Το ΜΠΟΡΟΥΜΕ είναι μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που καταπολεμά τη σπατάλη του περισσευούμενου φαγητού. Ο Αλέξανδρος, η Ξένια και η Αλεξία είναι οι τρεις ιδρυτές της, έχοντας ξεκινήσει τη δράση τους το 2011. Το ΜΠΟΡΟΥΜΕ είναι ουσιαστικά ένας κόμβος που διαχειρίζεται όλη εκείνη την πληροφορία που μπορεί να κάνει δυνατή την επικοινωνία μεταξύ εκείνων που θέλουν να προσφέρουν φαγητό, με εκείνους που το έχουν ανάγκη. Κάτι που φαίνεται φαινομενικά απλό, αλλά δεν υπήρχε πουθενά στον κόσμο προτού πέσει η ιδέα του ΜΠΟΡΟΥΜΕ στο τραπέζι. Οι τρεις εθελοντές κατάφεραν μια ελληνική καινοτομία χωρίς να το έχουν σχεδιάσει. Τους συναντήσαμε και ζητήσαμε να μάθουμε περισσότερα πράγματα για το πραγματικά σπουδαίο έργο τους…
Πώς ξεκίνησε ιδέα για την σύσταση της οργάνωσής σας; Η αρχική ιδέα ήταν της Ξένιας που ήταν εθελόντρια στην Τράπεζα Τροφίμων. Συνειδητοποίησε ότι υπάρχει μεγάλη ποσότητα τροφίμων γύρω μας η οποία μένει ανεκμετάλλευτη και καταλήγει στα σκουπίδια. Η Τράπεζα Τροφίμων κάνει εξαιρετική δουλειά, αλλά δεν είναι τόσο ευέλικτη. Δεν μπορούν να ανταποκριθούν σε μικρές ποσότητες, όπως δώδεκα τυρόπιτες, ή πέντε μερίδες μπιφτέκια ας πούμε. Έτσι, η Ξένια σκέφτηκε ότι πρέπει να γίνει κάτι για να αλλάξει αυτό το φοβερό οξύμωρο που συμβαίνει γύρω μας. Φοβερές ποσότητες φαγητού από τη μία και ανθρώπους σε τροφική ανασφάλεια από την άλλη. Αυτό είναι ένα οξύμωρο που συμβαίνει σε όλες τις πλούσιες χώρες ή αν όχι πλούσιες, τουλάχιστον αναπτυγμένες.
Το ΜΠΟΡΟΥΜΕ, λοιπόν, ξεκίνησε με μια απλή δικτύωση όπου δώσαμε δώδεκα τυρόπιτες από ένα αναψυκτήριο στους Αγίους Αναργύρους, σε ένα συσσίτιο που ήταν τρεις δρόμους πιο κάτω. Τρία χρόνια μετά, έχουμε δώσει πάνω από δύο εκατομμύρια μερίδες φαγητού και καθημερινά δίνουμε γύρω στις 2.500 με 3.000 μερίδες κατά μέσο όρο. Απλά το κάναμε εύκολο. Δεν έχεις κάτι άλλο να κάνεις, απλά παρά να μας πάρεις ένα τηλέφωνο. Τα υπόλοιπα, τα χειριζόμαστε εμείς.
Υπάρχουν αντίστοιχες οργανώσεις στο εξωτερικό, από τις οποίες εμπνευστήκατε; Όχι, με τον τρόπο που το κάνουμε εμείς δεν γίνεται πουθενά στον κόσμο κι αυτό είναι το περίεργο. Δημιουργήσαμε μια ελληνική καινοτομία, χωρίς να το γνωρίζουμε. Εμείς απλά ανταποκριθήκαμε στα δεδομένα της Ελλάδας. Είμαστε τρεις εθελοντές που ξεκίνησαν κάτι χωρίς budget, κι αυτό μας ανάγκασε να είμαστε εφευρετικοί. Θέλαμε η δράση να μην έχει κόστος ούτε για εμάς, ούτε για όσους θέλουν να βοηθήσουν και να βοηθηθούν. Οπότε σβήσαμε εντελώς τα logistics από την εξίσωση. Οργανώσαμε με τέτοιο τρόπο μια δικτύωση, ούτως ώστε ο φορέας που θα είναι ο αποδέκτης των τροφίμων, να πάει να τα πάρει από τον δωρητή, ή και το ανάποδο αν οι ποσότητες είναι μικρές.
