Ο λαός των Δημοκρατικών μίλησε και η φωνή του σάρωσε όσους νόμιζαν ότι το 3/3 του Μπέρνι Σάντερς στην αρχή της κούρσας, θα σήμαινε περίπατο. Η Καλιφόρνια βάφτηκε κόκκινη, όμως κατά τ’ άλλα ο Τζο Μπάιντεν μετατράπηκε σε ένα βράδυ, από «συμπαθής γραφικός θείος» σε «διασταύρωση Τσόρτσιλ με Κένεντι».
Μερικά πρώτα συμπεράσματα από την έκβαση της Σούπερ Τρίτης…
O πρώην αντιπρόεδρος Τζο Μπάιντεν μιλάει χθες Σούπερ Τρίτη στο Baldwin Hills Recreational Center του Λος Άντζελες στην Καλιφόρνια (EPA/ETIENNE LAURENT)
Από τις 14 πολιτείες στις οποίες διεξήχθη ψηφοφορία, οι 10 πήγαν στον Μπάιντεν και οι 4 στον Σάντερς. Την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, η εκτίμηση είναι ότι ο Μπάιντεν θα λάβει συνολικά τουλάχιστον 382 εκπροσώπους και ο Σάντερς 321. Ο Σάντερς πήρε το πολύ οριακό minimum (που θα μπορούσε να πάρει), ενώ ο Μπάιντεν κατέγραψε θρίαμβο στις νότιες πολιτείες–κάστρα του Ρεπουμπλικανικού κόμματος κι έκανε τρεις μεγάλες εκπλήξεις.
Μία στη Μινεσότα, όπου επικράτησε βασιζόμενος στην στήριξη που του έδωσε τελευταία στιγμή η τοπική γερουσιαστής –και μέχρι την Κυριακή, συμμετέχουσα στην κούρσα– Έιμι Κλόμπουσαρ, μία στη Μασαχουσέτη όπου κέρδισε με διψήφια διαφορά καθώς Σάντερς και Γουόρεν (στην πολιτεία όπου εκλέγεται) αλληλοεξουδετερώθηκαν. Η μεγαλύτερη έκπληξη όμως ήρθε από το Τέξας, εκεί όπου η διαφαινόμενη νίκη Σάντερς δεν ήρθε ποτέ.
O Σάντερς επικρατεί άνετα, όπως αναμενόταν, στη μεγαλύτερη πολιτεία των ΗΠΑ και προπύργιο του Δημοκρατικού Κόμματος, Καλιφόρνια, αλλά κατά τ’ άλλα βγαίνει από τη μάχη μετρώντας μεγάλες απώλειες και, κυρίως, τη δυναμική του προπορευόμενου/frontrunner που τώρα περνάει ξεκάθαρα στο στρατόπεδο των μετριοπαθών και του Μπάιντεν.
Η δημόσια στήριξη του Μπέτο Ο’Ρουρκ βοήθησε να γείρει η τεξανή πλάστιγγα υπέρ του Μπάιντεν (Photo by SUZANNE CORDEIRO / AFP)
Ακόμα και σε μια τέτοια κακή βραδιά για τον Σάντερς, αν κατάφερνε να επικρατήσει στις 2 μεγαλύτερες πολιτείες, θα του έδινε τη δυνατότητα να συντηρήσει τη δυναμική του φαβορί. Τα συντριπτικά νούμερα του στους ψηφοφόρους έως 35 χρονών (70% στους λευκούς, 66% στους λατίνους και 55% στους αφροαμερικάνους), δεν έφτασαν για να αντισταθμίσουν το τεράστιο προβάδισμα του Μπάιντεν στους άνω των 55. Η νίκη του Μπάιντεν στο Τέξας ήρθε μία μέρα μετά τη δημόσια στήριξη που του έδωσε ο Μπέτο Ο’ Ρουρκ -μέχρι πρότινος εξαιρετικά δημοφιλής στην προοδευτική πτέρυγα του Δημοκρατικού Κόμματος, ακουγόταν ακόμα και για «διάδοχος» του Σάντερς.
