Περίπου οι μισές γυναίκες και κορίτσια σε 57 αναπτυσσόμενες χώρες είναι ελεύθερες να λαμβάνουν αποφάσεις που αφορούν το σώμα τους, όπως για παράδειγμα αν επιθυμούν να έχουν σεξουαλικές επαφές, να χρησιμοποιήσουν μέσα αντισύλληψης ή να έχουν πρόσβαση σε υγειονομική περίθαλψη, σύμφωνα με έκθεση του ΟΗΕ που δόθηκε στη δημοσιότητα. Οι συντάκτες της ετήσιας αυτής έκθεσης για την κατάσταση του παγκόσμιου πληθυσμού, η οποία καταρτίζεται από το Ταμείο του ΟΗΕ για τον Πληθυσμό (UNFPA), εξέτασε για πρώτη φορά την αυτονομία των γυναικών στη διάθεση του σώματός τους.
Με τίτλο «Το σώμα μου είναι δικό μου» η έκθεση αναφέρεται λεπτομερώς στα πλήγματα που δέχονται τα δικαιώματα των γυναικών στις χώρες αυτές. Από τα εμπόδια στην πρόσβαση σε αντισύλληψη και υπηρεσίες άμβλωσης, τον υποχρεωτικό ακρωτηριασμό των γεννητικών τους οργάνων, τα τεστ παρθενίας, τους γάμους όταν ακόμη είναι ανήλικες: οι γυναίκες και τα κορίτσια αναγκάζονται να παραχωρήσουν τον έλεγχο του σώματός τους, καταγγέλλει. «Το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης του σώματός μας σημαίνει ότι πρέπει να έχουμε τη δύναμη και την ενέργεια να λάβουμε αποφάσεις χωρίς να φοβόμαστε ότι θα μας ασκηθεί βία ή ότι κάποιος άλλος θα πάρει την απόφαση για εμάς», τόνισε η Νατάλια Κανέμ, επικεφαλής της υπηρεσίας σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας του UNFPA.
«Αυτή η απουσία σωματικής αυτονομίας έχει σοβαρές επιπτώσεις, πέρα από το βαθύ πλήγμα για τις γυναίκες και τα κορίτσια», όπως «η πιθανή μείωση της οικονομικής παραγωγικότητας, ο περιορισμός των ικανοτήτων τους και επιπλέον κόστη για το σύστημα υγείας και το δικαστικό σύστημα», επισημαίνεται σε ανακοίνωση του UNFPA. Στην έκθεσή του αναφέρει ότι μόνο το 56% των χωρών που εξετάστηκαν διαθέτουν νόμους και πολιτικές για μια ολοκληρωμένη σεξουαλική παιδεία. «Το γεγονός ότι σχεδόν οι μισές γυναίκες εξακολουθούν να μην μπορούν να λάβουν μόνες τους αποφάσεις για το πότε θα έχουν σεξουαλικές επαφές, πότε θα χρησιμοποιήσουν αντισυλληπτικά ή αν θα λάβουν ιατρική θεραπεία θα έπρεπε να μας σοκάρει όλους», τόνισε η Κάνεμ. «Εκατοντάδες εκατομμύρια γυναίκες και κορίτσια δεν έχουν την αυτοδιάθεση του σώματός τους. Η ζωή τους καθορίζεται από άλλους», κατήγγειλε.
Οι γυναίκες στην υποσαχάρια Αφρική, τη Νότια και Κεντρική Ασία είναι λιγότερο πιθανό να έχουν τον έλεγχο του σώματός τους, σύμφωνα με το UNFPA. Σε χώρες όπως, μεταξύ άλλων, το Μαλί, ο Νίγηρας και η Σενεγάλη μόνο το 10% των γυναικών έχουν «την αυτοδιάθεση του σώματός τους», αναφέρει η έκθεση του ΟΗΕ. Η Κανέμ σχολίασε ότι κοινωνικά ταμπού για το σεξ και η εδραιωμένη πατριαρχία εμποδίζουν τις γυναίκες και τα κορίτσια να έχουν λόγο, αφού άνδρες συγγενείς τους αποφασίζουν για εκείνες. «Η ανισότητα μεταξύ των δύο φύλων είναι το πιο δόλιο και διεισδυτικό εμπόδιο στην αυτοδιάθεση του σώματος. Ξεκινά από την κούνια», τόνισε η ίδια. «Οι κανόνες και οι νοοτροπίες που πηγάζουν από την ανισότητα μεταξύ των δύο φύλων οδηγούν σε ανισορροπία ισχύος η οποία περιορίζει τη δυνατότητα των γυναικών να λαμβάνουν αποφάσεις. (…) καλλιεργώντας την προσδοκία ότι οι γυναίκες και τα κορίτσια θα υποχωρούν στη βούληση των άλλων σε όλες τις εκφάνσεις της ζωής τους», πρόσθεσε η Κανέμ.
Εξάλλου η Κανέμ δήλωσε ότι η πανδημία του κορωνοϊού επιδείνωσε τις ήδη υπάρχουσες ανισότητες για τις γυναίκες και τα κορίτσια. «Όσα προηγουμένως ήταν άσχημα, έχουν επιδεινωθεί τώρα με την πανδημία covid-19, η οποία οδήγησε σε αύξηση της σεξουαλικής βίας, περισσότερες ανεπιθύμητες εγκυμοσύνες και νέα εμπόδια στην πρόσβαση σε υγειονομικές υπηρεσίες, όπως και απώλεια θέσεων εργασίας και εκπαίδευσης». Το UNFPA είχε επισημάνει πέρυσι τον Απρίλιο ότι το lockdown που επιβλήθηκε σχεδόν παγκοσμίως λόγω του κορωνοϊού ενδέχεται να οδηγήσει σε 20% αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας, καθώς τα θύματα παραμένουν εγκλωβισμένα με τους κακοποιητές τους. Ερευνητές επίσης προέβλεψαν ότι την επόμενη δεκαετία ενδέχεται να γίνουν επιπλέον 13 εκατομμύρια γάμοι παιδιών και επιπλέον 2 εκατομμύρια κλειτοριδεκτομές, καθώς η πανδημία εμποδίζει τις προσπάθειες να εξαλειφθούν αυτές οι δύο πρακτικές. (AΠΕ-ΜΠΕ)