Η υπόθεση των υποκλοπών στην Ελλάδα μονοπώλησε το ενδιαφέρον της Συνέντευξης Τύπου που παραχώρησαν σήμερα στο Στρασβούργο η εισηγήτρια της Επιτροπής PEGA, Σόφι Ιν’τ Βελντ και ο επικεφαλής της Επιτροπής, Γερούν Λέναρς.
Λίγες ώρες πριν την συζήτηση που θα πραγματοποιηθεί στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπου θα τεθούν οι συστάσεις της ερευνητικής επιτροπής για την παράνομη χρήση κατασκοπευτικών λογισμικών, ο κ. Λέναρς σημείωσε εισαγωγικά πως «ολοκληρώθηκε το έργο της Επιτροπής, αλλά το έργο του ευρωκοινοβουλίου μόλις ξεκινά», ενώ τόνισε ότι «περιμένουμε ισχυρή πλειοψηφία αύριο» στην σχετική ψηφοφορία.
«Θα συνεχίσουμε να ερευνούμε και να πιέζουμε τις κυβερνήσεις, να στηρίζουμε τους δημοσιογράφους και όσους ερευνούν αυτή την υπόθεση. Θα ασκήσουμε πίεση και στην Κομισιόν», υπογράμισε, συμπληρώνοντας πως έχουν υπάρξει κάποιες «εικονικές έρευνες» αλλα «σε κανενα κρατος μελος δεν είχαμε πλήρη διαλεύκανση για το τι συμβαίνει».
«Δεν εχουμε την αισθηση οτι η Κομισιον πιστευει οτι ειναι θεμα Κρατους Δικαιου αλλά μάλλον ένα τεχνοκρατικό ζήτημα», είπε από την πλευρά της η Σόφι Ιν’τ Βελντ. «Το κατασκοπευτικό λογισμικο είναι ενα μονο εργαλειο παραβίασης του άρθρου 2 της ΕΕ. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα πρέπει να απαντήσει λεπτομερως και όχι σε έξι μήνες αλλά αμεσα στις συστασεις. Δεν ειναι μονο ζητημα εθνικης ασφαλειας […] οι κυβερνησεις δεν μπορούν να δολοφονούν τη δημοκρατία. Κατανοούμε οτι υπαρχει μαζικη αντισταση απο τα κρατη μελη και η Κομισιον διστάζει. Θα χρειαστει μεγάλη πίεση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο».
Σε ό,τι αφορά την εξέλιξη της έρευνας από την σκοπιά της ΕΕ, μετά τη λήξη των εργασιών της Επιτροπής Pega, ο κ. Λέναρς τόνισε ότι «θα συνεχίσουμε να ερευνουμε και απο την Επιτροπή Libe, όταν σταματησει η Pega.
Στις περισσοτερες περιπτωσεις η συνεργασία της Επιτροπής με τις κυβερνήσεις ήταν «φιλική» ανέφεραν οι δυο αξιωματούχοι, «ωστόσο ποτε δε λαβαμε καμια ουσιώδη πληροφορία απο καμια κυβέρνηση», ενώ σε ερώτηση δημοσιογράφου απάντησαν αμφότεροι πως έχουν ζητήσει «να ελεγχθούν πολλες φορες» τα κινητα τους.
Σε ερώτηση για τη σημασια και τον ρόλο που έπαιξε το σκάνδαλο των παρακολουθήσεων στις ελληνικές εκλογες και ειδικότερα τη συνεργασία της Επιτροπής με την ελληνική κυβέρνηση, ο Γερούν Λέναρς σχολίασε πως «ξέρουμε ότι στην Ελλάδα η “κλασική κατασκοπεια” πάντα υπήρχε, ειναι ενα εγγενες κομματι της πολιτικης ζωης ισως για αυτο οι Έλληνες πολίτες δεν το θεωρούν σημαντικό, αλλά είναι» και συνέχισε λέγοντας πως «η συνεργασια μας ηταν καλη σε σχέση με την Ουγγαρία ή την Πολωνία, αλλά δεν πήραμε απάντηση», καθώς τα μέλη της Επιτροπής έρχονταν αντιμέτωπα με την επίκληση στο απόρρητο της «εθνικής ασφάλειας».