Σήκωσε άραγε ο Μπαράκ το ακουστικό;
Η καμπάνια Μπάιντεν έφτανε ασθμαίνοντας στη Σούπερ Τρίτη, μέχρι που στην τελευταία μάχη πριν από αυτή, στην πολιτεία της Νότιας Καρολίνας, κατέγραψε μια απρόσμενη σε έκταση νίκη, με 30 σχεδόν μονάδες διαφορά. Η νίκη αυτή, έδωσε το έναυσμα στο «βαθύ κράτος» των Δημοκρατικών να κινητοποιηθεί με πολύ σοβαρούς όρους, καθώς ο (μέχρι τότε) «τυφώνας Μπέρνι» εμφανισε τα πρώτα σημάδια αδυναμίας. Μέσα σε λίγες ώρες, αποσύρθηκαν από την κούρσα, δηλώνοντας παράλληλα τη δημόσια στήριξη τους στον Μπάιντεν, ο Πιτ Μπούτιτζετζ και η Έιμι Κλόμπουσαρ οι οποίοι –ειδικά ο πρώτος– κατέγραφαν (περισσότερο από) αξιοπρεπή ποσοστά στις πρώτες αναμετρήσεις. Το τρίτο κλειδί ήταν ο Μπέτο Ο’Ρουρκ.
Παράλληλα, μέσα σε 48 ώρες ένα ανελέητο κύμα talk shows, σχολιαστών και δημοσιολογούντων στα εθνικά δίκτυα, ανέστησε τον Μπάιντεν παρουσιάζοντας τον ως τον μοναδικό που μπορεί να κερδίσει τον Τράμπ. Το στρατόπεδο Σάντερς πιάστηκε απολύτως απροετοίμαστο να αναχαιτίσει αυτό το blitzkrieg που εξαπέλυσε ο, μέχρι εκείνη την στιγμή, κοιμώμενος γίγαντας της ηγεσίας του Δημοκρατικού Κόμματος. Την ώρα που κορύφωνε ο Σάντερς – με μια ανεπανάληπτη συγκέντρωση 30.000 ανθρώπων και support τους Public Enemy – στο «κάστρο» της Καλιφόρνια, ο Μπάιντεν πήγαινε στο Τέξας για να πάρει τη στήριξη του Ο’Ρουρκ, γνωρίζοντας ότι στις υπόλοιπες κρίσιμες πολιτείες, ο «μηχανισμός» και οι άλλοι δύο πρώην υποψήφιοι, δουλεύουν για λογαριασμό του.
Ο άνθρωπος που πιθανότατα κρύβεται πίσω από το σαρωτικό comeback του Μπάιντεν, είναι ο άνθρωπος στον οποίο ο ίδιος οφείλει την πολιτική του ύπαρξη. Κανένας άλλος πλην του Μπαράκ Ομπάμα δεν θα μπορούσε να σηκώσει το τηλέφωνο για να πείσει τα δύο δημοφιλέστερα στελέχη της nouvelle vague του Δημοκρατικού Κόμματος, τον 38χρονο Μπούτιτζετζ και τον 47χρονο Ο’Ρουρκ, να στοιχηθούν μέσα σε ένα βράδυ, πίσω από τον υποψήφιο που θα τους υποδείξει.
Τι θα κάνεις με τον Μπέρνι, Ελίζαμπεθ; (EPA/JIM LO SCALZO)
Σε μια εβδομάδα, ακολουθεί, κυρίως, το Μίσιγκαν, αν υποθέσουμε ότι στις νότιες πολιτείες του Μισισίπι και του Μιζούρι, ο Μπάιντεν θα κερδίσει καθαρά κι αναμενόμενα. Τα πράγματα δείχνουν εξαιρετικά ζοφερά για τον Σάντερς, ακόμα κι αν κερδίσει το Μίσιγκαν, κυρίως γιατί μέσα σε ένα βράδυ, η κούρσα αρχίζει να φαίνεται πανομοιότυπη με αυτή του 2016. Όσοι διέγνωσαν πανικό κι απελπισία στην ηγεσία του Δημοκρατικού Κόμματος, διαψεύστηκαν παταγωδώς με τον τρόπο που αυτή (ή, καλύτερα, αυτός) λειτούργησε ακαριαία και χειρουργικά μέσα σε λίγα 24ωρα για να συσπειρώσει όποιον έχει την παραμικρή επιρροή, απέναντι στον Σάντερς.
