Ο ήλιος έχει αρχίζει να πέφτει και η άπνοια κάνει την ατμόσφαιρα αποπνικτική στις εργατικές συνοικίες του Κόβεντρι. Αυτό, όμως, δεν έχει καμία σημασία για εκατοντάδες φίλους του Εργατικού Κόμματος, μέλη συνδικάτων και νέους, που έχουν κατακλύσει μία μικρή αίθουσα εκδηλώσεων της βρετανικής πόλης, για να ακούσουν τον Τζέρεμι Κόρμπιν, τον υποψήφιο για την ηγεσία των Εργατικών, που θαρρείς ότι έρχεται από μία άλλη εποχή, εκείνη των κόκκινων πλακάτ, της ταξικής πάλης, των αξιών που, πριν την επικράτηση των Νέων Εργατικών, συγκροτούσαν την παραδοσιακή εργατική αντίληψη των πραγμάτων.
Ο Τζέρεμι Κόρμπιν, 66 ετών, αποτελεί την προσωποποίηση της απέχθειας που νιώθουν σήμερα οι ψηφοφόροι των Εργατικών για αυτό που κατέληξε να είναι το Κόμμα τους μετά το τέλος εποχής του Τόνι Μπλερ. «Αν εκλεγώ πρόεδρος των Εργατικών, θα ζητήσω συγγνώμη για τον πόλεμο στο Ιράκ», έχει πει ο ίδιος, που θέλει να έρθει σε σύγκρουση με όλα εκείνα τα στοιχεία της «φιλελεύθερης αριστεράς» που αποξένωσαν τους Εργατικούς από τα μικρομεσαία στρώματα της βρετανικής κοινωνίας. «Δεν κάνουμε πολιτική σαν προσωπικότητες της show biz. Δεν ακολουθούμε πολιτικές καταχρήσεων. Δημιουργούμε νέες ιδέες. Παλεύουμε για την ελπίδα».
O Τζέρεμι Μπέρναρντ Κόρμπιν γεννήθηκε στις 26 Μαΐου του 1949, στο Τσίπενχαμ του Γουίλτσιρ. Είναι ο νεότερος γιος του Ντέιβιντ Κόρμπιν, ηλεκτρολόγου μηχανικού, και της Ναόμι, καθηγήτριας μαθηματικών. Οι γονείς ήταν υποστηρικτές του ειρηνιστικού κινήματος της εποχής και γνωρίστηκαν στις κινηματικές δράσεις που ανέπτυξαν στα χρόνια του Ισπανικού Εμφυλίου. Ο νεαρός Τζέρεμι μεγάλωσε στο Σχροπσάιρ και από τα φοιτητικά του χρόνια αποτέλεσε ένθερμο υποστηρικτή του Εργατικού Κόμματος, συμμετέχοντας ήδη στην ηλικία των 15 ετών στην «Καμπάνια για τον Πυρηνικό Αφοπλισμό». Σε ηλικία 25 ετών εξελέγη στο δημοτικό συμβούλιο του Χάρινγκεϊ, στο βόρειο Λονδίνο, ενώ εννέα χρόνια αργότερα αναδείχτηκε βουλευτής του Βόρειου Ίσλινγκτον, αξίωμα που διατηρεί μέχρι σήμερα. Πέρα από την καριέρα του στην κεντρική πολιτική σκηνή, ο Κόρμπιν δραστηριοποιήθηκε ενεργά σε κοινωνικό επίπεδο, συμμετέχοντας σε οργανώσεις με πολιτικά και διεθνή αιτήματα, όπως η στήριξη του παλαιστινιακού λαού, ο αφοπλισμός, η ενίσχυση των δημοκρατικών θεσμών και ο αγώνας ενάντια στο φασισμό. Το 2001 υποστήριξε την «Συμμαχία για τον Τερματισμό του Πολέμου» (Stop The War Coalition), πρωτοβουλία που αντιτάχθηκε στον Πόλεμο του Ιράκ, στον οποίο η Βρετανία συμμετείχε με απόφαση του τότε ηγέτη των Εργατικών, Τόνι Μπλερ. Είναι αυτό το χαρακτηριστικό που τον κάνει ιδιαίτερα αγαπητό στους υποστηρικτές του, που είναι «κουρασμένοι» πια από την απόσταση και τον καθωσπρεπισμό του βρετανικού πολιτικού establishment που καλλιεργήθηκε τα τελευταία χρόνια και από τους Εργατικούς.