Είμαστε απλά ένας κόμβος που διαχειρίζεται την πληροφορία. Ακούγεται απλό κι όμως δεν το είχε σκεφτεί κανείς. Από αυτά τα δύο εκατομμύρια μερίδες που έχουμε μοιράσει μέχρι σήμερα, το 95% προορίζονταν για τα σκουπίδια, γιατί δεν υπήρχε η πληροφορία που λέγαμε και πριν. Ας πάρουμε παράδειγμα έναν τυπικό ελληνικό φούρνο. Είναι μια οικογενειακή επιχείρηση, ένα one man show του ιδιοκτήτη που πρέπει να σηκωθεί στις τέσσερις το πρωί, να ζυμώσει, να ανοίξει το φούρνο, να πάει στην εφορία, να πληρώσει λογαριασμούς… Ε, εντάξει, αυτός ο άνθρωπος πώς να ασχοληθεί μετά με το πού να δώσει το ψωμί που μένει απούλητο; Ενώ αν του πεις ότι θα το κανονίσω εγώ και θα έρθει κάποιος να τα πάρει, του το κάνεις πιο εύκολο. Κανένας δεν θέλει να πετάει τρόφιμα. Ειδικά αυτοί που τα φτιάχνουν, έχουν και ένα sense of ownership. Νιώθουν ωραία με αυτό που έχουν φτιάξει και δε θέλουν να πάει χαμένο.
Το να είσαι εθελοντής είναι στάση ζωής; Και οι τρεις είμαστε εθελοντές το μεγαλύτερο μέρος της ζωής μας. Είναι στάση ζωής ναι. Οι άνθρωποι που κάνουν κάτι τέτοιο είναι άνθρωποι που ξεκινάνε από την ίδια αφετηρία, θέλουν να προσφέρουν.
Πόσο εύκολο είναι όμως να είσαι εθελοντής στην Ελλάδα του 2015; Μπορεί να τα φέρνεις με το ζόρι εις πέρας. Έχεις όρεξη να βοηθήσεις τους άλλους; Οι κατηγορίες των εθελοντών μας χωρίζονται σε δύο ομάδες. Από τη μια είναι άνθρωποι που έχουν βγει σε πρόωρη σύνταξη και έχουν συνηθίσει να προσφέρουν και να είναι δραστήριοι μέσα στη μέρα τους, οπότε δεν μπορούν ξαφνικά να μην κάνουν τίποτα. Ο εθελοντισμός γεμίζει με έναν πάρα πολύ όμορφο τρόπο τον χρόνο τους.
Το δεύτερο μεγάλο γκρουπ είναι άνθρωποι που έχουν τελειώσει σπουδές, ψάχνουν δουλειά και δεν βρίσκουν. Λένε λοιπόν, από το να κάθομαι σπίτι και να κλαίω την μοίρα μου, ας κάνω κάτι δημιουργικό. Εκεί συμβαίνει και κάτι μαγικό. Έρχονταν νέοι εθελοντές και συχνά έβρισκαν πάρα πολύ γρήγορα δουλειά. Αρχίσαμε να το αναλύουμε και παρατηρήσαμε ότι στην αρχή όταν έρχονταν εδώ ήταν σε κακή ψυχολογική κατάσταση αυτοί οι άνθρωποι. Είχαν χαμηλή αυτοεκτίμηση. Όταν όμως γίνεσαι μέλος μιας ομάδας και κάνεις μια συγκεκριμένη δουλειά που έχει άμεσο και θετικό αποτέλεσμα για τους ανθρώπους γύρω σου, αυτό σε γεμίζει πολύ ψυχολογικά. Δεν υπάρχει καλύτερο πράγμα. Διαπιστώσαμε ότι είχε άμεσο και θετικό αντίκτυπο στην αναζήτηση δουλειάς. Με τον εθελοντισμό γεμίζεις τις λεγόμενες μαύρες τρύπες του βιογραφικού σου. Βέβαια, εννοείται ότι δουλειά πρέπει να έχεις πρώτα και μετά αν βρεις χρόνο για εθελοντισμό, όλα καλά. Έτσι πρέπει να είναι τα πράγματα.
Στο site σας, μεταξύ άλλων, αναφέρεστε στις ημερομηνίες λήξης ως «ενδεικτικές προτάσεις» των κατασκευαστών και σημειώνετε πόσα τρόφιμα πάνε χαμένα επειδή θεωρούμε ότι δεν είναι πλέον καταναλώσιμα. Πόσο ασφαλές είναι ένα τρόφιμο που έχει λήξει; Κάναμε μεγάλη έρευνα. Η σωστή ανάγνωση ετικετών είναι πολύ σημαντικό θέμα. Το Χαροκόπειο κάνει ένα πολύ καλό εργαστήριο σε σχέση με αυτό. Μεγάλη σπατάλη φαγητού οφείλεται στο γεγονός ότι δεν ξέρουμε να διαβάζουμε σωστά ετικέτες. Παγκοσμίως, δεν είναι μόνο ελληνικό πρόβλημα. Συζητάμε πολύ σοβαρά με άλλες ευρωπαϊκές οργανώσεις (όπως η Fusions) να εξαλειφθούν οι ετικέτες του best before. Γιατί είναι δύο οι ετικέτες. Είναι αυτή που δηλώνει την ημερομηνία λήξης και η άλλη που σου λέει μέχρι πότε θα είναι καλό να το καταναλώσεις. Δηλαδή το μπισκότο που λέει πάνω «Ιανουάριος 2017», πάω στοίχημα ότι και τον Μάρτιο του 2017 να το φας, δεν θα πάθεις τίποτα. Μυρίζεις, γεύεσαι, βλέπεις. Αν έχει μουχλιάσει το ψωμί ας πούμε, θα το δεις και θα το πετάξεις ή θα το γευτείς και θα το φτύσεις. Συνεπώς μπορείς να προστατευτείς. Οι γιαγιάδες μας είχαν ετικέτες;
