσο την παράσταση ψεκάζοντας Motown στο χώρο. Η μπάντα με (ενίοτε) δύο μπασίστες, πλήκτρα και ντραμς, φτιαγμένη από παιχταράδες να δημιουργούν μια σέξυ ατμόσφαιρα διανύοντας την απόσταση από τα θεμέλια των Sly and the Family Stone ως τις χρυσές μέρες του Prince, κρατώντας το smooth σαν να ακούς Marvin Gaye. Τα μωβ κοστούμια, τα φώτα, τα μίνιμαλ σκηνικά, η παιχνιδιάρικη χορογραφία να συνθέτουν ένα performance άλλου επιπέδου. Πρώτου επιπέδου, του υψηλότερου επιπέδου δηλαδή. Κι όλα αυτά, σε ένα όχι ακριβώς «κανονικό» venue. Φαντάζομαι ότι σε μεγάλη σκηνή ενός μεγάλου φεστιβάλ μπορεί και να εξαφανίζουν ποσοστά υπογεννητικότητας. Αν βρεθεί μπροστά σας η 30χρονη Τεξανή (γεννήθηκε εδώ δίπλα στο Όστιν, συγκεκριμένα στο Χιούστον), μην τη χάσετε. Ή μάλλον προσπαθήστε να βρεθεί μπροστά σας. Μερικές φορές, τις περισσότερες ίσως, όταν όλος ο πλανήτης λέει κάτι, μάλλον έχει δίκιο…
When In Texas
Σπας την φάση του τεξανού BBQ με κορεάτικο. Obake Bowl λοιπόν – ένα στρώμα από ρύζι ατμού με μανιτάρια, καρότα και μπρόκολο και spicy γαρίδες, συν έξτρα αβοκάντο (όπως σχεδόν σε όλα τα πιάτα εδώ, είναι κάτι σαν νόμος)
Η Popaganda βρέθηκε στο SXSW 2017 για να καλύψει το φεστιβάλ και τις δραστηριότητες της ελληνικής αποστολής με την υποστήριξη (και ως αποκλειστικός media partner) της Πρεσβείας των ΗΠΑ στην Αθήνα.
