Χονγκ Κονγκ – Κίνα: Περισσότερο από ένα ματς

«Δεν υπήρχε περίπτωση να κοιμηθούν στο αεροπλάνο, ήταν όλοι τους σε υπερδιέγερση». Έτσι περιέγραψε την κατάσταση στο ταξίδι της επιστροφής ο Σέιγκο Ακέντα, φυσικοθεραπευτής της Εθνικής Ομάδας του Χονγκ Κονγκ, που ξημερώματα Παρασκευής (13/11) γύρισε στη βάση της ύστερα από μια 7ωρη πτήση από τις Μαλδίβες. Ήταν μία ακόμα δύσκολη νίκη, με 1-0 απέναντι σε μία από τις πιο ανίσχυρες ομάδες της ασιατικής ζώνης. Όμως ούτε το Χονγκ Κονγκ συγκαταλέγεται στους ισχυρούς, το αντίθετο μάλιστα. Γι’ αυτό και η μέχρι τώρα πορεία της ομάδας στα προκριματικά του Ρώσικου Μουντιάλ έχει συναρπάσει τους πάντες στο μεγάλο λιμάνι της Θάλασσας της Κίνας. 

Κι έτσι όπως ήρθαν τα αποτελέσματα, είναι η μεγάλη κόντρα της Τρίτης (17/11) ανάμεσα στο Χονγκ Κονγκ και τη μαμά (ή μήπως μητριά;) Κίνα που θα κρίνει την πρόκριση στην τελική 12άδα που θα διεκδικήσει τις 4+1 ασιατικές θέσεις για το Παγκόσμιο Κύπελλο του 2018. Μια κλασική σύγκρουση Δαβίδ και Γολιάθ, από την πρώτη ματιά στον χάρτη: 1.104 τετραγωνικά χιλιόμετρα και 7,2 εκατομμύρια κάτοικοι εναντίον 9.500.000 τ.χ. και 1,4 δις αντίστοιχα. Αλλά όπως υπαγορεύει και το κλισέ, όλα κρίνονται στο γήπεδο. Εξάλλου έχει υπάρξει ανάλογη περίπτωση, με νίκη του Δαβίδ: ήταν το «συμβάν της 19.05», που έχει μείνει στη συλλογική μνήμη και των δύο πλευρών, θρίαμβος για τους μεν, συμφορά για τους δε. Ήταν την άνοιξη του 1985, ένα χρόνο πριν από το Μουντιάλ του Μεξικού, όταν οι δυο τους είχαν βρεθεί και πάλι στο ίδιο γκρουπ, στο καθοριστικό ματς του ομίλου, εκείνη τη φορά στο Πεκίνο. Η Κίνα προκρινόταν και με ισοπαλία στην επόμενη φάση, όμως το τελικό 1-2 μπροστά σε 80.000 κόσμο στο Στάδιο των Εργατών έγινε αφορμή για τα πρώτα ποδοσφαιρικά επεισόδια στην ιστορία της χώρας.

Ήταν τότε που η Κίνα είχε αρχίσει να βγαίνει σιγά-σιγά προς τον έξω κόσμο, είχε καταπλήξει με τη συμμετοχή της στους Ολυμπιακούς του Λος Άντζελες (1984, όταν απείχε το μεγαλύτερο μέρος του ανατολικού μπλοκ, ενώ η ίδια η Κίνα είχε μποϊκοτάρει τους Ολυμπιακούς της Μόσχας το 1980!), ενώ είχε χάσει στο τσακ, στο τελικό πλέι-οφ με τη Νέα Ζηλανδία, την πρόκριση στο Μουντιάλ του 1982. Το γεγονός ότι στην επόμενη απόπειρα θα έμεναν έξω από τους προνομιούχους αστούς της μικροσκοπικής βρετανικής –ακόμα τότε- αποικίας, δεν μπορούσε να περάσει έτσι: πρώτη φορά χουλιγκανικά, εξαγριωμένοι Κινέζοι οπαδοί μετά το ματς πέταξαν κομμάτια τσιμέντου στον αγωνιστικό χώρο και βγαίνοντας έξω από το στάδιο, αφού δεν τους επιτράπηκε να την πέσουν στους (δικούς τους) παίκτες έξω από τα αποδυτήρια  αναποδογύρισαν το πούλμαν της ομάδας κι άρχισαν να σπάνε εγκαταστάσεις του γηπέδου, φανάρια των δρόμων, περίπτερα και άλλα αυτοκίνητα. Μάλιστα μία εβδομάδα αργότερα (26.05.1985) τα επεισόδια επαναλήφθηκαν, αυτή τη φορά και με τραυματισμούς, σε αγώνα του Ασιατικού Κυπέλλου Πρωταθλητριών ανάμεσα στην κινέζικη Λιαονίνγκ και τη Σέικο από το Χονγκ Κονγκ, που έληξε με νίκη της δεύτερης (0-1). Για όσους προέρχονται από το Χονγκ Κονγκ, αυτές οι «μαύρες» σελίδες της κινέζικης ποδοσφαιρικής ιστορίας είναι για τους ίδιους ολόλαμπρες, γι’ αυτό και τον περασμένο Μάιο γιόρτασαν τα 30 χρόνια εκείνου του μεγάλου διπλού με επετειακό ματς βετεράνων, τιμητικές βραβεύσεις και επίσημα δείπνα      

