Σαν κεραυνός εν αιθρία έφτασε στα μάτια μας ο πίνακας με τις 6 κατηγορίες αμοιβών για τις επεμβάσεις στα απογευματινά χειρουργεία του ΕΣΥ, η έναρξη των οποίων έχει προγραμματιστεί για τις αρχές Μαρτίου από την ηγεσία του υπουργείου Υγείας. Όπως διατείνεται η κυβέρνηση, στόχος τους είναι η γρηγορότερη εξυπηρέτηση της λίστας αναμονής των τακτικών χειρουργείων, ενώ εκτιμά ότι η δυναμικότητα του συστήματος με τα απογευματινά χειρουργεία θα αυξηθεί κατά τουλάχιστον 20%.
Παράλληλα, το υπουργείο προβλέπει πως με τη λειτουργία των απογευματινών αναμένεται να καταστεί μία θέση χειρουργού και αναισθησιολόγου στο ΕΣΥ πιo ελκυστική, ενώ επιχειρηματολεί υπέρ των αμοιβών που θα καταβάλλει ο ασθενής προκειμένου να χειρουργηθεί (θα κυμαίνονται ανάλογα με την βαρύτητα της επέμβασης από 300 ευρώ έως 2.000 ευρώ), λέγοντας πως είναι υποδιπλάσιες από αυτές που θα έδινε αν επέλεγε τον ιδιωτικό τομέα. Σκοπός του υπ. Υγείας είναι «τα απογευματινά χειρουργεία είναι να είναι ανταγωνιστικά των ιδιωτικών κλινικών».
Για τα απογευματινά χειρουργεία, οι επεμβάσεις θα χωρίζονται σε έξι κατηγορίες με βάση ιατρικά κριτήρια και στο πρότυπο που εφαρμόζουν οι ασφαλιστικές εταιρείες. Για τις πολύ μικρές χειρουργικές επεμβάσεις (π.χ. απλός καταρράκτης) ο ασθενής θα καταβάλλει 300 ευρώ, για τις μικρές επεμβάσεις (π.χ. βουβωνοκήλη) 500 ευρώ, για τις μεσαίες (π.χ. χολοκυστεκτομή) 900 ευρώ, για τις μεγάλες επεμβάσεις 1.200 ευρώ και για τα βαριά χειρουργεία 1.600 ευρώ και για τα εξαιρετικά βαριά χειρουργεία (π.χ. καρδιοχειρουργική επέμβαση) 2.000 ευρώ. Όπως γνωρίζουμε έως τώρα, τα ποσά των χειρουργείων θα επιμερίζονται στα μέλη της χειρουργικής ομάδας και προϋπόθεση για να λάβει άδεια απογευματινών χειρουργείων μία κλινική είναι να εξυπηρετεί με τον ίδιο ρυθμό που κάνει τώρα τα πρωινά τακτικά χειρουργεία – πράγμα το οποίο γεννά ερωτήματα για το κατά πόσο αυτό θα είναι εφικτό, δεδομένης της υποστελέχωσης και των υπερωριών που ήδη πραγματοποιούν οι εργαζόμενοι/ες. Οι ασθενείς θα έχουν επίσης ελεύθερη επιλογή κλινικής και χειρουργείου, καθώς σε 3 μήνες θα μπορούν να βλέπουν online και σε πραγματικό χρόνο τις λίστες αναμονής στην ενιαία λίστα χειρουργείων.
