«Ο Ερντογάν απαγόρευσε το Twitter». Στο άκουσμα αυτής της δήλωσης την Παρασκευή που μας πέρασε, οι περισσότεροι αντιδράσαμε σα να πρόκειται για ένα ακόμη τρολάρισμα, από τα τόσα που μέσα από την υπερβολή τους στηλιτεύουν τις κυβερνητικές πρακτικές. Και όμως. Με τα πόδια γερά πια στον 21ο αιώνα, με την Τουρκία να δηλώνει χρόνια τώρα υποψήφια για την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η είδηση αυτή αποτελεί (θλιβερή) πραγματικότητα.
Και σύμφωνοι, ο Ερντογάν δεν διαρρηγνύει τα ιμάτιά του για τις δημοκρατικόφρονες πεποιθήσεις του, ούτε έχει καταχωρηθεί η Τουρκία στη συνείδηση οποιουδήποτε ως η Μέκκα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η σπασμωδική και ακραία ωστόσο κίνηση απαγόρευσης πρόσβασης σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δεν παύει να είναι σοκαριστική και για τους πιο σκληροπυρηνικούς αναλυτές της κατάστασης που επικρατεί το τελευταίο διάστημα στην Τουρκία.
Η δήλωση προ ημερών του Ερντογάν να «εξαφανίσει το twitter απο το χάρτη» καθώς και η έκδηλη περιφρόνησή του για την αντίδραση και τη γνώμη της διεθνούς κοινότητας, αποτελούν απλώς ένα ακόμη δείγμα της δυσκολίας του πρωθυπουργού της Τουρκίας να παρουσιάσει ένα δημοκρατικό προφίλ, προσφιλές στους επικεφαλής της Ε.Ε. και πόσο εύκολα αυτό καταρρέει όταν θίγονται προσωπικές του υποθέσεις, βγαίνουν στη δημοσιότητα σκάνδαλα διαφθοράς και απειλείται η θέση του στην Κυβέρνηση.
Όπως ήταν φυσικά επακόλουθο, η προσπάθεια φίμωσης του λαού μέσω της απαγόρευσης είχε το ακριβώς αντίθετο αποτέλεσμα, αφού η δημοσίευση των tweets αυξήθηκε κατακόρυφα, σπάζοντας το μέτρο, χρησιμοποιώντας απλώς εναλλακτικούς τρόπους (κυρίως αλλάζοντας το domain name).
Σε μια έξαρση επίδειξης πυγμής, ο Ερντογάν επέκτεινε την απαγόρευση, καθιστώντας εαυτώ στη διεθνή κοινότητα, αλλά και στον ίδιο του το λαό, ανυπόληπτο ουσιαστικά. Βλέποντας να εκφεύγει της εξουσίας του ο έλεγχος και η χειραγώγηση της κατάστασης που ο ίδιος έχει δημιουργήσει, επιλέγει σαν παλαιάς κοπής μονάρχης που του έθιξαν την τιμή και τον εγωισμό, να απομακρύνει (φιμώσει) όσους τον ενοχλούν και τόλμησαν να αμφισβητήσουν το κύρος και το γόητρό του, με συνοπτικές «δημοκρατικές» διαδικασίες. Εύκολα, απλά και ανώδυνα (;). Τι κι αν ο πρόεδρος της χώρας, Γκιουλ, διαχωρίζει τη θέση του και επικρίνει -τόσο όσο βέβαια- την απαγόρευση. Σημασία έχει να γίνει ξεκάθαρο ποιος κάνει κουμάντο εδώ (εκεί).
Τόσο ο Ερντογάν, όσο και ο τηρουμένων των αναλογιών αντίστοιχης «ορθόδοξης» περίπτωσης, Πούτιν, φαίνεται να ποθούν -όχι και τόσο ενδόμυχα- την αναβίωση των πάλαι ποτέ αυτοκρατοριών, προσαρμοζόμενοι βέβαια στις επιταγές και αλλαγές της σύγχρονης εποχής. Τότε έκαιγαν βιβλία, τώρα είναι πιο αποτελεσματικό η απαγόρευση χρήσης μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Παρ’ όλα αυτά, η ελευθερία του Λόγου, πέρα και πάνω από τις οποιεσδήποτε θεωρητικές προσεγγίσεις και διακηρύξεις, αποτελεί κατάκτηση και αναφαίρετο δικαίωμα. Αυτό σημαίνει πως ναι μεν σε πρακτικό επίπεδο περιστέλλεται επικίνδυνα και ολοκληρωτικά με ξεκάθαρα φασιστικές αποφάσεις όπως η εξεταζόμενη, δεν αποδυναμώνεται όμως ως δικαίωμα ούτε μπορεί να απολεσθεί. Λιτά και παραδοσιακά, ο κόσμος πίσω δε γυρνά. Η απαγόρευση θα αρθεί με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, οι τύποις μόνο πρωθυπουργοί όμως τύπου Ερντογάν θα έρθουν αργά ή γρήγορα ενώπιον των ευθυνών τους για να υποστούν τις συνέπειες των πράξεών τους. Κι αν αυτή η συνθήκη φαντάζει υπεραισιόδοξη στους πάσης φύσεως συνωμοσιολόγους και αφοριστικούς, ας πούμε πως είναι οι βασικές αρχές της δράσης-αντίδρασης. Μιας και η «Θεία Δίκη» δεν πείθει πια κανέναν. Ευτυχώς.