Στο «Αμοργόραμα» οι αλιείς ρίχνουν τα δίχτυα τους για να ψαρέψουν απορρίμματα

Με σύμμαχο μία μικρή βάρκα, μερικές σακούλες σκουπιδιών και μπόλικο μεράκι, μία ομάδα ψαράδων στην Αμοργό, θέλησε να δώσει πνοή στις ακτές του νησιού που ασφυκτιούσαν από τα απορρίμματα και την άσχημη όψη που εκείνα άφηναν στο διάβα τους. Πυροδότης της πρωτοβουλίας τους, έγινε η επιθυμία τους να «αντικαταστήσουν» την αλίευση ψαριών κατά τον Απρίλη και τον Μάιο (που αποτελούν τους μήνες αναπαραγωγής τους), με το «ψάρεμα» σκουπιδιών, με σκοπό να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της υπεραλίευσης, αλλά και της περιβαλλοντικής ρύπανσης.

Από το 2010 και έπειτα, οι αλιείς του Αλιευτικού Συλλόγου Αμοργού, διαπίστωσαν πως η παραγωγή τους σε ψάρια είχε μειωθεί δραματικά. Έκτοτε, αποφάσισαν να λάβουν δράση. Ως Σύλλογος, είχαν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν σε πολυάριθμα ευρωπαϊκά συνέδρια, καθώς τα προβλήματα στην αλιεία διαπιστώνονται κοινά για αρκετές χώρες. Το 2014, το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης τους κάλεσε να καταθέσουν μία Πρόταση για τους πιθανούς τρόπους αντιμετώπισης της συρρίκνωσης της παραγωγής.

Μία επιτροπή του Επαγγελματικού Αλιευτικού Συλλόγου, δημιούργησε ένα Σχέδιο Διαχείρισης για τη Βιωσιμότητα της Αλιείας και την Προστασία των Αποθεμάτων, το οποίο ωστόσο απορρίφθηκε από το Υπουργείο το 2018. Δίχως να το βάλουν κάτω, συνέχισαν να αναζητούν λύσεις για το ζήτημα της υπεραλίευσης. Έτσι, ο κύριος Μιχάλης Κρόσμαν, Πρόεδρος του Επαγγελματικού Συλλόγου Αλιέων της Αμοργού, μαζί με τους 40 περίπου αλιείς του Συλλόγου, αποφάσισαν να δημιουργήσουν το project Amorgorama, το οποίο ξεκίνησε με τη μορφή crowdfunding υποστήριξης και ο/η καθένας/καθεμία μπορούσε να διαθέσει το ποσό που επιθυμούσε. Αφού συγκέντρωσαν μερικά χρήματα, αποφάσισαν να θέσουν σε εφαρμογή τη δράση τους κατά τις αρχές του περασμένου Απρίλη. Μολονότι η δυνατότητα του crowdfunding συνεχίζεται, τα χρήματα είναι πλέον λίγα, όπως μου εξηγεί ο κύριος Κρόσμαν.

«Όποτε συγκεντρώνουμε χρήματα, ξεκινάμε με ένα αλιευτικό σκάφος κατά τις 8 το πρωί – όπως έγινε και τις προηγούμενες ημέρες – με σκοπό να βρεθούμε στις ακτές και μέσα από τις ενέργειές μας, να υλοποιήσουμε τρεις βασικούς στόχους. Καταρχάς, οι δράσεις μας πρέπει να γίνονται τον Απρίλιο και τον Μάιο καθώς μετά τις φουρτούνες του χειμώνα μαζεύονται πολλά απορρίμματα στις ακτές. Αυτοί οι δύο μήνες όμως, είναι και οι μήνες αναπαραγωγής για πολλά είδη ψαριών. Ένας στόχος λοιπόν, είναι να απέχουμε από την αλιεία όσο μπορούμε και για όσο διαθέτουμε χρήματα. Έναντι του ψαρέματος, εκείνες τις μέρες υλοποιούμε τις δράσεις μας, πηγαίνοντας στις βόρειες ακτές της Αμοργού (Βλυχάδα, Ναυάγιο Κ. Μεριάς, Αγ. Σαράντα, Τυροκόμο, Μακρί, Μεγάλη και Μικρή Βλυχάδα Αιγιάλης κ.α.), που δεν είναι προσβάσιμες από τη στεριά και μαζεύουμε σκουπίδια, ικανοποιώντας τον δεύτερο στόχο μας, την υιοθέτηση ενός βιώσιμου τρόπου αντιμετώπισης της ολοένα αυξανόμενης ρύπανσης των ακτών από πλαστικά», μου αναφέρει ο κύριος Κρόσμαν κατά την τηλεφωνική μας επικοινωνία.

