Ξεκίνησε η 1η από τις 3 συνολικά (Μάρτιο, Αύγουστο, Νοέμβριο) εβδομάδες διεθνών φιλικών αγώνων. Μέσα στο ακραία ανταγωνιστικό πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί στο ποδόσφαιρο τις τελευταίες δεκαετίες, ο όρος «φιλικό» έχει ταυτιστεί με το χαλαρό, το άνευ σημασίας, ακόμα και το μιλημένο. Παρόλα αυτά έχουν υπάρξει κάμποσες περιπτώσεις που στιγμές από τέτοιου χαρακτήρα ματς, ή ολόκληρα τα παιχνίδια, έμειναν για να τα θυμόμαστε:
Μαγικός ρεαλισμός
Ζλάταν Ιμπραΐμοβιτς, Σουηδία-Αγγλία 4-2, Στοκχόλμη, 14/11/2012
Ήταν η 2η πιο διάσημη συνύπαρξη ποδοσφαίρου και κουνγκ-φου, μετά την κλοτσιά του Καντονά στον οπαδό της Κρίσταλ Πάλας το 1995. Εδώ ήταν μάλλον το Γιανγκ, η φωτεινή πλευρά, με τον Ίμπρα να πετυχαίνει το φανταστικότερο από τα φανταστικά του γκολ στις καθυστερήσεις του φιλικού Σουηδίας-Αγγλίας γράφοντας το τελικό 4-2, έχοντας σκοράρει όλα τα γκολ των κιτρινομπλέ. Το ότι είχε δυνάμεις, κουράγιο, κέφι και κίνητρο για να κάνει ό,τι έκανε τη στιγμή που το έκανε, φέρνει το επίτευγμά του στα όρια του ασύλληπτου.
Ο 4ος δρόμος
Νέκο Μαρτίνεζ, Πολωνία-Κολομβία 1-2, Χορζόφ, 30/5/2006
Πέναλτι, φάουλ, κόρνερ στις καθυστερήσεις: οι τρεις βασικές περιστάσεις που μπορούν κάποια στιγμή να δώσουν σ’ έναν τερματοφύλακα την ευκαιρία να σκοράρει, όλες από αυτό που λεν στημένες μπάλες. Ο Νέκο Μαρτίνεζ πάντως τα κατάφερε αλλιώς, στη ροή του αγώνα κιόλας, με βολέ από το ένα τέρμα στο άλλο, γράφοντας το 0-2 σ’ ένα εκτός έδρας φιλικό της Κολομβίας με την Πολωνία τις παραμονές του Μουντιάλ 2006 (μόνο οι Πολωνοί είχαν προκριθεί). Καθοριστική σε κάθε τέτοια περίπτωση η συμβολή του αντίπαλου κίπερ που συλλαμβάνεται αφηρημένος -εδώ ο Τόμας Κούζακ. Το εφήμερο του πράγματος αποδεικνύεται από την μετέπειτα πορεία των δύο, αφού ο μεν Μαρτίνεζ έπαιξε ελάχιστες ακόμα φορές στην εθνική -και ποτέ από τη στιγμή που θεωρήθηκε μοιραίος σε μια καθοριστική ήττα της Κολομβίας από το Περού στο Κόπα Αμέρικα του 2011, ο δε Κούζακ ένα μήνα περίπου μετά το προσωπικό του κάζο μεταγράφηκε στη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ!
Η ευτυχία τού να είσαι ο χειρότερος
«Ο Άλλος Τελικός», Μπουτάν-Μοντσεράτ 4-0, Θίμφου, 30/6/2002
Η τελευταία απουσία της Ολλανδίας από μεγάλη διοργάνωση, πριν το πατατράκ των προκριματικών του Euro 2016, ήταν για το ιαπωνο-κορεάτικο Μουντιάλ του 2002. Το ξενέρωμα εκείνο έδωσε την ιδέα στον Γιόχαν Κράμερ, Ολλανδό σκηνοθέτη διαφημιστικών και φανατικό φαν της μπάλας, να υλοποιήσει ένα πρότζεκτ με την ονομασία Ο Άλλος Τελικός, το οποίο και θα γύριζε ντοκιμαντέρ, φέρνοντας αντιμέτωπες τις δύο «χειρότερες ομάδες του κόσμου» με βάση την τότε κατάταξη της Fifa, την ίδια μέρα και ώρα με τον τελικό του Μουντιάλ. Το συνταίριασμα του βουδιστικού Μπουτάν, στους ανατολικούς πρόποδες των Ιμαλαΐων, με τη Μοντσεράτ, ένα επικίνδυνα ηφαιστειογενές νησί της Καραϊβικής μεγάλο όσο και η Κύθνος, επιστεγάστηκε μ’ ένα γκράντε φιλικό στο απόκοσμο στάδιο Τσανγκλιμιτάνγκ της πρωτεύουσας Θίμφου του Μπουτάν, εκεί όπου 15.000 νοματαίοι προτίμησαν να δουν από κοντά το χατ-τρικ του μπουτανέζου κάπτεν Γουανγκάι Ντορζί, παρά να στηθούν τηλεοπτικά για το δίμπαλο του (αληθινού) Ρονάλντο κόντρα στη Γερμανία, στον «κανονικό» τελικό της Γιοκοχάμα.
