Ξέρετε τον κομήτη της Πρωταπριλιάς;

Την 1η Απριλίου ένας κομήτης, ο 41Ρ/Τατλ-Τζιακομπινί-Κρέζακ, θα κάνει την κοντινότερη προσέγγισή του στη Γη. Θα πλησιάσει τον πλανήτη μας, περισσότερο από κάθε άλλη φορά εδώ και τουλάχιστον ενάμιση αιώνα, σε απόσταση περίπου 21,8 εκατομμυρίων χιλιομέτρων. Θα είναι ορατός με μικρά τηλεσκόπια, ενώ δεν αποκλείεται να μπορεί να τον δει κανείς ακόμη και με γυμνά μάτια στο σκοτεινό ουρανό. Σπάνια ένας κομήτης πλησιάζει τόσο πολύ τη Γη. Ο περιοδικός κομήτης ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά το 1858 από τον Αμερικανό αστρονόμο Οράτιο Τατλ του Αστεροκοπείου του Χάρβαρντ και παρατηρήθηκε ξανά από τον Γάλλο αστρονόμο Μισέλ Τζιακομπινί του Αστεροσκοπείου της Νίκαιας το 1907 και τον Σλοβάκο Λούμπορ Κρέζακ το 1951.

Ανήκει στη λεγόμενη «ομάδα κομητών του Δία», που έχουν εγκλωβισθεί από τη βαρύτητα του μεγαλύτερου πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, ακολουθώντας μια τροχιά ανάμεσα σε αυτόν και στον Ήλιο κάθε πεντέμισι χρόνια. Θα επιστρέψει στη γειτονιά της Γης το 2066.

Είναι κι ο «ανάποδος» αστεροειδής

Οι αστρονόμοι παρατήρησαν εξάλλου έναν πολύ ασυνήθιστο αστεροειδή, ο οποίος γυρίζει ανάποδα γύρω από τον Ήλιο, ακολουθώντας την ίδια περίπου τροχιά με το Δία, αλλά με αντίθετη κατεύθυνση στην περιφορά του, με συνέπεια να κινδυνεύει να συγκρουσθεί με τον γιγάντιο πλανήτη, όπως ένα μικρό αυτοκίνητο με μια τεράστια νταλίκα που έρχεται από απέναντι.

Ο αστεροειδής -με το προσωρινό όνομα 2015 ΒΖ509- ανακαλύφθηκε με το τηλεσκόπιο Pan-STARRS1 της Χαβάης και κινείται στην αντίθετη κατεύθυνση με κάθε πλανήτη του ηλιακού μας συστήματος, αλλά και σχεδόν με κάθε γνωστό αστεροειδή (τουλάχιστον το 99,99%). Είναι ο μόνος γνωστός αστεροειδής στο ηλιακό μας σύστημα, που κινείται ανάποδα γύρω από τον Ήλιο, ενώ ταυτόχρονα βρίσκεται στο ίδιο επίπεδο τροχιάς με έναν πλανήτη.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Καναδό Πολ Γούιγκερτ του Δυτικού Πανεπιστημίου του Οντάριο, που μελέτησαν την κίνηση του κομήτη και έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Nature”, δήλωσαν ότι εδώ και τουλάχιστον ένα εκατομμύριο χρόνια ο κομήτης παίζει ένα ιδιόμορφο «κοσμικό παιχνίδι του δειλού» με το Δία. Αντίθετα, όλοι οι άλλοι γνωστοί «ανάποδοι» αστεροειδείς (όχι πάνω από 100 στο ηλιακό μας σύστημα) μένουν μακριά από πλανήτες.

Περίπου 6.000 αστεροειδείς μοιράζονται την τροχιά του Δία και είναι γνωστοί ως «Τρωικοί αστεροειδείς». Όμως ακολουθούν την ίδια κατεύθυνση με τον γιγάντιο πλανήτη, γι’ αυτό δεν κινδυνεύουν να πέσουν πάνω του. Αντίθετα, ο ΒΖ509, που έχει διάμετρο περίπου τριών χιλιομέτρων και δεν πλησιάζει ποτέ τη Γη, προκαλεί συνεχώς την τύχη του, κινούμενος με «λάθος» τρόπο απέναντι στο Δία.

Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των αστρονόμων, την έχει γλυτώσει δεκάδες χιλιάδες φορές (περιφορές) σε αυτό το «παιγνίδι», αλλά για πόσο ακόμη;