Η φετινή ποδοσφαιρική αναμέτρηση έρχεται ύστερα από μια αλυσίδα γεγονότων που φανερώνουν ότι οι μεν δεν πολυαγαπάνε τους δε

 Αυτή βέβαια ήταν η εξαίρεση, το μοναδικό ματς στην ιστορία που το Χονγκ Κονγκ κέρδισε την Κίνα σ’ ένα σύνολο 19 αγώνων (υπήρχε κι άλλη μία επικράτηση στα πέναλτι, σε φιλικό τουρνουά). Ο κανόνας θέλει την Κίνα να νικάει άνετα, όμως ακόμη και τέτοιες νίκες μπορεί να είναι καταστροφικές: το Χονγκ Κονγκ έχει κάνει μία ακόμα μεγάλη χαλάστρα στην Κίνα, σε ματς που έχασε 7-0! Ήταν κατά σύμπτωση πάλι 17 Νοέμβρη, του 2004 τότε, στο δρόμο για το Γερμανικό Μουντιάλ του 2006, δύο χρόνια μετά την πρώτη, έστω ισχνή, παρουσία της Κίνας σε Παγκόσμιο Κύπελλο (2002). Η Κίνα αναζητούσε την επανάληψη της πρόκρισης και την πολυπόθητη καθιέρωση πλάι στις άσπονδες Ιαπωνία και Νότια Κορέα, που είχαν συνδιοργανώσει εκείνο το Μουντιάλ και ήδη σχεδόν μονοπωλούσαν την ασιατική ζώνη. Για να προκριθεί στο τελευταίο στάδιο των προκριματικών, θα έπρεπε να νικήσει το Χονγκ Κονγκ με 3 γκολ μεγαλύτερη διαφορά απ’ όση θα κέρδιζε το Κουβέιτ (ο βασικός αντίπαλος στο γκρουπ) τη Μαλαισία. Τελικά το Κουβέιτ νίκησε 6-1 και η Κίνα… 7-0. Αποτέλεσμα ένας ακόμα πικρός αποκλεισμός, και μερικές κατάρες στον Χονγκ-Κονγκέζο γκολκίπερ Φαν Τσουν Γιπ, που έκανε ό,τι μπορούσε για να κρατήσει το κοντέρ όσο γινόταν χαμηλότερα:     

Η φετινή ποδοσφαιρική αναμέτρηση έρχεται ύστερα από μια αλυσίδα γεγονότων που φανερώνουν ότι οι μεν δεν πολυαγαπάνε τους δε. Το «Κίνημα της Ομπρέλας» που ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2014 με βασικό αίτημα την ελευθερία επιλογής αντιπροσώπων χωρίς την παρέμβαση της ενδοχώρας ήταν η πιο διεθνοποιημένη εκδοχή της κόντρας που εξελίσσεται με διαβαθμισμένη ένταση, ειδικά από την 1/7/1997, όταν και ολοκληρώθηκε η βρετανική επικυριαρχία στο Χονγκ Κονγκ, το οποίο ξαναγύρισε επίσημα στην κινέζικη αγκαλιά. Στην αρχική περίοδο ο φόβος για την πολιτική επανένωσης με μότο «μία χώρα, δύο συστήματα», με εμπνευστή τον παραδοσιακό κινέζο ηγέτη Ντενγκ Ξιαοπίνγκ, που ενδεχόταν να οδηγούσε σε μια σοσιαλιστική μετεξέλιξη/μετάλλαξη, έστειλε πολύ κόσμο από το Χονγκ Κονγκ σε άλλες χώρες, κυρίως στη Βρετανία. Όμως στα χρόνια που ακολούθησαν ήταν περισσότερο η Κίνα που πλησίασε προς τον καπιταλισμό, πολλοί εύποροι Κινέζοι μετοίκησαν στο Χονγκ Κονγκ ενώ άλλοι που είχαν φύγει από την παραμυθένια αυτή μεγαλούπολη ξαναγύρισαν, αφού τα στοιχεία που έκαναν το Χονγκ Κονγκ ξεχωριστό και αυτόνομο, με το δικό του νομικό, οικονομικό και πολιτικό σύστημα, έδειχναν να παραμένουν, τουλάχιστον μέχρι κάποιο βαθμό.

