ΡΕΠΟΡΤΑΖ

Εσύ ξέρεις τι θα κάνεις αν κάποιος εκδηλώσει αυτοκτονικές σκέψεις ή επιχειρήσει να αυτοκτονήσει;

Πριν από μερικές εβδομάδες, ο 23χρονος φοιτητής, Βασίλης Τσαρακτσίδης, πήρε την απόφαση να δημοσιοποιήσει την προσωπική του ιστορία σχετικά με το bullying που βιώνει τα τελευταία χρόνια από συμφοιτητές του. Έχοντας προχωρήσει σε καταγγελία και μήνυση απ’ τον Φεβρουάριο – χωρίς να έχει παρέμβει κανείς μέχρι σήμερα – ο Βασίλης βρήκε την περασμένη εβδομάδα γραμμένη τη φράση «Όλοι σε θέλουν νεκρό», στον τοίχο του σπιτιού του, ενώ τον περασμένο Αύγουστο δέχτηκε στα social media το μήνυμα «Να καείς στις φωτιές ζωντανός αξιολύπητε».

Ο ίδιος μοιράστηκε πως έχει σκεφτεί να δώσει τέλος στη ζωή του εξαιτίας του φόβου και του έντονου άγχους που του έχουν προκαλέσει τα περιστατικά εκφοβισμού. Παρά την επιβάρυνση της ψυχικής του υγείας, που τον οδήγησε να ακολουθήσει ψυχιατρική φαρμακευτική αγωγή, βρήκε τη δύναμη να μιλήσει δημόσια για όσα έχει υποστεί.

Μία ημέρα αφότου πληροφορήθηκα για τις τελευταίες εξελίξεις στην ιστορία του Βασίλη, έφτασε στ’ αυτιά μου η είδηση για μία γυναίκα του φιλικού μου περιβάλλοντος, η οποία αναρτώντας μία δημοσίευση στον τοίχο ομάδας του Facebook ανέφερε πως θέλει να βάλει τέλος στη ζωή της. Ύστερα από προσπάθειες κοντινών της προσώπων, κατάφερε να κατευνάσει τις σκέψεις της.

Εκείνες τις ημέρες, γεννήθηκε η απορία: Πώς μπορούμε να βοηθήσουμε έναν άνθρωπο με αυτοκτονικό ιδεασμό; Τι κάνουμε στην περίπτωση που ένας άνθρωπος επιχειρεί να αυτοκτονήσει;Ανά τον κόσμο, σημειώνεται ένας θάνατος από αυτοκτονία κάθε 40 δευτερόλεπτα, ενώ η αυτοχειρία αποτελεί τη δεύτερη πιο συνήθη αιτία θανάτου για τους νέους ηλικίας 15-29 ετών. Σύμφωνα με τα τελευταία επίσημα στοιχεία της ΕΛ.ΣΤΑΤ. που αφορούν το έτος 2017, ο καταγεγραμμένος αριθμός των αυτοκτονιών στην Ελλάδα ανήλθε στους 523 θανάτους ετησίως, ενώ οι μη θανατηφόρες απόπειρες αυτοκτονίας εκτιμάται ότι είναι σχεδόν 25 φορές περισσότερες από τις καταγεγραμμένες αυτοκτονίες.

Στα πιο πρόσφατα στοιχεία που παραθέτει το Παρατηρητήριο Αυτοκτονιών του Κέντρου για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας της ΚΛΙΜΑΚΑ, τον Νοέμβριο του 2021, καταγράφηκαν οι περισσότερες αυτοκτονίες σε σχέση με τα στοιχεία του Παρατηρητηρίου για τον ίδιο μήνα, εδώ και 7 συνεχόμενα έτη. Η αύξηση που παρατηρείται, χωρίς να μπορούμε να γνωρίζουμε τα ακριβή αίτια, φαίνεται πως σχετίζεται και με τον αντίκτυπο της κρίσης δημόσιας υγείας που διανύει η χώρα μας τα τελευταία δύο χρόνια εξαιτίας της Covid-19. Τα υψηλότερα μάλιστα ποσοστά αυτοκτονιών στις περιφέρειες, παρουσιάζονται στην Θεσσαλία, την Κεντρική Μακεδονία και την Κρήτη. Η πλειοψηφία των αυτοχείρων ήταν άντρες (79%) ενώ το ποσοστό των γυναικών ανήλθε στο 21%.