Η μπάλα, αυτή η παραστρατημένη
Ρομπέρτο Κάρλος, Γαλλία-Βραζιλία 1-1, Λιόν, 3/6/1997
Η μπάλα πέρασε τουλάχιστον ένα μέτρο δίπλα απ’ το τείχος, ενώ το μπολ-μπόι που καθόταν περίπου δέκα μέτρα αριστερά απ’ το τέρμα γύρισε το κεφάλι του για να μην τη φάει κατάμουτρα. Κι όμως αυτή άλλαξε ξαφνικά τροχιά και αντί να πάει αρκετά-έως πολύ άουτ, πέρασε σύριζα απ’ το δοκάρι και φώλιασε αστραπιαία στα δίχτυα του Μπαρτέζ. Οι επιστήμονες που εξέτασαν τη φάση μίλησαν για το φαινόμενο της σπιράλ τροχιάς που μπορεί –φαινομενικά απρόσμενα- να πάρει μια περιστρεφόμενη (φαλτσαριστή) μπάλα όταν χτυπηθεί από μεγάλη απόσταση (~ 35 μέτρα) και με μεγάλη ταχύτητα (~130 χλμ/ώρα). Συμπερασματικά, ήταν δοκιμασμένο στην προπόνηση και όχι συμπτωματικό, αυτό που ο Ρομπέρτο Κάρλος πολύ θα ‘θελε να το δει να συμβαίνει ένα χρόνο αργότερα, λίγο βορειότερα στην ίδια χώρα, με τον ίδιο αντίπαλο.
Η ιδιοφυΐα του ανώφελου
Ρενέ Χιγκίτα, Αγγλία-Κολομβία 0-0, Λονδίνο, 6/9/1995
Οποιοσδήποτε εγκέφαλος τερματοφύλακα, όσο ταρακουνημένος και να ήταν, θα άπλωνε τα χέρια για να μπλοκάρει αυτή τη μάλλον εύκολη μπάλα. Ο Χιγκίτα όμως διάλεξε να βάλει σασπένς στη φάση, χωρίς φανερό λόγο. Μια σκοτωμένη σέντρα-σουτ του πρωτάρη Τζέιμι Ρέντναπ στο 22ο λεπτό έδωσε την αφορμή για το ξακουστό Χτύπημα του Σκορπιού, ενέργεια μυθική άσχετα που συνέβηκε σχεδόν ταυτόχρονα με μια υπόδειξη οφσάιντ. Ο Κολομβιανός arquero αποδίδει την έμπνευσή του στα μικρά παιδιά που συνέχεια δοκιμάζουν το ανάποδο ψαλίδι, μόνο για το θεαθήναι. «Εγώ λοιπόν έφτιαξα το ανάποδο-ανάποδο ψαλίδι», έχει πει με το δεδομένο πανκ ήθος εκείνου που μπόλιασε με τρέλα και ρίσκο την πιο «σοβαρή» θέση του αθλήματος.