Επιπλέον, σύμφωνα με το Υπουργείο, για τα περιστατικά με αναμονή άνω των 4 μηνών (περίπου 50.000), οι ασθενείς θα εξυπηρετούνται δωρεάν στα απογευματινά χειρουργεία, με χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας ύψους 60 εκατ. ευρώ, και θα υπάρξει προτεραιοποίηση των περιστατικών αυτών βάσει χρονολογικής σειράς. Σε περιοχές όπου τα νοσοκομεία δεν είναι σε θέση να κάνουν απογευματινά χειρουργεία, τα περιστατικά αυτά θα εξυπηρετηθούν από ιδιωτικές κλινικές χωρίς χρέωση για τους ασθενείς. Οπως γνωστοποίησε ο υφυπουργός Υγείας, Μάριος Θεμιστοκλέους, συνολικά αυτή τη στιγμή σε αναμονή για χειρουργείο βρίσκονται 102.634 περιστατικά, εκ των οποίων 44.459 (43%) περιμένουν έως 4 μήνες, 31.954 (31%) 4 έως 12 μήνες και 26.221 (26%) περισσότερους από 12 μήνες, με το σοβαρότερο πρόβλημα να εντοπίζεται στη Βόρεια Ελλάδα. Από το σύνολο των περιστατικών σε αναμονή άνω των 4 μηνών, 48% είναι εγγεγραμμένα σε λίστες νοσοκομείων της 3ης Υγειονομικής Περιφέρειας (ΥΠΕ) Μακεδονίας και της 4ης ΥΠΕ Μακεδονίας Θράκης.
Απαντώντας στους ισχυρισμούς της αντιπολίτευσης περί ιδιωτικοποίησης του ΕΣΥ, ο υπ. Υγείας, Άδωνις Γεωργιάδης, δήλωσε πως, «Δεν ιδιωτικοποιούμε το ΕΣΥ. Θα είναι κάποιος ανόητος να πιστεύει ότι δεν χρειαζόμαστε το ΕΣΥ. Σκοπός μας είναι η ισχυροποίησή του και η ενίσχυση του δημοσίου χαρακτήρα του. Αν και πιστεύω στις δυνάμεις της ιδιωτικής οικονομίας, δεν πιστεύω ότι κανένα κράτος στην Ευρώπη δεν μπορεί να αντικαταστήσει τη δημόσια υγειονομική περίθαλψη». Και πρόσθεσε: «Εμείς δεν λέμε σήμερα στα νοσοκομεία ότι σε ένα μήνα θα θεσπίσετε απογευματινά χειρουργεία. Εμείς ζητάμε να μας πουν ποιοι μπορούν και ποιοι θέλουν. Την απόφαση θα παίρνουν από κοινού οι κλινικές με τη διοίκηση του νοσοκομείου».
Παρά τις «διαβεβαιώσεις» του Υπουργείου για ενίσχυση του ΕΣΥ μέσω της λειτουργίας των απογευματινών ιατρείων, ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, η Ομοσπονδία Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος και η Ένωση Νοσοκομειακών Γιατρών Αθήνας και Θεσσαλονίκης, εκφράζουν τις αντιδράσεις και τις ανησυχίες τους για τη δημιουργία ασθενών δύο ταχυτήτων και την περαιτέρω εξάντληση των γιατρών.
Η λειτουργία των απογευματινών θεωρούμε πως θα επιφέρει μια σοβαρή επιδείνωση των ήδη πολλών και μη ποιοτικών ωρών εργασίας, επομένως, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να προσελκύσει γιατρούς, αλλά αντίθετα θα τους ωθήσει στον ιδιωτικό τομέα.
Στην Popaganda μίλησε για τα επί πληρωμή χειρουργεία ο Βασίλειος Τσάπας, Επιμελητής Αˊ, Ειδικός Παθολόγος – Εντατικολόγος στη Μονάδα Εντατικής Θεραπείας Γ.Ν.Θ. Παπαγεωργίου και μέλος του ΔΣ της Ένωσης Νοσοκομειακών Γιατρών Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με τον ίδιο, «Δεν μπορεί πραγματικά όλο αυτό με τα απογευματινά ιατρεία να δουλέψει, δεδομένου ότι το προσωπικό που υπάρχει αυτή τη στιγμή στο ΕΣΥ – στα περισσότερα νοσοκομεία της χώρας – δεν φτάνει ούτε για να φέρει εις πέρας τα πρωινά χειρουργεία. Κάτι τέτοιο θα γίνει εις βάρος της ασφάλειας και των γιατρών και των ασθενών. Στη Θεσσαλονίκη συγκεκριμένα, στο Παπανικολάου και το Ιπποκράτειο, η στελέχωση στο αναισθησιολογικό βρίσκεται κάτω από το 50% που προβλέπουν οι οργανικές θέσεις των νοσοκομείων, και, όπως ήδη γνωρίζετε, πολλές χειρουργικές αίθουσες είναι κλειστές. Οι γιατροί πραγματοποιούν ήδη 10 με 12 εφημερίες τον μήνα, πολλοί με μόλις τρεις ώρες ύπνο. Πώς θα δουλέψουν αυτοί οι άνθρωποι και το απόγευμα; Πολύ λίγα νοσοκομεία μπορούν με όρους ασφάλειας να προσφέρουν απογευματινά ιατρεία».