Κατανοώντας αν ένα άτομο έχει αυτοκτονικές σκέψεις

Μιλώντας στην Popaganda, η Κλινική Ψυχολόγος και Συνθετική Ψυχοθεραπεύτρια, Παυλίνα Καραγάννη, τονίζει τη σημαντικότητα του να έχουμε στη διάθεσή μας ορισμένα εργαλεία και γνώσεις, με τα οποία θα μπορέσουμε, τόσο να κατανοήσουμε αν ένα άτομο του κύκλου μας εκδηλώνει αυτοκτονικές σκέψεις, όσο και να βοηθήσουμε έναν άνθρωπο ο οποίος επιχειρεί να βάλει τέλος στη ζωή του:

«Καταρχάς, αναζήτα προειδοποιητικά σημάδια. Εάν ένα άτομο αναφέρεται συχνά στην αυτοκτονία, δηλώνοντας για παράδειγμα «Μακάρι να ήμουν νεκρός», «Μακάρι να μην είχα γεννηθεί» ή «θέλω να πεθάνω», υπάρχει αυξημένος κίνδυνος ύπαρξης αυτοκτονικού ιδεασμού. Η κοινωνική απομόνωση, οι έντονες εναλλαγές της διάθεσης, η επικίνδυνη κατανάλωση αλκοόλ ή ναρκωτικών, οι αλλαγές στον ύπνο ή τη διατροφή, η επικίνδυνη οδήγηση και η ενασχόληση με τη βία ή το θάνατο, αποτελούν ορισμένα ακόμη σημάδια. Επίσης, ο αποχαιρετισμός ανθρώπων σαν να μην πρόκειται να τους ξαναδεί, αποτελεί μία ακόμη ένδειξη.

Θέσε ερωτήσεις και άκου προσεκτικά. Είναι πολύ σημαντικό να επιδεικνύουμε ψυχραιμία και ενσυναίσθηση. Μπορούμε να προσπαθήσουμε να ανακουφίσουμε το άτομο, ρωτώντας το με άμεσο και ευθύ τρόπο: Πώς αντιμετωπίζεις τις δυσκολίες που συμβαίνουν στη ζωή σου; Είχες ποτέ την επιθυμία να τα παρατήσεις; Έχεις σκεφτεί να κάνεις κακό στον εαυτό σου; Σκέφτεσαι τον θάνατο; Έχεις προσπαθήσει στο παρελθόν να βλάψεις τον εαυτό σου; Έχεις πρόσβαση και επικίνδυνα αντικείμενα όπως όπλα; Εάν το άτομο δηλώνει πως είναι αποφασισμένο να αυτοκτονήσει, μπορούμε να το ρωτήσουμε: Αισθάνεσαι τόσο άσχημα που σκέφτεσαι την αυτοκτονία; Εάν η απάντηση είναι ναι, ρωτάμε: Έχεις σκεφτεί πώς θα το κάνεις; Εάν η απάντηση είναι θετική: Έχεις ότι χρειάζεσαι για να το κάνεις; Εάν η απάντηση είναι ναι: Έχεις σκεφτεί πότε θα το κάνεις;

Ρωτώντας κάποιον για τις αυτοκτονικές σκέψεις του και τα αυτοκτονικά του συναισθήματα, δεν τον ωθούμε να κάνει κάτι αυτοκαταστροφικό. Αντιθέτως, του προσφέρουμε την ευκαιρία για συζήτηση, η οποία μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο να ενεργήσει αυτοκτονικά. Εάν το άτομο απαντήσει θετικά στις 4 τελευταίες ερωτήσεις, τότε είναι ζωτικής σημασίας να λάβουμε βοήθεια από έναν εκπαιδευμένο επαγγελματία ψυχικής υγείας, όσο το δυνατόν γρηγορότερα. Το άτομο μπορεί να χρειαστεί ακόμη και να νοσηλευτεί μέχρι να περάσει η κρίσιμη περίοδος.