Το πρίκουελ του Ζιζού
Ζινεντίν Ζιντάν, Γαλλία-Τσεχία 2-2, Μπορντό, 17/8/1994
Πολλοί πιστεύουν ότι ο μεγάλος παίχτης δείχνει ποιος είναι από την πρώτη στιγμή, και παρά την υπερβολή του πράγματος, στην περίπτωση του Ζιντάν ο κόσμος είδε στο τελευταίο μισάωρο ενός ρουτινιάρικου καλοκαιρινού φιλικού Γαλλίας-Τσεχίας μια περίληψη όσων θα ακολουθούσαν τα επόμενα 12 χρόνια –οκ, χωρίς την κουτουλιά. Σε μια γκαντεμοεθνική Γαλλίας που πάσχιζε ν’ απαλλαγεί από την αρνητική αύρα του φευγάτου Καντονά, ο 22χρονος τότε Ζιζού έκανε ντεμπούτο ως αλλαγή του Κορεντίν Μαρτένς (ο κύριος;!), πέτυχε 2 γκολ που θυμίζουν κάπως τα πιο χαρακτηριστικά της μετέπειτα καριέρας του (το 1ο λίγο σαν το Ρεάλ-Λεβερκούζεν στον τελικό του Τσ. Λ. και το 2ο σαν τις κεφαλιές στον τελικό Γαλλίας-Βραζιλίας) και μέσα σε δύο λεπτά (85′-87′) γύρισε το ματσάκι, και προφανώς μαζί και ολόκληρη τη σύγχρονη ιστορία των τρικολόρ. Σημαντική λεπτομέρεια, ότι το ματς έγινε στο Στάδιο Σαμπάν Ντελμάς του Μπορντό, τον καιρό που ο Ζιντάν είχε ήδη αρχίσει να μαγεύει τα πλήθη φορώντας τα χρώματα των Γιρονδίνων.
Hellas style
Μίμης Δομάζος/Γιώργος Δεληκάρης, Ελλάδα-Αυστραλία 3-3, Αθήνα, 11/11/1980
Ποια φιλικά της Εθνικής Ελλάδας θυμάστε πιο πολύ; Από τα σχετικά πιο πρόσφατα, υπάρχει το 2-1 κόντρα στην Πορτογαλία με τα 2 φάουλ του Καραγκούνη (Μάρτιος του 2008 στο Ντίσελντορφ), που είχε θεωρηθεί οιωνός νέου θριάμβου για το Euro 2008· 5 χρόνια νωρίτερα, στην Πορτογαλία, πάλι ο Καραγκούνης είχε μπλοκάρει με τα χέρια μια κεφαλιά του Αντράντε, αποβλήθηκε, όμως ο Νικοπολίδης έπιασε το πέναλτι του Φίγκο (τελικό 1-1 με γκολ του Λάκη στην κόντρα, η εθνική άντεξε ηρωικά στην πολιορκία, 2003 – αυτός ήταν οιωνός)· Δυο χρόνια πιο πριν, Φεβρουάριο του 2001, ο 20χρονος Χαριστέας έκανε ντεμπούτο με 2 γκολ (τελικό 3-3) στο γήπεδο του Ο.Φ.Η. κόντρα στη Ρωσία (το καλό ντεμπούτο στις εθνικές χτίζει καριέρες, αποδεδειγμένα)· Καραγκούνης, Νικοπολίδης, Λάκης και Μπασινάς είχαν ντεμπουτάρει στην εθνική τον Αύγουστο του 1999, σε 2 (!) φιλικά που έγιναν στην Καβάλα απέναντι στο Ελ Σαλβαδόρ σε διάστημα δύο ημερών (3-0 και 3-1) –κάπου 30 παίκτες είχε χρησιμοποιήσει σε αυτά τα ματς ο Βασίλης Δανιήλ· Την ίδια χρονιά (1999) τον Δεκέμβριο, η Ε.Π.Ο. διάλεξε να τιμήσει τον Βασίλη Χατζηπαναγή, 9 χρόνια αφότου εγκατέλειψε την ενεργό δράση, διοργανώνοντας φιλικό στο μισοάδειο Καυταντζόγλειο κόντρα στη συμπαθή μεν, αλλά τότε ιδιαίτερα άσημη και παντελώς άσχετη με τον Βάσια, Εθνική Γκάνας (1-1, με γκολ του Κυπαρίσση, ο 45χρονος Χατζηπαναγής έπαιξε 21 λεπτά). Ήταν 23 χρόνια μετά την 1η και μοναδική ουσιαστικά συμμετοχή του, το΄76 σ’ ένα φιλικό 1-0 κόντρα στην Πολωνία στη Λεωφόρο, προτού πέσει το μοιραίο ban της fifa, λόγω της συμμετοχής του με τις Ελπίδες της ΕΣΣΔ·
Στα 45 του, ο Βασίλης Χατζηπαναγής επελαύνει κάτω από το βλέμμα του Νίκου Νταμπίζα στο προς τιμήν του (;) φιλικό Ελλάδας-Γκάνας 1-1 στο Καυταντζόγλειο.
