Ελλάδα, Ιούλιος 2022. Ελληνική Δικαιοσύνη(;): Να είσαι ΚΑΙ «με τη βούλα» του δικαστηρίου βιαστής. Και να αποφυλακίζεσαι. Να κρίνεσαι, για την ακρίβεια, ένοχος δυο βιασμών, με δικαστική απόφαση. Και την επομένη, να επιστρέφεις σπίτι σου, κύριος, και να συνεχίζεις τη ζωή σου. Ωσάν να μην είσαι καταδικασμένος. Ωσάν να μην τελέστηκαν ποτέ οι πράξεις, που και μόνο λόγω του κινδύνου ξανατέλεσής τους σε κράτησαν προφυλακισμένο προσωρινά για 17 μήνες. Σοκ προκάλεσε, μετά την χθεσινή καταδίκη του σε κάθειρξη 12 ετών για το βιασμό δύο ανηλίκων αγοριών, το 2015, η -επίσης χτεσινή- έτερη προκλητική απόφαση-τρίπλα του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου να αποφυλακιστεί ο καταδικασθέντας, χωρίς ελαφρυντικά, για τους δυο βιασμούς, πρώην διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου Δημήτρης Λιγνάδης.
Το άκρως παράδοξο κι αλλοπρόσαλλο της ελληνικής δικαιοσύνης είναι ότι κρατήθηκε προφυλακιστέος, προτού κριθεί η ενοχή του. Όταν κρίθηκε από το δικαστήριο ένοχος για δυο βιασμούς, οι πύλες του Κορυδαλλού προς την ελευθερία άνοιξαν. Δεν είναι πλέον επικίνδυνος για την τέλεση ανάλογων πράξεων; «Δεν μπορώ να σας πω αν είναι πολιτική ή παραδικαστική η χθεσινή απόφαση. Εγώ ξέρω ότι η απόφαση είναι εντελώς εσφαλμένη.
Διότι η ίδια η δικογραφία, η εξέταση και η ακροαματική διαδικασία στο δικαστήριο μας παρέχουν τα στοιχεία ότι υπάρχει κίνδυνος να τελεστούν καινούρια εγκλήματα από τον κατηγορούμενο. Τίθεται δηλαδή θέμα ασφάλειας του κοινωνικού συνόλου όσο ο Λιγνάδης είναι ελεύθερος», σχολιάζει στην Popaganda o Γιάννης Βλάχος, συνήγορος δύο εκ των τεσσάρων ανδρών που κατηγορούν τον πρώην διευθυντή της πρώτης κρατικής σκηνής της χώρας για βιασμό (ενός ανήλικου κι ενός ενήλικου).
Την ίδια ώρα, ο συνήγορός του Λιγνάδη, Αλέξης Κούγιας, δηλώνει δημοσίως τη «νίκη» του πελάτη του: «Η απόφαση (σ.σ: αποφυλάκισης) από πλευράς τακτικής δικαιοσύνης είναι αθωωτική για τον Λιγνάδη. Μόνο οι ένορκοι τον βρήκαν ένοχο». Πόσο ευσταθούν τα λεγόμενά του; Κυρίως, όμως, πώς αισθάνονται για την απρόσμενη εξέλιξη σήμερα τα θύματά του, που συνεθλίβησαν στην δικαστική αίθουσα κατά την ακροαματική διαδικασία, βλέποντας τον βιαστή τους, μετά την καταδίκη του, ελεύθερο; «Τα θύματα έφυγαν κλαίγοντας από το δικαστήριο», μας αποκαλύπτει ο κ.Βλάχος. «Η καταδίκη του για τους δυο βιασμούς ήταν μια Πύρρειος νίκη. Το ότι αφέθηκε ελεύθερος τους διέλυσε».