Στα μέσα της δεκαετίας του ’80, ο Κόρμπιν δεν κατάφερε να εκλεγεί αντιπρόεδρος των Εργατικών. Ωστόσο, εκείνη την περίοδο εντάχθηκε σε έναν κύκλο που θα τον καθόριζε πολιτικά. Το «θρυλικό» μέλος των Εργατικών, Τόνι Μπεν, προσκάλεσε το νεαρό ακόμα Κόρμπιν να συμμετάσχει σε έναν κύκλο αριστερών διανοουμένων, που συναντιόνταν κάθε Κυριακή απόγευμα για τσάι στο σπίτι του Μπεν.
«Ξεκινούσαμε τις συζητήσεις μας με την τρέχουσα πολιτική κατάσταση και μοιραζόμασταν σκέψεις γύρω από αυτή. Μετά πηγαίναμε στο ”τι μπορούμε να κάνουμε;”», λέει η Χίλαρι Γουέινραϊτ, κοινωνιολόγος και δημοσιογράφος που εντάσσεται στο χώρο της αριστεράς. Η ίδια θυμάται πως ο Κόρμπιν έκανε «αρκετά εύστοχες παρεμβάσεις». «Είχε αρκετά χαμηλό προφίλ αλλά ήταν ιδιαίτερα έξυπνος σε κάθε του τοποθέτηση. Η αίσθηση που μου έχει μείνει από την ατμόσφαιρα εκείνων των συναντήσεων είναι ότι επρόκειτο για ένα διορατικό και συχνά πνευματώδη άνθρωπο».
Γιατί όμως ο Μπεν, που διετέλεσε βουλευτής των Εργατικών για σχεδόν μισό αιώνα, επέλεξε τον Κόρμπιν για να συμμετάσχει στις συναντήσεις; Κατά τον ιστορικό Ρόμπιν Μπλάκμπερν, ο Μπεν στράφηκε προς τον Κόρμπιν τόσο γιατί ήταν «κοντά σε ακτιβιστές, όσο και γιατί ήταν ευφυής και καλλιεργημένος». Η επιρροή του πρώτου στην πολιτική αντίληψη του δεύτερου είναι, αντίστοιχα, καταλυτική. Όπως και ο παλιός σύντροφός του, ο Κόρμπιν αυτοπροσδιορίζεται πολιτικά ως δημοκράτης-σοσιαλιστής, ενώ συχνά αναφέρεται στο έργο και τις ιδέες του Μπεν κατά τη διάρκεια των προεκλογικών του εκδηλώσεων για την ηγεσία των εργατικών.
«Οι θεμελιώδεις αρχές μας, η αντίληψή μας για δικαιοσύνη και η πίστη μας στην ισότητα, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα χάθηκαν στον τεχνοκρατικό λόγο που επικράτησε τα τελευταία 20 χρόνια. [Ο Κόρμπιν] είναι εκεί έξω για να μιλήσει για το λαό. Αυτός είναι και ο λόγος που έχει κερδίσει το σεβασμό», Πίτερ Χέιν, Εργατικός πρώην Υπουργός
Η υποψηφιότητα του Κόρμπιν ήρθε αναπάντεχα. Όπως και οι δημοσκοπήσεις, που τον θέτουν πρώτο στις προτιμήσεις των Εργατικών ψηφοφόρων μεταξύ των τεσσάρων υποψηφίων – εκτός του Κόρμπιν, υποψήφιοι είναι οι Άντι Μπέρνχαμ, Ιβέτ Κούπερ και Λίζ Κένταλ – για την ηγεσία του Εργατικού Κόμματος. Ο ίδιος είπε σχετικά με την υποστήριξη που έλαβε ότι «ήρθε πολύ πιο γρήγορα από ό,τι θα περίμενε ή θα προσδοκούσε κανείς».
Πού οφείλεται η έκρηξη δημοτικότητας του Κόρμπιν; Η Αλεξάντρα Στάιν, παραδοσιακή ψηφοφόρος των Εργατικών, λέει στην Guardian ότι ο υποψήφιος των Εργατικών «απηχεί τις απόψεις μου. Δεν πιστεύει στη ρητορεία της λιτότητας. Μιλάει σαν πραγματικός άνθρωπος, για πράγματα που είναι αληθινά».
