Γιάννης Μουζάλας: Από Γιατρός του Κόσμου, Υπουργός των Προσφύγων

Έχει ολοκληρώσει τη συνάντησή του με τον δήμαρχο Γιώργο Καμίνη κι έχουν ήδη κάνει τις κοινές ανακοινώσεις τους στον Τύπο, έχουν μόλις αποχωρήσει απ’ το γραφείο του και οι εκπρόσωποι της επιτροπής των κατοίκων της πλατείας Βικτωρίας και, στο μεταξύ, τον «κυνηγάει» μια τηλεδιάσκεψη. Ο αναπληρωτής υπουργός για τη Μετανάστευση και γνωστός ακτιβιστής γιατρός Γιάννης Μουζάλας βρίσκεται στο γραφείο του στο υπουργείο Εσωτερικών, με θέα την πλατεία Κλαυθμώνος, καθισμένος με τα υπηρεσιακά έγγραφα στην κεφαλή της τράπεζας των συσκέψεων. Μπροστά του βρίσκονται σκόρπια τα τσιγάρα του, το ρινικό εκνέφωμα για ένα κρυολόγημα που τον ταλαιπωρεί (κάποια στιγμή στο τηλέφωνο λέει «τρέχω μέσα στα γήπεδα κι αρρώστησα») τα γυαλιά του, το τσάι του, ένα στυλό κι ένα blanco. Υπό την πίεση του χρόνου δεν προσφέρει καν καφέ κι όσο μιλάμε χτυπά διαρκώς το τηλέφωνό του. Στο τέλος, απ’ τη βιασύνη του αρπάζει το λάθος κινητό (το δικό μου) κι αποχωρεί για την τηλεδιάσκεψη που έχει ήδη ξεκινήσει σε άλλον όροφο.

 

κύριος Καμίνης φεύγοντας νωρίτερα από το υπουργείο δεν άνοιξε τα χαρτιά του για το χώρο που θα παραχωρήσει για τους πρόσφυγες. Προτίθεται να παραχωρήσει όντως χώρο; Θα δώσει και θα γίνει αυτό που ήταν η συμφωνία μας. Τώρα το πού θα δώσει χώρο και πώς θα γίνει αυτό, η πολιτική που εφαρμόζουμε  είναι «πρώτα γίνονται και μετά τα λέμε». Επομένως, θα περιμένετε λιγάκι.

Αναζητάτε και τους χώρους για τα ανοικτά κέντρα φιλοξενίας στο Λαύριο και στη Σίνδο… Είναι διαφορετικά τα  ανοικτά κέντρα φιλοξενίας από αυτό που ζητάμε από τον κύριο Καμίνη. Από τον κύριο Καμίνη και τους άλλους δημάρχους ζητάμε χώρους ώστε να αποσυμφορίζεται η πίεση που ορισμένες φορές δημιουργείται στις γειτονιές της Αθήνας από έναν μεγάλο αριθμό προσφύγων.

Στη Βικτώρια δεν προλάβατε να αποσυμφορήσετε την κατάσταση. Είναι μια κουβέντα αυτό που λέτε. Η Βικτώρια τώρα που μιλάμε  είναι σε πολύ κακή κατάσταση. Αλλά παρότι είναι σε πολύ κακή κατάσταση, είναι κατά 2000 φορές καλύτερη από αυτό που θα συνέβαινε αν δεν είχαμε κάνει παρεμβάσεις. Πιστεύουμε ότι μέχρι μεθαύριο θα έχει ένα σημαντικό ποσοστό απελευθέρωσης.