Δείξε σεβασμό και αναγνώρισε τα συναισθήματα του ατόμου. Είναι πολύ σημαντικό να θυμόμαστε, πως παρόλο που κάποιος ο οποίος είναι αυτοκτονικός δεν σκέφτεται λογικά, τα συναισθήματά του δεν παύουν να είναι αληθινά.

Μην είσαι συγκαταβατικός ή επικριτικός. Για παράδειγμα, μην πεις σε κάποιον «Τα πράγματα θα μπορούσαν να είναι χειρότερα» ή «Έχεις τα πάντα στη ζωή σου». Αντ’ αυτού, κάντε ερωτήσεις όπως, «Τι σε κάνει να αισθάνεσαι τόσο άσχημα;», «Τι θα σε έκανε να νιώσεις καλύτερα;» ή «Πώς μπορώ να βοηθήσω;».

Μην υπόσχεσαι ποτέ να κρατήσεις μυστικές τις αυτοκτονικές σκέψεις κάποιου. Είναι απαραίτητο να δείχνουμε κατανόηση, όμως οφείλουμε να εξηγήσουμε ότι μπορεί να μην είμαστε σε θέση να κρατήσουμε μια τέτοια υπόσχεση αν πιστεύουμε ότι η ζωή του ατόμου βρίσκεται σε κίνδυνο.

Ενθάρρυνε το άτομο να καλέσει το 1018, την 24ωρη Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία και να αναζητήσει ψυχοθεραπεία. Ένα αυτοκτονικό ή σοβαρά καταθλιπτικό άτομο μπορεί να μην έχει την ενέργεια ή το κίνητρο να βρει βοήθεια. Εάν το άτομο δεν θέλει να συμβουλευτεί γιατρό ή πάροχο ψυχικής υγείας, μπορούμε να προτείνουμε τη βοήθεια από μια ομάδα υποστήριξης, μια κοινότητα, έναν δάσκαλο ή κάποιο άλλο αξιόπιστο άτομο. Φυσικά, είναι σημαντικό να προσφέρουμε υποστήριξη και συμβουλές, όμως παράλληλα είναι αναγκαίο να θυμόμαστε πως δεν είναι η δουλειά μας να αντικαταστήσουμε τον ρόλο ενός ειδικού.

Ενθάρρυνε το άτομο να αποφύγει το αλκοόλ και τη χρήση ναρκωτικών. Η χρήση ναρκωτικών ή αλκοόλ μπορεί να φαίνεται πως απαλύνει τα οδυνηρά συναισθήματα, όμως στην πραγματικότητα δύναται να οδηγήσει σε κάποια απερίσκεπτη συμπεριφορά ή να κάνει τον χρήστη να νιώσει περισσότερη θλίψη. Εάν το άτομο δεν μπορεί να απομακρυνθεί από τη χρήση, είναι σημαντικό προσφερθούμε να το βοηθήσουμε στην εύρεση κατάλληλης θεραπείας. Παράλληλα, φροντίζουμε να αφαιρέσουμε δυνητικά επικίνδυνα αντικείμενα από το σπίτι του ατόμου, αν είναι εφικτό».

Βοηθώντας ένα άτομο που επιχειρεί να αυτοκτονήσει

Σύμφωνα με την κα. Καραγάννη, «Αν κάποιο άτομο ετοιμάζεται να βάλει τέλος στη ζωή του, αρχικά μην το αφήσεις μόνο του (είτε αυτό αφορά τη φυσική, είτε την εξ αποστάσεως παρουσία σου). Προσπάθησε να μάθεις αν είναι υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών και πες σε ένα μέλος της οικογένειας ή κάποιον φίλο αμέσως τι συμβαίνει. Η εγγύτητα αποδεικνύεται ιδιαίτερα σημαντική. Σύμφωνα με τη Θεωρία των τριών βημάτων, ο David Klonsky και ο Alexis May θεωρούν ότι η «σύνδεση» είναι ένας βασικός προστατευτικός παράγοντας, όχι μόνο κατά της αυτοκτονίας στο σύνολό της, αλλά και όσον αφορά την κλιμάκωση των αυτοκτονικών σκέψεων. Η έρευνά τους έχει επίσης δείξει ότι η εγγύτητα λειτουργεί ως δικλείδα ασφαλείας ενάντια στην απελπισία και την ψυχική οδύνη.

