Το Ρέθυμνο δρα κατά της σεξιστικής γλώσσας και των έμφυλων διακρίσεων

Μια πρωτοβουλία με στόχο την εξάλειψη των έμφυλων διακρίσεων, έλαβε η Δημοτική Επιτροπή Ισότητας του δήμου Ρεθύμνης. Πρωτοβουλία που αφορά στην ενημέρωση, την ευαισθητοποίηση και την ενθάρρυνση των δημοτικών υπηρεσιών να συμμετάσχουν εμπράκτως και με αποτελεσματικό τρόπο στην εξάλειψη των έμφυλων διακρίσεων σύμφωνα με τον «Οδηγό ουδέτερης ως προς το φύλο γλώσσας» που εκπονήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, το 2018. Με επιστολή της προς τις Διευθύνσεις των υπηρεσιών του δήμου Ρεθύμνης η επιτροπή και η αντιδήμαρχος Παιδείας, Δια Βίου Μάθησης & Κοινωνικής Πολιτικής δρ. Άννα Ελευθεριάδου- Γκίκα, προτρέπουν τα στελέχη του δήμου Ρεθύμνου να μελετήσουν τον συγκεκριμένο οδηγό, ο οποίος εκδόθηκε προκειμένου να ανασυγκροτήσουν τον γραπτό λόγο των δημοσίων εγγράφων ώστε να δομηθεί σε μια ουδέτερη ή συμπεριληπτική ως προς το φύλο γλώσσα. Η επιτροπή απέστειλε τον οδηγό σε κάθε υπηρεσία του δήμου Ρεθύμνου.

Όπως επισημαίνει η κ. Γκίκα «…η προαγωγή της ισότητας των φύλων, μπορεί να επιτευχθεί μέσα από μια συνδυαστική χρήση ποικίλων μέσων, μεταξύ των οποίων κυρίαρχη θέση κατέχει η γλώσσα. Το δυναμικό και διαρκώς μεταβαλλόμενο αυτό μέσο επικοινωνίας και αλληλόδρασης, αντανακλά τη νοοτροπία, τις σκέψεις μας, τη στάση και συμπεριφορά μας απέναντι σε όλα τα θέματα που άπτονται της προσωπικής και κοινωνικής μας ζωής και συνύπαρξης».

Η κανονιστικού τύπου αναφορά στον προφορικό και κυρίως στον γραπτό λόγο, σ’ ένα και μόνο γένος, το αρσενικό, επικρατεί διαχρονικά ως μια κανονικότητα που θεωρείται πλέον αυτονόητη ενώ είναι κοινωνικά κατασκευασμένη -όπως επισημαίνει η αρμόδια αντιδήμαρχος- τονίζοντας παράλληλα πως: «Η συγκεκριμένη, μονομερής σεξιστικά και έμφορτη στερεοτύπων ως προς το φύλο, γλώσσα, που υιοθετείται από τα μέλη της κοινωνίας και κληροδοτείται από γενιά σε γενιά, λειτουργεί, ακούσια συχνά αλλά και εκούσια, ως πεδίο αναπαραγωγής και διαιώνισης των έμφυλων ανισοτήτων. Η γυναίκα, είναι αόρατη στο δημόσιο γραπτό λόγο (άρθρα, ουσιαστικά, αντωνυμίες κ.λ.π.), διαπίστωση που όχι μόνον επιβεβαιώνει την ασύμμετρη σχέση μεταξύ των κοινωνικών φύλων αλλά και ενισχύει την επικράτηση της».

Η συζήτηση για την άνιση αντιπροσώπευση των δύο φύλων στη γλώσσα, έχει ξεκινήσει από τη δεκαετία του ’80 στους κόλπους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου όπου επισημάνθηκε η αναγκαιότητα χρήσης μιας ουδέτερης και δίκαιης ως προς το φύλο, γλώσσας που θα εξασφαλίζει την ισότιμη μεταχείριση όλων των φύλων. Υπό αυτό το πρίσμα, αναφέρει η κα Γκίκα, προτάθηκε η αποφυγή επιλογής λέξεων στις οποίες μπορεί να αποδοθεί χαρακτήρας προκατάληψης, διάκρισης ή /και απαξίωσης των φύλων με την άρρητη υποδήλωση της κυριαρχίας μόνον του ανδρικού, ως κανόνα.

«Στη χώρα μας ελήφθησαν θεσμικές πρωτοβουλίες εξάλειψης της έμφυλων διακρίσεων στη γλώσσα, μέσω νομοθετικών ρυθμίσεων, όπως για παράδειγμα τα άρθρα 4 και 116/2008 του Ελληνικού Συντάγματος, η κύρωση της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Πρόληψη και την Καταπολέμηση της Βίας κατά των γυναικών και της Ενδοοικογενειακής Βίας και προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας , τα άρθρα 12 και 14/ 2019 που αφορούν την “Προώθηση της ουσιαστικής ισότητας των φύλων, πρόληψη και καταπολέμηση της έμφυλης βίας”, η εγκύκλιος του ΥΠ.ΕΣ. με θέμα “Υπέρβαση του γλωσσικού σεξισμού και ένταξη της διάστασης του φύλου στα διοικητικά έγγραφα” καθώς και ο “Οδηγός Χρήσης μη σεξιστικής Γλώσσας στα Διοικητικά Έγγραφα”, της Γενικής Γραμματείας Ισότητας (Μάρτιος -2018). Επί της ουσίας, εντούτοις, παρά τη νομοθετική ισχύ τους, έτυχαν αμελητέας εφαρμογής στην πράξη».

Η δημοτική αρχή του Ρεθύμνου, αναγνωρίζοντας την ευθύνη κάθε θεσμικά οργανωμένης συλλογικότητας στην προώθηση κι επιτυχή υλοποίηση των αρχών που ασπάζεται, η Δημοτική Επιτροπή Ισότητας των Φύλων, ηγήθηκε αυτής της πρωτοβουλίας, επιδιώκοντας με τη συνδρομή των δημοτικών υπηρεσιών, την εξάλειψη του γλωσσικού σεξισμού στη σύνταξη διοικητικών εγγράφων και κατ’ επέκταση τη σταδιακή αλλά μόνιμη άρση του κοινωνικού αποκλεισμού των γυναικών από το δημόσιο, προφορικό και γραπτό, λόγο, ως μίας εκ των διαστάσεων που προϋποθέτουν και συνεπάγονται συνάμα, την ουσιαστική Ισότητα των Φύλων.

«Με την πεποίθηση πως η προτροπή θα γίνει αποδεκτή και άμεσα εφαρμοστέα, το θέμα θα παρακολουθείται εκ μέρους της Επιτροπής ώστε η πρωτοβουλία εν προκειμένω, να μην εξαντληθεί στην αποστολή ενός “Οδηγού”», καταλήγει η αντιδήμαρχος κ. Γκίκα.