Παραδοσιακά είναι οι μέρες που οι κουζίνες αρχίζουν να μοσχοβολούν κανέλα, γαρύφαλλο και φρέσκο βούτυρο καθώς ξεφουρνίζονται τα πρώτα μελομακάρονα και οι τραγανοί κουραμπιέδες. Είναι το δικό τους άρωμα και εκείνο της μαστίχας από τη μυρωδάτη πολίτικη βασιλόπιτα που σημαίνουν κάθε χρόνο την εορταστική περίοδο.
Το σημαντικότερο σύμβολο καλοτυχίας παραμένει η βασιλόπιτα που κρύβει το φλουρί, παράδοση που έρχεται από την Καισαρεία της Καππαδοκίας. Σύμφωνα με την Ορθόδοξη εκδοχή στη πόλη διατελούσε επίσκοπος ο Μέγας Βασίλειος.
Φλουρί όμως δεν μπαίνει μόνο στις πίτες, αλλά και σε τηγανίτες ή λουκουμάδες, κατά το έθιμο των Κυκλάδων. Όπως και οι πίτες δεν ήταν ανέκαθεν γλυκές, καθώς οι νοικοκυρές ανά την Ελλάδα ετοίμαζαν για την Πρωτοχρονιά τυρόπιτες ή γαλατόπιτες, κρεατόπιτες και πίτες με ρύζι ή πλιγούρι προσθέτοντας σε αυτές το τυχερό φλουρί. Στη Σμύρνη πάλι η βασιλόπιτα θύμιζε σκληρό μπισκότο βουτύρου και στολιζόταν με τον δικέφαλο αετό, ενώ στην Πόλη λίγο πριν τα μεσάνυχτα τοποθετούσαν στο τραπέζι το μοσχομυριστό τσουρέκι με 12 κεράκια που συμβόλιζαν τους μήνες του νέου έτους. Και όταν άλλαζε η χρονιά έσβηναν όλα τα φώτα του σπιτιού και άναβαν μόνο τα κεριά της βασιλόπιτας.
Για να μπούμε λοιπόν στο κλίμα των γιορτών φτιάξαμε τη λίστα των δικών μας αγαπημένων γλυκών στην Αθήνα και μάθαμε όλα όσα ετοιμάζονται τώρα στα εργαστήρια των καλύτερων ζαχαροπλαστείων της πόλης.
Ένας από τους βασικότερους γιορτινούς σταθμούς στη πόλη βρίσκεται στη Χαρ. Τρικούπη. Στο οικογενειακό ζαχαροπλαστείο που λειτουργεί από το 1915 τα Χριστούγεννα ήρθαν ξανά με τα φημισμένα του μελομακάρονα, φτιαγμένα με αλεύρι και σιμιγδάλι, καλά μελωμένα χωρίς όμως να “λασπώνουν”. Εκτός από την απλή εκδοχή τους θα τα βρούμε και γεμισμένα με καρύδι, ενώ θα βρούμε επίσης τραγανούς κουραμπιέδες και παραδοσιακές δίπλες. Τώρα στις γιορτές υπάρχει επίσης τσουρέκι γεμιστό με κάστανο και σοκολάτα, ενώ οι βιτρίνες θα γεμίσουν με χριστουγεννιάτικους κορμούς σε διάφορες εκδοχές: σοκολάτα, σοκολάτα με ρούμι και κάστανο γεννώντας μεγάλα διλήμματα.
Aυτά τα μελομακάρονα τα σκέφτεσαι από τον Αύγουστο! Καλά μελωμένα με θυμαρίσιο μέλι και το άρωμα της κανέλας, του γαρύφαλλου και του μοσχοκάρυδου πασπαλίζονται με μπόλικο καρύδι που πείθει ακόμα και όσους δεν έχουν αδυναμία σε αυτό. Δίπλα και οι κουραμπιέδες με φίνο το άρωμα του φρέσκου βούτυρου. Παραμονή και ανήμερα των Χριστουγέννων και της Πρωτοχρονιάς (και κατά παραγγελία τις άλλες ημέρες) θα βρούμε τούρτες σε σχήμα δέντρου με γέμιση αφράτη μους σοκολάτας και στη μέση στρώση μπισκότου, όπως και κορμούς με κρέμα σοκολάτα και κομμάτια… σιροπιασμένου κάστανου. Παραμονή Πρωτοχρονιάς, το άρωμα από τα πολίτικα τσουρέκια που ψήνονται μέσα στο εργαστήριο αποπλανούν όσους περνούν απ’ έξω. Τη Πρωτοχρονιά θα βρούμε επίσης και βασιλόπιτες σε εκδοχή πεντανόστιμου κέικ με χυμό και ξύσμα πορτοκαλιού και κομματάκια σοκολάτας με γλάσο ή ζάχαρη άχνη!
