ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Πώς μπορείς να μιλάς για συναίνεση;

Λίγο πριν εκπνεύσει ο Ιούλιος, ξυπνήσαμε με την είδηση πως, ένας 53χρονος αστυνομικός και προπονητής βόλεϊ, βίαζε κατ’ εξακολούθηση ένα 14χρονο κορίτσι, μαθήτρια Β’ Γυμνασίου, στη Λέσβο. Σύμφωνα με τις πληροφορίες, ο άντρας ασελγούσε στην ανήλικη αθλήτρια και μαθήτριά του από τον Ιανουάριο του 2022, ενώ προσπαθούσε να την πείσει να βιντεοσκοπήσει τις αποτρόπαιες πράξεις του. Μερικές ώρες μετά τη γνωστοποίηση της είδησης, άρχισαν να αναδύονται μαρτυρίες και άλλων κοριτσιών, που αφορούσαν την αποπλάνησή τους από τον αστυνομικό.

Οι πληροφορίες που έφτασαν στ’ αυτιά και τα μάτια μας, φανέρωσαν όλο το σκοτάδι και την τερατώδη όψη της ανθρώπινης ύπαρξης. Σύμφωνα με τη δικογραφία, ο άντρας οδήγησε το κοριτσάκι σε απομονωμένη και σκοτεινή τοποθεσία, της ζήτησε να κατέβει από το αυτοκίνητο και με απότομη κίνηση, την έστρεψε με τρόπο ώστε να έχει στην πλάτη της σε αυτόν. Στη συνέχεια, της κατέβασε το σορτσάκι και το εσώρουχο.

Το κορίτσι, δεν είχε προηγούμενη σεξουαλική εμπειρία και «ζητούσε επανειλημμένα από τον αστυνομικό να σταματήσει». Αγνοώντας κάθε κραυγή της, την ακινητοποίησε, διείσδυσε και μετά από δέκα λεπτά εκσπερμάτωσε στο χώμα. Το παιδί, διέκρινε ίχνη αίματος στο εσώρουχό του, το οποίο μόλις επέστρεψε στο σπίτι της, πέταξε στα σκουπίδια.

Προφυλακιστέος κρίθηκε ο 53χρονος δράστης

Ο 53χρονος Ευστράτιος Μυρογιάννης, όπως είναι το όνομα του δράστη, συνελήφθη από την Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων Σωμάτων Ασφαλείας, κατηγορούμενος για «γενετήσιες πράξεις με ανήλικους ή ενώπιον τους, που συμπλήρωσαν τα 12 και όχι τα 15 έτη, κατάχρηση ανηλίκων σε γενετήσιες πράξεις και προσέλκυση παιδιών για γενετήσιους λόγους», ενώ τέθηκε σε διαθεσιμότητα. Μάλιστα, την 1η Αυγούστου, η ΕΛ.ΑΣ. έδωσε στη δημοσιότητα τα στοιχεία του κατόπιν εισαγγελικής εντολής. 

Αυτή τη στιγμή, έπειτα από τη χθεσινή απολογία του στο Δικαστικό Μέγαρο Μυτιλήνης και την οργή του κόσμου που βρέθηκε σαν χείμαρρος έξω από τη δικαστική αίθουσα, ο κατηγορούμενος βρίσκεται προφυλακιστέος, επιμένοντας ωστόσο να ισχυρίζεται με θράσος ότι «οι σεξουαλικές σχέσεις με την ανήλικη έγιναν με τη συναίνεσή της». Βαδίζοντας στον ίδιο δρόμο, ο προκλητικός δικηγόρος του δήλωσε σε τοπική εφημερίδα πως «δεν υπήρχε βιασμός – το κορίτσι τα ήθελε». 

«Δυστυχώς υπήρχε σχέση μεταξύ τους και το λάθος του πελάτη μου, κάτι που και εγώ του επανέλαβα και το αναγνωρίζει και φαίνεται μετανιωμένος, είναι ότι σύναψε σχέση με μία ανήλικη ενώ αυτό δεν έπρεπε να γίνει». Τα λόγια αυτά, βουίζουν επίμονα στο κεφάλι μας, στην προσπάθειά μας να καταλάβουμε πώς γίνεται να μιλάμε για συναίνεση στην περίπτωση ενός παιδιού, ενός ανήλικου κοριτσιού, που μάλιστα δεν έχει συμπληρώσει τα 15 έτη.

Μη ευσταθής η συναίνεση στη διενέργεια γενετήσιας πράξης

Μιλώντας στην Popaganda, η ασκούμενη Δικηγόρος Ελένη Ανδρώνη διευκρινίζει αρχικά πως «η κατηγορία της “διενέργειας γενετήσιας πράξης με ανήλικο ή ενώπιον ανηλίκου” (όπως χαρακτηρίζεται νομικά ο βιασμός στις περιπτώσεις ανηλίκων), προβλέπεται στο Άρθρο 339 του Ποινικού Κώδικα». Νομικά, ανήλικα στην Ελλάδα είναι τα άτομα κάτω των 15 ετών και σε αυτή την περίπτωση, το ζήτημα της συναίνεσης δεν υφίσταται βάσει νόμου, ενώ ανάλογα με το αν το ανήλικο θύμα έχει συμπληρώσει τα 12 ή 14 έτη, οι κατηγορίες διαμορφώνονται διαφορετικά.

