Η επικεφαλής του SNP, Νίκολα Στάρτζεον
Η αντίστροφη μέτρηση για την πιο αμφίρροπη αναμέτρηση των τελευταίων ετών στην πολιτική ιστορία της Μεγάλης Βρετανίας έχει αρχίσει. Και αυτό για το οποίο μπορούμε να κόψουμε το κεφάλι μας είναι ότι ούτε ο συντηρητικός Ντέιβιντ Κάμερον, ούτε ο εργατικός Εντ Μίλιμπαν θα έχουν εξασφαλίσει το βράδυ της 7ης Μαΐου τους πολυπόθητους 326 βουλευτές που απαιτούνται για να κερδίσουν την απόλυτη πλειοψηφία στη βρετανική Βουλή.
Παρά το ντέρμπι μεταξύ Συντηρητικών και Εργατικών, κανείς από τους δύο ηγέτες δεν έχει κερδίσει τις καρδιές των Βρετανών ψηφοφόρων. Αντίθετα, πολιτικός πρωταγωνιστής της προεκλογικής καμπάνιας είναι – πώς θα μπορούσε να είναι διαφορετικά; – μία γυναίκα που απαντά στο όνομα Νίκολα Στάρτζεον. Πρόκειται για την επικεφαλής του SNP (Scottish National Party), του Εθνικού Κόμματος Σκωτίας.
Κατάφεραν [η Στάρτζεον και το SNP] να αλλάξουν το πλαίσιο της πολιτικής σκηνής και πρέπει να ανταποκριθούμε σε αυτό, ιδιαίτερα τα εργατικά συνδικάτα […]. Η Στέρτζεον υπήρξε μέχρι σήμερα εντυπωσιακή στην προεκλογική της καμπάνια», Λεν Μακλάσκει, γραμματέας της συνδικαλιστικής οργάνωσης Unite.
Η πολιτική συγκυρία για τη Νίκολα είναι ευνοϊκή. Το δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία της Σκωτίας, που διεξήχθη το 2014, έδωσε μία μεγάλη δυναμική στις πολιτικές δυνάμεις της χώρας που απαιτούν περισσότερη αυτονομία απέναντι στο συγκεντρωτισμό του Λονδίνου. Αφετέρου, η αδιαφορία των Εργατικών για τα θέματα που απασχολούν τη Σκωτία έκανε τους Σκωτσέζους να αποκοπούν από το Εργατικό Κόμμα, το οποίο παραδοσιακά στήριζαν, και να αναζητήσουν πολιτική εστία στο κόμμα που αξιώνει να γίνει η δύναμη που θα προωθήσει με τον καλύτερο τρόπο τα συμφέροντα τους. Σε αυτά τα δεδομένα θα πρέπει να προστεθεί και η αμεσότητα της Στάρτζεον μπροστά στις κάμερες, που την καθιστά πολύ δημοφιλή στους Σκωτσέζους ψηφοφόρους. Στον αντίποδα, και σύμφωνα με τις βρετανικές δημοσκοπήσεις, το εκλογικό σώμα δείχνει να πιστεύει ότι οι Κάμερον και Μίλιμπαντ «δεν μπορούν να καταλάβουν τα προβλήματα του μέσου Βρετανού».
Ο Εντ Μίλιμπαντ, ηγέτης των Εργατικών, έχει αποκλείσει την πιθανότητα να σχηματίσει κυβέρνηση με το SNP. Δεν έχει ωστόσο αποκλείσει την πιθανότητα να ζητήσει τη στήριξή της Στάρτζεον σε μία κυβέρνηση μειοψηφίας.
Η θέση της Στάρτζεον δείχνει να ευνοείται και από τον συσχετισμό δυνάμεων που έχει αποκρυσταλλωθεί λίγο πριν από την προσφυγή στις κάλπες. Συντηρητικοί και Εργατικοί κινούνται κάτω από το όριο που θα τους εξασφάλιζε την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών και μία μονοκομματική κυβέρνηση. Επομένως τα σενάρια που απομένουν είναι δύο: κυβέρνηση συνεργασίας ή κυβέρνηση μειοψηφίας. Το SNP – του οποίου ηγείται η Στάρτζεον – αποτελεί πιθανό πολιτικό παρτενέρ των Εργατικών, μαζί με τους Φιλελεύθερους–Δημοκράτες και τους Πρασίνους. Η ίδια η επικεφαλής του SNP έχει καταλάβει το ρόλο που παίζει ως υποστηρικτής του Μίλιμπαντ στη μάχη εναντίον του Κάμερον: «Ας πετάξουμε μαζί τον Ντέιβιντ Κάμερον έξω από την Ντάουνινγκ Στριτ», είπε στον Μίλιμπαντ στο πλαίσιο ντιμπέιτ πολιτικών αρχηγών.