Αυτό είναι κάτι που σχετίζεται με το χώρο που θα παραχωρήσει ο κύριος Καμίνης; Οχι.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Η επιτροπή των κατοίκων της Βικτώριας, με την οποία μόλις συναντηθήκατε, τι σας ζήτησε; Μου περιέγραψε την κατάσταση στην περιοχή, η οποία είναι πάρα πολύ άσχημη. Το ξέρουμε, δίκιο έχουνε. Τους είπαμε τα σχέδια που προσπαθούμε να προχωρήσουμε. Είπα κι αυτό που λέω πάντα: δεν πρόκειται να λύσουμε το πρόβλημα, πρόκειται να ανακουφίσουμε τις καταστάσεις.  Οποιος λέει στους ανθρώπους ότι θα λύσει το προσφυγικό, λέει ψέματα. Εμείς προσπαθούμε, ας πούμε στη Βικτώρια, να δημιουργήσουμε συνθήκες ώστε η ύπαρξη προσφύγων να μην είναι  τέτοια που να εμποδίζει την ομαλή ζωή των κατοίκων.

Ποιες είναι οι μέχρι στιγμής παρεμβάσεις που έχετε κάνει στη Βικτώρια; Το πρόβλημα, το έντονο στη Βικτώρια δημιουργήθηκε τις τελευταίες 15 ημέρες. Εμείς έχουμε πάρει τις τελευταίες μέρες, ειδικά τις 3 τελευταίες μέρες, 2000 ανθρώπους από εκεί.

Και τους μεταφέρατε; Στο ΤΑΕ-ΚΒΟ-ΝΤΟ, στον Ελαιώνα και σε άλλα μέρη. Αυτό θα συνεχίσουμε να κάνουμε όπου δημιουργείται ανάλογο πρόβλημα.  Επίσης, το πρόβλημα στη Βικτώρια δεν είναι μόνιμο. Αυτό το boom που έγινε προέκυψε για κάποιους οικονομικούς λόγους.

Δηλαδή; Δεν λειτούργησαν τα τραπεζικά συστήματα, από τα οποία παίρνουν λεφτά οι Αφγανοί, και ξεμείνανε. Θα λυθεί το ζήτημα. Θα βοηθήσουμε όσο μπορούμε.

Στα σχέδια των Ανοικτών Κέντρων Φιλοξενίας που θέλετε να  δημιουργήσετε στο Λαύριο και στη Σίνδο, αντιμετωπίζετε τις αντιδράσεις των δημάρχων, συγκεκριμένα του  δημάρχου Λαυρίου. Θα αναζητήσετε άλλο τόπο; Παντού υπάρχουν αντιδράσεις, παντού υπάρχουν βέτο. Ε , αυτό το βιολί πρέπει να σταματήσει!

Πώς διαχειρίζεστε την κατά τόπους άρνηση; Προσπαθούμε να την αντιμετωπίσουμε μαζί με την τοπική αυτοδιοίκηση. Αλλά αυτό το «όχι στη δική μας γειτονιά»  δεν μπορεί να συνεχιστεί. Τους πρόσφυγες νεκρούς τους αγαπάς εύκολα. Ζωντανούς, όμως πρέπει να τους αγαπήσεις! Δεν θα έλεγα ότι επικρατεί ο ρατσισμός. Αντιθέτως, αλληλεγγύη δείχνουν περισσότερο. Κι εμείς πρέπει να ενεργήσουμε με ένα τέτοιο τρόπο ώστε να μην  επιτρέψουμε λόγω φόρτισης να δημιουργηθούν ρατσιστικά αντανακλαστικά. Μέχρι στιγμής, η ελληνική κοινωνία έχει επιδείξει αλληλεγγύη.

 Παντού υπάρχουν αντιδράσεις, παντού υπάρχουν βέτο. Ε , αυτό το βιολί πρέπει να σταματήσει! Τους πρόσφυγες νεκρούς τους αγαπάς εύκολα. Ζωντανούς, όμως πρέπει να τους αγαπήσεις!

Το Λαύριο έχει μείνει στον αέρα, επομένως, για την ώρα; Θα δούμε. Ψάχνουμε συνέχεια τόπους, βρίσκουμε δυσκολίες, τις ξεπερνάμε, βρίσκουμε νέες, τις ξεπερνάμε κι αυτές.

