Το φεστιβάλ αποτελεί πλέον θεσμό για τα πολιτιστικά δρώμενα του νησιού, με στόχο τη διατήρηση και προώθηση της λαϊκής μουσικής μας παράδοσης και την ανάδειξή του σε βασικό στοιχείο της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Το ρεμπέτικο γεννήθηκε σε δύσκολες εποχές και φέρει μέσα του την έκφραση αυτών των δυσκολιών, με μια ιδιαίτερη αισθητική και ύφος, μαζί με τη δύναμη και την ελπίδα για μια καλύτερη ζωή. Σήμερα, κόντρα στις δυσκολίες και τις πρωτόγνωρες καταστάσεις που βιώνουμε, η λαϊκή μας μουσική παραμένει πιο επίκαιρη και πιο ζωντανή από ποτέ.
Στο φετινό πρόγραμμα, που θα διαρκέσει τέσσερις ημέρες, ιδιαίτερη σημασία, όχι μόνο συμβολική αλλά και ουσιαστική, έχει η συμμετοχή της Κύπρου που θα ανοίξει το φεστιβάλ με τον Πέτρο Κουλουμή, έναν ερμηνευτή και μουσικό με ξεχωριστή διαδρομή σπουδής και εμπειρίας στη λαϊκή και παραδοσιακή μουσική, όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά γενικότερα της ανατολικής Μεσογείου, με σπουδαίες συνεργασίες και συμπράξεις με καταξιωμένους καλλιτέχνες. Παρέα με 3 σολίστες και εξαιρετικούς μουσικούς, ερμηνεύει τραγούδια μερικών από τους σημαντικότερους εκπρόσωπους της «Σμυρνέικης Σχολής», όπως ο Παναγιώτης Τούντας, ο Δημήτρης Σέμσης (Σαλονικιού), ο Γιάννης Δραγάτσης, κ.ά.
Η χιλιοτραγουδισμένη Θεσσαλονίκη έχει την τιμητική της, συμβάλλοντας με τρία σχήματα, τους Γιαρέμ, τα Κατσαμάκια και τις Σερσέ λα φαμ, ενώ τη δεύτερη ημέρα, συμπράττουν η Κύπρος με την Καρδίτσα με το ντουέτο των Δέσποινας Ψαθά και Βαγγέλη Πετρινιώτη. Τα τέσσερα αυτά σχήματα, αποτελούμενα από νέα παιδιά, δίνουν με την παρουσία τους στη φετινή διοργάνωση, έναν αέρα δροσιάς και αισιοδοξίας, που τόσο χρειαζόμαστε.
Την αυλαία θα ρίξουν ο δεξιοτέχνης του μπουζουκιού Γιάννης Παπαβασιλείου, ο Γιάννης Νιάρχος, ένας από τους σημαντικότερους ερμηνευτές του είδους, και η Σεμέλη Παπαβασιλείου με το σχήμα τους, οι οποίοι θα παρουσιάσουν μια γνήσια λαϊκή βραδιά στον Ταρσανά της Σύρου.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται να έχει η διάλεξη- σεμινάριο με θέμα «Δρόμος-Ήχος- Μακάμ στο Ρεμπέτικο, σχέσεις και διαφορές», από τον Κυριάκο Γκουβέντα, με ζωντανή παρουσίαση παραδειγμάτων από τραγούδια του ρεμπέτικου.
Το ρεμπέτικο καταχωρήθηκε στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς το 2015, στον αντιπροσωπευτικό κατάλογο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας της UNESCO το 2017, ενώ το φεστιβάλ «Η Σύρα του Μάρκου Βαμβακάρη» έχει καταχωρηθεί στο Ευρετήριο Ευρωπαϊκών Φεστιβάλ festivalfinder.eu και έχει λάβει το EFFE LABEL. Το φεστιβάλ συνδιοργανώνουν ο Δήμος Σύρου-Ερμούπολης και η Κυκλαδική Εταιρεία Ανάπτυξης (ΚΕΤΑΝ) ΑΜΚΕ του Επιμελητηρίου Κυκλάδων.