ECHR 329 (2013): Μια ιστορική απόφαση

Η Ολομέλεια του Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) που εδρεύει στο Στρασβούργο, αποφάσισε επί της προσφυγή που είχαν ασκήσει το 2009 οι «Βαλλιανάτος και λοιποί κατά Ελλάδος» για τον αποκλεισμό των ομόφυλων ζευγαριών από το Σύμφωνο συμβίωσης του Ν.3719/2008 (που ενσωμάτωσε την Οδηγία 2000/78) και φυσικά των ίδιων, ως άμεσα θιγόμενων. Στο διατακτικό της απόφασης, η Ελλάδα καταδικάζεται για παραβίαση του αρ.8 (Δικαίωμα σεβασμού της ιδιωτικής και οικογενειακής ζωής) και του αρ.14 (Απαγόρευση των διακρίσεων) της ΕΣΔΑ (Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου) και υποχρεώνεται να καταβάλει στον κάθε προσφεύγοντα 5000 ευρώ. Για το τι σημαίνει αυτή η απόφαση ουσιαστικά, αλλά και σε πρακτικό επίπεδο, θα έχουμε την ευκαιρία να μάθουμε από τον ίδιο τον δικηγόρο (εκ των δύο), των ζευγαριών στο Στρασβούργο και διδάκτορα Νομικής, κ. Βαγγέλη Μάλλιο σε συνέντευξη που πρόκειται να παραχωρήσει στην popaganda εντός των προσεχών ημερών.

Παρ’όλα αυτά σε μία πρώτη σφυγμομέτρηση αντιδράσεων, το συναίσθημα που επικρατεί είναι αυτό της ικανοποίησης -όχι τόσο φυσικά για τη συμβολική για το μέγεθος της προσβολής, χρηματικής ικανοποίησης, όσο- για το ένα βήμα παραπέρα που φαίνεται να πηγαίνουμε. Ή πιο σωστά να μας πηγαίνει, το ΕΔΔΑ, με αυτή την απόφαση. Και αυτό μας αφορά όλους, ως πολίτες αυτού του συγκεκριμένου κράτους και το πώς αυτοπροσδιοριζόμαστε, ανεξαρτήτως γενετήσιου προσανατολισμού.

Και είναι γεγονός ότι μέσα σε όλη την οικονομική εξαθλίωση που έχει βουλιάξει η χώρα, αποπροσανατολισμένος ο καθένας στα δικά του και συγκεντρωμένος ταυτόχρονα στην επιβίωσή του, θεωρείται πολυτέλεια να μιλάμε για ισότητα, για δικαιώματα, για διακρίσεις. Και ακριβώς γι αυτό, είναι ένας ακόμη λόγος, το πόσο σημαντική είναι η έκδοση αυτής της απόφασης τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή.

Διότι όπως το να είναι κανείς ομοφυλόφιλος δεν (πρέπει να) είναι το χαρακτηριστικό γνώρισμα της προσωπικότητάς του, έτσι και το να ζει σε αυτή την κοινωνία, αντιμετωπίζοντας ακριβώς τις ίδιες καθημερινές δυσκολίες διαβίωσης με τους υπόλοιπους και έχοντας ακριβώς τις ίδιες υποχρεώσεις, δε μπορεί να του στερεί τα προνόμια που κρατά η πολιτεία μόνο για τα ετεροφιλόφυλα μέλη της. Και αυτή είναι μια πραγματικότητα που βιώνει στο διηνεκές όποιος ζει με αυτή την «ιδιότητα» και που δε μπορεί να αποσοβηθεί από το γεγονός ότι έχουμε οικονομική κρίση.

Mε άλλα λόγια, μπορεί η Ευρωπαίκή Σύμβαση να είναι ένα «ζωντανό εργαλείο που πρέπει να ερμηνεύεται υπό τις παρούσες συνθήκες»,όπως αναφέρει η απόφαση, η ανάγκη όμως για ισότιμη μεταχείριση και προστασία από το Νόμο, δεν είναι εκκρεμές να ακολουθεί την (μη) εκάστοτε πολιτική βούληση για θεσμοθέτηση. Τόσο σε συμμόρφωση προς την ΕΣΔΑ, όσο και κυρίως για την προστασία των σχέσεων που συνιστούν οικογενειακή ζωή. Και αυτό μπορεί να γίνει αντιληπτό από όλους, gay και straight. Τόσο απλά, όσο το να είναι κανείς ευτυχισμένος.

Στεύη Κίτσου