Χαρακτηριστικά, το 2018, με αφορμή την υπόθεση βιασμού ενός 13χρονου τότε κοριτσιού από έναν ενήλικα ηλικίας 20 ετών, εκδόθηκε από το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο η κομβική απόφαση που ήρθε να ακυρώσει την πρωτοβάθμια απόφαση του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου Κατερίνης, η οποία είχε αθωώσει τον δράστη που προέβη σε γενετήσιες πράξεις, καθώς θεωρήθηκε ότι όλα έγιναν με τη συναίνεση του κοριτσιού. «Αυτή η απόφαση ακυρώθηκε και πλέον έχει διατυπωθεί ρητά ότι δεν υπάρχει συναίνεση του ανηλίκου σε τέτοιου είδους πράξεις – ακόμη και αν υπάρχει ο ισχυρισμός της ύπαρξης ερωτικής σχέσης μεταξύ των δύο, καθώς αυτός δεν αίρει τον άδικο χαρακτήρα της γενετήσιας πράξης ως άνω αξιόποινης πράξης», εξηγεί η Ελένη Ανδρώνη. 

«Στην περίπτωση του 14χρονου σήμερα κοριτσιού από τη Λέσβο, δεδομένου ότι όταν υπέστη τη γενετήσια πράξη ήταν 13 ετών, ο δράστης θα τιμωρηθεί με την κατηγορία της γενετήσιας πράξης κατ’ εξακολούθηση και κατά συρροή με ανήλικο που έχει συμπληρώσει τα 12 έτη, αντιμετωπίζοντας ποινή κάθειρξης έως και 10 χρόνια».

Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 339 παρ. 1 ΠΚ του Ποινικού Κώδικα, «όποιος ενεργεί ασελγή πράξη με πρόσωπο νεότερο από 15 ετών ή το παραπλανά με αποτέλεσμα να ενεργήσει ή να υποστεί τέτοια πράξη, τιμωρείται, αν δεν υπάρχει περίπτωση να τιμωρηθεί βαρύτερα για το έγκλημα του άρθρου 351Α, ως εξής: α) αν ο παθών δεν συμπλήρωσε τα 12 έτη, με κάθειρξη τουλάχιστον 10 ετών, β) αν ο παθών συμπλήρωσε τα 12 αλλά όχι τα 14 έτη, με κάθειρξη μέχρι 10 ετών και γ) αν συμπλήρωσε τα 14 και μέχρι τα 15 έτη, με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών». Οι εν λόγω διατάξεις, έρχονται να προστατεύσουν το έννομο αγαθό της ενηλικότητας και την αθωότητα της παιδικής ηλικίας.

Το αδίκημα της προσέλκυσης παιδιών για γενετήσιους λόγους

Όπως αποκαλύφθηκε στη δικογραφία, μεταξύ άλλων ενεργειών, ο συλληφθείς επικοινωνούσε με τη 14χρονη μαθήτρια, αλλά και με άλλα ανήλικα κορίτσια, μέσω λογαριασμού που διατηρούσε στα social media, χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο «Μέγας Αλέξανδρος».

Δεδομένου ότι πολύ πρόσφατα, στο Άρθρο 348Β του Ποινικό Κώδικα προστέθηκε το αδίκημα που αφορά την προσέλκυση παιδιών για γενετήσιους λόγους και τιμωρεί όποιον χρησιμοποιεί πληροφοριακά συστήματα για να προτείνει σε ανήλικο να συναντηθούν ώστε να συνευρεθούν, ο 53χρονος αστυνομικός-προπονητής θα μπορούσε να έρθει αντιμέτωπος και με αυτή την κατηγορία. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι η συγκεκριμένη ενέργεια τιμωρείται όταν οδηγήσει σε μία συνάντηση, ανεξάρτητα από το αν εν τέλει θα διαπραχθεί η γενετήσια πράξη (που τιμωρείται βάσει του Άρθρου 339).

Η καινοτόμος αυτή προσθήκη, όπως λέει η Ελένη Ανδρώνη, «έρχεται να συμβάλλει σημαντικά και στην καταπολέμηση του φαινομένου του online grooming – δηλαδή της άσκησης πίεσης προς ένα παιδί, ώστε να προβεί σε μία διαδικτυακή ενέργεια, όπως η αποστολή φωτογραφιών ή βίντεο γυμνού περιεχομένου. Αν και ακόμη το συγκεκριμένο αδίκημα δεν έχει εφαρμοστεί σε κάποια υπόθεση, θεωρητικά, στην ελληνική έννομη τάξη το φαινόμενο πλέον τιμωρείται», καταλήγει.

Αφήνοντας για λίγο το νομικό κομμάτι στην άκρη, υπάρχει κάτι πολύ βαθιά αποτυπωμένο στη ψυχή ενός έφηβου κοριτσιού που καθιστά τις γενετήσιες πράξεις τόσο αποτρόπαιες. Ξεκινώντας από τη σωματική και ορμονική ανάπτυξη ενός παιδιού που βρίσκεται στην τρυφερή ηλικία των 13-14 ετών και φτάνοντας στην αδυναμία κρίσης που χαρακτηρίζει αυτές τις ηλικίες, ο νους μας δεν μπορεί να διανοηθεί πώς ένας ενήλικας – και μάλιστα ένα πρόσωπο αναφοράς όπως ο προπονητής – μπορεί να εκμεταλλευτεί «τις αδυναμίες» και τις ευαισθησίες που χαρακτηρίζουν την παιδική ηλικία, για να ικανοποιήσει τις σεξουαλικές του ορέξεις. Ακόμη κι αν το θύμα δεν θεωρείται νομικά ανήλικο, αλλά δεν παύει να είναι ένα έφηβο παιδί, η συναισθηματική χειραγώγηση που υφίσταται από έναν ενήλικα προκειμένου ο ίδιος να ικανοποιηθεί σεξουαλικά, δεν παύει να έχει το ίδιο ψυχικό αποτύπωμα.

Λουίζα Σολομών-Πάντα