Στο Φύσις μπορείς να πιστέψεις πως τελικά ίσως υπάρχει ζωή και χωρίς ζάχαρη. Τα μελομακάρονα με αγαύη, ελαιόλαδο αντί για βούτυρο και φρέσκο χυμό πορτοκαλιού. δεν υπολείπονται σε γευστικότητα. Χωρίς προσθήκη ζάχαρης θα είναι ο κορμός με σοκολάτα υγείας (64%) που πρόκειται να πρωταγωνιστήσει στις γιορτές. Βέβαια η μάχη θα είναι μεγάλη αφού προσφέρεται επίσης και η επιλογή κορμού- προφιτερόλ (ναι καλά καταλάβατε, με τρυφερά σουδάκια να πλέουν μες στη γέμιση) ή τον κορμό που θα συνδυάζει μους σοκολάτας και πραλίνα (τα τελευταία με ζάχαρη). Στο “Φύσις” (πρόσφατα μάλιστα άνοιξε το δεύτερο μαγαζί του στο ύψος του Αμαρασίου) βρίσκουμε επίσης κουραμπιέδες δουλεμένους με ελαιόλαδο αντί για βούτυρο με πολύ πιο ελαφριά γεύση, ενώ στις βασιλόπιτες θα υπάρχει και η επιλογή “χωρίς ζάχαρη” και “χωρίς γλουτένη”.
Οι “χιονούλες” είναι το σήμα-κατατεθέν του ζαχαροπλαστείου Τα Γιούλια που ναι μεν δεν είναι τυπικά χριστουγεννιάτικο γλυκό, αλλά θυμίζουν μπάλες χιονιού που μπορεί να στολίσουν το τραπέζι σας και κυρίως να τέρψουν τον ουρανίσκο με τον συνδυασμό τεσσάρων διαφορετικών κρεμών που κρύβει το εσωτερικό τους. Εξωτερικά τώρα “ντύνονται” κατά παράδοση με καρύδα (η λευκή εκδοχή) ή με κροκάν ή με σοκολάτα. Επίσης, τέτοιες μέρες στα Γιούλια βρίσκουμε όλες τις χριστουγεννιάτικες λιχουδιές αλλά και ισλί.
Στη καρδιά του Παγκρατίου λειτουργεί εδώ σχεδόν 50 χρόνια το Pastry Family που τις γιορτές προσφέρει από τα καλύτερα μελομακάρονα της πόλης, μπουκίτσες τραγανές στη καρδιά μελωμένες με θυμαρίσιο μέλι που μέσα τους κρύβουν ψιλοκομμένο καρυδάκι. Οι κουραμπιέδες βγαίνουν σε δύο εκδοχές: στην απλή και σε εκείνους που πασπαλίζονται από ζάχαρη άχνη και κακάο, συνδυασμό που δεν επισκιάζει ωστόσο τη γεύση του κουραμπιέ. Τις γιορτινές μέρες θα βρούμε επίσης κορμό μους με κάστανο και Drambuie, τούρτες δεντράκια με κρέμα σοκολάτας και καραμέλα και τη Πρωτοχρονιά τούρτες σε σχήμα πέταλου με κρέμα σοκολάτας και βανίλιας.
Στα ζαχαροπλαστεία Νανά Γιώτη βρίσκουμε αφράτους κουραμπιέδες που με τη πρώτη μπουκιά διαλύονται στο στόμα, με πολύ ελαφρύ το άρωμα του βουτύρου για όσους προτιμούν μια πιο light εκδοχή. Την ημέρα των Χριστουγέννων θα υπάρχουν παραδοσιακά και κορμοί σε εμπνευσμένους συνδυασμούς, όπως μασκαρπόνε με κάστανο, κορμός σε στυλ Saint Honore και ο κλασικός κάστανο- σοκολάτα. Την Πρωτοχρονιά το ζαχαροπλαστείο προσφέρει τη βασιλόπιτα σε δύο εκδοχές: σε κάροτ κέικ με γλάσο και κέικ πορτοκάλι πασπαλισμένο με ζάχαρη άχνη.
Οι πιο «μπρουτάλ» κουραμπιέδες της πόλης. Η Στάνη (ίσως ένα από τα γραφικότερα μαγαζιά της πόλης μας) είναι γνωστή για τα υπέροχα γιαούρτια και κρέμες της -που είχαν διακριθεί στο παρελθόν και στα Βραβεία Gourmet της Ελευθεροτυπίας- αλλά και το βούτυρο και τα γαλακτομπούρεκα. Προϊόντα που φτιάχνονται εδώ από την αρχή με το γάλα να έρχεται από κτηνοτρόφους στο Μαρκόπουλο. Τη γεύση του αιγοπρόβειου βούτυρου θα γευτεί κανείς έντονα και στους κουραμπιέδες της που αποκαλύπτουν μεγάλα κομμάτια αμύγδαλου.