«Εγω βλεπω τα πραγματα διαφορετικά» απάντησε με τη σειρά της η Σόφι Ιν’τ Βελντ.
«Η στάση των αρχών ήταν πολυ φιλικη και του κ. Γεραπετριτη, αλλα δεν πήραμε ουσιαστικες πληροφορίες. Οι δημοσιογραφοι, ο συνηγορος του πολίτη, Ανεξάρτητες Αρχές στην Ελλαδα διαπιστωνουμε οτι βρισκονται υπό τεράστια πίεση και στόχευση, υπονομεύεται η φήμη τους. Η ελληνική κυβέρνηση θα μπορούσε να τους στηρίξει αλλα δεν το κάνει» είπε η εισηγήτρια της Επιτροπής PEGA, δίνοντας στη συνέχεια έμφαση, στο γεγονός πως «υπάρχει μεγάλη ομοιότητα στη λιστα [των ατόμων που τέθηκαν υπό παρακολούθηση] της ΕΥΠ και του Predator». Ολοι βλεπουμε τις διάφορες συνδεσεις που υπάρχουν. Βλεπουμε προσωπα όπως ο κ. Δημητριαδης που εμπλεκονται και θα πρεπει να απαντησουν».
Αναφορικά με τον αντίκτυπο της υπόθεσης των παράνομων παρακολουθήσεων στις εκλογές της Ελλάδας, η κ. Ιν’τ Βελντ δήλωσε ότι «ίσως οι πολιτες νιωθουν οτι δεν τους επηρεάζει, αν ομως οι πολιτες φτασουν σε τετοιο σημειο κυνισμου» οι κυβερνησεις θα πρεπει να αναλογιστουν τις ευθύνες τους. «Οι πολίτες θα πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι οι κυβερνήσεις παρακολουθούν για κάποιον λόγο».
Τέλος, σε ερώτηση σχετικά με τις εξαγγελίες Μητσοτάκη, σύμφωνα με τις οποίες η ΕΥΠ θα παραμείνει υπό τον έλεγχο του πρωθυπουργού, ο επικεφαλής της PEGA υποστήριξε πως «αν η ΕΥΠ λογοδοτεί στον πρωθυπουργό, θα πρέπει και ο πρωθυπουργός να λογοδοτεί για τις καταχρήσεις που γίνονται». «Σε ό,τι αφορα την παρακολούθηση Ανδρουλάκη, την οποία ο κ. Μητσοτάκης σχολίασε ως “πολιτικά απαράδεκτη”, μετά τις εκλογές αναμένουμε απο τη νέα κυβέρνηση να λάβει στα σοβαρά αυτή τη διαπίστωση και να πράξει ανάλογα»
«Το ζητημα ειναι οτι εμπλέκονται κρατικοι φορεις», επέμεινε τέλος η Σόφι Ιν’τ Βελντ. «Ο κ. Δημητριάδης εμπλέκεται άμεσα στην υπόθεση. Η κυβέρνηση έχει επίσης συμμετάσχει σε έκδοση αδειών εξαγωγής» του παράνομου λογισμικού σε τρίτες χώρες. Θα πρέπει να εξηγήσει γιατί δεν ερευνά αλλά αντίθετα προσπαθεί να παρεμποδίσει όλες τις σοβαρές έρευνες που “τρέχουν”. Πράγματι υπάρχει νέα νομοθεσία αλλα αυτή παράλληλα επιδεινώνει την κατάσταση, σε θέματα ενημέρωσης. Ανεξάρτητα από το εκλογικό αποτέλεσμα, θα πρέπει να αποδοθεί δικαιοσύνη και διαλευκανθεί πλήρως η υπόθεση.
Υπενθυμίζεται ότι η συζήτηση επί των συστάσεων της Επιτροπής PEGA θα πραγματοποιηθεί σήμερα στο Ευρωκοινοβούλιο, ενώ αύριο Πέμπτη (15/6) θα διεξαχθεί η σχετική ψηφοφορία.