Απαντώντας στο επιχείρημα του υπουργείου, πως, τα απογευματινά χειρουργεία θα καταστήσουν πιο δελεαστικό το ΕΣΥ και θα προσελκύσει γιατρούς και νοσηλευτές αντιμετωπίζοντας το πρόβλημα της υποστελέχωσης, ο κ. Τσάπας εξηγεί πως, «Γιατροί φεύγουν από μεγάλα νοσοκομεία του ΕΣΥ και δεν επιστρέφουν, γιατί οι αμοιβές τους και οι συνθήκες εργασίας δεν ανταποκρίνονται στις υπηρεσίες που θέλουν να προσφέρουν. Το επιχείρημα αυτό είναι επομένως προσχηματικό και δεν μπορεί να δουλέψει. Κάνουμε ήδη μια βαριά δουλειά, την πρωινή, και μία ακόμα πιο βαριά, εκείνη της εφημερίας. Πώς θα κάνουμε τρίτη δουλειά (σ.σ. τα απογευματινά χειρουργεία) για να αυξήσουμε το εισόδημά μας; Το ΕΣΥ αυτή τη στιγμή είναι η τελευταία επαγγελματική επιλογή για έναν γιατρό. Η λειτουργία των απογευματινών θεωρούμε πως θα επιφέρει μια σοβαρή επιδείνωση των ήδη πολλών και μη ποιοτικών ωρών εργασίας, επομένως, κάτι τέτοιο δεν μπορεί να προσελκύσει γιατρούς, αλλά αντίθετα θα τους ωθήσει στον ιδιωτικό τομέα».
Πριν από μερικούς μήνες, η κυβέρνηση εξήγγειλε πως θα προκηρύξει περίπου 6000 θέσεις ιατρικού προσωπικού και 4000 θέσεις νοσηλευτών, ώστε να απαντήσει στις επιτακτικές ανάγκες του ΕΣΥ. Ο γιατρός σχολιάζει σχετικά ότι, «Τον Νοέμβριο του ‘23 ο τότε υπ. Υγείας στη συνάντησή του με την ΟΕΝΓΕ, είχε διαβεβαιώσει ότι μέχρι το τέλος του Ιανουαρίου του ‘24 θα έχουν προκηρυχθεί 1250 θέσεις ειδικών γιατρών ΕΣΥ. Κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί μέχρι σήμερα και τώρα μιλάμε για 6000 θέσεις. Στη συνάντηση δε του κ. Γεωργιάδη πριν από λίγες μέρες με την ΟΕΝΓΕ, είπε πως στην επόμενη προκήρυξη εντός μερικών ημερών, θα προκηρυχθούν 600 με 700 θέσεις ειδικών γιατρών. Δεν ξέρουμε τι να πιστέψουμε. Όπως και να ‘χει, τα οργανογράμματα αυτά ανταποκρίνονται στις προ 20 ετών ανάγκες της κοινωνίας και όχι στη σημερινή κατάσταση του ΕΣΥ».