Γενικά, τα στερεότυπα που αναπαράγονται εκατέρωθεν, θέλουν τους Κινέζους της ενδοχώρας να είναι αγενείς και αγροίκοι, ενώ εκείνοι του Χονγκ Κονγκ θεωρούνται αντίστοιχα κακομαθημένοι και αχάριστοι, και σε πιο ακραίες περιπτώσεις «μπάσταρδοι» λόγω βρετανοκρατίας

 Παρόλα αυτά, σταδιακά ξεπηδούσαν διαφορετικής υφής, απρόσμενες αφορμές για κόντρες. Ίσως μία από τις χαρακτηριστικότερες ήταν η απαγόρευση για λήψη φωτογραφιών στον δρόμο έξω από τα δύο μεγάλα καταστήματα των Dolce & Gabbana στο Χονγκ Κονγκ στις αρχές του 2012, μια πρακτική της εταιρείας που θρυλείται ότι υπαγορεύτηκε από το Πεκίνο για να μην αποκαλύπτονται υψηλόβαθμοι Κινέζοι αξιωματούχοι που έκαναν μεγάλες αγορές από τον ιταλικό οίκο. Αλλά εντάσεις έχουν προκύψει από πολλά ακόμα, πιο σημαντικά πεδία, όπως η Υγεία (πολλοί κάτοικοι της Κίνας πήγαιναν να γεννήσουν στο Χονγκ Κονγκ για να εξασφαλίσουν αναβαθμισμένη κοινωνική πρόνοια), η Παιδεία (αναβάθμιση των Μανδαρίνικων, της γλώσσας της ενδοχώρας, σε επίσημη του Χονγκ Κονγκ πλάι στα Καντονέζικα που μιλούν οι κάτοικοί του, σύγκρουση για τον ιδεολογικό προσανατολισμό της Εκπαίδευσης ), η Οικονομία (υπογραφή ειδικής εμπορικής συμφωνίας που καθόριζε πιο αυστηρά κριτήρια πρόσβασης στα προϊόντα από το Χονγκ Κονγκ στην κινέζικη αγορά). Γενικά, τα στερεότυπα που αναπαράγονται εκατέρωθεν, θέλουν τους Κινέζους της ενδοχώρας να είναι αγενείς και αγροίκοι, ενώ εκείνοι του Χονγκ Κονγκ θεωρούνται αντίστοιχα κακομαθημένοι και αχάριστοι, και σε πιο ακραίες περιπτώσεις «μπάσταρδοι» λόγω βρετανοκρατίας. 

 Ένας υφέρπων ρατσισμός που έγινε πιο φανερός με αφορμή το τρέχον ραντεβού για τα Προκριματικά του 2018. Η Κινέζικη Ομοσπονδία θεώρησε χαριτωμένη προωθητική ενέργεια να φτιάξει ειδικά πόστερ παρουσίασης των αντιπάλων της Κίνας στον 3^ο προκριματικό όμιλο, στο στυλ «προσέξτε τους, γιατί…». Για την ομάδα του Χονγκ Κονγκ το πόστερ απεικόνιζε τρεις φιγούρες ποδοσφαιριστών με διαφορετικό χρώμα δέρματος, κάτω από το σλόγκαν «είναι μαύροι, λευκοί και κίτρινοι, μια ομάδα με τόση ποικιλομορφία πρέπει να την προσέχεις!» Το, για πολλούς απροκάλυπτα ρατσιστικό, υπονοούμενο είχε σαν αφετηρία το γεγονός ότι στην ομάδα του Χονγκ Κονγκ αγωνίζονται αρκετοί πολιτογραφημένοι «Χονγκονγκέζοι» ποδοσφαιριστές, στους οποίους περιλαμβάνονται δύο γεννημένοι στη Γκάνα (Κρίστιαν Ανάν και Γκόντφρεντ Καρικάρι), ένας από τον Καμερούν (Ζαν-Ζακ Κιλαμά), ένας από τη Νιγηρία (Άλεξ Ακαντέ), δύο από την Αγγλία (Τζακ Σίλι, Τζέιμς ΜακΚι), ένας από τη Βραζιλία (Παουλίνιο Πιρασικάμπα), ενώ σχεδόν οι μισοί από τους Κινέζους της ομάδας έχουν γεννηθεί στην ενδοχώρα. Σχεδόν όλοι τους αγωνίζονται στην Πρίμιερ Λιγκ του Χονγκ Κονγκ, μετεξέλιξη του πρωταθλήματος της πρώτης κατηγορίας, το οποίο λόγω βρετανικής επιρροής υπήρξε το πρώτο επαγγελματικό σε ολόκληρη την Ασία (ήδη από το 1908), δείχνοντας τις ρίζες που έχει το άθλημα στο συγκεκριμένο σημείο μιας άλλοτε άγονης γραμμής του. 

 Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας του Χονγκ Κονγκ Μπράιαν Λέουνγκ διαβεβαίωσε ότι ο ομόλογός του της Κινεζικής, Λιού Ζαοχούα, του ζήτησε μια τηλεφωνική συγνώμη και ότι ο Γάλλος γραφίστας που έφτιαξε τα πόστερ ήθελε μόνο να τονίσει τον κοσμοπολιτισμό του Χονγκ Κονγκ. Με τη φασαρία το πόστερ κατέβηκε από την ιστοσελίδα της Κινεζικής Ομοσπονδίας, ωστόσο οι του Χονγκ Κονγκ απάντησαν με ένα δικό τους πόστερ, στο οποίο απεικονίζονταν οι παίκτες της ομάδας αγκαλιασμένοι σε όρκο νίκης και με επικεφαλίδα: «Μην τους αφήσεις να σε υποτιμήσουν. Η ομάδα μας έχει μαύρο δέρμα, κίτρινο δέρμα και λευκό δέρμα. Ο σκοπός είναι ένας, να αγωνιστούμε για το Χονγκ Κονγκ!» Στο εντός έδρας ματς που ακολούθησε με αντίπαλο το Κατάρ, οι φαν του Χονγκ Κονγκ στην κερκίδα αποδοκίμασαν το «Εμβατήριο των Εθελοντών», τον εθνικό ύμνο που από το 1997 παιανίζει –και- για λογαριασμό του Χονγκ Κονγκ. Ανάλογα αναμένεται να πράξουν και στο μεγάλο ντέρμπι στις 17/11, παρά τις σχετικές προειδοποιήσεις και το πρόστιμο που προβλέπεται σε τέτοιες περιπτώσεις.   

Στο παιχνίδι του 1^ου γύρου πάντως, αρχές Σεπτεμβρίου στην πόλη Σενζέν, ο ήρωας της ομάδας του Χονγκ Κονγκ ήταν ένα γέννημα-θρέμμα της πόλης, ο τερματοφύλακας και αρχηγός Γιαπ Χουνγκ Φάι, ο οποίος κατέβασε ρολά στα κύματα των κινεζικών επιθέσεων, ενώ σε δύο περιπτώσεις που εκείνος δεν μπορούσε τον γλίτωσαν οι δοκαράρες, κρατώντας τελικά το ανέλπιστο 0-0. 

«Είναι απογοητευτικό που δεν καταφέραμε να κερδίσουμε», δήλωνε φουρκισμένος μετά τη γκέλα ο Γάλλος κόουτς της Κίνας Αλέν Περέν. «Δεν πρέπει όμως να μας πιάνει απελπισία, γιατί τέτοιου είδους παιχνίδια μπορεί ακόμα και να τα χάσεις από μια αντεπίθεση ή ένα κόρνερ, οπότε θα μπορούσε να ήταν και χειρότερα», συμπλήρωνε χωρίς να παρηγορεί ιδιαίτερα τους πάντα απαιτητικούς Κινέζους της ενδοχώρας. Η ουσία είναι ότι τώρα Χονγκ Κονγκ και Κίνα θέλουν μόνο τη νίκη, για να πλασαριστούν μέσα στους καλύτερους 2^ους που θα πάρουν το εισιτήριο για την επόμενη φάση, μια και η πρώτη θέση είναι κατειλημμένη από το φιλόδοξο Κατάρ (που επιθυμεί διακαώς να προκριθεί, ως διοργανωτής του μεθεπόμενου, ήδη εν πολλαίς αμαρτίαις Μουντιάλ του 2022). 

