Αυτές τις μέρες, που εμείς μετράμε ποιοι φίλοι μας έχουν γλυτώσει από την επέλαση της Όμικρον και κάποιοι άλλοι έχουν κλειστεί σπίτια τους ή έχουν φύγει σε κάποια εξοχή για να αποφύγουν τις επαφές, υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι σε πολλές γειτονιές της χώρας που το κύριο μέλημά τους είναι να φροντίζουν τις αδέσποτες χνουδωτές ψυχούλες.
Γατιά νεογέννητα, ενήλικα ή και υπέργηρα που κρύβονται σε κάποιο οικόπεδο, μέσα σε τρύπες ή κάτω από υπόστεγα για να προστατευτούν και ο μόνος τρόπος για να γλυτώσουν τις κακουχίες ή να βρουν ένα πιάτο φαΐ, είναι από ένα ανθρώπινο χέρι.
Η Μαρία της δικής μου γειτονιάς, είναι η Παναγία των αδέσποτων γατιών στην Κυψέλη εδώ και 21 χρόνια. Όλα ξεκίνησαν όταν είδε μία μάνα γάτα να μεταφέρει το μωρό της στο στόμα σε ένα εγκαταλελειμμένο σπίτι. Την ακολούθησε και είδε ότι εκεί έκρυβε κι άλλα μωρά. Η Μαρία πάντα αγαπούσε τις γάτες πολύ και έτσι άρχισε να της δίνει φαγητό. Κάπως έτσι, με τη φροντίδα της, τα γατάκια μεγάλωσαν και μαζί με αυτά και άλλα γατιά εκεί γύρω που μαζεύονταν για να κερδίσουν το δικό τους πιάτο. Η μάνα μετά από λίγα χρόνια εξαφανίστηκε. Την είδε η Μαρία ένα βράδυ να έχει γεμίσει ασβέστες (συνηθισμένο πρόβλημα στις πόλεις αφού οι εργάτες στις οικοδομές σπάνια φροντίζουν να καλύψουν το τσιμέντο και οι γάτες πέφτουν μέσα), δεν πρόλαβε να την πιάσει για να την καθαρίσει και από τότε χάθηκαν τα ίχνη της. Πιθανότατα προσπάθησε να καθαριστεί μόνη της και ο ασβέστης πέτρωσε μέσα στο στομάχι της και πέθανε.
Η Μαρία όμως συνέχισε να βγαίνει κάθε πρωί και κάθε απόγευμα συγκεκριμένες ώρες για να ταΐζει τα γατιά, γιατί όσο ο καιρός περνούσε, τόσο συνειδητοποιούσε ότι χωρίς αυτήν, ελάχιστα θα είχαν την ευκαιρία να επιβιώσουν. Και δεν σταμάτησε στο τάισμα. Από το 2000 μέχρι σήμερα είναι άπειρες οι φορές που έχει απεγκλωβίσει γάτες και ακόμη περισσότερες εκείνες που τους έχει κάνει στειρώσεις. Τις περισσότερες με δικά της χρήματα.
Τη γνώρισα πριν από 6 χρόνια, τις πρώτες μέρες που μετακόμισα για δεύτερη φορά στη ζωή μου στην Κυψέλη. Την έβλεπα κάθε πρωί και κάθε απόγευμα κάτω από το μπαλκόνι μου να πλησιάζει με τις σακούλες στο χέρι της γεμάτες τροφή και χαρτιά αντί για πιάτα. Με το που έστριβε στο στενό, ξεπηδούσαν όλα τα γατιά από τις κρυψώνες τους. Όταν προσπάθησα να της πιάσω κουβέντα, είχε μία στάση αμυντική. Καθόλου περίεργο αν σκεφτεί κανείς πόσα της έχουν τύχει όλα αυτά τα χρόνια στον δρόμο.
«Δεν θέλουν όλοι να με βλέπουν να κάνω αυτό που κάνω. Υπάρχουν άνθρωποι που με βρίζουν, μου λένε να φύγω από τη γειτονιά γιατί βρωμίζω, να πάρω τα κωλόγατά μου, έχω δεχτεί πολλές απειλές, μέχρι και φτύσιμο και χαστούκι έχω φάει στο παρελθόν. Αυτό που δεν καταλαβαίνουν όμως, είναι ότι όσοι φροντίζουμε συστηματικά τα αδέσποτα δεν υπάρχει περίπτωση να βρωμίσουμε ένα μέρος. Πάντα έχουμε τα χαρτιά στα οποία τρώνε και μετά καθαρίζουμε και πετάμε τα πάντα, δεν μένουν βρωμιές». Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν πολλοί μικρόψυχοι εκεί έξω και έχω υπερασπιστεί πολλές φορές τη Μαρία τα τελευταία χρόνια όταν ένας συγκεκριμένος κάτοικος της οδού Βάρβογλη, σε ένα νεοκλασικό σπίτι, την έχει απειλήσει, με αποτέλεσμα να απειλήσει κι εμένα λέγοντας ότι θα μας σκοτώσει και τις δύο αλλά και τις γάτες. Χρειάστηκε να του θυμίσω ότι αν πειράξει τα γατιά θα πάει φυλακή για να μας αφήσει ήσυχες.