Η Επιτροπή καλεί την Ελλάδα να:
(α) να αποκαταστήσει επειγόντως και να ενισχύσει τις θεσμικές και νομικές διασφαλίσεις, συμπεριλαμβανομένου του αποτελεσματικού εκ των προτέρων και εκ των υστέρων ελέγχου, καθώς και των ανεξάρτητων εποπτικών μηχανισμών·
β) να καταργήσει επειγόντως όλες τις άδειες εξαγωγής που δεν είναι πλήρως σύμφωνες με τον κανονισμό διπλής χρήσης και να διερευνήσει τους ισχυρισμούς για παράνομες εξαγωγές, μεταξύ άλλων προς το Σουδάν·
(γ) να διασφαλίσει ότι οι αρχές μπορούν, ελεύθερα και χωρίς εμπόδια, να διερευνήσουν όλους τους ισχυρισμούς για χρήση λογισμικού κατασκοπείας·
(δ) να αποσύρει επειγόντως την τροπολογία 826/145 του Ν. 2472/1997, η οποία καταργούσε τη δυνατότητα της Ελληνικής Αρχής για την Ασφάλεια και το Απόρρητο των Επικοινωνιών (ΑΔΑΕ) να ειδοποιεί τους πολίτες για την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών. Τροποποίηση του Ν. 5002/2022 προκειμένου να αποκατασταθεί το δικαίωμα των προσώπων που στοχεύουν στην άμεση ενημέρωση, κατόπιν αιτήματος, μόλις ολοκληρωθεί η παρακολούθηση και να διορθωθούν άλλες διατάξεις που αποδυναμώνουν τις διασφαλίσεις, τον έλεγχο και τη λογοδοσία·
(ε) να αποκαταστήσει την πλήρη ανεξαρτησία του δικαστικού σώματος και όλων των σχετικών εποπτικών οργάνων, όπως ο Διαμεσολαβητής και οι Αρχές Προστασίας Δεδομένων, και να σέβεται πλήρως την ανεξαρτησία της ΑΔΑE, για να διασφαλίσει ότι όλα τα όργανα εποπτείας και επιτήρησης λαμβάνουν πλήρη συνεργασία και πρόσβαση σε πληροφορίες και να παρέχει πλήρεις πληροφορίες σε όλα τα άτομα που έχουν παρακολουθηθεί.
(στ) διασφαλίζει ότι η ΑΔΑΕ μπορεί να δημιουργήσει ηλεκτρονικό αρχείο για να μπορεί να εκτελεί το έργο της·
(ζ) να αποσαφηνιστεί επειγόντως η κατάσταση σχετικά με την κατάχρηση λογισμικού υποκλοπής spyware στην Ελλάδα, ώστε να μην τεθεί καμία αμφιβολία για την ακεραιότητα των επερχόμενων εκλογών·
(η) να ανατρέψει τη νομοθετική τροποποίηση του 2019 που έθεσε την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) υπό τον άμεσο έλεγχο του Πρωθυπουργού· να θεσπίσει συνταγματικές εγγυήσεις και να επιτρέψει τον κοινοβουλευτικό έλεγχο των λειτουργιών της, χωρίς το πρόσχημα του απορρήτου των πληροφοριών·
(i) διασφαλίσει την ανεξαρτησία της ηγεσίας της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας (ΕΑΔ)·
(ι) διασφαλίζει ότι το δικαστικό σώμα διαθέτει όλα τα απαραίτητα μέσα και υποστήριξη για την έρευνα μετά την εικαζόμενη κατάχρηση λογισμικού υποκλοπής spyware και κατάσχει τα φυσικά στοιχεία πληρεξούσιων, εταιρειών μεσιτών και πωλητών spyware που συνδέονται με τις μολύνσεις από λογισμικό υποκλοπής spyware.
ια) καλεί την Ευρωπόλ να συμμετάσχει αμέσως στις έρευνες·
(ιβ) να απέχει από πολιτική παρέμβαση στο έργο του Γενικού Εισαγγελέα·
Του Παναγιώτη Μπάρα, ανταπόκριση από το Στρασβούργο για την Popaganda