TIMELINE

Boycott Movement: Το μποϊκοτάζ κατά του Ισραήλ εξαπλώνεται εν μέσω πολιορκίας της Γάζας

Την περασμένη εβδομάδα, φιλοπαλαιστίνιοι διαδηλωτές και διαδηλώτριες κατέλαβαν το λόμπι των New York Times απαιτώντας άμεση κατάπαυση του πυρός στη Γάζα, ενώ κατηγόρησαν το μέσο ως φιλικά προσκείμενο στα εγκλήματα του Ισραήλ λόγω του τρόπου με τον οποίο καλύπτει τον πόλεμο στην Παλαιστίνη.

Χιλιάδες άνθρωποι είχαν βρεθεί το απόγευμα της Πέμπτης στο κέντρο του Μανχάταν για να διαμαρτυρηθούν για τις φονικές επιθέσεις του Ισραήλ στον λαό της Γάζας. Στη συνέχεια, μια μικρή ομάδα ακτιβιστών με επικεφαλής εργαζόμενους σε μέσα μαζικής ενημέρωσης που αυτοαποκαλούνταν «Μπλοκ Συγγραφέων», μπήκε στο αίθριο του κτιρίου κρατώντας ένα πανό που απηύθηνε έκκληση για κατάπαυση του πυρός.

Παρέμειναν για πάνω από μία ώρα, διαβάζοντας τα ονόματα χιλιάδων Παλαιστινίων που έχουν σκοτωθεί μέχρι σήμερα στη Γάζα, συμπεριλαμβανομένων τουλάχιστον 36 δημοσιογράφων των οποίων οι θάνατοι έχουν επιβεβαιωθεί από την έναρξη του πολέμου. Στις πόρτες των κεντρικών γραφείων των Times, η λέξη «ψέματα» βρισκόταν ζωγραφισμένη.

Η συγκεκριμένη παρέμβαση έρχεται να προστεθεί σε μια σειρά ενεργειών του “Boycott Movement” από φιλοπαλαιστίνιους/ες σε τοποθεσίες υψηλού προφίλ στη Νέα Υόρκη, με σκοπό να επιστήσουν την προσοχή στον αυξανόμενο αριθμό των νεκρών στη Γάζα, αφού σύμφωνα με το υπουργείο Υγείας περισσότεροι από 10.800 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί μέχρι σήμερα από τα ισραηλινά πυρά, από την σφαγή της 7ης Οκτωβρίου από τη Χαμάς.

Είχε προηγηθεί η παρέμβαση μαθητών σε όλη τη Νέα Υόρκη, οι οποίοι αποχώρησαν από τις τάξεις τους για να υποστηρίξουν τους Παλαιστινίους και να πραγματοποιήσουν διαμαρτυρία στους δρόμους, μπλοκάροντας την κυκλοφορία, ενώ την περασμένη Τρίτη, εκατοντάδες ακτιβιστές και ακτιβίστριες της ομάδας Jewish Voice for Peace κατέλαβαν για λίγο το Άγαλμα της Ελευθερίας.

Μερικές μέρες νωρίτερα, εκατοντάδες άνθρωποι συγκεντρώθηκαν στο Grand Central Terminal, κλείνοντας τον δρόμο εν ώρα αιχμής και ζητώντας εκεχειρία.

Στην πιο απλή του μορφή, το BDS (Boycott, Divestment, Sanctions Movement) είναι ένα παγκόσμιο μη βίαιο κίνημα διαμαρτυρίας, που μέσω του μποϊκοτάζ κατά του Ισραήλ σε τομείς της οικονομίας και του πολιτισμού, επιχειρεί να πιέσει την κυβέρνηση του Ισραήλ να συμμορφωθεί με το διεθνές δίκαιο και να τερματίσει τις πολιτικές εθνοκάθαρσης έναντι των Παλαιστινίων.