 Αυτό το ιστορικό ματς θα διεξαχθεί στο 6.500 θέσεων γηπεδάκι Μονγκ Κοκ, πολύ μικρό για την περίσταση, και μάλιστα για λόγους ασφάλειας η χωρητικότητα για τον συγκεκριμένο αγώνα θα πέσει στις 4.800. Το μεγάλο Στάδιο του Χονγκ Κονγκ (42.000 θέσεων) σίγουρα θα ξεχείλιζε από κόσμο, όμως δεν ήταν διαθέσιμο αφού μόλις την προηγούμενη εβδομάδα ολοκληρώθηκε εκεί το Ασιατικό Προολυμπιακό τουρνουά του Ράγκμπι (ναι, θα παίξουν και ράγκμπι στο Ρίο, πρώτη φορά σε Ολυμπιακούς μετά το1924). «Ο αγώνας θα μπορούσε να διεξαχθεί σε ένα μεγαλύτερο στάδιο, όμως το Μονγκ Κοκ είναι η επιλογή των ποδοσφαιριστών όχι μόνο για τον καλό αγωνιστικό του χώρο, αλλά και γιατί δεν υπάρχει στίβος ανάμεσα στις κερκίδες και το τερέν, γεγονός που καθιστά την ατμόσφαιρα πιο θερμή», υπογράμμισε σε επίσημη δήλωσή της η Ομοσπονδία της ειδικής διοικητικής περιοχής. Και ο νοών νοείτω. Τα μέτρα ασφάλειας θα είναι πολύ αυστηρά, καθώς η αστυνομία του Χονγκ Κονγκ θέλει να αποφύγει οποιαδήποτε συνάντηση των 800 υποστηρικτών της Κίνας με τους ντόπιους, έχοντας φτιάξει πλάνο ακόμα και για ξεχωριστές τουαλέτες, γεγονός σπάνιο για την κουλτούρα της περιοχής. Ήδη εξαιτίας αυτού το κλασικό μότο “one country, two systems” έχει ήδη διακωμωδηθεί στα Αγγλικά σε “one country, two cisterns” (μία χώρα, δύο καζανάκια). 

 Από την πλευρά τους οι άνθρωποι της Εθνικής Κίνας αποφεύγουν να πουν οτιδήποτε ξεφεύγει από τα καθαρά ποδοσφαιρικά, ενόψει του μεγάλου αγώνα. Ακόμα και ο προφανώς συγκλονισμένος από το μακελειό στη χώρα του, Αλέν Περέν, είπε «κανένα σχόλιο» όταν ρωτήθηκε σχετικά στη συνέντευξη τύπου και στάθηκε αποκλειστικά στην απρόβλεπτη σύνθεση του Χονγκ Κονγκ, με τις συνεχείς προσθήκες νατουραλιζέ παικτών. «Εντάξει, δεν έφεραν τον Μέσι και τον Ρονάλντο», αστειεύτηκε -και ψιλοειρωνεύτηκε- ο Χουάνγκ Μπαουέν, 28χρονος διεθνής χαφ της πρωταθλήτριας Κίνας Γκουανγκζού Εβεργκράντε. «Όταν παίξαμε στην έδρα μας ήμασταν άτυχοι, είχαμε δοκάρια, ευκαιρίες… τώρα ήρθαμε στο Χονγκ Κονγκ πιο υποψιασμένοι και είμαι σίγουρος ότι είμαστε πολύ καλύτεροί τους». 

 Το σίγουρο είναι ότι η τρομερά πυκνοκατοικημένη συνοικία του Μονγκ Κοκ, πέρα από σκηνικό δισεκατομμυρίων μέτρων φιλμ από την τεράστια παραγωγή της στενής μητρόπολης, αλλά και επίκεντρο για τις μεγάλες καθιστικές διαμαρτυρίες του Κινήματος της Ομπρέλας, θα ζήσει την πιο έντονα φορτισμένη ποδοσφαιρική βραδιά της ιστορίας της. «Υπάρχει μεγάλη ένταση μ’ όλο αυτό το ζήτημα της διακυβέρνησης» θα πει σχετικά ο Μπράιν Νγκου, κάτοικος του Χονγκ Κονγκ, σε ρεπορτάζ ιαπωνικού δικτύου για το ματς. «Νομίζω ότι το αποτέλεσμα του αγώνα θα επηρεάσει πραγματικά το πώς θα κοιτάζουμε ο ένας τον άλλο στο μέλλον», υποστήριξε δίνοντας έναν δραματικό τόνο.