Μιλήστε μου λίγο για τους φορείς με τους οποίους συνεργάζεστε και τις χορηγίες που σας βοηθούν να συνεχίσετε την δράση σας. Αρχικά να σου πω ότι όλοι είναι δυνητικοί δωρητές. Από εσένα που θα κάνεις ένα πάρτι και θα σου περισσέψει φαγητό, μέχρι μια μεγάλη αλυσίδα φούρνων, ένα σουπερμάρκετ ή το catering ενός ξενοδοχείου. Επίσης, εμείς δεν είμαστε κοινωνικοί λειτουργοί για να ξέρουμε αν ο ένας άνθρωπος έχει μεγαλύτερη ανάγκη από τον άλλον. Είναι σοβαρό αυτό το θέμα. Όταν υπάρχει έλλειψη πόρων, είναι πολύ σημαντικό το που θα πάνε έστω αυτοί οι λίγοι διαθέσιμοι πόροι. Γι’ αυτό δεν παρέχουμε φαγητό σε ιδιώτες. Υπάρχουν πολλά συσσίτια, οργανώσεις, ιδρύματα, κοινωνικές υπηρεσίες που κάνουν τρομερή δουλεία στο να ελέγχουν ποιος έχει πραγματική ανάγκη και μας βοηθούν να εξοικονομήσουμε χρόνο και πόρους. Το ότι δεν δίνουμε φαγητό σε ιδιώτες, δεν το κάνουμε επειδή δε θέλουμε, ή επειδή είμαστε σνομπ. Με το να πας ένα πιάτο φαγητό σε έναν άστεγο ή να αφήσεις δίπλα στα σκουπίδια μια τσάντα ψωμί δεν λύνεις το πρόβλημα δυστυχώς. Αυτομάτως ο άνθρωπος που το έχει ανάγκη συνδέει την κατάστασή του με το ότι πρέπει να ψάχνει στα σκουπίδια για να τραφεί. Του εκμηδενίζεις την αξιοπρέπεια. Του πας ένα πιάτο φαΐ το οποίο θα καταναλώσει έξω στο κρύο, στη βροχή, στα βρώμικα σκαλιά κάποιου κλειστού καταστήματος με χιλιάδες μάτια να τον κοιτούν. Καλύτερα δεν είναι λοιπόν να πάει σε μια οργανωμένη δομή;
Έχουμε όμως το πρόγραμμα «Είμαστε Οικογένεια» στο οποίο ένας ιδιώτης μπορεί να επιλέξει μια οικογένεια και να αναλάβει την σίτισή της για όσο χρονικό διάστημα επιθυμεί και με ό,τι ποσό θέλει σε μορφή δωροεπιταγών σε σουπερμάρκετ. Θέλουμε να σπάσουμε τις ουρές στα συσσίτια, όπου πέρα από άστεγους, πάνε κι άνθρωποι που μπορεί να έχουν μια στέγη, αλλά δεν έχουν χρήματα να φάνε. Με την δωροεπιταγή πας για φώνια, και ειδικά αν έχεις μικρά παιδιά, αποφεύγεις να τα σύρεις στο συσσίτιο με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τις εικόνες που απορροφούν. Είναι μεγάλη ψυχολογική στήριξη. Ξέρεις πόσοι δεν έχουν ξαναπετάξει τρόφιμα μετά από εμάς; Αν το καλοσκεφτείς δεν είναι τίποτα λιγότερο αυτό από μια μικρή επανάσταση.
Είμαστε 100% χρηματοδοτούμενη οργάνωση από ιδιώτες. Από κοινωφελή ιδρύματα, από την Ελληνική Πρωτοβουλία και χορηγούς που επιθυμούν να μείνουν ανώνυμοι (σε όλους βέβαια στέλνουμε report με τις δράσεις μας), καλύπτοντας γεωγραφικό έυρος από το την Αμερική μέχρι την Αυστραλία. Μια κυρία στο Βανκούβερ, για παράδειγμα, μας στέλνει κάποια μικρά ποσά χωρίς να μας έχει δει ποτέ, ούτε skype δεν ξέρει να κάνει. Το ενοίκιο του γραφείου μας καλύπτεται κατά 50% από ένα ζευγάρι Ελβετών, που άκουσαν ρεπορτάζ για εμάς στο κρατικό ελβετικό ραδιόφωνο, τον Φεβρουάριο του 2012. Ήρθαν μας επισκέφθηκαν, είπαν θα το κάνουμε για μερικούς μήνες και τελικά το κάνουν μέχρι σήμερα. Δεν έχουμε λόγια. Χωρίς αυτούς τους ανθρώπους όμως δεν θα ήμασταν εδώ σήμερα. Νιώθουμε μικροί μπροστά σε όλο αυτό, το ευχαριστώ και μια αναφορά μας φαίνεται λίγο.