Εάν η ζωή του ατόμου βρίσκεται σε άμεσο κίνδυνο και το άτομο διαθέτει όπλο ή άλλο επικίνδυνο αντικείμενο, κάλεσε το 100. Αυτή είναι μια έκτακτη ανάγκη που πρέπει να αντιμετωπιστεί άμεσα από την αστυνομία.

Αν πιστεύεις ότι μπορείς να το κάνεις με ασφάλεια, συνόδευσε το άτομο στο πλησιέστερο νοσοκομείο και στα επείγοντα περιστατικά. Δεδομένου ότι περισσότερες από 58 αυτοκτονίες και απόπειρες αυτοκτονίας έχουν λάβει χώρα σε Μονάδες Υγείας της χώρας τα τελευταία 8 χρόνια, είναι απαραίτητη η υιοθέτηση βασικών μέτρων και στρατηγικών χαμηλού κόστους στο πεδίο της πρόληψης της αυτοκτονίας εντός των νοσοκομείων. Η αναγνώριση και αξιολόγηση του κινδύνου αυτοκτονίας, η διαρκής ψυχιατρική παρακολούθηση της κλινικής εικόνας του ασθενούς, η πρόληψη επιδείνωσης της συμπτωματολογίας του, αποτελούν συνιστώσες ζωτικής σημασίας.

Εάν ο άνθρωπος αυτός έχει προσχεδιάσει την μέθοδο και την χρονική στιγμή της αυτοκτονίας, τότε βρίσκεται σε εξαιρετικά υψηλό κίνδυνο. Γι’ αυτό το λόγο δεν πρέπει να διστάσεις να καλέσεις το 1018 και να εξασφαλίσεις ότι το άτομο αυτό θα πάρει βοήθεια από ειδικούς ψυχικής υγείας.

Προτού αφήσεις μόνο του τον άνθρωπο αυτόν, βεβαιώσου ότι δέχτηκε βοήθεια από ειδικό ψυχικής υγείας ή ότι ο κίνδυνος αυτοκτονίας έχει περάσει. Δεν μπορείς να τον αφήσεις έως ότου περάσει ο κίνδυνος ή έως ότου μπει σε θεραπεία. Ένας άνθρωπος με αυτοκτονικό ιδεασμό είναι σε κίνδυνο κάθε στιγμή. Βεβαιώσου ότι κάνεις τις κατάλληλες ενέργειες για να τον βοηθήσεις πριν τον αφήσεις μόνο του».

Η Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία

Από το 2007, ο Μη Κερδοσκοπικός Οργανισμός, ΚΛΙΜΑΚΑ, διαθέτει την μοναδική στην Ελλάδα τηλεφωνική Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία με το νούμερο 1018 η οποία στελεχώνεται από εξειδικευμένους επαγγελματίες της ψυχικής υγείας. Η Γραμμή λειτουργεί σε εικοσιτετράωρη βάση, 7 ημέρες την εβδομάδα και δέχεται κλήσεις από κινητό ή σταθερό τηλέφωνο, με αστική χρέωση από όλες τις περιοχές της Ελλάδας. Οι κλήσεις είναι ανώνυμες και εμπιστευτικές, ενώ όσοι καλούν έχουν τη δυνατότητα για άμεση συνάντηση με ειδικό μέσα σε 24 ώρες.

Όπως εξηγούν υπεύθυνοι της μονάδας, «Στόχος της Γραμμής είναι η διαχείριση της αυτοκαταστροφικής κρίσης, έτσι ώστε να αποφευχθεί ο βραχυπρόθεσμος κίνδυνος και να διασφαλιστεί όσο το δυνατόν πιο άμεσα και αποτελεσματικά η παροχή ψυχιατρικής και ψυχολογικής στήριξης στον καλούντα. Σε περιπτώσεις όπου κρίνεται απαραίτητο, επιδιώκεται η συνέχιση της επικοινωνίας και η παρακολούθησή του από το επιστημονικό προσωπικό του φορέα».