Αυτό είναι ένα από τα προβλήματα που έχει να αντιμετωπίσει στην καθημερινότητά της. Πρόσφατα, σε μια οικοδομή στην οδό Σποράδων 40, οι εργάτες γέμισαν με τσιμέντο ένα μεγάλο σημείο στο πεζοδρόμιο και οι γάτες άρχισαν να πέφτουν μέσα. Η Μαρία με τους φίλους της που τη βοηθούν μάζεψαν τουλάχιστον 10 γάτες ασβεστωμένες που τις πήγαν στον κτηνίατρο, τις ξύρισαν και είχαν πάθει εγκαύματα. Αλλά υπάρχουν πολλές ακόμα γάτες που εξαφανίστηκαν από εκεί και πιθανότατα δεν επέζησαν από τον ασβέστη.
Ασβεστωμένο γατί που διασώθηκε από την οικοδομή στη Σποράδων
Σποράδων 40
«Έχουμε αναγκαστεί να πηγαίνουμε μόνοι μας, εγώ και κάποια άλλα παιδιά που με βοηθούν συχνά και να στρώνουμε πλαστικά τα οποία εμείς αγοράζουμε για να μην πέφτουν οι γάτες μέσα στον ασβέστη. Έχουμε πάει πολλές φορές και έχουμε μιλήσει στους εργάτες, έχουμε ενημερώσει τον Δήμο ο οποίος με τη σειρά του έχει στείλει υπόμνημα στην τεχνική εταιρεία, στους εργολάβους, έχει έρθει η Αστυνομία και τους έχει κάνει σύσταση αλλά δεν έχει γίνει τίποτα. Κάποια γατιά δεν τα ξαναείδαμε, κάποια καταφέραμε να τα μαζέψουμε και να τα καθαρίσουμε πριν φάνε τον ασβέστη. Είναι επικίνδυνο και για τους ανθρώπους, κάποιος μπορεί να πάθει ατύχημα αλλά δεν θέλουν να το καταλάβουν. Εδώ και σχεδόν δύο μήνες συμβαίνει αυτό, ο μηχανικός είναι άφαντος, οι οικοδόμοι λένε ότι θα το φροντίσουν και εμείς κάθε βράδυ στρώνουμε καινούργια πλαστικά εκεί που θα έπρεπε οι ίδιοι να έχουν βάλει λαμαρίνες».
Σποράδων 40
Ασβεστωμένο γατί που διασώθηκε από την οικοδομή στη Σποράδων
Αυτή τη στιγμή η Μαρία ταΐζει γατιά σε διάφορα σημεία. «Το μεγαλύτερο είναι το οικόπεδο στη Σύρου και Κυκλάδων, επίσης πρόσφατα πήγα εκεί που κάποτε βρισκόταν η ταβέρνα το Αυγό του Κόκκορα και τα γατιά είχαν κρυφτεί πίσω από τον ακάλυπτο. Τα βρήκα αποστεωμένα γιατί η κατάσταση ήταν: “επιβιώνει ο δυνατότερος”, όποιος δηλαδή κατάφερνε να αρπάξει κανένα κόκαλο από αυτά που πετούσαν καμιά φορά από τα γύρω μπαλκόνια. Μωρά εκεί δεν υπήρχαν, πιθανότατα είχαν πεθάνει από την ασιτία. Είναι ένας ακόμη ακάλυπτος στον οποίο έχουν μείνει 4 γατιά και πηγαίνω και στους γύρω δρόμους από το σπίτι μου. Συνολικά φροντίζω περίπου 55 με 60 γατιά».
Είναι μεγάλο το ποσό που χρειάζεται κάθε μήνα μόνο για το φαγητό, γύρω στα 300 ευρώ. «Δεν είναι εύκολο οικονομικά αλλά προσπαθούμε. Ευτυχώς έχει τύχει κάποιες φορές να βοηθήσουν οικονομικά και άνθρωποι που βλέπουν τι κάνουμε. Όπως επίσης υπάρχουν και άνθρωποι που έχουν αγοράσει τροφές και μας τις έχουν φέρει».