Αξιομνημόνευτα ήταν και τα προμουντιαλικά φιλικά του 1994, όπου και τότε ο κόουτς Αλκέτας Παναγούλιας δοκίμαζε σωρηδόν παίκτες που συνωστίζονταν για μια θέση στο αεροπλάνο για τις Η.Π.Α. Μόνο θετικό τεστ, ένα 5-1 κόντρα στη Σαουδική Αραβία (Απρίλιος, Ο.Α.Κ.Α.), όταν με την είσοδο των πιτσιρικάδων Τσιάρτα, Βρύζα και Κωστή στο β’ ημίχρονο η εθνική έκρυψε τη μπάλα, έστω κόντρα σ’ έναν αδύναμο, πλην επίσης μουντιαλικό αντίπαλο. Η πίεση στον Αλκέτα «να πάρει τους μικρούς» ήταν μεγάλη, όμως εκείνος προτίμησε την επετηρίδα, παρόλο που στα υπόλοιπα φιλικά το πράγμα φώναζε ότι γκολ δεν μπαίνει με τίποτα (0-0 με Πολωνία και Βολιβία, 0-3 από Καμερούν, 0-5 από Αγγλία, 0-2 από Κολομβία, και μια ξεκούδουνη γκολάρα του Χατζίδη στο 1-1 με τις Η.Π.Α. στο Κονέκτικατ)· Πάντως η χρυσή (σε ποσότητα) δεκαετία των φιλικών για την Ελλάδα ήταν τα 80s, αρκεί να αναφερθεί ότι το 1988 π.χ. η ομάδα (που είχε τα χάλια της) έδωσε 10 φιλικά (και μόνο 2 επίσημα). Αξέχαστη τότε η επανάκληση του Νίκου Σαργκάνη από τον Μίλτο Παπαποστόλου, 2 χρόνια μετά την τελευταία του συμμετοχή και σε ηλικία 34 ετών πια, για ένα φιλικό με την Αυστρία στο Καραϊσκάκη (2-2), που έγινε δεκτή από τον αθλητικό Τύπο με τον τίτλο «Αναγέρωση!»· Επειδή πάντως γενικά ισχύει ότι οι πρώτες μνήμες είναι και οι πιο δυνατές, παραθέτω το απόσπασμα από το πρώτο φιλικό που θυμάμαι, ένα Ελλάδα-Αυστραλία 3-3 στη Λεωφόρο, Νοέμβριο του 1980, στην τελευταία συμμετοχή του Δομάζου με την Εθνική (38 χρονών, παίκτης της Α.Ε.Κ. τότε και λίγο προτού επιστρέψει για να κλείσει στον Παναθηναϊκό). Πέρα από το γκολ του Στρατηγού, αξιομνημόνευτο ήταν το ατυχές 10λεπτο του νεαρού τερματοφύλακα του Εθνικού Μουκέα, όταν και το σκορ από 2-1 έγινε 2-3, αλλά και η επική μπούκα του Γιώργου Δεληκάρη στο 90′ για να πάρει το πέναλτι από τον –πιο δικό μας δεν γίνεται- διαιτητή Βουράκη και να γλιτώσει την ήττα.
Αιώνια αθώος
Ντιέγκο Μαραντόνα, Σκοτία-Αργεντινή 1-3, Γλασκόβη, 2/6/1979
Είναι εύκολο να φανταστεί κανείς γιατί ο Μαραντόνα είναι πολύ δημοφιλής στη Σκοτία, μετά το διπλό θανατηφόρο πλήγμα (Hand of God & Goal of the Century) που επιφύλαξε στους Άγγλους το 1986 στο Μεξικό. Ο ίδιος έχει έναν ιδιαίτερο σύνδεσμο με αυτό το βόρειο κομμάτι της Μεγάλης Βρετανίας, αφού στη Γλασκόβη, λίγο πριν κλείσει τα 19, πέτυχε το 1ο του γκολ με την Εθνική Αργεντινής, το οποίο και πανηγύρισε με το γνωστό κρέμασμα στην αγκαλιά του συμπαίκτη (στην προκειμένη περίπτωση ο Ρενέ «Ελ Λόκο» Χάουσμαν), τον οποίο και γράπωνε απ’ το κεφάλι, περίπου σαν μπέμπης, κλειδώνοντάς τον με τα πόδια. Ήταν τον Ιούνιο του 1979 στο Χάμπντεν Παρκ, στην 9η συμμετοχή του Ντιέγκο με την Αλμπισελέστε, ένα 3-1 των παγκόσμιων πρωταθλητών της εποχής απέναντι στην καλύτερη Σκοτία όλων των εποχών. Θα ξαναγυρνούσε στη Γλασκόβη για να αποθεωθεί 29 χρόνια μετά, ως κόουτς της Αργεντινής πια, και πάλι για φιλικό στο Χάμπντεν (Νοέμβριος του 2008, Σκοτία-Αργεντινή 0-1).