Καλλιτέχνες και διασημότητες στο πλευρό του παλαιστινιακού λαού

Τα τελευταία νέα του #BDSmovement από τον χώρο της τέχνης, έρχονται από την φωτογράφο Nan Goldin η οποία ενημέρωσε τους followers της μέσω ενός Instagram Story, πως επέλεξε να ακυρώσει μια προγραμματισμένη φωτογράφηση για το New York Times Magazine, κατηγορώντας το μέσο για προκατάληψη υπέρ του Ισραήλ στον τρόπο με τον οποίο καλύπτει όσα διαδραματίζονται στη Γάζα.

«Χθες, ακύρωσα μια μεγάλη δουλειά με το κυριακάτικο περιοδικό New York Times – ένα εξώφυλλο ενός μουσικού που θαυμάζω – λόγω του ρεπορτάζ των NYT για τον πόλεμο στη Γάζα, που δείχνει συνενοχή με το Ισραήλ», έγραψε στο Instagram. «Για ό,τι επιλέγουν να αναφέρουν και να μην αναφέρουν, για το ότι αμφισβητούν την αλήθεια και ό,τι λένε οι Παλαιστίνιοι», συνέχισε.

Η ίδια αναφέρθηκε στις δολοφονίες αμάχων, γράφοντας: «Σέβομαι τους δημοσιογράφους των NYT που βρίσκονται στο έδαφος και μεταδίδουν την πραγματικότητα. Θρηνώ για τους δεκάδες Παλαιστίνιους δημοσιογράφους που έγιναν στόχος και δολοφονήθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες. Όσο ο λαός της Γάζας ουρλιάζει, πρέπει να φωνάζουμε πιο δυνατά για να μας ακούσουν, ανεξάρτητα από το ποιος επιχειρεί να μας φιμώσει». Μέχρι σήμερα, κανένας/καμία εκπρόσωπος των New York Times δεν έχει απαντήσει στο αίτημα της Goldin για σχολιασμό.

Η φωτογράφος έχει επίσης υπογράψει μια ανοιχτή επιστολή που δημοσιεύτηκε από το Artforum -και όχι μόνο- μέσω της οποίας ζητείται κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και η απελευθέρωση της Παλαιστίνης. Επέκρινε το περιοδικό για την απόλυση του συντάκτη του, Ντέιβιντ Βελάσκο, μετά τη δημοσίευση της επιστολής, ο οποίος δήλωσε αφότου παραιτήθηκε: «Δεν έχω ζήσει ποτέ μια πιο ανατριχιαστική περίοδο».

Ακόμα, η Ινδο-Καναδή ποιήτρια Rupi Kaur απέρριψε μια πρόσκληση του Λευκού Οίκου για να παραστεί στην εκδήλωση για το Diwali, το ινδουιστικό φεστιβάλ των Φώτων (σ.σ. πνευματικά συμβολίζει τη νίκη του φωτός ενάντια στο σκοτάδι, του καλού ενάντια στο κακό). Η Kaur έγραψε πως «εξεπλάγην από το γεγονός ότι η κυβέρνηση θεωρεί πως είναι αποδεκτό να γιορτάζει το Diwali, όταν η υποστήριξή της στις τρέχουσες φρικαλεότητες κατά των Παλαιστινίων αντιπροσωπεύει το ακριβώς αντίθετο από αυτό που σημαίνει αυτή η γιορτή για πολλούς από εμάς».

Σε μεταγενέστερη ανάρτησή της η ίδια αναφέρθηκε στη δήλωση του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ότι «δεν υπάρχει πιθανότητα» κατάπαυσης του πυρός στη Γάζα. «Ας συνεχίσουμε να ασκούμε πίεση. Ας υπογράψουμε αναφορές. Συνεχίστε να μιλάτε και να γράφετε. Κάντε μποϊκοτάζ», είπε.