Με τη μακρά παράδοσή τους στις σοκολάτες, το Αριστοκρατικόν είναι ένας από τους προορισμούς για να προμηθευτεί κανείς χριστουγεννιάτικες φιγούρες. Εδώ θα βρούμε επίσης μελομακάρονα και κουραμπιέδες, όπως και το “ξεροτήγανο”, μια παραλλαγή της δίπλας, η συνταγή της οποίας δεν περιλαμβάνει αυγό. Μία από τις πιο ελκυστικές λιχουδιές είναι επίσης τα κάστανα που για τις γιορτές βουτούν σε σοκολάτα.
Το Zuccherino το αγαπάμε πάντα για τις ωραιότερες φλωρεντίνες της πόλης, το καλοκαίρι για τα παγωτά του και τον για την τούρτα ρόδι που στολίζει τη βιτρίνα λευκή και γιορτινή. Η τούρτα ρόδι, ειδικότητα του μαγαζιού, θα βγει μάλιστα και σε κορμό, ενώ κατόπιν παραγγελίας μπορεί να παρασκευαστεί και χωρίς γλουτένη. Τη Πρωτοχρονιά το Zuccherino θα φτιάξει τη βασιλόπιτα του σε στυλ κέικ anglais με μαχλέπι, καρύδια και γαρύφαλο, μια βασιλόπιτα που αποτελεί πίτα και γλυκό μαζί. Σερβίρεται δηλαδή μετά το φαγητό χωρίς να χρειαστεί και άλλο γλυκό στο τραπέζι.
Οι κουραμπιέδες έχουν τη τιμητική τους στη Λουίζα, καθώς μπορεί κανείς να τους βρει στη κλασική εκδοχή, αλλά και βουτηγμένους σε μπίτερ σοκολάτα ή σοκολάτα γάλακτος και σε λευκή σοκολάτα, ενώ τα μελομακάρονα (εκτός από τα κλασικά) γεμίζονται με δαμάσκηνο ή βουτούν κι αυτά με τη σειρά τους σε μπίτερ σοκολάτα, ενώ στο μαγαζί θα βρούμε και μια αγαπημένη λιχουδιά των Ιταλών: τα αφράτα πανετόνε. Τις ημέρες των γιορτών στην ήδη προκλητική λίστα των γλυκών θα προστεθούν και οι κορμοί: με κάστανο και βανίλια Μαδαγασκάρης, με λεμόνι, με αμύγδαλο, σοκολάτα- καραμέλα και σοκολάτα μπίτερ, σοκολάτα γάλακτος με εμβόλιμη κρεμ μπρουλέ!
Ένα ακόμη αγαπημένο στέκι των Νοτίων που μοσχοβολά μαστίχα και μαχλέπι. Κι αυτό γιατί η βασιλόπιτά τους είναι διάσημη, αφού η οικογένεια έχει μικρασιάτικες καταβολές. Στη συνταγή “ανακατεύονται” Κωσταντινοπολίτικα μυρωδικά που μαζί με τα μυστικά στο ζύμωμα οδηγούν σ’ αυτό το μαστιχωτό αποτέλεσμα (καλό είναι να παραγγείλετε τις πίτες τηλεφωνικά). Στο Palet βρίσκουμε επίσης κουραμπιέδες με φιστίκι Αιγίνης, αντί για αμύγδαλο, όπως και δίπλες, σοκολατένιες φιγούρες και κορμούς σε σοκολάτα και κάστανο.
Με σήμα της τις βιολογικές πρώτες ύλες, η Μέλισσα φτιάχνει κλασικούς κουραμπιέδες και μελομακάρονα με βιολογικό αλεύρι και μέλι. Τα Χριστούγεννα θα υπάρχει τσουρέκι γεμιστό με καρύδια και μέλι ενώ η βασιλόπιτα θα είναι κέικ με πολλά μπαχάρια. Περισσότεροι από 10 κορμοί προτείνονται για τις γιορτές και παρασκευάζονται με ακατέργαστη ζάχαρη και σοκολάτα Valhrona. Ανάμεσά τους ο σοκολατένιος με τρεις διαφορετικές μπίτερ σοκολάτες, ο κορμός με μους από blackberries και βιολέτα και λευκή σοκολάτα με λάιμ, αλλά και η μους κάστανο με σοκολάτα.