Σε πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξή σας αναφέρατε ότι η Αμυγδαλέζα και τα κέντρα κράτησης δεν θα κλείσουν… Εγω δεν είπα ούτε ότι δεν θα κλείσει, ούτε ότι θα ανοίξει, ούτε τίποτα. Είπα ότι υπάρχουν  κάποιοι νόμοι οι οποίοι πρέπει να εφαρμόζονται. Η Αμυγδαλέζα δεν είναι κέντρο κράτησης. Η  Αμυγδαλέζα είναι προαναχωρησιακό κέντρο. Τα προαναχωρησιακά κέντρα είναι μέσα στις υποχρεώσεις μας. Τουλάχιστον θα πρέπει οι συνθήκες κράτησης να είναι επιεικείς  και με σεβασμό στην αξιοπρέπεια των μεταναστών.

Ήταν δέσμευση της κυβέρνησης του  ΣΥΡΙΖΑ να κλείσει η Αμυγδαλέζα. Αν κλείσει η Αμυγδαλέζα και ανοίξει μια άλλη δίπλα είναι οκ, δηλαδή; Για την ουσία σας μιλάω εγώ.

Η Αμυγδαλέζα θα υποδέχεται, όπως λέχθηκε, τους «παράνομους;» Η Αμυγδαλέζα δεν είναι ούτε για τους παράνομους ούτε για τους νόμιμους. Τα προαναχωρησιακά κέντρα είναι για κάποιους ανθρώπους οι οποίοι υφίστανται μια κράτηση μέχρι να φύγουν. Αυτή η κράτηση γίνεται υπό φύλαξη. Ε, αυτό είναι κάτι που πρέπει να υπάρχει.

Σας εγκλωβίζουν οι δεσμεύσεις της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης σε σχέση τα κέντρα; Εμείς έχουμε αναλάβει κάποιες δεσμεύσεις. Κι έχουμε δηλώσει με σαφήνεια ότι δεν πρόκειται  να γίνει η χώρα μας – ήταν  το κύριο ζήτημα και του πρωθυπουργού – κέντρο κράτησης. Ούτε ένα απέραντο στρατόπεδο. Μέχρι στιγμής οι άνθρωποι αυτοί κυκλοφορούν με αξιοπρέπεια, ελεύθεροι, μέσα στη φτώχεια τους και στη δυστυχία τους, κι η αστυνομία κρατάει μια πολύ καλή  στάση.

Είναι σαφές ότι αναλαμβάνοντας ο ΣΥΡΙΖΑ άλλαξε η πολιτική του μεταναστευτικού. Ναι, αλλά δεν ξέρω αν σας είναι ξεκάθαρο πόσο καλά έχει αλλάξει.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΗ

Δεν έχουν γίνει όμως  λάθη; Ειδικά στα νησιά, όπου προκλήθηκαν τόσα επεισόδια; Δεν υπάρχει περίπτωση να δεχτείς ένα ρεύμα 250 χιλιάδων προσφύγων σε μερικούς μήνες και να μην κάνεις λάθη. Το μεγάλο επίτευγμα είναι ότι όλα αυτά γίνανε μέσα από τη διαδικασία του σεβασμού του πρόσφυγα. Πολλά λάθη γίνανε όντως. Άλλα διορθώθηκαν, άλλα θα διορθωθούν. Αλλά με βάση τα μέσα που είχαμε νομίζω  πρέπει κανείς να κρατήσει το κύριο: η διαχείριση της κρίσης έγινε με ένα τρόπο συμβατό στα ανθρώπινα δικαιώματα. Και συνέχεια βελτιωνόμαστε σε αυτό τον τομέα.

Από τα λάθη  που παραδέχεστε ότι κάνατε, ποιο θα βάζατε στην κορφή; Το ότι θα πρέπει να υπάρχει πιο γρήγορη  αντιμετώπιση της ταυτοποίησης των ανθρώπων και να φτιαχτούν περισσότεροι χώροι φιλοξενίας.  Οχι όμως κέντρα κράτησης. Αλλά από την άλλη, αν σε μια μέρα στη  Μυτιλήνη σού έρθουν 20.000 άνθρωποι, δεν έχεις κάνει εσύ λάθος!