Η γραμμή απευθύνεται σε ανθρώπους που σκέφτονται να αυτοκτονήσουν, ανθρώπους που έχουν αποπειραθεί να αυτοκτονήσουν στο παρελθόν, ανθρώπους με αυτοκαταστροφική συμπεριφορά και ανθρώπους που βιώνουν την απώλεια ή ανησυχούν για κάποιο δικό τους άνθρωπο. Παράλληλα, δίνεται η δυνατότητα για διαδικτυακή επικοινωνία με τους ειδικούς, μέσω του e-mail: help@suicide-help.gr, στο πλαίσιο μιας πιο ολοκληρωμένης ενημέρωσης και υποστήριξης σε θέματα αυτοκαταστροφικών συμπεριφορών, αυτοκτονικού ιδεασμού κ.λ.π. Επειδή ο χρόνος απάντησης δύναται να τροποποιείται ανάλογα με τον φόρτο εργασίας, για επείγουσες καταστάσεις μπορεί κανείς να καλέσει στο 1018.

«Στο Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, ειδικά εκπαιδευμένοι επαγγελματίες της ψυχικής υγείας αναλαμβάνουν τη θεραπευτική αντιμετώπιση ατόμων που έχουν εκδηλώσει αυτοκτονική συμπεριφορά, ενώ, αναλόγως της περίπτωσης, η θεραπεία μπορεί να αφορά βραχεία ή μακρόχρονη ψυχοθεραπευτική παρέμβαση. Στο Κέντρο προσφέρεται πιο συγκεκριμένα: Ψυχιατρική και Ψυχοκοινωνική αξιολόγηση, Διάγνωση και θεραπευτική προσέγγιση, Ατομικές ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις, Ομαδικές ψυχοθεραπευτικές προσεγγίσεις, Παρέμβαση σε περίπτωση επείγοντος περιστατικού και διαχείριση κρίσης, Συνταγογράφηση φαρμακευτικής αγωγής, Ψυχολογική Αυτοψία, Ψυχοεκπαίδευση και Survivors’ groups. Βασικά εργαλεία για την αποτελεσματική πρόληψη και αντιμετώπιση της αυτοκτονίας αποτελούν η ενημέρωση, η ευαισθητοποίηση καθώς και η εκπαίδευση του κοινού αλλά και των αρμοδίων φορέων».

Παράλληλα, ο φορέας μελετά, σχεδιάζει και υλοποιεί ερευνητικές διαδικασίες αποτύπωσης του φαινομένου της αυτοκτονίας μέσα από έρευνες καθώς και επεξεργασία των στατιστικών δεδομένων. Συνεργάζεται με την Ελληνική Στατιστική Αρχή, τις δικαστικές αρχές, την Ελληνική Αστυνομία, την Εκκλησία, ακαδημαϊκούς φορείς, το ΕΚΑΒ, ενώ αποτελεί μέλος της Διεθνούς Ένωσης για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας (IASP).

Siri, Alexa, Google Assistant και η πρόληψη των αυτοκτονιών

Αν και από το 2016 το Siri της Apple, το Google Assistant και η Alexa της Amazon έχουν τη δυνατότητα να ανιχνεύουν λέξεις και φράσεις που σχετίζονται ευθέως με την αυτοκτονία, οι ειδικοί ψυχικής υγείας επισημαίνουν πως οι voice assistants δεν είναι ακόμη κατάλληλα εξοπλισμένοι ώστε να αναγνωρίζουν πότε κάποιο άτομο βρίσκεται σε πραγματικό κίνδυνο.