Εντ Μίλιμπαντ και Νίκολα Στάρτζεον περί εκλογικών συνεργασιών
Αν λάβουμε υπόψη πως το πιθανότερο σενάριο θέλει τους Εργατικούς να κερδίζουν έστω και οριακά τους Συντηρητικούς, η Στάρτζεον αυτόματα γίνεται υποψήφιος κυβερνητικός εταίρος. Αν και ο Μίλιμπαντ έχει αποκλείσει το σενάριο κυβέρνησης συνεργασίας μεταξύ Εργατικών και SNP, δεν έχει πει όχι στην πιθανότητα να αναζητήσει την «κριτική υποστήριξη» του κόμματος της Στάρτζεον, σε ένα σύστημα «ψήφο την ψήφο»: Ο Μίλιμπαντ θα φέρνει τα νομοσχέδια στη Βουλή και θα αποδέχεται τους όρους του Σκωτσέζικου Κόμματους, σε περίπτωση που θέλει την κοινοβουλευτική στήριξή τους.
Η δυναμική της Στάρτζεον την προεκλογική περίοδο αποτυπώνεται και από το κύριο προεκλογικό μήνυμα των Συντηρητικών, το οποίο εξαντλείται στο ότι οι Συντηρητικοί αποτελούν τη μοναδική εγγύηση απέναντι στον «όλεθρο» να βρεθεί στο τιμόνι της Μεγάλης Βρετανίας μία αποσταθεροποιητική δύναμη όπως το SNP, που θα μπορούσε να «διαλύσει» την αυτοκρατορία. Η βρετανική Guardian ανέφερε το Σάββατο: «Σε κάθε προεκλογική καμπάνια, κάθε κόμμα επιλέγει το βασικό του μήνυμα. Οι Συντηρητικοί το έκαναν λίγο πριν τις εκλογές και αποφάσισαν πως αυτό θα είναι ο αγώνας ενάντια στο SNP».
Ο Ντέιβιντ Κάμερον έχει επιλέξει ως κεντρική προεκλογική στρατηγική του την έντονη κριτική ενάντια στον Εντ Μίλιμπαντ για πολιτικό φλερτ του τελευταίο με τη Νίκολα Στάρτζεον.
Όμως, αν και η αρνητική συγκυρία είναι ακόμα για τους Συντηρητικούς πολιτικά αναστρέψιμη, οι περισσότεροι φαίνεται να έχουν τα βλέμματά τους στραμμένα σε μία πιθανή συνεργασία μεταξύ Μίλιμπαν και Στάρτζεον. Ο Λεν Μακλάσκει, γραμματέας της συνδικαλιστικής οργάνωσης Unite, ανέφερε στα βρετανικά ΜΜΕ: «Περιμένω τον Εντ Μίλιμπαντ να γίνει πρωθυπουργός και να συνεργαστεί με κάθε προοδευτικό κόμμα που στηρίζει το όραμα του να αλλάξει τη Βρετανία προς το καλύτερο». Όσον αφορά στο SNP και τη Στάρτζεον: «Κατάφεραν να αλλάξουν το πλαίσιο της πολιτικής σκηνής και πρέπει να ανταποκριθούμε σε αυτό, ιδιαίτερα τα εργατικά συνδικάτα […]. Η Στέρτζεον υπήρξε μέχρι σήμερα εντυπωσιακή στην προεκλογική της καμπάνια».
Το αποτέλεσμα των βρετανικών εκλογών είναι απρόβλεπτο. Όμως από ό,τι φαίνεται, ο Μίλιμπαντ θα επικρατήσει έναντι του Κάμερον, όχι τόσο επειδή πείθει, αλλά επειδή θέλουν να τιμωρήσουν τον Κάμερον για τις πολιτικές του επιλογές τα τελευταία χρόνια. Σε αυτή την περίοδο κρίσης για τα βρετανικά κόμματα εξουσίας, το SNP φέρνει μία πολιτική πρόταση ασυναγώνιστη ως προς ένα της σημείο: τον ενθουσιασμό για πολιτική δράση και αλλαγή.