Πώς αισθάνεται ολόκληρη η ελληνική κοινωνία, που παρότι καταδικασμένος για δυο βιασμούς και ενδεχομένως εν δυνάμει βιαστής, ο Δημήτρης Λιγνάδης κυκλοφορεί ξανά στους δρόμους ελεύθερος, αφού κατέβαλε σήμερα τα 30.000 ευρώ που όρισε χθες το Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο ως εγγύηση; Πώς μπορεί να προφυλαχθεί το κοινωνικό σύνολο από καταδικασθέντες βιαστές που αποφυλακίζονται, πέρα από το να δηλώνει την αγανάκτηση του με συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας κατά μιας τέτοιας απόφασης, όπως έγινε χτες αυθόρμητα μπροστά από τον Άρειο Πάγο; Τι μπορεί να γίνει ουσιαστικά, πέρα από την έκδοση ανακοινώσεων αποτροπιασμού, όπως αυτή που πριν λίγη ώρα έβγαλε στη δημοσιότητα η Αντιπροσωπευτική Επιτροπή ηθοποιών του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδας, σύμφωνα με την οποία: «Ο Δ. Λιγνάδης καταδικάστηκε σε 12 χρόνια κάθειρξη. Βίασε και βασάνισε παιδιά. Είχε όμως εμπιστοσύνη στην ελληνική δικαιοσύνη και τώρα πάει σπίτι του… Ξέρουμε πλέον ότι ένας δημόσιος κίνδυνος κυκλοφορεί ελεύθερος και αυτό είναι ένα βάρος που κουβαλάμε και στη ζωή αλλά και πάνω στη σκηνή»;
Τι μπορεί πρακτικά να κάνει για να προσβάλλει την προκλητική για το κοινό περί Δικαίου αίσθημα η ομάδα συνηγόρων των θυμάτων, μετά την απόφαση (με πλειοψηφία 4 προς 3) που ανακάλυψε αιφνιδιαστικά ότι στο πρόσωπο του Δημήτρη Λιγνάδη πληρούνται οι προϋποθέσεις του νόμου για την αναστολή εκτέλεσης της ποινής μέχρι την εκδίκαση της έφεσης του (με την επιβολή περιοριστικών όρων και χρηματικής εγγύησης);
Μπορεί να σώσει την παρτίδα, η αναπάντεχη, σήμερα το μεσημέρι, απόφαση της προϊσταμένης της Εισαγγελίας Εφετών Αθηνών, Μαρίας Γκανέ, να ζητήσει με επείγουσα παραγγελία να της διαβιβαστούν τα πρακτικά και η απόφαση του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου Αθηνών για την υπόθεση, προκειμένου να μελετήσει το ενδεχόμενο άσκησης έφεσης; Αν την ασκήσει θα ξαναβρεθεί ο Δημήτρης Λιγνάδης στη φυλακή;
Μας απαντάει ο Γιάννης Βλάχος.
Ο Δημήτρης Λιγνάδης επιστρέφει σπίτι του, παρόλο που κρίθηκε ένοχος, μέχρι να εκδικαστεί η έφεση. Και μάλλον δεν θα ξαναμπεί μέσα…
Ευθύνεται γι’ αυτό ο νόμος Παρασκευόπουλου, όπως διακινείται; Όχι. Υπάρχει μια παραπληροφόρηση ότι ήταν υποχρεωτική η αναστολή εκτέλεσης της ποινής, σύμφωνα με τον νόμο Παρασκευόπουλου. Αυτό είναι ψέμα. Ο νόμος ισχύει από το 2010 και δεν έχει τροποποιηθεί.
Και προβλέπει οι καταδικασθέντες βιαστές να μπορούν να έχουν αναστολή εκτέλεσης της ποινής μέχρι την εκδίκαση της έφεσης; Προβλέπει ότι η αναστολή δεν θα δίνεται αν από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του εγκλήματος, για το οποίο καταδικάστηκε κάποιος, προκύπτει πιθανότητα ότι θα τελέσει νέα εγκλήματα. Από τον εισαγγελέα που έβγαλε το ένταλμα σύλληψης μέχρι τα συμβούλια που παρατείνανε την προσωρινή του κράτηση, εκρίθη όμως ότι ο Λιγνάδης είναι επικίνδυνος να τελέσει νέα εγκλήματα. Για αυτό και κρατήθηκε.
Και ξαφνικά από τη μια μέρα στην άλλη παύθηκε η επικινδυνότητα, η πιθανότητα να ξανατελέσει νέα εγκλήματα; Ακριβώς! Τη στιγμή μάλιστα που η επικινδυνότητα του συγκεκριμένου κατηγορουμένου, και πλέον καταδικασμένου πρωτοδίκως, προκύπτει από την δικογραφία και δη πληθώρα συνομιλιών που είχε με ανήλικους ή μη, από τη μακρόχρονη εγκληματική του δράση -δρα από το 1984-, κι από τη μεθοδολογία την οποία είχε αναπτύξει για να πλησιάζει τα θύματά του. Στοιχεία που υπάρχουν μέσα στη δικογραφία και θεμελιώνουν την επικινδυνότητα, αποκρούοντας πλήρως την απόφαση που δεν τον βρίσκει επικίνδυνο και επομένως αφήνεται ελεύθερος.
Τι συνέβη; Δεν γνωρίζω. Με 4/3 αποφασίσανε ότι ξαφνικά έπαψε να είναι επικίνδυνος.
Ασκήθηκαν πολιτικές πιέσεις υπέρ του, όπως καταγγέλλεται στα social media; Εγώ δεν μπορώ να σας πω αν είναι πολιτική ή παραδικαστική απόφαση. Εγώ ξέρω ότι η απόφαση είναι λανθασμένη. Διότι, επαναλαμβάνω, η ίδια η δικογραφία, η εξέταση και η ακροαματική διαδικασία στο δικαστήριο μας παρέχουν τα στοιχεία ότι υπάρχει κίνδυνος να τελεστούν καινούρια εγκλήματα από τον κατηγορούμενο. Είναι σαφές.