Ένα πολύ σημαντικό θέμα είναι οι στειρώσεις. Η Μαρία όπως και άλλοι φροντιστές αδέσποτων, έχει κάνει συμφωνία με έναν κτηνίατρο και της κάνουν καλύτερες τιμές για να μπορεί να στειρώνει τα γατιά ώστε να μην γεννιούνται και άλλα στον δρόμο. Πολλές φορές τα φιλοξενεί η ίδια μέχρι να ξαναβγούν στον δρόμο αλλά και πολλοί ακόμα άνθρωποι που θέλουν να βοηθήσουν. Στην Κυψέλη ευτυχώς υπάρχουν αρκετοί. Επειδή όμως υπάρχουν και πολλοί τραυματισμοί, αρρώστιες και έχουν ανάγκη από περίθαλψη τα ζώα, δεν είναι πάντα κάποιο σπίτι διαθέσιμο για φιλοξενία και αναγκάζονται να ψάχνουν βοήθεια. Ο Δήμος πολλές φορές έχει τη διάθεση να βοηθήσει αλλά δεν είναι πάντα δυνατό. Όποιος ενδιαφέρεται μπορεί να απευθυνθεί στην Αστική Πανίδα. «Παλιότερα ήταν πιο δύσκολο, τώρα υπάρχουν παιδιά εκεί που ενδιαφέρονται, έρχονται με ραντεβού όμως αραιά και παίρνουν μαζικά κάποια γατιά αλλά επειδή ο προηγούμενος γιατρός είχε αρκετούς θανάτους στη θητεία του, ακόμα κάποια φροντίζουμε μόνοι μας να τα στειρώνουμε σε γιατρούς που γνωρίζουμε και εμπιστευόμαστε».
Έχει μεγαλώσει πολλά αδέσποτα η Μαρία και κάποια έζησαν ή ζουν πολλά χρόνια. Έχει δώσει και πολλά σε άλλες οικογένειες. Η Μάρθα που έφτασε τα 17 χρόνια έζησε τους τελευταίους μήνες στο σπίτι της και έχει αφήσει πίσω της την κόρη της που είναι 16 χρονών η οποία είναι ακόμη στον δρόμο, όπως και ο Ρανταπλάν που είναι 12 χρονών. Στη μακροζωία τους βοήθησαν φυσικά και οι στειρώσεις αφού δεν ένιωθαν την ανάγκη να “ξεπορτίσουν” και έμειναν στον χώρο που ήξεραν ότι θα βρουν κάθε μέρα την τροφή τους. Δεν τους έφαγε “η περιέργεια της γάτας”.
Οι συμβουλές της Μαρίας για επίδοξους φροντιστές
Είναι πολύ σημαντικό, όσοι θέλουν να βοηθήσουν τα αδέσποτα γατιά να έχουν κάποια πράγματα στο μυαλό τους, όπως μου λέει η Μαρία. «Δεν πρέπει να δίνουμε τα αποφάγια μας στα αδέσποτα γιατί πολλές φορές αυτό τους δημιουργεί προβλήματα υγείας. Τα κόκαλα και τα ψαροκόκαλα για παράδειγμα είναι απαγορευτικά. Δημιουργούν αποστήματα στα ούλα, τρυπάνε το στομάχι και τελικά δημιουργείται μεγαλύτερο πρόβλημα γιατί μετά πρέπει εγώ να πληρώσω γιατρό για να το κάνει καλά το ζώο. Πρέπει να είναι τροφή για γάτες. Επίσης δεν πρέπει να αφήνουμε το φαγητό και να φεύγουμε γιατί έτσι δημιουργούνται έχθρες από περίοικους που δεν θέλουν βρώμικα τα πεζοδρόμιά τους. Πρέπει πάντα να καθαρίζουμε το σημείο που τα ταΐζουμε. Αλλά να καθαρίζουμε και τις ακαθαρσίες τους αν τις βλέπουμε. Το σημαντικότερο όμως είναι οι στειρώσεις. Όποιος έχει τη δυνατότητα να στειρώσει αδέσποτα να το κάνει γιατί έτσι τους χαρίζει τη ζωή τους. Υπάρχουν πολλές μεταδιδόμενες ασθένειες που αποκτούν όταν ζευγαρώνουν. Ας ξεκινήσουν με τις θηλυκές αλλά όσο μπορούν να στειρώνουν και τους αρσενικούς που έτσι δεν θα μπλέκουν σε καυγάδες και δεν θα φεύγουν μακριά από το σημείο τους με κίνδυνο να τους χτυπήσει κάποιο αμάξι. Τους κάνει καλό η στείρωση, τα ηρεμεί. Σκεφτείτε το άγχος που έχει μία γάτα μάνα για τα παιδιά της και από την ανάγκη της για να βρει τροφή και για να τα προστατεύσει, μπορεί να κινδυνεύσει πάρα πολύ. Είναι πολύ πιο χαρούμενα και υγιή τα γατιά όταν είναι στειρωμένα».
