Όταν η εργασία είναι και παραμένει λειτούργημα
«Πράσινο, καφέ, μπλε, κόκκινο, γκρι, κίτρινο», είναι τα χρώματα που μας είπε ο 5χρονος Δημήτρης, δείχνοντας μας έναν προς έναν τους αγαπημένους του μαρκαδόρους. Ο Δημήτρης είναι ένα από τα 70 παιδιά που φοιτούν στο Ίδρυμα Κοινωνικής Εργασίας «Χατζηπατέρειον». Έχει εγκεφαλική παράλυση και στο Χατζηπατέρειο μαθαίνει να είναι λειτουργικός και ανεξάρτητος.
Μετρά μέχρι το 100 και ξέρει αγγλικά
«Ο Δημήτρης είναι από τα πιο λειτουργικά μας παιδιά, του χρόνου θα πάει σε κανονικό σχολείο και όχι σε ειδικό. Έχουμε δουλέψει πολύ την ανεξαρτησία του, έχουμε καλλιεργήσει τα θέλω του ώστε να διεκδικεί αυτά που του αναλογούν. Ξέρει να μετράει μέχρι το 100 και να λέει τα αγαπημένα του χρώματα, αλλά και να μιλά αγγλικά», μας εξηγεί η υπεύθυνη των παιδαγωγικών τμημάτων του «Χατζηπατέρειου» κα. Γεωργία Δοβλέτη. Στον ήχο της φωνή της διακρίνεται η ικανοποίηση και η χαρά που τα παιδιά της έχουν αρχίσει να κάνουν μικρές «κατακτήσεις». Να γίνονται λίγο πιο αυτόνομα και λίγο πιο λειτουργικά. Η τάξη ζεστή γεμάτη παιδικά χαμόγελα και παιδικές ζωγραφιές και έντονα χρώματα.
Αίσθημα ασφάλειας, ο xειμώνας και το…τάμπλετ
Δίπλα ακριβώς είναι η τάξη της Ειρήνης Ορφανού, ειδικής παιδαγωγού η οποία δουλεύει στο ΙΚΕ από το 2005.
Στην τάξη της έχει παιδιά από την Ελλάδα και άλλες χώρες, παιδιά προσφύγων και ρομά. Ο 7χρονος Αχμέτ από την Συρία προσπαθεί να γίνει το επίκεντρο του ενδιαφέροντος κατά την ολιγόλεπτη επίσκεψη μας. Επειδή η δασκάλα του είναι μακριά τραβά το καρότσι της μικρής Πρέις από την Νιγηρία. Όταν η κυρία του έρχεται κοντά του για να τον ηρεμήσει της τραβά απαλά την μπλούζα της, «Μεταφέρουμε την αγάπη εδώ. Ο Αχμέτ αλλά και τα υπόλοιπα παιδιά μου θέλουν να νιώσουν την ασφάλεια, θέλουν να νιώθουν ένα χέρι να τους προστατεύει», λέει χαρακτηριστικά και στην συνέχεια απαντά στην ερώτηση μας πως είναι εύκολη η επικοινωνία με παιδιά από διαφορετικές χώρες, που προφανώς στο σπίτι έχουν άλλα ακούσματα, για να απαντήσει, «Σίγουρα είναι ένα θέμα αυτό αλλά από την άλλη η αγάπη, η προσοχή και η φροντίδα ξεκλειδώνει τους κώδικες επικοινωνίας.»
Στην άκρη της αίθουσας παρατηρήσαμε ένα τάμπλετ, και η κα. Ορφανού εξηγεί, «τα τάμπλετ λειτουργούν ως αισθητήριοι ενισχυτές σε ότι αφορά την κίνηση. Τα παιδιά σαγηνεύονται από την εικόνα και εξασκούν τις κινήσεις τους με κάποια παιχνίδια. Είναι από τις φορές που η τεχνολογία είναι ιδιαιτέρως χρήσιμη».
«Η ψυχή μου λαχταρούσε να την δει»
Η Στέλλα Παπακωνσταντίνου είναι παιδαγωγός αλλά και συνοδός των παιδιών στο λεωφορείο εδώ και χρόνια. Είναι από τους ανθρώπους που ζει πολύ έντονα την καθημερινότητα τους. «Είμαι παιδαγωγός και ταυτόχρονα 19 χρόνια συνοδός των παιδιών κατά την μετακίνηση τους από το σπίτι έως το Χατζηπατέρειο. Έχουν υπάρξει πολλές δύσκολες στιγμές, αναλογιστείτε ότι υπήρξαν παιδιά που θεωρείτο άθλος το να κάτσουν σε μια καρέκλα για να μετακινηθούν. Όμως με υπομονή και προσήλωση το κατακτήσαμε και αυτό.»