Η προσπάθεια του Κόρμπιν να επαναφέρει την πολιτική στους πολίτες έχει οδηγήσει σε ανάλογες πρωτοβουλίες ενόψει των εσωκομματικών εκλογών: ο υποψήφιος των Εργατικών αποφάσισε, μαζί με τους στενούς του συνεργάτες, να στείλει ένα ερωτηματολόγιο στους εγγεγραμμένους υποστηρικτές του στη βόρεια Αγγλία, ζητώντας τους να αναπτύξουν τις απόψεις τους για τις πολιτικές που θα μπορούσαν να εφαρμοστούν στην περιοχή όπου διαμένουν. Το επιτελείο του Κόρμπιν έλαβε 1200 απαντήσεις, οι οποίες έτυχαν επεξεργασίας και δημοσιεύθηκαν, με ανοιχτή πρόσκληση για συμμετοχή του ευρύτερου κοινού σε αυτό το «δημόσιο ντιμπέιτ».
Όλα αυτά κάτι πρέπει να λένε στους Εργατικούς ψηφοφόρους, πολλοί από τους οποίους νιώθουν εγκαταλελειμμένοι και αποξενωμένοι από την «υψηλή πολιτική γραφείων» που εφάρμοσε η «φιλελεύθερη αριστερά» του Τόνι Μπλερ. «Αυτή η πρωτοβουλία μας, νομίζω, δείχνει έναν άλλο δρόμο», αναφέρει ο Τζον Τρίκετ, βουλευτής των Εργατικών και υποστηρικτής του Κόρμπιν. «Ο εναλλακτικός τρόπος για να βρούμε μία νέα πολιτική θα ήταν να προσλάβουμε ένα thinktank, να βρούμε έναν ξερόλα πολιτικής ή μία ομάδα ειδικών και να ανακοινώσουμε μία πολιτική ”από τα πάνω”. Και δεν είναι αυτού του είδους η ηγεσία που θέλουμε να υιοθετήσουμε».
«Η μεγαλύτερη επιτυχία μας ήταν ο Τόνι Μπλερ. Αναγκάσαμε τους αντιπάλους μας να αλλάξουν», Μάργκαρετ Θάτσερ
Η προοπτική επικράτησης της παραπάνω αντίληψης στους κόλπους του Εργατικού Κόμματος έχει κάνει τη δεξιά πτέρυγα του κόμματος να εξαπολύσει έναν ιδεολογικό πόλεμο εναντίον του Κόρμπιν. To πολιτικό αφήγημα των «Μπλεριστών» είναι ότι η ήττα των Εργατικών στις εκλογές του περασμένου Μάη οφειλόταν εν πολλοίς στην αριστερή στροφή που επιχείρησε ο Εντ Μίλιμπαντ, «αποτασσόμενος» πολλές από τις πτυχές της πολιτικής Μπλερ. Σύμφωνα με αυτούς, το Κόμμα θα επιστρέψει στην εξουσία μονάχα αν ακολουθήσει μία «πιο μοντέρνα – φιλελεύθερη – γραμμή». Σε αυτό το πλαίσιο, ο Κόρμπιν εμφανίζεται ως ο υποψήφιος που, αν αναδειχθεί ηγέτης των Εργατικών, θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερη κρίση το Κόμμα και θα το απομακρύνει έτι περαιτέρω από την εξουσία. Οι πολέμιοι του Τζέρεμι Κόρμπιν – ανάμεσά τους και ο Τόνι Μπλερ – τον κατηγορούν για μία προσπάθεια επιστροφής στις ξεπερασμένες από την εποχή αντιλήψεις των Παλαιών Εργατικών.
Ο Μπλερ είπε, μεταξύ άλλων, ότι οι υποστηρικτές του Κόρμπιν θα πρέπει να κάνουν «μεταμόσχευση καρδιάς», για να προσθέσει λίγο καιρό αργότερα: «Ακόμα και αν με μισείτε, μην αφήσετε το Εργατικό Κόμμα να πέσει από τον γκρεμό».
«Ακόμα και αν με μισείτε, μην αφήσετε το Εργατικό Κόμμα να πέσει από τον γκρεμό», είπε ο Τόνι Μπλερ, αναφερόμενος στην προοπτική ανάδειξης του Κόρμπιν στην ηγεσία των Εργατικών.
