Παρά τις εξαγγελίες του Υπουργού Μεταναστευτικής Πολιτικής για χιλιάδες νέες θέσεις φιλοξενίας στην ενδοχώρα και αποσυμφόρηση των νησιών, περισσότεροι από 17.000 άνθρωποι είναι στοιβαγμένοι σε σημείο απελπισίας στα Κέντρα Υποδοχής στα νησιά, η χωρητικότητα των οποίων είναι για μόλις 6.000 άτομα. Χαρακτηριστικά, το Κέντρο Υποδοχής της Σάμου έχει ξεπεράσει κατά έξι φορές τις δυνατότητες φιλοξενίας του.
Στη Μόρια, ειδικότερα, όπου φιλοξενούνται τρεις φορές περισσότεροι άνθρωποι σε σχέση με τη χωρητικότητά της και πρόσφατα χαρακτηρίστηκε στο BBC ως «ο χειρότερος καταυλισμός προσφύγων του κόσμου», η ήδη εκρηκτική κατάσταση έχει επιδεινωθεί δραματικά. Οι αποχετεύσεις στη Μόρια δεν λειτουργούν και βρώμικα νερά από τουαλέτες αγγίζουν τις σκηνές και τα στρώματα μικρών παιδιών, τη στιγμή που τα σχετικά κονδύλια έχουν ήδη εγκριθεί. Ταυτόχρονα, αυξάνονται οι αναφορές περιστατικών σεξουαλικής βίας ενώ, σύμφωνα με έρευνες, η πλειοψηφία των ανθρώπων δηλώνει ότι «δεν νοιώθει ασφάλεια ούτε στιγμή».
Στα παραπάνω έρχονται να προστεθούν οι τραγικές ελλείψεις οργανικών θέσεων προσωπικού καθώς και οι διαδοχικές παραιτήσεις απαραίτητου ιατρονοσηλευτικού προσωπικού στα ΚΥΤ λόγω των τραγικών συνθηκών εργασίας. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται σε πρόσφατο δημοσίευμα, «το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό, προτιμά να δει τον δρόμο της ανεργίας, παρά να εργάζεται κάτω από τέτοιες συνθήκες». Παράλληλα, πρόσφατη στάση εργασίας των εργαζομένων στο hotspot στη Μόρια τη Δευτέρα 10/9 και μια προειδοποίηση της Περιφέρειας Βορείου Αιγαίου σχετικά με την επικινδυνότητα των συνθηκών για τη δημόσια υγεία στον ίδιο χώρο, επιβεβαιώνουν όλα τα παραπάνω. Μέσα σε αυτές τις συνθήκες, ακόμη και οι οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στα νησιά δυσκολεύονται όλο και περισσότερο να κάνουν το έργο τους.
Τίποτα δεν δικαιολογεί σήμερα τις ντροπιαστικές συνθήκες στις οποίες εξακολουθούν να ζουν εγκλωβισμένοι χιλιάδες άνθρωποι σε ευρωπαϊκό έδαφος. Οι ελληνικές αρχές οφείλουν να δράσουν επειγόντως για να εξασφαλίσουν πλήρη πρόσβαση στα βασικά δικαιώματα και αξιοπρεπείς συνθήκες διαβίωσης για τους πρόσφυγες, σύμφωνα με την ελληνική και διεθνή νομοθεσία. Τα μέτρα που ανακοίνωσαν οι Αρχές για την δημιουργία χιλιάδων επιπλέον θέσεων ασφαλούς διαμονής στην ενδοχώρα και την μεταφορά ανθρώπων από τα νησιά πρέπει να υλοποιηθούν άμεσα. Παράλληλα, είναι επιτακτική ανάγκη οι Ευρωπαίοι ηγέτες να ανανεώσουν τις προσπάθειές τους για την εφαρμογή ενός δίκαιου και μόνιμου μηχανισμού κατανομής ευθύνης στην ΕΕ.