Τον Ιούνιο του 2013, ο τεχνικός Έντουαρντ Σνόουντεν αποκάλυψε πράγματα. Το πρόβλημα είναι πως στη δική του περίπτωση τα μυστικά που μαρτύρησε είχαν να κάνουν με τη CIA και την NSA, όπου και εργαζόταν. Παλιότερα πίστευε ότι εκείνοι που διαρρέουν μυστικά έπρεπε να εκτελούνται. Τώρα ο κύκλος γύρισε και είναι αυτός στη θέση του “μαρτυριάρη”, νιώθοντας απογοητευμένος από την κρατική παραπλάνηση προς τον αμερικανικό λαό. Έπειτα από τέσσερις μήνες όπου αναζητούσε άσυλο, ευρισκόμενος αρχικά στο Χόνγκ Κόνγκ, έπειτα τον «φιλοξένησε» η Βενεζουέλα και τέλος η Ρωσία, αφού είχε περάσει ένα διάστημα στο αεροδρόμιο του Σερμέτιεβο της Μόσχας α λα Τόμ Χανκς στην ταινία «The Terminal». Το άσυλο που του παρείχε ο πρόεδρος Πούτιν «δυσαρέστησε έντονα» την κυβέρνηση Ομπάμα. Τι λοιπόν αποκομίσαμε από αυτή τη θυσία του Σνόουντεν που στερείται βασικών ελευθεριών και ανέσεων για να βγάλει έξω στον κόσμο, μιλώντας με στοιχεία και όχι θεωρίες συνωμοσίας, τα «άπλυτα» των Αμερικανικών μυστικών υπηρεσιών.
Η ιστορία με το αεροδρόμιο μπορεί να μας θύμισε τον Τομ Χανκς, αλλά εν προκειμένω ο Σνόουντεν ενήργησε ως Προμηθέας κι αυτό φαίνεται από τις αλυσιδωτές συνέπειες των πράξεών του. Μας έκανε να συνειδητοποιήσουμε ότι δεδομένα χρηστών από Google, Yahoo, YouTube, Facebook, Skype, iPhone, Microsoft, AOL και γενικότερα το διαδίκτυο είναι -ας μου επιτραπεί η έκφραση- τσιφλίκι των Αμερικανικών τηλεπικοινωνιών, που μεταβιβάζουν συνεχώς μεταδεδομένα στην κυβέρνηση. Τα εργαλεία της NSA, PRISM και XKeyscore, σκανάρουν και συλλέγουν σχεδόν κάθε στοιχείο από τον εκάστοτε χρήστη στο Ίντερνετ.
Είναι εύκολο το συμπέρασμα ότι η μεγάλη δύναμη φέρνει αφενός μεγάλες ευθύνες, αλλά διαφθείρει εξίσου εύκολα. Τα μέλη της NSA, λέγεται ότι χρησιμοποιούσαν τα παραπάνω μέσα για να παρακολουθούν ακόμη και τους πρώην συντρόφους τους. Ο ρεπουμπλικάνος βουλευτής, Τζιμ Σενσενμπρένερ, χαρακτήρισε ανατριχιαστική την πιθανότητα να χρησιμοποιήθηκε η συλλογή πληροφοριών για τέτοιο σκοπό. Ο ίδιος είχε εργαστεί μαζί με τον Τζόρτζ Μπους Τζ., μετά την 11η Σεπτεμβρίου για να δώσει περισσότερες αρμοδιότητες στις μυστικές υπηρεσίες. Όμως, αυτή η παραχώρηση δύναμης, που ξεκίνησε ως πάταξη της τρομοκρατίας, έγινε πολύ γρήγορα κατάχρηση κατά τον ίδιο και θεώρησε πως έπρεπε να λάβει τέλος η αμετροεπής συλλογή και παρακολούθηση τηλεφωνημάτων των πολιτών της Αμερικής. Γενικότερα, ωστόσο οι κινήσεις των μελών του Κογκρέσσου, χαρακτηρίζονται ως αργοκίνητες, παρόλο που έχουν προταθεί κάποια νέα μέτρα με αφορμή τις αποκαλύψεις Σνόουντεν.
Από κοντά και η Μεγ. Βρετανία στις αποκαλύψεις του Σνόουντεν. Η αντίστοιχη μυστική υπηρεσία επικοινωνιών της Γηραιάς Αλβιώνας, η GCHQ (Government Communications Headquarters), αποτελούσε τη «σκούπα», αφού συνέλεγε πληροφορίες που η NSA δεν μπορούσε. Ο Σνόουντεν μάλιστα χαρακτήρισε την υπηρεσία, μιλώντας στον Guardian, χειρότερη από την αντίστοιχη αμερικανική. Μάλιστα, αναφέρεται η σε διάστημα τριών ετών πληρωμή 100 εκατομμυρίων λιρών Αγγλίας από την NSA, για να υπάρχει πρόσβαση στα δεδομένα που λαμβάνει η βρετανική μυστική υπηρεσία. Αγαστή συνεργασία έδειξαν τα στοιχεία του Αμερικανού.
Οι αμερικανικές εταιρίες τηλεπικοινωνιών δείχνουν ανήμπορες από την πλευρά τους να αντισταθούν στις έντονες πιέσεις της κυβέρνησης. Ορισμένες μικρής κλίμακας έκλεισαν εξαιτίας αυτών των πιέσεων. Οι μεγαλύτερες,πάλι, εταιρίες σίγουρα έχουν περισσότερες δυνατότητες να αντισταθούν απέναντι στην NSA, όπως η Google που έχει ήδη ξεκινήσει να αποκρύπτει την κίνηση ανάμεσα στα κέντρα δεδομένων, ουσιαστικά κλείνοντας την πόρτα στην παρακολούθηση των εσωτερικών της διεργασιών.
Το μόνο βέβαιο είναι πως η NSA, θα συνεχίσει τις παρακολουθήσεις, αλλά ο κόσμος πλέον το γνωρίζει. Ήδη απέλυσε τους περισσότερους από τους administrators της, ενώ οι έλεγχοι για τους καινούριους θα χρειάζονται διπλή επιβεβαίωση. Παρόλα αυτά, το γυαλί ράγισε, ο κόσμος έμαθε χάρη στο Σνόουντεν και είναι πιθανό όλα αυτά τα νέα μέτρα να έχουν επίπτωση στην κατασκόπευση “για το καλό μας” από τις μυστικές υπηρεσίες. Μου θυμίζει έντονα τη φράση του πάντοτε δηκτικού για τα κακώς κείμενα στη χώρα του, Μπιλ Χικς, «Go back to bed, America. Your government has figured it all out. You are free to do as we tell you». Νομίζω η μετάφραση είναι περιττή.