Ο Δημήτρης Λιγνάδης θα κυκλοφορεί ελεύθερος από σήμερα μέχρι και την εκδίκαση της Έφεσης. Ναι.
Δηλαδή, για πόσο καιρό; Δεν ξέρουμε. Τώρα που δεν είναι κρατούμενος, μπορεί να δικαστεί και μετά από δυο χρόνια. Όπως καταλαβαίνετε, πρόκειται για μια εντελώς εσφαλμένη απόφαση που συνιστά προσβολή για τα θύματα και εγκυμονεί και έναν κίνδυνο για το κοινωνικό σύνολο. Είναι πιθανό να τελέσει ξανά τέτοιου είδους εγκλήματα.
Μπορείτε να εφεσιβάλλετε την απόφαση αποφυλάκισης; Δεν μπορούμε να κάνουμε κάτι. Αυτή η απόφαση δεν προσβάλλεται. Είναι εξόχως εξοργιστικό αυτό που έχει συμβεί.
Αν ασκήσει τελικά έφεση η εισαγγελέας κα Γκανέ μπορεί να ανατρέψει την απόφαση; Για αυτό θα ασκήσει έφεση. Θα δούμε.
Ήδη από τη στάση της δικαστή διαφαινόταν πού μπορεί να οδηγηθεί η υπόθεση; Εγώ προσωπικά και σύσσωμη η πολιτική αγωγή από την πρώτη μέρα παραπονεθήκαμε εντόνως για τον τρόπο που διηύθυνε η πρόεδρος τη διαδικασία, επιτρέποντας στην υπεράσπιση ερωτήσεις προσβλητικές, συκοφαντικές, ερωτήσεις εξευτελιστικές και άσχετες προς την υπόθεση που εξεταζόταν, και χειρισμούς συκοφαντικούς. Τα θύματα λοιδορήθηκαν.
Με υπαιτιότητα της προέδρου πάντα; Ναι.
Ο κ. Κούγιας δήλωσε ότι «Η απόφαση από πλευράς τακτικής δικαιοσύνης είναι αθωωτική για τον Λιγνάδη. Μόνο οι ένορκοι τον βρήκαν ένοχο». Αυτό είναι ένα ακόμη ψέμα. Μόνο δύο εκ των τακτικών δικαστών ψήφισαν αθωωτικά για τον Λιγνάδη ενώ η τρίτη τακτική δικαστής ψήφισε καταδικαστικά.
Πώς μπορεί να προστατευτεί η κοινωνία απέναντι σε Λιγνάδηδες που αποφυλακίζονται; Αυτό είναι μια πολύ σοβαρή ερώτηση. Και ειδικά σε τέτοιους είδους εγκλήματα, με δράστη που φαίνεται πως είχε ροπή στην εγκληματικότητα, εδώ και 30 χρόνια, από το 1984, οπότε κατηγορήθηκε για πρώτη φορά για ασέλγεια σε βάρος ανηλίκου και οδηγήθηκε στη δικαιοσύνη. Δεν καταδικάστηκε γιατί η μητέρα του ανηλίκου ανακάλεσε την έγκληση. Όμως, από το 1984 έχει σημανθεί ότι έχει ροπή στη διάπραξη τέτοιων εγκλημάτων κι επομένως και μόνο από το μεγάλο χρονικό διάστημα που με ένταση ασκούσε τις εγκληματικές δραστηριότητές του μπορεί να αμφισβητείται η απόφαση αποφυλάκισης.
Η επόμενη μέρα ποια είναι, λοιπόν; Η αναμονή για το Εφετείο. Περιμένουμε το Εφετείο. Αυτή τη στιγμή δεν προσβάλλεται η απόφαση αποφυλάκισης. Ο Λιγνάδης μπορεί να ζει τη ζωή του και, με την έπαρση και την αλαζονία που τον διακρίνουν ως άνθρωπο, μπορεί να τελέσει ξανά ανάλογα αδικήματα.
Τα θύματα πώς νιώθουν; Τα θύματα φύγανε κλαίγοντας από το δικαστήριο. Είναι τεράστια η απογοήτευσή τους. Διότι πήραν το θάρρος και ξεπεράσαν τη ντροπή τους και το φόβο τους. Δικαιωθήκαν εν μέρει με την καταδίκη, γιατί είναι καταδικασμένος για δυο βιασμούς με 12 χρόνια φυλακή χωρίς ελαφρυντικά. Αλλά αυτό ήταν μια Πύρρειος νίκη. Το ότι αφέθηκε ελεύθερος τους διέλυσε. Γιατί μην το ξεχνάμε, υπάρχει το θέμα ασφάλειας του κοινωνικού συνόλου. Ένας άνδρας με τόσες δεκαετίες πολυσχιδούς εγκληματικής δραστηριότητας, πιθανότατα να την συνεχίσει. Στα θύματα προξενεί φόβο το ότι την επόμενη μέρα ο κατηγορούμενος θα κυκλοφορεί ελεύθερος.