Ωστόσο δεν θα ξεχάσει την μικρή Άννα, που τώρα πια έχει μεγαλώσει και έχει φύγει από το Κέντρο, η οποία της έλεγε και έκανε συνέχεια αστεία από την στιγμή που την έπαιρναν μέχρι που την άφηναν. «Η ψυχή μου λαχταρούσε να την δει κάθε πρωί».
«Αγάπη και φροντίδα»
Η παιδαγωγός Λίνα Καρβουνιάρη τονίζει πως είναι πρόκληση για εκείνη και τους συναδέλφους της να δομήσουν ένα λειτουργικό μέλλον για τα παιδιά. «Αγάπη και φροντίδα χρειάζεται. Όλα τα άλλα αργά ή γρήγορα θα έρθουν. Τα χαμόγελα τους ή ακόμη και ο τρόπος που σε κοιτούν είναι η πιο πλούσια ανταμοιβή».
Από την πλευρά της η παιδαγωγός Μαρία-Άννα Καραταράκη λέει πως τα παιδιά είναι χαρούμενα όταν βρίσκονται στο σχολείο, στην τάξη. Τους αρέσει η επαφή και ότι μαθαίνουν να κατακτούν».
«Νιώθω ότι προσφέρω»
Ιδιαίτερα σημαντική και με πολύ μεγάλη βαρύτητα είναι η δουλειά της κας. Στέλλας Κουλιανού. Η ίδια είναι φυσιοθεραπεύτρια των παιδιών στο Χατζηπατέρειο και μας εξομολογείται, «Το να κατακτούν τα παιδιά και αυτοματοποιούν κινήσεις είναι κάτι το οποίο με κάνει ευτυχισμένη. Είναι υπέροχο που μέσα από την δουλειά μου μπορώ να προσφέρω τόσα πολλά».
Να ζουν αυτόνομα
Στοίχημα η κάθε συνεδρία εργοθεραπείας για τους Κατερίνα Αθανασοπούλου και Δημήτρη Πανταζάτο. «Στόχος μας είναι να κάνουμε τα παιδιά μας να ζουν όσο πιο αυτόνομα γίνεται. Εμείς δουλεύουμε την λεπτή τους κίνηση κυρίως στα άνω άκρα. Οι στόχοι μικροί αλλά σημαντικοί. Να κάνουν ένδυση απόδυση μόνα τους, να μπορούν να εξυπηρετηθούν στο μπάνιο».
Όλγα Λεβέντη: Να κυριαρχήσει η ισονομία
Η διευθύντρια του Ιδρύματος Κοινωνικής Εργασίας «Χατζηπατέρειον» μας είπε πως θα ήθελε ισονομία στην κοινωνία αλλά και περισσότερη ευαισθητοποίηση από τους ανθρώπους. «Σίγουρα η κρίση επηρέασε και το ΙΚΕ. Ωστόσο εμείς εδώ παλεύουμε για έναν κόσμο ισόνομο για τα παιδιά μας. Κάθε μικρή κατάκτηση τους είναι για όλους μας χαρά και ευτυχία».
Λίγα λόγια για το Ίδρυμα Κοινωνικής Εργασίας/ΙΚΕ – Χατζηπατέρειο κέντρο αποκατάστασης παιδιών/Κ.Α.Σ.Π.
Το Κέντρο έχει στόχο να κάνει πιο λειτουργική τη ζωή των παιδιών που αντιμετωπίζουν κινητικά και νοητικά προβλήματα όπως σε περιπτώσεις εγκεφαλικής παράλυσης και άλλων συνδρόμων. Το έργο του Χατζηπατέρειου Κ.Α.Σ.Π. εποπτεύεται από το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Το Κέντρο παρέχει φυσιοθεραπεία, εργοθεραπεία, λογοθεραπεία, προσχολική ειδική αγωγή και εκπαίδευση σε περίπου 100 παιδιά ετησίως, από την Αθήνα και την επαρχία, με σκοπό την αντιμετώπιση των κινητικών, νοητικών συναισθηματικών και κοινωνικών αναγκών τους, στους δε γονείς παρέχεται συμβουλευτική στήριξη.
Για παιδιά που ζουν στην επαρχία και δεν έχουν πρόσβαση σε εξειδικευμένα Κέντρα, λειτουργεί το πρόγραμμα τηλε-υποστήριξης. Μέσω Η/Υ επιτυγχάνεται οπτική και ακουστική επικοινωνία με το επιστημονικό προσωπικό και έτσι, παιδιά και γονείς έχουν άμεση πρόσβαση στις υπηρεσίες του Κέντρου.
Στις εγκαταστάσεις του Κέντρου, λειτουργεί Ξενώνας πέντε ανεξάρτητων δωματίων, που καλύπτει τις ανάγκες φιλοξενίας οικογενειών, που ζουν στην Επαρχία και αναζητούν λύσεις σε θέματα αποκατάστασης των παιδιών τους.