Το ταπεινό ξεκίνημα
Αν η λέξη αδάμαστος είχε όνομα, αυτό θα ήταν BACARDI. Επαναστάσεις, σεισμοί, εξορία, φωτιά… Η ιστορία μιας οικογένειας που αποφάσισε πως όταν μπαίνει στο παιχνίδι, θα είναι μόνο για να κερδίζει, έστω και δια πυρός και σιδήρου.
Το όνομα BACARDI δεν είναι απλά συνυφασμένο με το ρούμι. Είναι βαθιά ποτισμένο με το άρωμα μιας ζωής γεμάτης περιπέτειες, οι οποίες το ατσάλωσαν και το έκαναν ανίκητο μέσα στους αιώνες. Ας δούμε λοιπόν την ιστορίας μιας πραγματικά σημαντικής οικογένειας.
Facundo Bacardi Massó
Η ιστορία των Bacardis ξεκινά από τον Facundo Bacardi Massó, έμπορο κρασιού που γεννήθηκε στην Καταλονία, το 1814. Ο Don Facundo, προερχόμενος από φτωχή εργατική οικογένεια, μετανάστευσε στην Κούβα σε ηλικία 15 ετών. Εκεί η μοίρα δεν ήταν πολύ γενναιόδωρη μαζί του. Στο σεισμό του 1852 έχασε τα πάντα, συμπεριλαμβανομένων ενός γιου και μιας κόρης από την επιδημία χολέρας που ξέσπασε στη συνέχεια. Το Santiago de Cuba καταστράφηκε με αποτέλεσμα η εταιρεία να χρεοκοπήσει. Όμως ο Don Facundo δεν το έβαλε κάτω. Μετέφερε τη δουλειά στο σπίτι, όπου επιχείρησε να δημιουργήσει ένα απαλό και εξευγενισμένο ρούμι που θα αντικαθιστούσε τα ακατέργαστα ποτά από ζαχαροκάλαμο που παράγονταν στην Καραϊβική εκείνη την εποχή. Το 1862 και σε ηλικία 47 ετών έστησε το πρώτο αποστακτήριο των Bacardis. Οι μέθοδοι που χρησιμοποίησε για την παραγωγή του ρούμι ήταν τόσο πρωτοποριακές που ακόμα και σήμερα το ρούμι BACARDÍ παρασκευάζεται με την ίδια διαδικασία που πρωτοξεκίνησε ο Don Facundo Bacardí Massó το 1862. Συγκεκριμένα ο δημιουργός του BACARDI τελειοποιούσε την τέχνη της παρασκευής του ρούμι για περισσότερο από δέκα χρόνια, καινοτομώντας, ενώ δοκίμαζε διαφορετικές αναμείξεις. Ήταν ο πρώτος που εφάρμοσε τέσσερις βασικές διαδικασίες παραγωγής, οι οποίες αποτέλεσαν πρότυπο για την παραγωγή του ρούμι. Αυτές ήταν: η χρήση μιας μόνο μαγιάς, η απόσταξη δύο ξεχωριστών τύπων ρούμι που αναμειγνύονται μεταξύ τους, ένα πιο έντονο και ένα πιο αρωματισμένο, ο σημαντικός ρόλος της παλαίωσης σε βαρέλια για να αναπτυχθεί η γεύση του και το φιλτράρισμα με ξυλάνθρακα για να εξευγενίσει την γεύση του.
Emilio Bacardi Moreau
Όμως η ζωή της οικογένειας έμελλε να είναι έντονη και περιπετειώδης όπως το ρούμι που παράγει. Στα τέλη του 19ου αιώνα η φλόγα του Κουβανικού Απελευθερωτικού Αγώνα αγκάλιασε όλη την Κούβα, που μαχόταν για την Ανεξαρτησία της εναντία στους Ισπανούς δυνάστες. Ο Emilio Bacardi Moreau, πρωτότοκος γιος του Don Facundo, συνελήφθη και φυλακίστηκε. Ήταν τα πρώτα δείγματα γραφής μιας οικογένειας που αρνιόταν να υπηρετήσει, αναζητώντας τον πρωταγωνιστικό της ρόλο μέσα στην ιστορία. Όταν η πολιτοφυλακή κατέφθασε στο σπίτι των Bacardis και επιχείρησε να επιστρατεύσει τον Emilio, ο τελευταίος απέρριψε την προοπτική στρατολόγησης του, απαντώντας «αποκλείεται». Τότε εκείνοι του έδωσαν ένα όπλο δίνοντας του τελεσίγραφο ότι την επομένη έπρεπε να καταταγεί. Η απάντηση του Emilio ήταν απροσκύνητη και επαναστατική: «Όχι, δεν έρχομαι με την πολιτοφυλακή, δεν πιστεύω ότι η Κούβα ανήκει στην Ισπανία, πιστεύω ότι η Κούβα ανήκει στους Κουβανούς». Όπως αναφέρει ο Juan Bergaz Pessino, απόγονος της οικογενείας Bacardi, ο Emilio «ήξερε ότι αγωνιζόταν για το λαό και την οικογένειά του». Μάλιστα, όταν οι καθεστωτικές αρχές του πρότειναν να τον απελευθερώσουν με την προϋπόθεση να στηρίξει δημοσίως την ισπανική κυβέρνηση, εκείνος απάντησε: «Προτιμώ να μείνω στη φυλακή». Αυτή η αλύγιστη και ανυπότακτη στάση του κόστισε τρία ακόμη χρόνια φυλάκισης, ταυτόχρονα όμως του εξασφάλισε και μία θέση ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας που την οδήγησαν στην παγκόσμια δόξα. Πίστευε ακράδαντα ότι οι άνθρωποι θα πρέπει να είναι απολύτως ελεύθεροι, να λένε, να γραφούν και να διαβάζουν ό τι θέλουν, πράγμα που οι Κουβανοί δεν μπορούσαν να κάνουν υπό την ισπανική κυριαρχία. Σύντομα ο Emilio πήρε το δρόμο της εξορίας.
