Τόπος θανάτου, τρόπος εντοπισμού των αιτίων του θανάτου, διαφορετικοί χρόνοι καταγραφής: ποικίλοι παράγοντες επηρεάζουν τους υπολογισμούς και τον αριθμό των θανάτων της επιδημίας Covid-19 που παρουσιάζονται στους ημερήσιους απολογισμούς των χωρών και είναι κρίσιμοι για την παρακολούθηση της εξέλιξης της πανδημίας.
Θάνατοι σε νοσοκομεία και οίκους ευγηρίας
Αν η Ισπανία και η Νότια Κορέα υπολογίζουν όλους τους θανάτους ατόμων που έχουν διαγνωσθεί θετικά στην Covid-19, είτε επέρχονται στο νοσοκομείο είτε εκτός του νοσοκομείου, αυτό δεν ισχύει για όλες τις χώρες. Τα στοιχεία του Ιράν και της Κίνας για παράδειγμα δεν περιλαμβάνουν παρά μόνο τους εντός του νοσοκομείου θανάτους.
Η Ισπανία, η Γερμανία, το Λουξεμβούργο και η Νότια Κορέα περιλαμβάνουν στους απολογισμούς τους θανάτους όλων των ασθενών που έχουν διαγνωσθεί θετικοί στην Covid-19 είτε επέρχονται εντός είτε εκτός νοσοκομείου.
Ακόμη και στην Ιταλία με τον βαρύτατο απολογισμό νεκρών, οι θάνατοι στους οίκους ευγηρίας δεν περιλαμβάνονται πάντα στους ημερήσιους απολογισμούς.
Στο Βέλγιο, όπου οι θάνατοι στους οίκους ευγηρίας αποτελούν το ήμισυ του συνολικού αριθμού των θανάτων, οι αριθμοί περιλαμβάνουν τους θανάτους όλων των θυμάτων του κορονοϊού, ακόμη και των περιστατικών που δεν έχουν διαγνωσθεί αλλά θεωρούνται ύποπτα.
Οι γαλλικοί ημερήσιοι απολογισμοί περιλαμβάνουν πλέον όλους τους θανάτους και εκείνους που επέρχονται στους οίκους ευγηρίας.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, αρχικά οι απολογισμοί περιελάμβαναν μόνο τους θανάτους στα νοσοκομεία. Πληρέστερα στοιχεία ανακοινώνονται ανά εβδομάδα από την βρετανική στατιστική υπηρεσία, με καθυστέρηση δέκα ημερών και δεν αφορούν την Σκωτία και την Βόρεια Ιρλανδία.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο τρόπος καταγραφής των θανάτων ποικίλλει από πολιτεία σε πολιτεία: η πολιτεία της Νέας Υόρκης περιλαμβάνει στους ημερήσιους απολογισμούς και τους θανάτους στους οίκους ευγηρίας, η Καλιφόρνια, όχι.
Covid-19 ή άλλη νόσος;
Η Νότια Κορέα, η Ιταλία, η Ισπανία και το Ηνωμένο Βασίλειο περιλαμβάνουν στους απολογισμούς τους θανάτους των ασθενών που έχουν διαγνωσθεί θετικοί στον κορονοϊό, ακόμη και αν πέθαναν από προϋπάρχουσα νόσο.
Αλλες χώρες είναι περισσότερο «επιλεκτικές».
Στο Ιράν από τους απολογισμούς αποκλείονται οι ασθενείς που έχουν διαγνωσθεί θετικοί στην Covid-19, αλλά πέθαναν από άλλη σοβαρή αναπνευστική νόσο.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, πληθύνονται οι μαρτυρίες από το περιβάλλον των θανόντων για θανάτους που αποδίδονται επισήμως σε πνευμονία σε περιπτώσεις που δεν υπήρχαν διαγνωστικά τεστ ή ήταν δύσκολο να βρεθούν.
Έλλειψη τεστ και καθυστερήσεις
Κατά την διάρκεια της επιδημίας , αν και οι διαδικασίες έχουν επιταχυνθεί, η συγκέντρωση και η διαχείριση των πληροφοριών γίνονται με καθυστέρηση ημερών και δεν καλύπτουν το σύνολο των θανάτων.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, ακόμη και απουσία τεστ, τα πιστοποιητικά θανάτου πρέπει να αναφέρουν εάν η Covid-19 η «πιθανή» αιτία θανάτου, αλλά αυτά τα πιστοποιητικά αυτά φθάνουν με καθυστέρηση στο σύστημα και δεν είναι δυνατόν να περιληφθούν στους απολογισμούς σε πραγματικό χρόνο.
Στην Ισπανία, οι ληξιαρχικές πράξεις και οι ταφές δείχνουν υπερβάλλουσα θνησιμότητα, μεγαλύτερη από αυτήν που προκύπτει από τον επίσημο απολογισμό της Covid-19.
Λόγω της έλλειψης διαγνωστικών τεστ, η Ισπανία πραγματοποιεί πολύ λίγους post mortem ελέγχους. Ετσι, αν ένας ασθενής δεν έχει διαγνωσθεί θετικός πριν από τον θάνατό του, δεν περιλαμβάνεται στους επίσημους απολογισμούς των νεκρών της επιδημίας. Αντίστοιχη είναι η περίπτωση του Μπέργκαμο της Λομβαρδίας.
Κίνα και Ιράν κατηγορούνται ότι ψεύδονται
Ορισμένες φορές τίθεται σε αμφισβήτηση η ειλικρίνεια των αριθμών.
Στο Ιράν, οι επίσημοι απολογισμοί ετίθεντο σε αμφισβήτηση, κυρίως στην αρχή της επιδημίας από τοπικούς αξιωματούχους και βουλευτές. Ακόμη και το επίσημο πρακτορείο ειδήσεων ορισμένες φορές μετέδωσε υψηλότερους αριθμούς σε σχέση με τον επίσημο ημερήσιο απολογισμό, αριθμούς οι οποίοι στην συνέχεια διαψεύσθηκαν από την κυβέρνηση.
Η Κίνα κατηγορήθηκε τόσο για την διαχείριση της επιδημίας όσο και για σκόπιμη υποβάθμιση του αριθμού των νεκρών. Τελικά αποφάσισε να προσθέσει ένα 40% στο αριθμό των νεκρών στις 17 Απριλίου, δηλώνοντας ότι περιλαμβάνει περιστατικά θανάτων που συνέβησαν εκτός των νοσοκομείων.