Αναφορικά με τη νομιμότητα των επί πληρωμή χειρουργείων στο δημόσιο σύστημα υγείας, ο ίδιος επισημαίνει πως, «Θα καταστεί νόμιμο και νομότυπο αφού η κυβέρνηση νομοθετεί, όμως πρόκειται για κάτι βαθύτατα ανήθικο από τη στιγμή που όλοι μας πληρώνουμε κάθε μήνα τον πόρο που ονομάζεται Εθνικό Σύστημα Υγείας – για το οποίο μέχρι τώρα συνταγματικά λέγαμε ότι είναι δημόσιο για όλους και δωρεάν, στη βάση της σοβαρότητας της πάθησης και της κατάστασης του ασθενούς. Τώρα δημιουργείται μια επιπλέον κατηγορία, εκείνη των ανθρώπων που έχουν να δώσουν τα 500 ή 2000 ευρώ. Όσοι δεν έχουν τη δυνατότητα αυτή, συνειδητοποιούν ότι “οι άλλοι” είναι πιο ίσοι από αυτούς. Μιλάμε για δύο ταχύτητες ασθενών: Όσους περιμένουν υπομονετικά, για μήνες, ακόμα και χρόνια, και εκείνους που θα χειρουργούνται μέσα σε λίγες μέρες εφόσον έχουν να διαθέσουν χρήματα».
Το σχόλιό του παραθέτει στην Popaganda και ο κ. Πάνος Παπανικολάου, γ.γ. ΟΕΝΓΕ και Διευθυντής Νευροχειρούργος στο Γενικό Νοσοκομείο Νίκαιας. Όπως λέει, «Θέλουμε να πιστεύουμε αρχικά πως τα έκτακτα χειρουργεία θα γίνονται όπως πριν. Πέρα από αυτά τώρα, μια εξαιρετικά βαριά νευροχειρουργική π.χ. επέμβαση για περίπλοκο όγκο εγκεφάλου, διαρκεί περίπου 12 ώρες. Πώς θα διαχωρίζονται τα πρωινά από τα απογευματινά χειρουργεία; Μην ξεχνάμε επίσης πως υπάρχει ένα ευρωπαϊκό νομοθετικό πλαίσιο που ορίζει την ασφάλεια της δουλειάς του γιατρού. Ορίζει ότι ο γιατρός πρέπει να δουλεύει ως 48 ώρες την εβδομάδα. Ήδη εδώ οι γιατροί δουλεύουν παραπάνω στα περισσότερα νοσοκομεία, με αποτέλεσμα να αναγκάζονται να παρέχουν υπηρεσίες υγείας με ανασφαλείς όρους. Πώς θα ανταπεξέλθουν τώρα με τουλάχιστον 5 επιπλέον ώρες στα απογευματινά;
Δεν είναι παράλογο να πιστεύουμε πως η κυβέρνηση έχει ωθήσει τα πράγματα επίτηδες στο να απαιτείται αναμονή έως και 1-1μιση χρόνο για να χειρουργηθεί ένας ασθενής. Αν είχαν διορίσει μερικούς νοσηλευτές στα χειρουργεία, αυτή τη στιγμή θα λειτουργούσαν και οι 10 χειρουργικές αίθουσες καθημερινά που είναι πλήρως εξοπλισμένες, και δεν θα υπήρχαν λίστες αναμονής – άρα δεν θα υπήρχε η ανάγκη των επί πληρωμή χειρουργείων. Αυτοί που τώρα θέλουν να λύσουν το πρόβλημα βάζοντας τον κόσμο να πληρώσει, είναι εκείνοι που το έχουν δημιουργήσει – τη στιγμή μάλιστα που ο ίδιος κόσμος έχει πληρώσει ουκ ολίγες ασφαλιστικές εισφορές περίθαλψης και είναι και σκληρά φορολογούμενος για να μπορεί να υφίσταται το ΕΣΥ. Πού πηγαίνουν λοιπόν οι ασφαλιστικές εισφορές περίθαλψης αφού δεν φτάνουν για την εύρυθμη λειτουργία των δημόσιων νοσοκομείων; Πού πηγαίνουν τα λεφτά του ΕΟΠΥΥ;».