Αυτή τη στιγμή, οι voice assistants έχουν τη δυνατότητα να καλέσουν την γραμμή παρέμβασης για την αυτοκτονία. Ωστόσο, κανένας από αυτούς τους βοηθούς δεν βρίσκεται σε θέση να ανταποκριθεί με αντίστοιχο τρόπο σε έμμεσες αναφορές στην αυτοκτονία. Για παράδειγμα, φράσεις όπως «είχα μία πολύ σκοτεινή μέρα», «θα ήθελα να μην ξυπνήσω αύριο», δεν έχουν φτάσει στο σημείο να συνδέονται με την ψυχολογική κατάσταση του ατόμου. Παράλληλα, μια φράση όπως «δεν θέλω να ξυπνήσω αύριο» θα μπορούσε να αφορά μια απλή έκφραση του ότι δεν θέλουμε να πάμε στο πανεπιστήμιο ή στη δουλειά μας, χωρίς πραγματικά να σημαίνει πως θέλουμε να βλάψουμε τον εαυτό μας.

Μελλοντικά, η αναγνώριση της συναισθηματικής κατάστασης του ατόμου, θα μπορούσε να βοηθήσει τους ψηφιακούς βοηθούς να εντοπίσουν εάν κάποιος πρόκειται να βλάψει τον εαυτό του, λένε οι ειδικοί. Όπως τονίζει ο Κλινικός Ψυχίατρος και επικεφαλής Ιατρός της νεοφυούς εταιρείας νευρολογίας Brain Power, Arshya Vahabzadeh, «Η ανίχνευση και η πρόληψη της αυτοκτονίας, δεν είναι κάτι που απασχολεί εμπορικά αυτές τις εταιρείες. Ωστόσο, καθώς οι συσκευές γίνονται πιο έξυπνες και πιο ενήμερες για τα ανθρώπινα συναισθήματα, μπορούν να έρθουν σε θέση να αποτρέψουν τους ανθρώπους από το να βλάψουν τον εαυτό τους».

«Νομίζω ότι όταν έχεις ένα μεγαλύτερο σύνολο δεδομένων συμπεριφοράς και μπορείς να αναγνωρίσεις συναισθηματικές καταστάσεις και δραστηριότητες, λαμβάνεις περισσότερες πληροφορίες για τις προθέσεις ενός ατόμου», προσθέτει ο Vahabzadeh.

Ο αλγόριθμος αυτοκτονίας του Facebook

Τον Μάρτιο του 2017, το Facebook ξεκίνησε στις ΗΠΑ ένα φιλόδοξο έργο για την πρόληψη της αυτοκτονίας με τη συμβολή της τεχνητής νοημοσύνης. Χάρη ενός αλγορίθμου, σχεδόν κάθε ανάρτηση στο Facebook ελέγχεται. Το περιεχόμενο βαθμολογείται σε μία κλίμακα από το μηδέν έως το ένα, με το ένα να εκφράζει την υψηλότερη πιθανότητα «επικείμενης βλάβης». Η σάρωση των αναρτήσεων, μπορεί να γίνει στα Αγγλικά, Ισπανικά, Πορτογαλικά και Αραβικά.

Περίπου ένα χρόνο αργότερα από την εφαρμογή του αλγορίθμου, έπειτα από διάφορα σκάνδαλα απορρήτου που έθεσαν υπό αμφισβήτηση τη χρήση δεδομένων εκ μέρους του, η ιδέα της πλατφόρμας να δημιουργεί και να αποθηκεύει δεδομένα που αφορούν την ψυχική υγεία χωρίς τη συγκατάθεση του χρήστη, άρχισε να απασχολεί πολλούς ειδικούς εξαιτίας των ζητημάτων ηθικής και δεοντολογίας.

Οι νόμοι περί προστασίας δεδομένων που διέπουν τις πληροφορίες υγείας στις ΗΠΑ, δεν ισχύουν επί του παρόντος για τα δεδομένα που δημιουργούνται από τον αλγόριθμο πρόληψης αυτοκτονιών του Facebook. Όπως δήλωσε ένας εκπρόσωπος του Facebook στο Business Insider, οι βαθμολογίες κινδύνου αυτοκτονίας (μέσω των οποίων γίνεται η ανίχνευση) που είναι πολύ χαμηλές για να θεωρηθούν επικίνδυνες, αποθηκεύονται για 30 ημέρες πριν διαγραφούν, ωστόσο το Facebook δεν απάντησε όταν ρωτήθηκε για πόσο καιρό και με ποια μορφή, δεδομένα με υψηλότερους βαθμούς κινδύνου αυτοκτονίας αποθηκεύονται.