Με αυτή τη θεώρηση των πραγμάτων δεν συμφωνεί αρκετά μεγάλο μέρος των Εργατικών ψηφοφόρων, που θεωρούν ότι η πορεία του κόμματός στις τελευταίες δύο δεκαετίες ήταν μία πορεία ενσωμάτωσης από το κυρίαρχο δόγμα του νεοφιλελευθερισμού. Ο Τζέφρι Χάουι, Συντηρητικός πρώην Υπουργός Οικονομικών της Μεγάλης Βρετανίας και μέλος της κυβέρνησης της Μάργκαρετ Θάτσερ, είπε στον εορτασμό των ογδοηκοστών γενεθλίων της «Σιδηράς» Κυρίας: «Ο πραγματικός θρίαμβος μας ήταν ότι καταφέραμε να μετασχηματίσουμε όχι ένα, αλλά δύο κόμματα», ενώ σύμφωνα με τον Βρετανό δημοσιογράφο, Όουεν Τζόουνς, η Μάργκαρετ Θάτσερ είπε κάποτε σε ομιλία της: «Η μεγαλύτερη επιτυχία μας ήταν ο Τόνι Μπλερ. Αναγκάσαμε τους αντιπάλους μας να αλλάξουν».
Ο Κόρμπιν ενοχλεί τους θιασώτες της πολιτικής Μπλερ, καθώς ενσαρκώνει μία πικρή αλήθεια για τους ψηφοφόρους του Εργατικού Κόμματος: οι Νέοι Εργατικοί υιοθέτησαν και εφάρμοσαν πολλές από τις αντιλήψεις και τις ιδέες του θατσερισμού, δεχόμενοι στο κόμμα τους έναν Δούρειο Ίππο που μετά τις εκλογικές επιτυχίες έφερε την έλλειψη πολιτικής ταυτότητας.
«Οι θεμελιώδεις αρχές μας, η αντίληψή μας για δικαιοσύνη και η πίστη μας στην ισότητα, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα χάθηκαν στον τεχνοκρατικό λόγο που επικράτησε τα τελευταία 20 χρόνια», είπε ο Εργατικός πρώην Υπουργός, Πίτερ Χέιν, που γνωρίζει τον Κόρμπιν από τη δεκαετία του 1970, όταν οι δύο τους συμμετείχαν στο κίνημα ενάντια στο Απαρτχάιντ. «Νομίζω ότι υπάρχει ένας μεγάλος πόθος, όχι για επιστροφή στις ρίζες των Παλαιών Εργατικών και όλα τα σκουπίδια που αυτές έφεραν, αλλά για επιστροφή σε αυτό που μπορούμε να ορίσουμε ως Εργατική ψυχή». Ο ίδιος υποστηρίζει για την ηγεσία των Εργατικών την υποψηφιότητα της Ιβέτ Κούπερ, όμως αναγνωρίζει ότι ο σύντροφός του «είναι εκεί έξω για να μιλήσει για το λαό. Αυτός είναι και ο λόγος που έχει κερδίσει το σεβασμό».
«Το κλειδί είναι η αλληλεγγύη και αυτός είναι ο λόγος που πρέπει να αποδεχθούμε το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας και να στηρίξουμε το νέο μας αρχηγό», δήλωσε το υψηλόβαθμο στέλεχος των Εργατικών, Τσούκα Ουμάνα, υπογραμμίζοντας ουσιαστικά την υποχρέωση όλων των Εργατικών να συνεργαστούν με τον Τζέρεμι Κόρμπιν, ακόμη και αν τον βρίσκουν «υπερβολικά αριστερό».
Η ψηφοφορία για την εκλογή του νέου ηγέτη των Εργατικών έχει ξεκινήσει από τις 14 Αυγούστου, με τα 610.00 μέλη του Κόμματος να μπορούν να ψηφίσουν μέχρι τις 10 Σεπτεμβρίου.
Επιστροφή στο πνεύμα των Εργατικών ή μάταιη αναζήτηση ενός πολιτικού δόγματος που έχει οριστικά εκλείψει; Ό,τι και αν σημαίνει ο Κόρμπιν για τους Εργατικούς, μέχρι την 12η Σεπτεμβρίου, ημέρα ανακοίνωσης των αποτελεσμάτων της ψηφοφορίας, ο Τζέρεμι Κόρμπιν μπορεί να έχει στο μυαλό του την ελπιδοφόρα για τους Εργατικούς αποστροφή της Μάργκαρετ Θάτσερ: «Ο Σοσιαλισμός αντιπροσωπεύει έναν αιώνιο πειρασμό».