Το Φιλικό των Αιώνων
Αγγλία-Ουγγαρία 3-6, Λονδίνο, 25/11/1953
Ένα φιλικό που διατηρούσε τον τίτλο του Ματς του Αιώνα για τουλάχιστον 17 χρόνια, προτού συμβεί το πιο αναγνωρίσιμο ως τέτοιο (Ιταλία-Δυτική Γερμανία 4-3, Μουντιάλ Μεξικού 1970). Ήταν κυρίως λόγω της διαχρονικής τάσης των Άγγλων να βγάζουν ποπ πιασάρικους τίτλους, αλλά και να υπερεκτιμούν την ομάδα τους, γι’ αυτό και το ματς απόκτησε μεγάλη φήμη προτού καν διεξαχτεί. Ωστόσο η μαγική εμφάνιση των Ούγγρων, που δεδομένα ήταν η κορυφαία ομάδα της εποχής (αήττητη επί 3 χρόνια και Χρυσή Ολυμπιονίκης στο Ελσίνκι), το μάθημα ποδοσφαίρου που δίδαξαν με συνεχή –για την εποχή- κίνηση φορτώνοντας το κέντρο με 6 παίκτες (3 πίσω και 3 μπροστά), τη στιγμή που οι Άγγλοι έπαιζαν με 5 στατικούς επιθετικούς, κι όλα αυτά μέσα στο φανταστικό κλίμα με 105.000 κόσμο στο Γουέμπλεϊ, δικαιολόγησε αρκετά τον ντόρο, ώστε το παιχνίδι αυτό να μείνει τουλάχιστον ως το πιο χαρακτηριστικό φιλικό στην ιστορία του αθλήματος. Στο 27′ το σκορ ήταν ήδη 1-4 και η όποια κόντρα αρχειοθετήθηκε κάπου στο 50′ όταν ο αμυντικός χαφ Γιόζεφ Μπόζικ έγραψε το 2-5 με σουτ-τηλεφώνημα. Έξι μήνες αργότερα (Μάιος του ’54) το ματς επαναλήφτηκε στη Βουδαπέστη, όπου τα πράγματα για την Αγγλία ήταν ακόμα χειρότερα (7-1).
Η Πατέντα του Ονζάρι
Αργεντινή-Ουρουγουάη 2-1, Μπουένος Άιρες, 2/10/1924
Σ’ ένα φιλικό από τα μικράτα του αθλήματος σημειώθηκε το πρώτο γκολ με απευθείας (ή μάλλον από μικρή καμπύλη) κόρνερ, σ’ ένα φιλικό Αργεντινής-Ουρουγουάης στο γήπεδο Σπορτίβο Μπαράκας του Μπουένος Άιρες. Είχαν περάσει κάτι λιγότερο από 4 μήνες αφότου το Διεθνές Ποδοσφαιρικό Συμβούλιο αποφάσισε ότι ένα τέτοιο γκολ μπορεί να μετρήσει – μέχρι τότε το κόρνερ θεωρούταν έμμεσο χτύπημα, άρα το γκολ χωρίς παρεμβολή ήταν άκυρο. Στο 13′ του ματς ο Αργεντινός αριστεροπόδαρος εξτρέμ της Ουρακάν, Σεζάρεο Ονζάρι, άνοιξε το σκορ από το σημείο του κόρνερ κι έγραψε ιστορία. Επειδή οι Ουρουγουανοί είχαν μόλις επιστρέψει με το χρυσό από τους Ολυμπιακούς του Παρισιού (κάτι σαν παγκόσμιοι πρωταθλητές στην προ-Μουντιάλ εποχή), το γκολ του Ονζάρι αποκλήθηκε Olímpico, κάτι που συμβαίνει μέχρι σήμερα στη Λατινική Αμερική με όλα τα γκολ που σημειώνονται από κόρνερ. Τα στιγμιότυπα που ακολουθούν είναι από ένα άλλο φιλικό ανάμεσα στις δύο ουράνιες εθνικές, 10 μέρες νωρίτερα (21/9/24, 1-1 στο Μοντεβιδέο) αφού προς το παρόν το ιστορικό Olímpico δεν βρίσκεται διαθέσιμο.