Το περασμένο Σαββατοκύριακο, η Sinead O’ Connor βρέθηκε πάλι στο επίκεντρο- και πάλι για τους λάθος λόγους (προανήγγειλε την απόπειρα αυτοκτονίας της στο facebook και τελικά σώθηκε). Κάνοντας το πρώτο μπαμ στα late 80s, η Ιρλανδή τραγουδίστρια επιβλήθηκε στη μουσική βιομηχανία (και όχι απλώς τη μουσική), με τον δικό της απόλυτα προσωπικό τρόπο. Αδιαφόρησε για συνταγές εμπορευματοποίησης του coolness, δεν έδωσε καν τον αγώνα για μια αψεγάδιαστη δημόσια εικόνα. Το ξυρισμένο κεφάλι της -που και η ίδια αναγνώρισε ως σήμα κατατεθέν του ιδιαίτερου look της- γέμιζε συχνά με μπελάδες, αγωνίες κι αντιπαραθέσεις με όσα έβλεπε, τις οποίες ένιωθε πάντα την ανάγκη να τις φωνάζει δυνατά, ιδιότροπα και επίμονα, εντός και εκτός της μουσικής της.
Μπορεί η μαυροφορεμένη μορφή και η συγκλονιστική ερμηνεία της στο “Nothing Compares 2 U” να είναι η συμπαγέστερη εικόνα που ανασύρουν από ένα θολό στρόβιλο από προκλητικές δηλώσεις και live εμφανίσεις, όσοι την αναφέρουν σήμερα, αλλά η Sinead O’ Connor έθετε πάντοτε την μουσική της εξέλιξη σε προτεραιότητα σε πείσμα της ταραχώδους προσωπικής ζωής της. Έχοντας κατοχυρώσει μερικά κορυφαία άλμπουμ στο ξεκίνημά της (The Lion and the Cobra, I Do Not Want What I Haven’t Got), η O’ Connor συνέχισε με εξαιρετικές συνεργασίες -οι Roger Waters, Moby, Peter Gabriel είναι μόνο μερικά δείγματα- ενώ τα τελευταία χρόνια ηχογράφησε άλμπουμ με επιρροές από τη reggae και τα blues του Σικάγο. Κέρδισε υποψηφιότητα για Χρυσή Σφαίρα για το soundtrack της ταινίας Albert Nobbs και ετοιμαζόταν να δημοσιεύσει τα απομνημονεύματά της μέσα στο 2016. Και ύστερα ήρθαν όσα συνέβησαν τα περασμένα 24ωρα – ένα overdose και το viral facebook post που εξηγούσε την απόφασή της να αυτοκτονήσει κάνοντας και παλι όλον τον κόσμο να ασχοληθεί μαζί της. Και πάλι για τους λάθος λόγους.
Με αφορμή την τελευταία της, και πιο επικίνδυνη από όλες, περιπέτεια, ακολουθεί μια αναδρομή σε όλες τις φορές που η Sinead συμμάχησε με την πρόκληση. Κάποιες φορές βέβαια σε εποχές που το να προκαλεί κανείς αποτελούσε για τα δεδομένα της ποπ κουλτούρας μια κάποια επανάσταση, και όχι ένα από τα sos του celebrity manual….
Το Saturday Night Live, ο Πάπας και η Madonna
Τον Οκτώβριο του 1992, το κοινό του Saturday Night Live άκουγε προσηλωμένο τη Sinead να τραγουδάει μια a capella βερσιόν του “War” του Bob Marley. Στο τέλος, και προφέροντας εμφατικά τη λέξη “evil” έδειξε στην κάμερα μια φωτογραφία του Πάπα Ιωάννη Παύλου και την έκανε κομμάτια λέγοντας “fight the real enemy”. Το κανάλι -που δεν γνώριζε τις προθέσεις της O’ Connor- δέχτηκε τις επόμενες μέρες πάνω από 4.000 τηλεφωνήματα που αποδοκίμαζαν την εμφάνισή της, ενώ στην εκπομπή του επόμενου Σαββάτου, ο παρουσιαστής Joe Pesci πρόταξε την ίδια φωτογραφία δηλώνοντας ότι «κατάφερε να την ξανακολλήσει», στηλιτεύοντας χιουμοριστικά το συμβάν. Λίγο αργότερα, η Madonna έσκισε με το ίδιο σύνθημα μια φωτογραφία του διαβόητου John Buttafuoco που είχε προκαλέσει σκάνδαλο λόγω της σχέσης του με μια 16χρονη.