Ο τρίτος στόχος των μελών του Αμοργόραμα, είναι να εμπνεύσουν τους συναδέλφους ψαράδες, τις αλιευτικές κοινότητες, αλλά και τον εκάστοτε Δήμο, ώστε να αρχίσουν να οργανώνονται αντίστοιχες δράσεις στις ακτές άλλων νησιών, καθώς οι ανάγκες είναι μεγάλες. Όπως μου τονίζει ο κ. Κρόσμαν, οι δράσεις είναι σημαντικό να διεκπεραιώνονται από επαγγελματίες ψαράδες, καθώς εκείνοι διαθέτουν τις αναγκαίες πρακτικές γνώσεις σχετικά με τις καιρικές συνθήκες, τα θαλάσσια ρεύματα, τη συγκέντρωση των σκουπιδιών και τον τρόπο με τον οποίο θα προσελκύσουν τις ακτές με το αλιευτικό τους σκάφος και ένα μικρό βαρκάκι, στο οποίο φορτώνονται και μεταφέρονται τα σκουπίδια. 

H σπουδαία αυτή πρωτοβουλία του Αλιευτικού Συλλόγου της Αμοργού, πραγματοποιείται σε συνεργασία με το Cyclades Preservation Fund και την Enaleia (στα πλαίσια της δράσης της Mediterranean Cleanup powered by Enaleia), με την υποστήριξη του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, του Δήμου Αμοργού, της εταιρείας Antipollution και της Blue Star Ferries. Η Enaleia, στηρίζει τη δράση και στο κομμάτι της ανακύκλωσης που ακολουθεί έπειτα από τη συγκέντρωση των σκουπιδιών.
«Αφού μαζέψουμε τα απορρίμματα, τα πηγαίνουμε σε έναν κάδο που μας έχει διαθέσει η Enaleia, ο οποίος βρίσκεται στα Κατάπολα, το κεντρικό λιμάνι του νησιού. Πρόκειται για ένα container-πρέσα το οποίο πρεσάρει τα σκουπίδια και όταν ο κάδος γεμίζει, η Enaleia αναλαμβάνει να τον μεταφέρει στον Πειραιά, ενώ στη συνέχεια, τα συμπιεσμένα απορρίμματα παίρνουν το δρόμο της ανακύκλωσης, στη μονάδα ανακύκλωσης της εταιρείας Antipollution. Σύμφωνα με την πληροφόρηση που είχαμε σχετικά με τον τελευταίο κάδο που στείλαμε στον Πειραιά, η ανακύκλωση έφτασε στο 60 με 64%, που θεωρείται ένα πολύ υψηλό ποσοστό». 

Σε συνεργασία με την Enaleia, τα μέλη του Amorgorama συλλέγουν ξεχωριστά – πέραν των απορριμμάτων – τα παλιά αλιευτικά δίχτυα, τα οποία είναι πολύ πιο ανθεκτικά από τα υπόλοιπα είδη πλαστικού και νάιλον. Όσα δίχτυα συλλεχθούν, πρόκειται να υποστούν ειδική επεξεργασία και να ενταχθούν στην κυκλική οικονομία, με σκοπό τη δημιουργία νέων βιώσιμων προϊόντων – από καλτσάκια μέχρι μαγιό και τσάντες.
«Για αυτό το έτος αναμένεται να πραγματοποιήσουμε τρεις-τέσσερις ακόμη δράσεις. Πριν από λίγες ημέρες, ανέβηκε στο Facebook μας υλικό από μία ακόμη δράση που φέραμε εις πέρας, ενώ αναμένονται μέσα στις επόμενες ημέρες φωτογραφίες από δύο ακόμη δράσεις. Αυτή τη στιγμή, εξαιτίας των μελτεμιών στις βόρειες ακτές, βρισκόμαστε σε αναμονή μέχρι να κοπάσουν. Ο πρώτος κάδος σκουπιδιών του Αμοργόραμα, έφυγε από την Αμοργό έχοντας σχεδόν 4 τόνους πλαστικού, ενώ ο δεύτερος είχε σχεδόν 6 τόνους. Μέχρι σήμερα, έχουμε μαζέψει πάνω από 10 τόνους και έχουμε ένα ακόμη μισογεμάτο container, οπότε όταν γεμίσει και θα είναι έτοιμο να οδηγηθεί στον Πειραιά, θα έχουμε ξεπεράσει σίγουρα τους 10 τόνους. Για να γίνει αντιληπτή η ποσότητα για την οποία μιλάμε, αρκεί να σας πω ότι μία σακούλα με πλαστικά δεν ζυγίζει πάνω από 5-10 κιλά καθώς το πλαστικό είναι ελαφρύ υλικό».