Αναφέρεστε στα hot spots που σχεδιάζετε στον Πειραιά και στα νησιά για την  καταγραφή και ταυτοποίηση των προσφύγων κι ακόμα βρίσκονται στον αέρα; Δεν είναι στον αέρα. Εχουνε προχωρήσει. Στον Πειραιά θα είναι το headquarter και στα νησιά τα μικρότερα. Εχουμε έναν ιδιαίτερο τρόπο κατασκευής τους, επειδή οι πόροι μας είναι μικροί. Σας ξαναθυμίζω ότι η δέσμευσή μας απέναντι στους Ελληνες κι αυτό που είπαμε στους Ευρωπαίους είναι ότι δεν φτιάχνουμε κέντρα  κράτησης, φτιάχνουμε κέντρα φιλοξενίας.

Έχει παρθεί η απόφαση να μετεγκατασταθούν 160 χιλιάδες πρόσφυγες. Οι 65-67 χιλιάδες από αυτούς θα προέρχονται από την Ελλάδα.  Μένει να δούμε  αν αυτό θα γίνει πραγματικότητα.

Σε σχέση με τα τεχνικά ζητήματα, όπως είναι η χρηματοδότηση της μετεγκατάστασης των προσφύγων, έχουν ληφθεί συγκεκριμένες αποφάσεις από την Ε.Ε; Γίνονται  προτάσεις, έχουν παρθεί οι πολιτικές αποφάσεις, έπονται οι τεχνικές λεπτομέρειες, για την οργάνωσή τους. Έχει παρθεί η απόφαση να μετεγκατασταθούν 160 χιλιάδες πρόσφυγες. Οι 65-67 χιλιάδες από αυτούς θα προέρχονται από την Ελλάδα.  Μένει να δούμε αν αυτό θα γίνει πραγματικότητα.

 

Η στάση των Ευρωπαίων δεν είναι πάντως σταθερή. Είδαμε τη Γερμανία τη μια να τηρεί τη Συνθήκη  Σένγκεν και την άλλη να την καταργεί, κατά το δοκούν. Η στάση των Ευρωπαίων είναι πολύ θετική. Έχουν κάνει τεράστια προσπάθεια αλλαγής από την περσινή στάση που έλεγε «Ευρώπη φρούριο» σε μια Ευρώπη φιλόξενη.  Η Γερμανία έχει παίξει ένα θετικό ρόλο. Πιέζουμε για να κερδίσουμε κι άλλα πράγματα.

Όπως; Παραπάνω υλική βοήθεια, παραπάνω θέσεις, να γίνεται  η μετεγκατάσταση από τις χώρες που πρωτοκαταφύγανε οι πρόσφυγες, όπως η Τουρκία, η Ιορδανία, ο Λίβανος. Είναι πολλά πράγματα αυτά που μπορεί κανείς να διαπραγματευτεί. Εχουμε κερδίσει το ότι για πρώτη φορά  αναδεικνύεται το προσφυγικό ως ευρωπαϊκό ζήτημα και όχι ως ελληνικό. Εχουμε κερδίσει επίσης το ότι δημιουργήσαμε θέσεις relocation.

Αναφερθήκατε στην έλλειψη πόρων. Ωραίες οι προθέσεις, αλλά χωρίς «καύσιμο» το νέο υπουργείο μήπως ματαιοπονεί; Με τα μέσα που έχουμε θα παλέψουμε. Ειδάλλως, δεν παλεύεις καθόλου.

Η προϋπηρεσία σας στους Γιατρούς του Κόσμου βοηθάει σήμερα; Ε, ήτανε Πανεπιστήμιο! Εικοσιπέντε χρόνια ήταν!  

 

Ιωάννα Κλεφτόγιαννη