Το μεγάλο ερώτημα αυτή τη στιγμή παραμένει η στάση της Ελίζαμπεθ Γουόρεν η οποία παρά τα άσχημα αποτελέσματα, παραμένει στην κούρσα. Μία πιθανή στήριξη στον Σάντερς τις επόμενες μέρες, θα έδινε ένα σημαντικό στήριγμα στη μάχη του. Όμως σήμερα αυτό, φαντάζει μακρινό ενδεχόμενο.
“Come to Daddy” mode (EPA/TRACIE VAN AUKEN)
Αν επιβεβαιωθεί η τάση που φάνηκε στην Σούπερ Τρίτη, ο Τζο Μπάιντεν θα είναι ο αντίπαλος του Τραμπ το Νοέμβρη. Η συντριπτική στήριξη που εξασφάλισε στις πολιτείες του Νότου ήταν καθοριστική. Εκεί όμως ο Τραμπ (δηλαδή παραδοσιακά το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα) θα κάνει περίπατο.
Για τον Μπάιντεν προμηνύονται ιστορικά χαμηλά ποσοστά στα «δυναμικά κοινά» που θα μπορούσαν να είναι ο αστάθμητος παράγοντας, αν παρουσιαστούν στην κάλπη. Ένας υποψήφιος που σύμφωνα με το exit poll του CNN, χθες πήρε το αστρονομικό 5% στους ψηφοφόρους μέχρι 30 ετών (έναντι 74% (!) του Σάντερς) στην Καλιφόρνια, αντίστοιχα το ισχυρότερο προπύργιο των Δημοκρατικών σε όλη τη χώρα.
Έχουμε τίτλο για την αυτοβιογραφία: Sanders Against the Machine (EPA/CJ GUNTHER)
Η στρατηγική Σάντερς αυτήν τη στιγμή φαίνεται εγκλωβισμένη και δύσκολα θα βρει διέξοδο. Ο Σάντερς είναι τρομερός campaigner, έχει συγκροτημένες θέσεις, ένα τεράστιο κύμα νέων ανθρώπων (που ονομάστηκε εύστοχα “youthquake”) που εκπροσωπείται μέσα από την καμπάνια του, προκαλεί τεράστιο ενθουσιασμό αλλά ταυτόχρονα και φόβο. Ο Σάντερς και οι πιστοί του “Feel The Bern”, αδυνατούν να βρουν την ισορροπία ανάμεσα στα ριζοσπαστικά και τα μετριοπαθή κοινά. Κάνουν πολιτική αρχών και θέσεων ενώ οι αντίπαλοι τους έχουν τα στερεότυπα και την παράδοση για να τους χτυπούν ανελέητα.
Το σαρωτικό κύμα των μεγαλύτερων σε ηλικία αφροαμερικανών στο Νότο υπέρ του Μπάιντεν, δεν συμβαίνει μόνο επειδή αυτός ήταν ο αντιπρόεδρος του Ομπάμα. Ούτε εκεί οφείλεται η μεγάλη δύναμη που καταγράφει σε λευκά ακροατήρια 50+ στις μεσοδυτικές πολιτείες και το Βορρά. Οι γενιές που έχουν ζήσει την προπαγάνδα του “red terror” και του αντικομμουνισμού, έχουν ήδη διαμορφωμένα αντανακλαστικά απέναντι σε ό,τι θυμίζει «σοσιαλισμό».
Ο Σάντερς δεν δίνει απλά μια μάχη απέναντι στην καθεστηκυία τάξη του Δημοκρατικού Κόμματος, τις χρηματοπιστωτικές ελίτ και την απληστία των πολυεθνικών. Δίνει μια μάχη απέναντι στα ιερά και τα όσια του κοινωνικού σχηματισμού των ΗΠΑ. Αυτά ξεχείλωσε ο Τραμπ κι ο Μπάνον για να κάνουν την America Great Again…κι έπιασε. Αυτή η μάχη, όπως φαίνεται τόσο στην Ελλάδα όσο και σε ολόκληρη την Ευρώπη, δεν κρίνεται τελικά στα επιχειρήματα και τα πολιτικά προγράμματα. Είναι μια μάχη άνιση αι ασύμμετρη, αλλά όχι από τα πριν χαμένη. Σίγουρα είναι μία μάχη γενεών, γιατί την άποψη διαμορφώνουν τα βιώματα. Και φυσικά, είναι μια μάχη που θα διαρκέσει για καιρό.