Παρ’ όλο που μιμήθηκε την πράξη της, η Madonna κατέκρινε τον τρόπο της O’ Connor δηλώνοντας σε συνέντευξή της ότι «αν έχει πρόβλημα με τη Ρωμαιοκαθολική εκκλησία θα έπρεπε να μιλήσει γι΄αυτό αντί να σκίζει φωτογραφίες προσώπων που σημαίνουν πολλά για μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού». Όπως ήταν αναμενόμενο, η ίδια δέχτηκε αρνητική κριτική για τις δηλώσεις της από τον τύπο, αφού θεωρήθηκε ότι επωφελούνταν του γεγονότος για να προωθήσει το άλμπουμ της Erotica – άλλωστε το προφίλ που προωθούσε εκείνη την εποχή ήταν κάθε άλλο παρά χριστιανικό. Μάλιστα, ένα χρόνο πριν το συμβάν, η O’ Connor είχε δηλώσει δημόσια ότι η Madonna «το πρότυπο της εποχής και υποτίθεται μαχήτρια των γυναικείων δικαιωμάτων, είχε κατακρίνει την εμφάνισή της, λέγοντάς της ότι είναι τόσο σέξυ όσο τα στόρια σε ένα παράθυρο».
Πάντως, το κίνητρο της O’ Connor ήταν κάθε άλλο παρά παιχνίδι για μάρκετινγκ. Η κίνησή της ήταν ένα ευνόητο κατηγορώ, σχετικά με τις υποθέσεις παιδικών βιασμών που βαραίνουν τη φήμη της καθολικής εκκλησίας. Για τον ίδιο λόγο είχε εμφανιστεί ακάλεστη στην εκπομπή After Dark, όπου διεξαγόταν μια σχετική συζήτηση- μόλις το είδε στην τηλεόραση κάλεσε αμέσως τον σταθμό ο οποίος έστειλε ένα ταξί για να τη μεταφέρει γρήγορα από το σπίτι της. Ωστόσο, παρά την ορθότητα του κινήτρου της, δύο εβδομάδες μετά το συμβάν στο SNL, η O’ Connor γιουχαϊστηκε σε εορταστική συναυλία προς τιμή του Bob Dylan.
Έκτοτε, αναφέρθηκε πολλές φορές στο φλέγον ζήτημα της εκκλησιαστικής εξουσίας, καταφέρνοντας μάλιστα να χειροτονηθεί ιερέας, ρόλο που απαρνήθηκε στη συνέχεια εκφράζοντας ωστόσο χριστιανικές αντιλήψεις και τάσεις προς τον πανθεϊσμό.
Η αμφιλεγόμενη σχέση της με τον Prince
Σε μια ιδιότυπη ειρωνεία της τύχης, το διασημότερο τραγούδι της Sinead O’ Connor “Nothing Compares 2 U”, δεν είναι στην πραγματικότητα δικό της (άλλο αν σε ερμηνευτικό επίπεδο το κατέκτησε κατά 100%). Στα χαρτιά, το κομμάτι ανήκει στον Prince και το side project του, The Family. Η O’ Connor παρέμεινε φειδωλή σε δηλώσεις για τη σχέση τους όλα αυτά τα χρόνια, επισημαίνοντας βέβαια ότι ήταν«βίαιος», αλλά αναιρώντας το με τον χαρακτηρισμό «sweet guy» το 2004. Ωστόσο, το Νοέμβριο του 2014 η ίδια δήλωσε σε ραδιοφωνική συνέντευξη ότι μετά την επιτυχία του τραγουδιού, ο Prince την κάλεσε στο σπίτι του όπου λογομάχησαν με την ίδια να ξεφεύγει από τις μπουνιές του στις 5 το πρωί. Παλιότερα, ο Prince είχε διαψεύσει εντελώς τη συνάντηση.
H ανοιχτή επιστολή στη Miley Cyrus
«Το μήνυμα που στέλνεις είναι ότι με κάποιο τρόπο είναι cool το να εκπορνεύεσαι. Δεν είναι τόσο cool, Miley…είναι επικίνδυνο» έγραψε η Sinead το 2013 απευθυνόμενη στο νέο «κακό κορίτσι» της ποπ, την εκπεσούσα child star, Miley Cyrus. Στην ανοιχτή επιστολή της, την προειδοποιούσε σχεδόν μητρικά να μην πέσει θύμα εκμετάλλευσης της μουσικής βιομηχανίας και εξέφραζε την ανησυχία της για τους ανθρώπους που συμβούλευαν τη Miley να προβάλλει αυτή την εικόνα.
