Ο σκηνοθέτης Βαγγέλης Λάσκαρης μας ξεναγεί στο δικό του κόσμο και μας παραχώρησε συνέντευξη για τη θεατρική παράσταση που ανεβάζει στον πολυχώρο του Vault, «Νοrd-OST».
Πηγαίνοντας να δεις την παράσταση πρέπει να γνωρίζεις την υπόθεση του έργου. Στο έργο γίνεται μια μη ρεαλιστική καταγραφή των περιστατικών. Σκοπός του είναι να σε εγκλιματίσει και όχι να σε μεταφέρει στον τόπο του συμβάντος. Είναι δομημένο έτσι ώστε τα πρώτα δέκα λεπτά να επικρατεί μια σύγχυση από την πληθώρα των πληροφοριών που πρέπει να συλλάβει ο θεατής. Η συνέχεια είναι ανατρεπτική και μη αναμενόμενη. Φεύγοντας θα αντιληφθείς ότι τελικά δεν υπάρχουν καλοί και κακοί, απλώς το δίκαιο και το άδικο προσπαθούν να «συνυπάρξουν» σε έναν κόσμο που δεν υπάρχουν αντικειμενικά κριτήρια αλλά μονάχα υποκειμενικά. Τέλος, σίγουρα θα προβληματιστείς, μιας και αυτό θέλει να πετύχει ο σκηνοθέτης και δε θα είσαι δογματικός στις απόψεις σου σχετικά με ακραία περιστατικά που συμβαίνουν στον κόσμο.
1. Ποιά είναι η υπόθεση της παράστασής;
Τον Οκτώβριο του 2002 στη Μόσχα, μία ομάδα Τσετσένων ανταρτών εισέβαλε σε ένα θέατρο όπου παιζόταν το μιούζικαλ Nord-Ost. Σταμάτησε την παράσταση και κράτησε ομήρους 850 θεατές για τρεις ημέρες. Βασικό τους αίτημα ήταν το σταμάτημα του πολέμου στην Τσετσενία. Η ομηρία έληξε μετά από επέμβαση που διέταξε ο πρόεδρος Πούτιν και κόστισε τη ζωή 170 ανθρώπων. Το έργο βασίζεται σε αληθινές μαρτυρίες και τα γεγονότα αφηγούνται τρεις γυναίκες, μια Τσετσένα “Μαύρη Χήρα”, μια Λετονή γιατρός και μια Ρωσίδα όμηρος, καθεμία από την δική της πλευρά.
2. Για ποιό λόγο επέλεξες στη συγκεκριμένη συγκυρία να ανέβει αυτό το έργο;
Δυστυχώς είναι πολλές. Είμαστε σε μια περίοδο όπου ζούμε τις ακραίες επιπτώσεις του θρησκευτικού φανατισμού, είδαμε την επίθεση στο περιοδικό Charlie Hedbo, τους βανδαλισμούς στο μουσείο της Μοσούλης, τους αποκεφαλισμούς αιχμαλώτων από το Ισλαμικό Κράτος. Η αντίδραση των δυτικών κοινωνιών είναι η άνοδος του Φασισμού, η ξενοφοβία και ο ρατσισμός. Από την άλλη πλευρά μετά το τέλος του Ψυχρού πολέμου η Ρωσία ψάχνει να βρει την θέση της ως παγκόσμια δύναμη, κυρίως εκφραστής της πολιτικής αυτής ο Βλαντιμίρ Πούτιν, μια πολιτική φυσιογνωμία ιδιαίτερα συμπαθής στη χώρα μας από όλο το πολιτικό φάσμα, από τα αριστερά μέχρι τα δεξιά, που όμως στο εξωτερικό δέχεται δριμεία κριτική και αντιμετωπίζεται ακόμα κι ως δικτάτορας από κινήματα όπως οι ¨FEMEN¨, την ρωσική αντιπολίτευση που οι οπαδοί της διαδηλώνουν σήμερα και θρηνούν την δολοφονία του ηγέτη τους αλλά και δημοσιογράφους που ακολουθούν την πορεία της Άννα Πολιτκόφσκαγια της οποίας οι θέσεις και οι δράσεις απέναντι στην πολιτική ελίτ της Ρωσίας της κόστισαν την ίδια της τη ζωή.
3. Ποιο στοιχείο του έργου σε συγκινεί κάθε φορά που το βλέπεις και γιατί;
Η φόρμα της παράστασης είναι τέτοια που δεν θέλει να προκαλέσει συγκίνηση, παρόλα αυτά η κυρίαρχη θέση της γυναίκας στις εξελίξεις είναι κάτι που με «ιντριγκάρει», σαν να βλέπω το μέλλον, ίσως μια νέα μητριαρχία, για κάποιο λόγο πιστεύω πως ίσως μια τέτοια στροφή να άλλαζε πολύ τον κόσμο, ίσως να είναι και απαραίτητη.
4. ‘Οταν έρχεται ο κόσμος με τι διάθεση μπαίνει στο θέατρο και πως βγαίνει μετά την παράσταση; Τι τους κάνει εντύπωση;
Θα σου πω τι μου κάνει εμένα εντύπωση. Ότι βγαίνει σοκαρισμένος. Και μου κάνει εντύπωση δίοτι δεν δέχομαι στην εποχή μας πρώτον ότι οι πολίτες είναι ανενημέρωτοι και δεύτερον έχουν φάει με το κουτάλι εικόνες πολέμου και βίας από την τηλεόραση. Η παράσταση είναι αφηγηματική, χρησιμοποιούνται έντονα τα μπρεχτικά μέσα της αποστασιοποίησης και του ξενίσματος, δεν θα δεις ρεαλιστικά πως έγιναν τα πράγματα, φαίνεται όμως πως ο θεατρικός λόγος, όπως και κάθε μορφή λογοτεχνίας έχουν περισσότερη δύναμη.
5. Πώς αυτή η παράσταση αφύπνισε την συνείδηση σου;
Δεν είμαι σίγουρος ότι το θέατρο μπορεί να αφυπνίσει, αλλά πιστεύω σε ένα θέατρο με πολιτικές προεκτάσεις όπως το θέατρο λειτούργησε στην αρχαία Αθήνα, αλλά κι όπως λειτούργησε από τον Μπέρτολ Μπρεχτ.
6. Ποιο κομμάτι του έργου ήταν δύσκολο να στηθεί θεατρικά;
Η αφήγηση, η εκφορά του λόγου, το «κούρδισμα των ηθοποιών» ώστε να ειπωθεί η ιστορία με ένα τρόπο που καλλιτεχνικά να με εκφράζει και να μην γίνει ένα δελτίο ειδήσεων. Η έντονη χρήση της μουσικής, ήταν ένα στοίχημα που φαίνεται να το κερδίζουμε.
Περισσότερες πληροφορίες μπορείς να λάβεις
εδώ 