Σύμφωνα με τον αλγόριθμο, μόλις μια ανάρτηση επισημανθεί για πιθανό κίνδυνο αυτοκτονίας, αποστέλλεται στην ομάδα συντονιστών περιεχομένου του Facebook. Το Facebook ωστόσο, δεν έχει αναφερθεί σε λεπτομέρειες σχετικά με την εκπαίδευση που λαμβάνουν οι συντονιστές, αλλά επιμένει ότι είναι εκπαιδευμένοι να ελέγχουν με ακρίβεια τις αναρτήσεις για πιθανό κίνδυνο αυτοκτονίας.

Το Facebook έχει επισημάνει πολυάριθμες επιτυχημένες παρεμβάσεις από τη συνεργασία του με την αστυνομία, όμως σε μια πρόσφατη αναφορά από τους New York Times, ένα περιστατικό που εντοπίστηκε από τον αλγόριθμο και έπειτα τεκμηριώθηκε από την αστυνομία ως «υψηλού κινδύνου», οδήγησε σε επέμβαση με κάποιον που είπε ότι δεν ήταν αυτοκτονικός. Η αστυνομία ούτως ή άλλως μετέφερε το άτομο σε νοσοκομείο για αξιολόγηση ψυχικής υγείας.

Στην Ελλάδα, ο αλγόριθμος δεν είναι προσβάσιμος, καθώς η προοπτική χρήσης του διακόπηκε στην Ε.Ε. λόγω των ειδικών διατάξεων απορρήτου βάσει του Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων (GDPR), ο οποίος απαιτεί από τους χρήστες να δίνουν στους ιστότοπους συγκεκριμένη συγκατάθεση για τη συλλογή ευαίσθητων πληροφοριών, όπως αυτές που αφορούν την ψυχική υγεία κάποιου.

Το Cyber Alert και η Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος

«Αφορμή για τη σύσταση της υπηρεσίας “CYBER ALERT‘ της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, στάθηκε ο τραγικός θάνατος ενός 17χρονου το 2006, ο οποίος, όπως εκ των υστέρων αποδείχθηκε, αναζητούσε στο διαδίκτυο τρόπους για μια “ανώδυνη αυτοκτονία” – κάτι που τελικά έκανε πράξη λίγες ημέρες μετά, πίνοντας παραθείο μέσα στο σπίτι του», εξηγεί ο κ. Μανώλης Σφακιανάκης, διευθυντής της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.

Μέσω του Cyber Alert, οι χρήστες του διαδικτύου μπορούν να στέλνουν μήνυμα, ενημερώνοντας για αναρτήσεις που έχουν φτάσει στα μάτια τους και αφορούν ανθρώπους που δηλώνουν την πρόθεσή τους να βάλουν τέλος στη ζωή τους. Αφού λάβει το μήνυμα, το Συντονιστικό Επιχειρησιακό Κέντρο της Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, διερευνά την υπόθεση. «Με την πάροδο του χρόνου, η υπηρεσία μας απέκτησε την τεχνική κατάρτιση αλλά και τον εξοπλισμό για να είναι σε θέση να επέμβει μέσα σε πολύ λίγα λεπτά (οκτώ με δέκα κατά μέσο όρο) και να σώσει ανθρώπινες ζωές».

Το έργο πραγματοποιείται σε συνεργασία με τις εισαγγελικές Αρχές, χωρίς την άδεια των οποίων δεν θα μπορούσε να προχωρήσει η διαδικασία εντοπισμού του εκάστοτε χρήστη, αλλά και με τη συμβολή των αστυνομικών και των ψυχολόγων που σπεύδουν στο σημείο που υποδεικνύει η Δίωξη.


Γραμμή Παρέμβασης για την Αυτοκτονία: 1018

Κέντρο Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας
Δεκελέων 50, Κεραμεικός
Τηλ. 210-3417160-3
help@suicide-help.gr
www.suicide-help.gr www.klimaka.org.gr

Λουίζα Σολομών-Πάντα