Βέβαια η O’ Connor δεν αυτενέργησε σε αυτή την περίπτωση- ήταν η ίδια η Cyrus που είχε δηλώσει ότι το Nothing Compares 2 U ήταν η έμπνευση για το video clip της “Wrecking Ball”, στο οποίο η Curys γλείφει ένα σφυρί και λικνίζεται γυμνή και δακρυσμένη σε μια μπάλα κατεδαφίσεων (η ίδια η περιγραφή του πράγματος πηγάζει αβίαστη ειρωνεία). Παρ’ όλα αυτά η Cyrus, πιστή στην κωλοπαιδίστικη εικόνα της, απάντησε στην O’ Connor με ένα τουίτ όπου έλεγε ότι δεν είχε χρόνο να ασχοληθεί μαζί της αφού ήταν απασχολημένη με το να τραγουδάει και να παρουσιάζει το SNL (η ειρωνεία συνεχίζεται) και στη συνέχεια αναδημοσίευσε τουίτ του 2012 όπου η O’ Connor καλούσε τους φίλους της να τη βοηθήσουν να βρει κάποιον ψυχίατρο. Η Ο’ Connor απάντησε με δεύτερη επιστολή, κατηγορώντας τη Curys για ανευθυνότητα ενώ τόνισε ότι με αυτό τον τρόπο ειρωνευόταν όσους πάσχουν από ψυχολογικά προβλήματα.
Τα σχόλια για το εξώφυλλο της Kim Kardashian στο Rolling Stone
Το συμβάν συνέβη μόλις τον περασμένο Ιούλιο. Το νέo celebrity trend που ακούει στο όνομα Kim Kardashian προέταξε παιχνιδιάρικα το πλούσιο μπούστο της στο εξώφυλλο του μουσικού περιοδικού Rolling Stone και η Sinead αποφάνθηκε: «Η μουσική είναι επίσημα νεκρή. Ποιος να ‘ξερε ότι θα ήταν το Rolling Stone αυτό που θα τη σκότωνε; Ο Bob Dylan θα πρέπει να είναι σοκαρισμένος». Η Kardashian δεν θορυβήθηκε αρκετά ώστε να απαντήσει.
Η τελευταία πρόκληση της Sinead O’ Connor δεν αφήνει κανένα περιθώριο για σαρκασμούς και κίτρινα παιχνιδίσματα, είναι ένα προσωπικό δράμα βαριάς μορφής. Το μακροσκελές της post ήταν η ύστατη κραυγή ενός ανθρώπου για βοήθεια- η ίδια έχει άλλωστε περάσει διάφορες περιπέτειες υγείας παλεύοντας με τη διπολική διαταραχή και έχοντας υποβληθεί πρόσφατα σε υστερεκτοκμή. Όσο για το ζήτημα της οικογενειακής ρήξης με όλα τα μέτωπα (τα παιδιά και τους πρώην συζύγους της), φαίνεται αποφασισμένη- σε νέο post που δημοσίευσε από το νοσοκομείο έγραψε «δεν θέλω να σας ξαναδώ ποτέ, με αφήσατε μόνη μου».
Η παραφωνία του όλου ζητήματος δεν έγκειται βέβαια στη φύση των προβλημάτων, αλλά στην εκσφενδόνισή τους από την ασφάλεια του ιδιωτικού στην αδηφάγo αρένα του timeline και των likes. Και ενώ στις περισσότερες (αν όχι σε όλες) τις περιπτώσεις η O’ Connor είχε δίκιο όταν εξέφραζε τις επαναστατικές -πλην διαρκώς περιορισμένες- από τη βιομηχανία, αντιλήψεις της πάνω σε σοβαρά κοινωνικά ζητήματα (ναι, η τάση ευτελισμού της ποπ κουλτούρας είναι κοινωνική στο βαθμό που διαμορφώνει αντιλήψεις), παράλληλα κινείται διαρκώς στο λεπτό και επικίνδυνο όριο της εξομοίωσής με τα όσα κατακρίνει, υποβιβάζοντας τα δυνατά επιχειρήματά της στα ίδια μέσα με εκείνα των αντιπάλων της. Και παρ’ όλο που το πιθανότερο είναι να επανέλθει, το κουστούμι «αντισυμβατική καλλιτέχνις που κατέληξε σε θλιβερή περίπτωση» έχει ήδη ραφτεί και την περιμένει κολλαριστό στη γωνία.