Με την Ανεξαρτησία της Κούβας, που συνοδεύτηκε βέβαια με την ενεργή ανάμειξη των ΗΠΑ στα εσωτερικά της, η οικογένεια Bacardi πέρασε σε νέα φάση άνθισης, με τον Emilio να χρήζεται Δήμαρχος του Santiago de Cuba από τον Αμερικανό Συνταγματάρχη, Leonard Wood, το 1899. Η συνεργασία μεταξύ των δύο ανδρών οδήγησε σε μία βαθύτατα ειλικρινή φιλία, που δοκιμάστηκε έντονα από την σύνθετη πολιτική κατάσταση που επικρατούσε στην Κούβα. Κατά τη διάρκεια της θητείας του, ο Emilio αναγνωρίσθηκε από τον κουβανικό λαό ως ένας ικανότατος διοικητής που κατάφερε να βελτιώσει το βιοτικό επίπεδο των Κουβανών με αύξηση των διαθέσιμων προϊόντων και υπηρεσιών. Η αναγνώριση του ως ενός προσώπου ειλικρινούς που προσέφερε στο κοινωνικό σύνολο ήταν εκείνη που τον ξεχώρισε από επίδοξους και τυχοδιώκτες πολιτικούς ανταγωνιστές του και του χάρισε μία θέση στη Γερουσία του 1906.
Ωστόσο παρά την επιθυμία του Emilio να προσφέρει στην ελεύθερη πλέον πατρίδα, η εισβολή των αμερικανικών στρατιωτικών δυνάμεων τον ίδιο χρόνο τον απογοήτευσε βαθύτατα. Τα γεγονότα τον έκαναν να αποσυρθεί από την πολιτική και να αφιερώσει όλες του τις δυνάμεις στην οικογενειακή επιχείρηση.
Καθοριστική για την πορεία του ρούμι BACARDI υπήρξε η φυσιογνωμία του Enrique Schueg. Γαμπρός του Don Facundo, ήταν μία πραγματική ιδιοφυΐα στα οικονομικά και έδωσε με σειρά στρατηγικών αποφάσεών του νέα ώθηση στην οικογενειακή επιχείρηση. Έμεινε γνωστός ως «ο Αρχιτέκτονας της Επέκτασης», αφού ήταν αυτός που σχεδίασε και υλοποίησε το σχέδιο καθιέρωσης της οικογενειακής επιχείρησης στη διεθνή αγορά, με το άνοιγμα εργοστασίων σε Βαρκελώνη και Νέα Υόρκη τη δεκαετία του ‘30. Η Ποτοαπαγόρευση ωστόσο του 1920 στις ΗΠΑ έπληξε την επέκταση των Bacardis στη χώρα της ελευθερίας.
Οι Bacardis κατάφεραν να υπερκεράσουν και αυτό το εμπόδιο, συμβάλλοντας παράλληλα στην καθιέρωση της Κούβας ως του δημοφιλέστερου τουριστικού προορισμού για τους Αμερικανούς. Το BACARDI, γνωστό την εποχή εκείνη και ως το «ποτό της χαράς», προσέλκυε χιλιάδες τουρίστες από τις ΗΠΑ, που περνούσαν τα Σαββατοκύριακα τους στην Αβάνα, χωρίς να φοβούνται μην συλληφθούν λόγω της κατανάλωσης ποτού. Όπως αναφέρει ο Francisco Carrera Justiz, 5ης γενιάς απόγονος της οικογένειας Bacardi, «η Κούβα ήταν η παιδική χαρά της Αμερικής.
Η Αβάνα είχε πολύ έντονη νυχτερινή ζωή, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το διάσημο club Tropicana. Ποτέ δεν υπήρξε κάτι παρόμοιο στις ΗΠΑ, ούτε καν στα Καζίνο». Το πάθος της οικογένειας Bacardi για το ρούμι αποτυπώνεται χαρακτηριστικά στην ιστορία του Daniel Bacardi, ο οποίος, «ερωτευμένος» με τα αεροπλάνα και το ποτό, παρασκεύαζε μικρά μπουκαλάκια BACARDI βάζοντας τους αλεξίπτωτο. Έτσι όταν έκανε πτήσεις με το προσωπικό του αεροπλάνο, τα πετούσε από ψηλά προσφέροντάς τα στους περαστικούς.
Ιστορία γεμάτη ανατροπές και προκλήσεις. Το όνομα των Bacardis επρόκειτο πλέον να μείνει για πάντα συνυφασμένο με το ρούμι που με τόσο πάθος ήθελαν να προσφέρουν σε όσους επιθυμούσαν να γευτούν κάτι πραγματικά μοναδικό. Και θα το έκαναν, παρά τις δυσκολίες που επιφύλασσε η μοίρα στην αδάμαστη οικογένεια.