Ο αμερικανός ράπερ και influencer Macklemore, υπέγραψε την έκκληση “Artists Against Apartheid“, η οποία αποτελεί μια ξεκάθαρη δήλωση αλληλεγγύης «σε όσους αντιστέκονται στην κατοχή και αγωνίζονται για το δικαίωμά τους στην αυτοδιάθεση». Ο Macklemore ήταν επίσης ομιλητής στην πορεία 300.000 ανθρώπων για την Παλαιστίνη στην Washington DC στις 4 Νοεμβρίου, τη μεγαλύτερη διαδήλωση υπέρ της Παλαιστίνης στην ιστορία των ΗΠΑ. «Μας έχουν μάθει να είμαστε απλώς συνένοχοι. Για να προστατεύσουμε την καριέρα μας, για να προστατεύσουμε τα συμφέροντά μας», είπε ο ίδιος από το Freedom Plaza. «Και δεν θα το κάνω πια. Δεν φοβάμαι να πω την αλήθεια», πρόσθεσε.

Μποϊκοτάζ και στα brands

Το μποϊκοτάζ σε εταιρείες που σχετίζεται με τα εγκλήματα που διαδραματίζονται στη Μέση Ανατολή έχουν μακρά ιστορία. Πριν από είκοσι χρόνια, αμερικανικά brands αφαιρέθηκαν από τα αραβικά ράφια λόγω της ιρακινής εισβολής. Η Coca-Cola χαρακτηριστικά, μποϊκοτάρονταν από τον Αραβικό Σύνδεσμο (Arab League) από το 1968-91 επειδή πραγματοποιούσε εμπορικές συναλλαγές με το Ισραήλ.

Η λογική πίσω από αυτή την πρακτική, είναι αρκετά ξεκάθαρη: Υπάρχει η πεποίθηση πως οι κυβερνήσεις θα ακούσουν τα πλήθη, αν ζημιωθούν οι επιδόσεις των εταιρειών τους. Τώρα, τα McDonald’s και τα Starbucks, βρίσκονται μεταξύ των πολυάριθμων εταιρειών του δυτικού κόσμου που αντιμετωπίζουν μποϊκοτάζ από τους καταναλωτές λόγω της γενοκτονίας που τελείται στη Γάζα.

Τα McDonald’s τέθηκαν στο στόχαστρο όταν ένα Ισραηλινό στέλεχος είπε ότι παρείχε χιλιάδες δωρεάν γεύματα στις ισραηλινές αμυντικές δυνάμεις. Ομοίως, τα Starbucks ήρθαν αντιμέτωπα με εκκλήσεις για μποϊκοτάζ, αφού διαφώνησαν με μια ανάρτηση στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X (πρώην Twitter) από το συνδικάτο της αλυσίδας που εξέφραζε την αλληλεγγύη στην Παλαιστίνη.

Πολλά ακόμα κολοσσιαία brands στοχοποιούνται – σε ορισμένες περιπτώσεις καθαρά λόγω της υποστήριξη των κυβερνήσεων από τις οποίες χρηματοδοτούνται προς το Ισραήλ. Ανάμεσά τους βρίσκονται τα KFC, η Pizza Hut και τα Burger King, καθώς και επωνυμίες όπως η Coca-Cola, η Pepsi, η Wix και η Puma. Η Google και η Amazon, έρχονται επίσης αντιμέτωπες με εκκλήσεις για μποϊκοτάζ, λόγω της προσφοράς υπηρεσιών στην ισραηλινή κυβέρνηση και τον στρατό.

Δεν είναι σαφές πόσο μεγάλο αντίκτυπο έχει το BDS στην ισραηλινή οικονομία. Μια έκθεση του 2015 από την Rand Corporation υπολόγιζε ότι το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν του Ισραήλ θα έχανε περίπου 15 δισεκατομμύρια δολάρια λόγω της μη βίαιης παλαιστινιακής αντίστασης, η οποία περιλαμβάνει το BDS – αλλά αυτό εξακολουθεί να είναι μόνο ένα μικρό μέρος του σημερινού ΑΕΠ του Ισραήλ, το οποίο ανέρχεται σε περισσότερα από 500 δισεκατομμύρια δολάρια. Παράλληλα, το Bloomberg ανέφερε πρόσφατα ότι οι ξένες επενδύσεις στο Ισραήλ μειώθηκαν σημαντικά το 2023, πιθανότατα επηρεαζόμενες από την πολιτική και κοινωνική αναταραχή στη χώρα. 

Λουίζα Σολομών-Πάντα