Όσον αφορά το θέμα της διάσωσης, μπορεί οποιοσδήποτε θέλει να βοηθήσει να επικοινωνήσει με άλλους φροντιστές αλλά και με την ίδια για να μάθει τρόπους. Η ίδια έχει περάσει πολλά για να σώσει κάποιο γατί. Τα χειρότερα έχουν συμβεί Αύγουστο που λείπουν όλοι και όταν κάποιο ζώο εγκλωβίζεται είναι δύσκολο να βρεθεί. Η πυροσβεστική ή και η Αστυνομία μπορεί να βοηθήσει μόνο σε περίπτωση που η γάτα είναι παγιδευμένη σε δημόσιο χώρο. Αν είναι σε ιδιωτικό, πρέπει να βρεθεί ο ιδιοκτήτης για να δώσει άδεια, κάτι που δεν είναι πάντα εύκολο. Και εκεί αρχίζουν οι Επικίνδυνες Αποστολές και οι χαρακτηρισμοί από τους γείτονες, όπως: “Είναι πάλι αυτή η βλαμμένη με τη γάτα” (σε μία καλή μέρα). Οι περιπτώσεις είναι άπειρες. Από μηχανές αυτοκινήτων, από ταράτσες που πέφτουν οι σοβάδες, από ετοιμόρροπα μπαλκόνια. Αλλά πάντα χρειάζεται προσοχή και δεν είναι κάτι που μπορεί να κάνει οποιοσδήποτε. Να θυμούνται πάντα όλοι ότι πλέον με τα μέτρα υπέρ των ζώων, η Αστυνομία βοηθά στις περισσότερες περιπτώσεις. Να τη φωνάζουν όποτε χρειάζεται».
Όταν τη ρωτάω πώς αντιμετωπίζει το γεγονός ότι τόσα χρόνια έχει δει πολλά γατιά να πεθαίνουν μπροστά της, μου δίνει την πιο συγκινητική απάντηση: «Δεν μπορώ να σταθώ στον θάνατο, αν σταθώ στον θάνατο, απλά δεν μπορώ να συνεχίσω. Εγώ παλεύω για τη ζωή, δεν θα αφήσω τον θάνατο να με καταβάλει. Πρέπει να έχεις γερό στομάχι για να το κάνεις αυτό. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να μην υποφέρουν τα ζώα, να κάνω τη ζωή τους λίγο καλύτερη στον δρόμο».
Η Μαρία αυτή την περίοδο γράφει ένα βιβλίο για έναν πολύ αγαπημένο της γάτο, τον Τσίτσο, τον οποίο γνώρισε το 2002 και πέθανε το 2009. Ήταν ένας μεγάλος, τιγρέ, άγριος γάτος με τους άλλους αρσενικούς -αφού την είχε δει αρχηγός της περιοχή-ς αλλά πολύ χαδιάρης με την ίδια. «Είναι από τα γατιά που μου έχουν μείνει, δεν θα τον ξεχάσω ποτέ. Άρχισα μια μέρα να γράφω μία ιστορία γι΄αυτόν και τελικά βγήκε βιβλίο με πολλές ιστορίες που θυμάμαι αλλά και κάποιες φανταστικές, ανάλογες της ιδιοσυγκρασίας του. Μου έφερνε τις γκόμενές του, έκανε τσαμπουκάδες στους άλλους αρσενικούς, εξεφανιζόταν και όταν γυρνούσε μου φώναζε από τον δρόμο. Ήταν λατρεία. Δυστυχώς ο Τσίτσος είχε HIV. Το είχε κολλήσει επειδή ήταν αστείρωτος και όταν νόσησε με AIDS και ήταν βαριά, στα τελευταία του, κατάφερε και μπήκε μέσα στην πολυκατοικία μου και ενώ δεν ήξερε πού έμενα, ακολούθησε τη μυρωδιά μου, ανέβηκε 6 ορόφους και άρχισε να κλαίει έξω από την πόρτα μου. Νοσηλεύτηκε για λίγο καιρό και τους τελευταίους μήνες έζησε μαζί μου στο σπίτι. Περάσαμε πολύ όμορφα μαζί. Ελπίζω να εκδοθεί σύντομα. Με έναν τρόπο έχει και πολλές συμβουλές για ανθρώπους που θέλουν να μάθουν πώς να βοηθούν μία γάτα ή που δεν γνωρίζουν πολλά για τα γατιά και θέλουν να μάθουν. Θα καταλάβετε και ότι η γάτες δεν είναι επιθετικές, απλά αγχωμένες, φοβούνται, αμύνονται. Και θα μάθετε πολλά για τη συμπεριφορά τους. Είναι ένα όμορφο ταξίδι στον κόσμο της γάτας».
Τη Μαρία μπορείτε να τη βρείτε στο Ιnstagram: @mar911sav